Royal Academy of Cambodia
ចុះផ្សាយថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩
ភ្នំពេញ៖ ក្នុងរយៈពេលប្រហែលជាមួយសប្ដាហ៍មកនេះ ទាំងអ្នកនយោបាយ អ្នកវិភាគ សកម្មជននយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួននៅក្នុងបណ្ដាញសង្គម Facebook បានផ្ដោតចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងទៅលើករណីវិបត្តិដែលកំពុងកើតមានឡើងនៅប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡា។
ផ្ដើមចេញពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីវេណេស៊ុយអេឡា ដែលអវត្តមានអ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំងរបស់ប្រទេសនេះ វិបត្តិនយោបាយនិងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចបានរុញច្រានប្រទេសនេះឱ្យធ្លាក់ចូលទៅក្នុងស្ថានការណ៍មួយដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ នៅខណៈដែលប្រធានរដ្ឋសភា ដែលជាអ្នកនយោបាយវ័យក្មេងមួយរូប បានប្រកាសពុំទទួលស្គាល់លោក ម៉ាឌូរ៉ូ ប្រធានាធិបតីដែលទើបនឹងជាប់ឆ្នោតកាលពីឆ្នាំ២០១៨។ ប្រធានរដ្ឋសភារូបនេះបានប្រកាសខ្លួនថាជាប្រធានាធិបតីស្ដីទីរបស់ប្រទេសដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាម៉េរិកឡាទីនមួយនេះ ហើយក៏ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយបស្ចឹមប្រទេសនិងមហាអំណាចមួយចំនួនរហូតឈានដល់មានការប្រកាសឱ្យយោធានៃប្រទេសនេះធ្វើរដ្ឋប្រហារ ទម្លាក់លោកប្រធានាធិបតីប្រទេសនេះ ដោយមហាអំណាចសហរដ្ឋអាម៉េរិកថែមទៀតផង។
បើក្រឡេកមកមើលនៅកម្ពុជាវិញ អ្នកនយោបាយ និងអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានទាញចំណាប់អារម្មណ៍មហាជន និងលើកជាការប្រៀបធៀបអំពីករណីដែលពួកគេបានចាត់ទុកថាវិបត្តិនៅវេណេស៊ុយអេឡាមានភាពដូចគ្នាជាមួយនឹងអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ហើយអន្តរជាតិគួរតែដាក់សម្ពាធឬធ្វើការសម្រេចចិត្តនយោបាយណា មួយមកលើកម្ពុជាដូចដែលគេបានធ្វើទៅលើមេដឹកនាំប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡា។
ជាការស្រាយបំភ្លឺទៅលើការលើកឡើងដោយខ្វះមូលដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រដែលនឹងអាចធ្វើឱ្យសាធារណៈមតិទូទៅភាន់ច្រ ឡំខាងលើនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានបកស្រាយបញ្ជាក់អំពីការប្រៀបធៀបនេះថាជាការយល់ឃើញខុសឆ្គង និងពុំមានហេតុផលសមស្របទាល់តែសោះ។ នៅក្នុងការពន្យល់បកស្រាយនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភា ចារ្យបានលើកឡើងនូវទិដ្ឋភាពចំនួន៦ដែលគេមិនអាចទាញករណីវិបត្តិនៅប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡាមកប្រៀប ធៀបនឹងប្រទេសកម្ពុជាបានដែលក្នុងនោះរួមមាន៖
១. ផ្ទុយស្រឡះពីវេណេស៊ុយអេឡាទាំងស្រុង នៅកម្ពុជា ពុំធ្លាប់បានលើកកាលបរិច្ឆេទនៃការបោះឆ្នោតម្ដងណាឡើយ ដោយការបោះឆ្នោតត្រូវបានធ្វើឡើងជាទៀងទាត់និងទៅតាមការកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងបានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូននៅរៀងរាល់អាណត្តិ ដែលខុសប្លែកពីការបោះឆ្នោតនៅវេណេស៊ុយអេឡា គឺពេលមានវិបត្តិទើបធ្វើការបោះឆ្នោត។
២. ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺឈរនៅលើអង្គហេតុនិងអង្គច្បាប់ដោយវីដេអូដែលមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងនិយាយនៅអូស្ត្រាលី បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីចេតនានិងបញ្ជាក់អំពីពិរុទ្ធភាពរបស់ខ្លួន។
៣. នៅកម្ពុជា បានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវឯករាជភាពនៃអំណាចទាំងបី (នីតិប្រតិបត្តិ នីតិបញ្ញត្តិ និងតុលាការ) ដោយស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេស។
