ព័ត៌មាន

«វប្បធម៌សន្តិភាពតាមរយៈប្រព័ន្ធគំនិតខ្មែរ» អត្ថបទស្រាវជ្រាវដោយ៖ បណ្ឌិត ណុន សុខា ប្រធានផ្នែកអក្សរសាស្រ្តនិងអក្សរសិល្ប៍ នៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

2019-01-29 05:27:06 ថ្ងៃអង្គារ, 29 មករា 2019 ម៉ោង 12:27 PM
អ្នកមើល 4015
post_detail

ការរស់នៅរបស់ជនជាតិខ្មែរតែងមានទម្លាប់ផ្សារភ្ជាប់ជីវភាពរបស់ខ្លួនទៅនឹងធម្មជាតិដែលមាននៅជុំវិញខ្លួនរបស់គេ។ គំនិតខ្មែរដែលបានភ្ជាប់ជីវភាពរបស់ខ្លួនទៅនឹងបាតុភូតនេះ គឺក្នុងន័យស្វែងរកភាពស្ងប់ស្ងាត់ខាងផ្លូវចិត្ត ដែលយើងអាចនិយាយបានថា ទង្វើនេះជាប្រព័ន្ធគំនិតមួយកើតចេញពីការយល់ឃើញរបស់ដូនតាយើងអំពីជីវិតនិងធម្មជាតិ ជីវិតនិងការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួន។  ប្រព័ន្ធគំនិតនេះកើតមានដំណាលមនុស្សខ្មែរដែរ តែដំបូងឡើយវាមានលក្ខណៈជាសញ្ញាណនៃភាពអរូបី ការជឿលើវិញ្ញាណ ព្រលឹង ឥទ្ធិពលកម្លាំងក្រៅខ្លួននៃធម្មជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។ ជាបន្តបន្ទាប់ ប្រព័ន្ធគំនិតខ្មែរដើមនេះក៏ត្រូវបានប្រតិបត្តិព្រមគ្នាជាមួយនឹងទស្សនៈនៃលទ្ធិសាសនាព្រាហ្មណ៍និងសាសនាព្រះពុទ្ធថែមទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ វាក៏នៅតែរក្សាខ្លឹមសារជាប្រព័ន្ធគំនិតជាតិជាក់លាក់និងស្ថិតជាប់ក្នុងអារម្មណ៍ប្រជាជនជានិច្ច។ ប្រព័ន្ធគំនិតខ្មែរបានស្ដែងតាមរយៈការប្រតិបត្តិផ្សេងៗរបស់ប្រជាជនក្នុងសង្គមជាក់ស្ដែង ដូចជា តាមរយៈរូបបដិមា សិល្បៈ រឿងព្រេង ក៏ដូចជាកិច្ចការគ្រប់គ្រងសង្គមនិងនយោបាយផងដែរ។ ជាទូទៅតាមរយៈរឿងព្រេង សិល្បៈ ក៏ដូចជាកិច្ចការសង្គម ត្រូវបានអ្នកសិក្សាស្វែងយល់អំពីអត្ថន័យជាមូលដ្ឋាននិងទាញយកគតិបណ្ឌិតសម្រាប់ទុកជាមេរៀនអប់រំតរៀងមក។

ការលើកយកប្រធានបទវប្បធម៌សន្តិភាពតាមរយៈប្រព័ន្ធគំនិតខ្មែរ មកសិក្សា គឺដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំង ឱ្យឃើញពីស្មារតីសន្តិភាពរបស់ខ្មែរតាំងពីបុរាណកាលក៏ដូចបច្ចុប្បន្នផងដែរ។ សិក្សារបស់យើងនេះគឺរំលេចតាមរយៈខ្លឹមសារបដិមានៃជំនឿសាសនា ស្ថាបត្យកម្ម ចម្លាក់ សិល្បៈរបាំមួយចំនួន រួមទាំងសិល្បៈ ក្នុងការធ្វើនយោបាយខ្លះៗផងដែរ។             

