Royal Academy of Cambodia
លោកសាស្ត្រាចារ្យ Kangvol Khatshima ជាជនជាតិថៃ ដើមកំណើតខ្មែរសុរិន្ទ បានអញ្ជើញមកចូលរួមជាវាគ្មិន ក្នុងកម្មវិធីសន្និសីទអន្តរជាតិ ស្តីពី «តម្លៃវប្បធម៌អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក៖ វប្បធម៌, ប្រវត្តិ និងមោទកភាព» ថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨, ក្រុងសៀមរាប, ខេត្តសៀមរាប។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ជាវាគ្មិនដែលនិយាយភាសាខ្មែរបានច្រើន ហើយលោកស្ម័គ្រចិត្តធ្វើបទបង្ហាញជាភាសាខ្មែរ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យ បានលើកឡើងថា អក្សរថៃ គឺចេញពីការផ្គុំគ្នារវាងអក្សរមន និងអក្សរខ្មែរ ហើយក្រោយមកគឺក្លាយទៅជាអក្សរថៃ។ ដោយយកស្រៈទៅទុកក្នុងជាមួយនឹងអក្សរតែម្ដង ហើយពាក្យមួយចំនួន គឺត្រូវសរសេរអក្សរនោះស្ទួន២ដងជំនួសសញ្ញាក្នុងអក្សរបុរាណ អញ្ចឹងហើយទើបវាពិបាកនឹងអាន។ នៅក្នុងភាសាថៃ ការប្រើប្រាស់អក្សរនេះ មានសិលាចារឹកមួយដែលមានឈ្មោះ បានសានុ ដែលគេយកភាសាថៃសរសេរជាភាសាបាលី ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងឆ្នាំប្រហែលជាឆ្នាំ១៣០០ នៃគ.ស. ដែលមានការពិបាកក្នុងការសរសេរភាសាបាលី។
ក្រោយមក ក្នុងសង្គមថៃ មិនប្រើភាសាថៃសរសេរភាសាបាលី គឺគេយកអក្សរខ្មែរទៅសរសេរ ប៉ុន្តែនៅថៃមិនបានហៅថាអក្សរខ្មែរនោះទេ ប៉ុន្តែគេបែរជាហៅថាជា «ខម» ទៅវិញ ប៉ុន្តែការពិតនោះគឺជាអក្សរខ្មែរ។ សិលាចារឹកនេះគឺជាមានប្រភពនៅវត្តព្រៃស្វាយ ដែលថៃហៅថា «ប៉ាលិលុង» ដែលមាន៤ផ្ទាំង ហើយក្រោយមក ក៏មិនមាននរណាយកភាសាថៃសរសេរជាភាសាបាលីដែរ គឺប្រើប្រាស់អក្សរថៃ សម្រាប់ភាសាសរសេរទូទៅ ហើយភាសាបាលី គឺគេយកអក្សរខ្មែរ ឬហៅអក្សរខមមកប្រើដោយយកសញ្ញាវណ្ណយុត្តិដាក់នៅលើអក្សរ។ ថៃហៅអក្សរនេះហៅថា «អក្សរខមថៃ» ដែលគេសរសេរទាក់ទងនឹងបញ្ហាសាសនា។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ បានបញ្ជាក់ដែរថា សូម្បីតែក្នុងសម័យអយុធ្យាមកដល់បច្ចុប្បន្ន គឺគេប្រើអក្សរខ្មែរ(ខម) យកមកសរសេរភាសាបាលីរហូតមក។ សូម្បីតែអ្នកនាងអេនជូលីណាជូលី ក៏ទៅសាក់ជាអក្សរខ្មែរឬអក្សរខមនេះនៅប្រទេសថៃផងដែរ។ នៅភូមិភាគខាងជើងរបស់ថៃ នៅពេលគេសរសេរភាសាបាលីជាអក្សរ «ថមឡានណា»។ ចំណែកឯភូមិភាគឦសាន្តប្រទេស គឺគេសរសេរជាអក្សរ «ថាមឡាវ»។ នៅប្រទេសថៃគឺមានការសរសេរជា៤ភាសាគឺ៖
កាលពីជាង១០០ឆ្នាំមុន ស្ដេចថៃ ព្រះបាទរាមាទី៥ ដែលសោយរាជ បានសម្រេចឱ្យមានសរសេរភាសាបាលី ព្រោះនៅពេលនោះគឺប្រទេសជុំវិញរបស់ថៃ គឺត្រូវបានលោកខាងលិចគ្រប់គ្រង។
សព្វថ្ងៃមានការសរសេរព្រះធម៌ក្នុងព្រៃត្រៃយ៍បិដកនៅលើថ្មម៉ាត នៅខេត្តសុទុមបធុម តែនៅពេលដែលថៃប្រើអក្សរថៃសរសេរភាសាបាលីបាន នោះសិលាចារឹកដែលគេយកអក្សរខមសរសេរភាសាបាលី មិនសូវមានអ្នកអានបាននោះទេ ហេតុនេះប្រជាជនខ្លះ ក៏យកទៅលក់ឱ្យបរទេស ខ្លះទៀតយកទៅស្លរំលាយធ្វើជារូបព្រះវិញជាដើម ជាហេតុធ្វើឱ្យបាត់បង់ច្រើន។
RAC Media
បច្ចុប្បន្ន បច្ចេកវិទ្យាមានការរីកចម្រើនខ្លាំង សិស្សានុសិស្សមួយចំនួន មិនសូវមានការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការកាន់សៀវភៅទេ ដោយពួកគេចូលចិត្តកាន់ទូរសព្ទច្រើនជាង។ ការធ្វើអំណានសម្រាប់អ្នកសិក្សារៀនសូត្រ ជាការចាំបាច់...
ក្រោយពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានបង្កើតនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ប្រទេសនេះបានប្រកាន់យកនូវសេដ្ឋកិច្ចបែបផែនការ ដែលរដ្ឋគ្រប់គ្រងទៅលើសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចទាំងអស់របស់ប្រទេស រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៨ ដែលបិតាសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសចិន...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយសសូមគោរពជម្រាបជូនសាធារណជន និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានា មេត្តាជ្រាបថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំបាឋកថាស្តីពី៖ «ប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជា៖ ពីអង្គរទៅអង្គការ (The Histo...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយសសូមជម្រាបជូនដល់សាធារណជន និស្សិត និងបេក្ខជនបណ្ឌិត ដែលកំពុងសិក្សានិងស្រាវជ្រាវ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មេត្តាជ្រាបថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងរៀបចំពិធី ការពារគម្រោងលម្អិត...