៤. កម្ពុជាមិនមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះរាជរដ្ឋាភិបាលថែមទាំងបានសម្រួលដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋដោយរៀបចំអនុវត្តការបើប្រាក់បៀរវត្សរ៍នៅរៀងរាល់២សប្ដាហ៍ម្ដងថែមទៀតផង។
៥. រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្ដល់នូវប្រាក់ចូលនិវត្តន៍ជូនដល់កម្មករឱ្យបានដូចជាមន្ត្រីរាជការផងដែរ។
៦. ស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើន ហើយពលរដ្ឋគ្រប់រូបសុទ្ធតែខិតខំធ្វើការងារនិងរកស៊ីទទួលទានដើម្បីមានថវិកាសម្រាប់ការចាយវាយ ប្រើប្រាស់និងទិញអចលនវត្ថុនិងទ្រព្យសម្បត្តិផ្សេងៗដូចជា រថយន្ត ដីធ្លី ដែលមានអ្នកខ្លះពុំមានលទ្ធភាពទិញទាំងស្រុងក៏បានធ្វើការបង់រំលោះដីធ្លី ផ្ទះសម្បែង តើមាននរណាដែលនឹងចូលរួមធ្វើបាតុកម្មដើម្បីដុតឡាននិងដីធ្លីរបស់គេ? ហេតុនេះហើយពុំមានពលរដ្ឋណាម្នាក់ចង់ឱ្យប្រទេសជាតិជួបប្រទះនឹង អស្ថិរភាពនោះឡើយ។
ជាមួយគ្នានោះដែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានគូសបញ្ជាក់ឱ្យពលរដ្ឋធ្វើការពិចារណាថា នៅពេលដែលពលរដ្ឋបានផ្ដល់ទំនុកចិត្តដល់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតាមរយៈសន្លឹកឆ្នោត ដែលគណបក្សនេះទទួលបានរហូតដល់៥៥ អសនៈ តើគណបក្សបានធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋ? តើហេតុអ្វីបានជាមិនយកវេទិកានៅក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា តាមរយៈការកោះហៅរដ្ឋមន្ត្រីនៃក្រសួងនីមួយៗដែលខ្លួនយល់ថាមិនបានបំពេញតួនាទីនិងភារកិច្ចការងារបានល្អទៅធ្វើការបំភ្លឺ? ហេតុអ្វីបានជាទៅយកវេទិការបរទេសទៅស្រែកនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ហែកហួរអំពីបញ្ហាប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនឯងទៅវិញ?
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលចិន (១៩២៧-១៩៤៩) បានបិទបញ្ចប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក្រោយចលនាកុម្មុយនីស្តបានយកឈ្នះលើកម្លាំងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលគួមីងតាងដែលបានភៀសខ្លួនទៅកាន់កោះតៃ...
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរូបី (កេរដំណែលបន្សល់ពីដូនតាតាំងពីសម័យបុរាណ)។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះរួមមានប្រាសាទបុរាណ វិហារពុទ្ធសាសនាបុរាណ ស្ពានបុរាណ ឡបុរាណ ផ្លូវបុរាណ ភូមិដ...
ខ្លឹមសារសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានក្នុងទស្សនវិជ្ជាហិណ្ឌូ បង្ហាញពីគំនិតស្តីអំពីវដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើតនិងការស្លាប់។ វដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើត និងការស្លាប់ គេហៅថា សំសារៈ (samsara) ឬ វាលវដ្តសង្សារ។ វាលវដ្តសង្សា...
មនុស្សជាតិទូទៅ ទោះចង់ឬមិនចង់ តែងបានអនុវត្តទ្រឹស្តីទស្សនវិជ្ជាសង្គម ដោយចៀសមិនរួច។ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានកំណត់សកម្មភាពមួយចំនួនសម្រាប់ សម្គាល់ថាមនុស្សជាតិពិតជាបាននិងកំពុងរស់នៅដោយប្រើប្រាស់ទស្សនវិជ្ជាសង្គម។...
ថ្មីៗនេះមានសារព័ត៌មានជាច្រើនបានសរសេរពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាពិសេសលើប្រធានបទក្ដៅចំពោះការធ្វើដំណើររបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន រហូតដល់វិវឌ្ឍនាការពី “មិត្តដែកថែប” ទៅ “មិត្តត្បូងពេ...
កម្ពុជានិងចិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលនៅពេលនោះមានរូបភាពច្រើនតែទៅលើទំនាក់ទំនងតាមរយៈការធ្វើជំនួញផ្លូវទឹក ការជ្រាបចូលនៃវប្បធម៌ និងការផ្លាស់ប្ដូរជនជាតិចិនចូលមករ...