 តាមរយៈប្រព័ន្ធគំនិតនេះ យើងអាចនិយាយបានថា ប្រជាជនខ្មែរពិតមានគំនិតសន្តិភាពនិយមច្រើនជាងគំនិតហិង្សា ហើយ គំនិតសន្តិភាពនេះបានក្លាយជាគោលការណ៍មួយក្នុងការប្រតិបត្តិផ្សេងៗក្នុងសង្គមជាតិតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ។ វប្បធម៌សន្តិភាពជាការចាំបាច់បំផុតក្នុងសង្គមជាតិនីមួយៗ ប៉ុន្តែការធ្វើឱ្យមានសន្តិភាពឡើងបាន គឺត្រូវផ្ដើមចេញពីភាពស្ងប់ជាចម្បងរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗក្នុងការឈានទៅរកសន្តិភាពពិភពលោកផងដែរ។ 

ដូចនេះ បើមានសន្តិភាព ហើយខ្វះការរក្សាសន្ដិភាពក៏ជាបញ្ហាមួយមិនគ្រប់គ្រាន់ដែរ។ ពាក្យថាសន្តិភាពមិនមែនមានន័យត្រឹមតែអវត្តមានសង្រ្គាមនោះទេ។ សន្តិភាពសំដៅដល់ការរស់នៅដែលមានភាពស្ងប់ផ្លូវចិត្ត គ្មានការគំរាមកំហែង គ្មានការភ័យខ្លាចក្នុងការគិត ការបញ្ចេញមតិ ការជួបជុំ ដែលធ្វើឱ្យបុគ្គលម្នាក់ៗមានសេរីភាពនិងជឿជាក់ទុកចិត្តបាន ទើបហៅសន្តិភាពពិតប្រាកដ។

អត្ថបទស្រាវជ្រាវទាំងស្រុងរបស់បណ្ឌិត ណុន សុខា ប្រធានផ្នែកអក្សរសាស្រ្តនិងអក្សរសិល្ប៍ នៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ http://rac.apppeppers.com/royal-academy/research/attachments/original/48.pdf?1548738604

អត្ថបទទាក់ទង

«កិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សានិងអនុម័តបច្ចេកសព្ទរបស់គណ:កម្មការភាសាវិទ្យា»

កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ និងរសៀលថ្ងៃអង្គារ ១២រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជួរ គារីបានបើកកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិ...

2020-01-22 04:00:23   ថ្ងៃពុធ, 22 មករា 2020 ម៉ោង 11:00 AM
«ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាជាថ្មី ឋានៈស្មើរដ្ឋមន្ត្រី»

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ ដោយបានទ្រង់យល់សេចក្តីក្រាបបង្គំទូលថ្វាយរបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្...

2020-01-21 08:56:46   ថ្ងៃអង្គារ, 21 មករា 2020 ម៉ោង 03:56 PM
«អាហារូបករណ៍សិក្សាជាន់ខ្ពស់អន្តរជាតិ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០-២០២១ នៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ»

2020-01-21 02:51:34   ថ្ងៃអង្គារ, 21 មករា 2020 ម៉ោង 09:51 AM
«បញ្ញវន្តដែលមានសមត្ថភាពពិតប្រាកដគឺជាធនធានចម្បង ដើម្បីចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាដែលមានការផ្សាយផ្ទាល់តាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅវេលា ម៉ោង៦ល្ងាចថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជ...

2020-01-20 14:49:21   ថ្ងៃចន្ទ, 20 មករា 2020 ម៉ោង 09:49 PM
ស្រះដំរី នៃដែនដី «មហេន្ទ្របរព័ត» ក្នុងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២..

(ភ្នំគូលេន)៖ ថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តដឹកនាំក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៅស្រះដំរី នៅមហេន្ទ្របរព័ត (ភ្នំគូលេន ) ដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់អំពី...

2020-01-18 05:03:33   ថ្ងៃសៅរ៍, 18 មករា 2020 ម៉ោង 12:03 PM
«វិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំកម្មវិធីអបអរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិន»

ភ្នំពេញ៖ នៅល្ងាចថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៧រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២០ នេះ នៅវិទ្យាស្ថានខុងជឺ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានរៀបចំកម្មវិធីអបអរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីចិន ដែ...

2020-01-16 13:02:54   ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 16 មករា 2020 ម៉ោង 08:02 PM

សេចក្តីប្រកាស