Royal Academy of Cambodia
ចុះផ្សាយថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ - ម៉ោង៖ ១០ : ៣០នាទី
បន្ទាប់ពីកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលជាង៣ទស្សវត្សរ៍ ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិលើកទីមួយ ដែលបានគ្រោងធ្វើឡើងនៅខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៣ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយស្ថិតនៅក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលនៅឡើយ ដោយសារតែការព្រួយបារម្ភអំពីការវាយប្រហាររបស់កម្លាំងខ្មែរក្រហម ដែលបានជ្រើសយកការតស៊ូប្រដាប់អាវុធជាថ្មីម្ដងទៀត។ កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានពង្រឹងនិងត្រៀមកម្លាំងដើម្បីបង្កបរិយាកាសល្អប្រសើរសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅខែឧសភាខាងមុខ ហើយទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ទីតាំងដែលកម្លាំងរបស់ខ្មែរក្រហមអាចគ្រប់គ្រងបានមានតែ៣ប៉ុណ្ណោះគឺ ម៉ាឡៃ ប៉ៃលិន និងអន្លង់វែង។
ជាមួយគ្នានេះដែរកងកម្លាំងរបស់អាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្នរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជាហៅកាត់ថាអ៊ុនតាក់ ត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅតាមទីតាំងនិងតំបន់ដែលរដ្ឋកម្ពុជាបានគ្រប់គ្រងតែប៉ុណ្ណោះដើម្បីសង្កេតការណ៍និងធ្វើរបាយការណ៍អំពីស្ថានការណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជានាពេលនោះ។ នៅទីបំផុតសង្គ្រាមវាយឆ្មក់របស់ខ្មែរក្រហមបានកើតឡើងដោយមិននឹកស្មានទុកជាមុន គឺនៅផ្លូវលេខ១២ ដែលភ្ជាប់ភាគខាងកើតនិងភាគខាងលិចនៃប្រទេសកម្ពុជា និងការដណ្ដើមបានទីរួមខេត្តសៀមរាបដោយមិននឹកស្មានដល់របស់កម្លាំងខ្មែរក្រហម។
ជាការពិត ការនឹកស្មានមិនដល់នេះ គឺដោយសារក្រៅតែពីមូលដ្ឋានទាំង៣ខាងលើនេះ ខ្មែរក្រហមមិនមានមូលដ្ឋាន ណានៅជិតខេត្តនេះទៀតនោះទេ ហេតុនេះហើយគេក៏មិននឹកស្មានថាខ្មែរក្រហមនឹងវាយប្រហារដណ្ដើមយកខេត្តសៀមរាបនោះដែរ។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស របបរដ្ឋកម្ពុជាបានអនុវត្តទៅតាមអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដោយធ្វើការកាត់បន្ថយកម្លាំង ពិសេសប្រមូលអាវុធយុទ្ធភ័ណ្ឌមួយចំនួនទុកនៅក្នុងឃ្លាំង ប៉ុន្តែសម្រាប់ខ្មែរក្រហមដែលបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដែរនោះ ពុំបានអនុវត្តដូចនេះឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ខ្មែរក្រហមដណ្ដើមកាន់កាប់បានទីរួមខេត្តសៀមរាបត្រឹមតែ៥ម៉ោងតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះនៅក្រោយពីកម្លាំងរបស់របបរដ្ឋកម្ពុជាប្រមូលនិងត្រៀមកម្លាំងរួច ក៏បានវាយប្រហារទៅលើទីតាំងបញ្ជាការរបស់កម្លាំងខ្មែរក្រហមនៅសៀមរាបដោយជោគជ័យ។
បើទោះជាមានហេតុការណ៍ដូចនេះក្ដី ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅឆ្នាំ១៩៩៣ ក៏បានប្រព្រឹត្តទៅរហូតដល់ចប់សព្វគ្រប់ ក៏ប៉ុន្តែគេនៅចាំបានថា នៅពេលនោះគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចបានធ្វើការឃោសនាដោយយកព្រះកិត្តិនាមរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ (ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ) ធ្វើជាដើមទុនយ៉ាងធំសម្រាប់ស្វែងរកប្រជាប្រិយភាពនិងការគាំទ្រជាសន្លឹកឆ្នោត ពីប្រជាជន ចាប់តាំងពីការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ថា «ស្រុកមានសង្គ្រាមដោយសារគ្មានស្ដេច ចុះបើស្ដេចមកដល់ហើយ ហេតុអ្វីមិនថ្វាយអំណាចទៅស្ដេច ដើម្បីស្រុកសុខសាន្ត?» រហូតដល់នៅក្នុងពាក្យពេចន៍ខ្លះ ថែមទាំងបានលើកឡើងថា «បើហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចឈ្នះឆ្នោត នឹងថ្វាយអំណាចជូនសម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ» ថែមទៀតផង។
