Royal Academy of Cambodia
បញ្ហាតំបន់អនាធិបតេយ្យ ជាបញ្ហាឈឺក្បាលមួយ ដែលកំពុងកើតមានច្រើន ទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅតាមបណ្តាទីរួមខេត្តនានានៅទូទាំងប្រទេស។ ទីតាំងមួយចំនួន បានអភិវឌ្ឍនៅកន្លែងក្លាយទៅជាទីប្រជុំជនច្រើន មានសំណង់រឹងមាំ បើទោះជាមិនមានការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការណាមួយពីអាជ្ញាធរដែនដី។ ទីតាំងមួយចំនួន ក៏ត្រូវ ក៏ត្រូវរើចេញនៅពេលមានការអភិវឌ្ឍ។ និយាយរួមមានបញ្ហាជាច្រើនបានកើតឡើងចេញពីតំបន់អនាធិបតេយ្យនេះ។ ដោយមើលឃើញពីបញ្ហាដែលកើតមានឡើង ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ តិច សំណាង សមាជិកពេញសិទ្ធិនៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានធ្វើការសិក្សាពីគម្រោងស្រាវជ្រាវមួយអំពីសំណង់អនាធិបតេយ្យនេះ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨នេះ នៅវេលាព្រឹកថ្ងៃទី២៧ ខែធ្នូ នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំបាឋកថាមួយ ស្តីអំពី «តំបន់អនាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា៖ បញ្ហាប្រឈម និងដំណោះស្រាយ»។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ តិច សំណាង ប្រធានគម្រោងស្រាវជ្រាវ និងជាវាគ្មិនក្នុងកម្មវិធីបាឋកថា បានធ្វើការកំណត់និយមន័យ«តំបន់អនាធិបតេយ្យ» ប្រភេទ បញ្ហាប្រឈម និងដំណោះស្រាយមួយចំនួនសម្រាប់ពិចារណាដូចខាងក្រោម ៖
១. “តំបន់អនាធិបតេយ្យ” គឺសំដៅលើសំណង់លំនៅដ្ឋានមិនផ្លូវការឬមិនស្របច្បាប់ នៅទីប្រជុំជនឬទីក្រុង មានផ្ទះមិនឆ្លើយតបទៅនឹងស្តង់ដារស់នៅរបស់មនុស្ស អ្នករស់នៅមានចំនួនច្រើន ហើយលក្ខខណ្ឌរស់នៅអន់ថយនិងយ៉ាប់យ៉ឺន។ ជាធម្មតា តំបន់ទាំងនោះមានមនុស្សរស់នៅច្រើនកកកុញ ដែលនាំឱ្យពួកគេបង្ខំចិត្តសាងសង់បន្ទប់តូចៗបន្តគ្នាដោយគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់។តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវតំបន់អនាធិបតេយ្យមានប្រភេទដូចខាងក្រោម៖
វគ្គទី២៖
២. បញ្ហាប្រឈម
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមការងារឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប បានសហការជាមួយអង្គការ GIZ និងអ្នកជំនាញជាជនជាតិអូស្ត្រាលីដើម្បីរៀបចំបង្កើតឱ្យមានដំណើរក...
នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ២០២២នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជនជាតិជប៉ុន លោក ហិរ៉ូមិ យ៉ាណុ (HIROMI YANO) ដើម្បីសិក្សាលទ្ធភា...