Royal Academy of Cambodia
បទបង្ហាញដោយបណ្ឌិត ខៀវ កុសល អនុប្រធានសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
តាមនិយមន័យវចនានុក្រមរបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត «ចង្កៀង»មានន័យថា ប្រដាប់សម្រាប់ដាក់ខ្លាញ់ ឬប្រេងអុជបំភ្លឺ គឺប្រទីប, ចង្កៀងខ្លាញ់, ចង្កៀងប្រេងកាតជាដើម។ ចំណែកឯពាក្យ «គោម» មានន័យថា ប្រទីបមានឡត, មានប្រឆេះ, មានលំផូង, មានច្រើនបែបច្រើនយ៉ាងរូបរាងសណ្ឋានផ្សេងៗគ្នា។ គោមសម្រាប់ប្រើកាន់ លើកដាក់បាន ហៅថា គោមដៃ, សម្រាប់ព្យួរហៅថា គោមព្យួរ...។ គោមមួយទៀតជាគោមហោះ គោមធ្វើអំពីក្រដាសស្តើងមានសណ្ឋានស្រដៀងនឹងជាល អម្រែកសម្រាប់អុជបង្ហោះទៅឯអាកាស។
សម័យបុរាណប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរតែងតែនិយមប្រើប្រាស់ចង្កៀង គោម។ ចង្កៀង គោមជាប្រដាប់សម្រាប់បំភ្លឺតាមលំនៅឋាននានាទៅតាមប្រភេទនៃលំនៅឋាននោះ។ ចង្កៀង គោម ចង្កៀងគោមមានលក្ខណៈជាពីរផ្នែក ផ្នែកចល័ត និងផ្នែកអចល័តទៅតាមតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលគេចង់បាន ហើយក៏ទៅតាមលក្ខណៈលំនៅឋានរបស់គេដែរ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ សូម្បីតែទីអាវាសវត្ត (អារាមដ្ឋាន) ក៏អាចប្រើរបស់ដូចខាងលើនេះដែរដែលជាវត្ថុប្រើប្រាស់ម្យ៉ាងទៅតាមតម្រូវការដូចជាការអុជបំភ្លឺ និមិត្តសញ្ញា ឬក៏ជំនឿទៅតាមតំបន់នានាទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
បច្ចុប្បន្ននេះ ដោយមានការជឿនលឿនតាមបច្ចេកវិជ្ជាសម័យទំនើបរបស់អស់ទាំងនោះ ស្ទើរតែបាត់បង់សាបសូន្យអស់ទៅហើយគឺមកពីយើងអភិវឌ្ឍមិនបាននឹកឃើញដល់ការអភិរក្ស។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងបទអន្តរាគមន៍នេះ ខ្ញុំបាទសូមលើកយកមកធ្វើបទបង្ហាញអំពីខ្លឹមសារ អត្ថន័យ អត្ថរស សម្ភារៈទាំងនេះ ព្រមទាំងរូបភាពមកបង្ហាញដើម្បីជាសក្ខីភាពរក្សា និងអភិរក្សសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ថ្មីឲ្យស្គាល់ឲ្យដឹង ឲ្យឮ ឲ្យយល់ អំពីអ្វីទៅដែលហៅថាបុរាណវត្ថុ។
តែទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយសម័យជឿនលឿនដែលធ្វើបានយន្តហោះក្នុងសតវត្សរ៍ទី២១ យើងនេះក៏គេសិក្សាយកពីយន្តហោះជំនាន់ដើមដែរ។ យ៉ាងណាមិញ ចង្កៀង គោម នេះហើយគឺជាជីដូនជីតា (សម្ភារៈប្រើប្រាស់) របស់អំពូលអគ្គិសនី ពិលបំភ្លឺបច្ចុប្បន្ន។
RAC Media
បើសិនជាយើងពិនិត្យមើលប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏យូរលង់របស់ប្រទេសកម្ពុជា នោះយើងនឹងបានឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដ៏កំសត់ និងបានឆ្លងកាត់សង្គ្រាមឈ្លានពាន និងសង្គ្រាមស៊ីវិលអស់កាលជាច្រើនសតវត្ស។ បើសិនជាយើងពិនិត្យម...
គិតមកដល់ពេលនេះ COVID-19 បានវាយលុកចូលដល់ប្រទេសនិងដែនដីសរុបជាង ១៧០ ហើយ នៅ ទូទាំងសកលលោក។ ជំងឺរាតត្បាតដ៏កាចសាហាវមួយនេះ វាបានចម្លងទៅមនុស្សសរុបចំនួនជាង ២០០, ០០០ នាក់ ក្នុងនោះអ្នកស្លាប់មានជិត១០,០០០នាក់ និងជា...
ខណៈពេលបងប្អូនខ្មែរឥស្លាមសរុបចំនួន ២៤នាក់មានផ្ទុកជំងឺកូវីដ-១៩ (Covid-19) ដែលកំពុងមានការរាតត្បាតជាសកល ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានផ្ញើសារលើក...
ចំពោះប្រវត្តិវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដែលយើងធ្លាប់ជួបមាន មហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច (The Great Depression) (១៩២៩-១៩៣៩) ដែលកើតនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយរីករាលដាលដល់អឺរ៉ុប មហាវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុ ឆ្នាំ ២០០៨ និងនាពេលនេ...
ភាសាវិទ្យាគឺជាវិទ្យាសាស្ត្រដែលសិក្សាអំពីភាសា អំពីរបៀបដែលភាសាដំណើរការ អំពីរបៀបដែលភាសាទទួល និង អំពីរបៀបដែលមនុស្សប្រើប្រាស់ដើម្បីទាក់ទងគ្នា ។ ភាសាវិទ្យា គឺជាមុខវិជ្ជាវិទ្យាសាស្ត្រ ហើយ មុខវិជ្ជានេះ មានទាំ...
នៅពេលនេះ ជំងឺរលាកផ្លូដង្ហើមប្រភេទថ្មី ឬ Coronavirus Disease-19 (Covid-19) កំពុងរាតត្បាតស្ទើរពេសពេញពិភពលោក (Pandemic)។ ស្ថិតក្នុងស្ថានការណ៍បច្ចុប្បន្ននេះ ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស អង្គការជាតិ អន្តរជាតិនានាទូទ...