តាមការពិតទៅ សម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ ព្រះបររមរតនកោដ្ឋ ព្រះអង្គបានប្រកាសដោយអង្គឯងថា ព្រះអង្គប្រកាន់យកជំហរអព្យាក្រឹត្យនៅចំពោះកម្លាំងនយោបាយទាំងអស់របស់កម្ពុជារួចទៅហើយនោះ។ នៅទីបំផុតទៅ ក្រោយការប្រកាសលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត មានប្រតិកម្មជាច្រើនបានផ្ទុះឡើង ដែលក្នុងនោះ អ្វីដែលគួរឱ្យកត់ សម្គាល់ជាខ្លាំងនោះគឺ មានសែរាជវង្សមួយព្រះអង្គបានប្រកាសមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោត រហូតដល់ប្រកាសបង្កើតតំបន់អប្បគមន៍នៅខេត្តស្ថិតនៅត្រើយខាងកើតទន្លេមេគង្គថែមទៀតផង។
ដោយមើលឃើញពីស្ថានភាពផុយស្រួយដែលនាំទៅដល់ការបែកបាក់ជាតិ និងអាចផ្ទុះជាសង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងជាថ្មី ក៏ដូចជាការមើលឃើញអំពីលទ្ធភាពនៃការគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍ប្រទេសទាំងមូលរបស់គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច សម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ បានសម្រេចប្រកាសថាព្រះអង្គនឹងដោះស្រាយបញ្ហារវាងកូនចៅរបស់ព្រះអង្គ ជំនួសអាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្ននៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជាហៅកាត់ថាអ៊ុនតាក់។
នៅទីបញ្ចប់ ក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់សម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ រាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីក្នុងនីតិកាលទីមួយនៃរដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមរូបភាពឆន្ទៈនយោបាយបង្រួបបង្រួមឯកភាពផ្ទៃក្នុងជាតិ។ប៉ុន្តែទោះបីជាមានព្រះរាជបូជនីយកិច្ចពីសម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុ ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយ៉ាងដូចនេះក្ដី ក៏ការ ប៉ះទង្គិចប្រដាប់អាវុធជាទ្រង់ទ្រាយធំមួយក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ បានផ្ទុះឡើងដោយជៀសមិនផុតនៅចុងនីតិកាលទី១នៃរដ្ឋសភា...(សូមរង់ចាំអានភាគបន្ត...)
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
នៅរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១១កើត ខែបុស្ស ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានជួបពិភាក្សាការងារជាមួួយលោកស្រី Al...
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទទួលជំនួបលោកជំទាវ Amanda Milling អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ចក្រភពអង់គ្លេស ទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីនៅសាលទន្លេសាប នៃអគារខេមរវិទូ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្...
(តាកែវ)÷ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ប្រធានក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះមូលដ្ឋានឃុំត្រពាំងធំខាងជើង និងលោកជំទាវ ព្រមទាំងសហការីចំនួន ៨រូប មានឯកឧត្តមបណ្ឌិត ជូ ច័ន្ទដារី ឯកឧត្តមបណ្ឌិត អ៊ាប បុណ្ណា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត មាឃ...
(រូបភាព៖ Vitou Ouch)ថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ឆ្នាំនេះ គឺជាខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៤៣ឆ្នាំ នៃទិវាជ័យជំនះលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ក្នុងបរិបទដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើដំណើរលើគន្លងវិថីប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ពហ...
Dear Researchers and Scholars,Under the auspice of the CHEY Institute for Advanced Studies (CIAS) of the Republic of Korea since 2004, the Asia Research Center of the Royal Academy of Cambodia (ARC-RA...
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលប្រចាំឆ្នាំ២០២១ នៃវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យជីវជាំង នឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្...