រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
Royal Academy of Cambodia
Royal Academy of Cambodia
ថ្ងៃពុធ, 05 ធ្នូ 2018, 03:41 PM
ដោយ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
ចុះផ្សាយថ្ងៃទី០៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ - ម៉ោង៖ ១០:៣០ នាទីយប់
ភ្នំពេញ៖ មកទល់នឹងឆ្នាំ២០១៨នេះ មានរយៈពេល៣៩ឆ្នាំហើយដែលរបបប្រល័យមនុស្សជាតិត្រូវបានផ្ដួលរំលំ ហើយដែលប្រជាជាតិកម្ពុជាបានស្គាល់ជាថ្មីនូវតម្លៃក្នុងការរស់នៅជាមនុស្សជាតិពេញលេញឡើងវិញ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ អស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំ ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពមួយបាននាំមកនូវប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សមកឱ្យកម្ពុជា ប៉ុន្តែបើយើងមើលឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀតនោះ មកត្រឹមឆ្នាំ២០១៨នេះ វាទើបតែកន្លងផុតបាន២០ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ដែលកម្ពុជាបានចាកផុតពីការគ្រប់គ្រងតាមរបៀបស្បែកខ្លា។
បើក្រឡេកទៅមើលប្រវត្តិសាស្ត្រឡើងវិញ គេត្រូវរំឭកអំពីចលនាតស៊ូមួយដែលកើតចេញអំពីប្រជាជនប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំដ៏ឃោរឃៅ ព្រៃផ្សៃ និងអមនុស្សធម៌នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ដោយមានការចូលរួមយ៉ាងផុសផុលពីបណ្ដាជនអ្នកស្នេហាជាតិទាំងឡាយ រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី០២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ ដឹកនាំដោយសមមិត្ត ហេង សំរិន ដែលរណសិរ្សនេះមានគោលដៅវាយរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងដោយមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម។ នៅទីបំផុត រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានទទួលជោគជ័យលើកម្លាំងនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ហើយបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយនៅកម្ពុជាដែលមានឈ្មោះថា «សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា»។ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលនៃរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា បានគ្រប់គ្រងលើទឹកដីប្រមាណជាង៩០%ទៅហើយក្ដី ក៏នៅលើឆាកអន្តរជាតិ ប្រទេសលោកសេរីទាំងឡាយ ពុំបានទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលដែលកើតចេញពីការតស៊ូរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានេះដែរ ហើយផ្ទុយទៅវិញ គេបែរជាប្រគល់អសនៈរបស់កម្ពុជានៅក្នុងអង្គការសហប្រជាជាតិទៅឱ្យរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានប្រល័យជីវិតមនុស្សជាតិយ៉ាងរង្គាលដោយមិនរើសមុខ មិនរើសជាតិសាសន៍ និងទាំងដោយគ្មានការកាត់សេចក្ដីណាមួយនោះឡើយ។ នេះក៏ដោយសារតែនាពេលនោះ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានចាប់ដៃគ្នា រួមគ្នាប្រឈមនឹងសហភាពសូវៀត ដែលកំពុងតែកើនឥទ្ធិពលខ្លាំងនៅក្នុងនយោបាយមនោគមវិជ្ជាពិភពលោក ហើយចិននិងអាម៉េរិកនៅតែបន្តគាំទ្រដល់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលក្រោយមកបានរួមគ្នាជាមួយនឹងចលនាពីរផ្សេងទៀតគឺហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងកម្លាំងរបស់លោកតាស៊ឺនសានបង្កើតជារដ្ឋាភិបាលត្រីភាគី។ បើទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី របបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា បានបន្តដំណើររបស់ខ្លួនទាំងដោយប្រឈមនឹងការហ៊ុមព័ទ្ធនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចពីបស្ចិមប្រទេស ក៏ដូចជាប្រឈមនឹងការប៉ុនប៉ងវិលត្រឡប់មកដណ្ដើមអំណាចវិញរបស់ពួកខ្មែរក្រហម។
ទោះបីជាសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជាបានកាន់កាប់ទឹកដីស្ទើរតែទាំងស្រុង និងមានកម្លាំងទ័ពមានប្រៀបទៅលើក្រុមខ្មែរត្រីភាគីក្ដី ក៏មេដឹកនាំនៃរបបនេះ ពិសេសសមមិត្ត ហ៊ុន សែន បានយល់យ៉ាងច្បាស់ថា មានតែការចរចាគ្នារវាងខ្មែរនឹងខ្មែរប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចឈានទៅដោះស្រាយបានទាំងស្រុងនូវវិបត្តិនយោបាយនិងសង្គ្រាមជាង៣ទសវត្សរ៍មកនេះ។ ហេតុនេះហើយទើប សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ចាប់ផ្ដើមបោះដៃចរចាជាមួយនឹងក្រុមខ្មែរត្រីភាគី ដែលនៅពេលនោះជំនាញការវៀតណាមនៅកំពុងមានវត្តមានពាសពេញប្រទេសកម្ពុជា។ ម្យ៉ាងដោយសារតែឧត្ដមគតិនិងមនសិការជាតិនេះហើយ ទើបនៅទីបំផុត វរជននយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលពីររូបរបស់កម្ពុជាគឺ សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុ (ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ) ដែលជាប្រមុខនៃក្រុមខ្មែរត្រីភាគី និង សមមិត្ត ហ៊ុន សែន ដែលតំណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាលនៃរបបរដ្ឋកម្ពុជា សម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលនិងជោគជ័យរួមគ្នាជាប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់នយោបាយ និងសន្តិភាពនៅកម្ពុជាគឺ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ស្ដីពីបញ្ហាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១។
ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះចូលជាធរមាន កម្ពុជាបានស្គាល់នូវការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស ជាលើកដំបូង ក្រោយសង្គ្រាមស៊ីវិលជាង៣ទសវត្សរ៍ ប៉ុន្តែនៅក្នុងក្រុមខ្មែរត្រីភាគីឯណោះ អតីតកម្លាំងនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(ខ្មែរក្រហម) បានបោះបង់ចោលនូវឱកាសនៃការចូលរួមប្រកួតប្រជែងយកអំណាចដឹកនាំរដ្ឋតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ហើយចាប់កាន់អាវុធឡើងវិញ ដែលបង្ខំឱ្យកម្លាំងនៃរបបរដ្ឋកម្ពុជា ត្រូវបដិសេធមិនព្រមទុកអាវុធតាមការស្នើសុំរបស់អាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្ននៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា (UNTAC) ដែលប្រការនេះបានបណ្ដាលឱ្យមានការព្រួយបារម្ភជាថ្មីទៀត អំពីការលាប់ឡើងវិញនៃដំបៅសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា... (សូមរង់ចាំអានភាគបន្ត...)
RAC Media
ឆ្លងកាត់បាតុភូតធម្មជាតិ និងបាតុភូតសង្គមរាប់មិនអស់ ទាំងល្អ ទាំងអាក្រក់ នាពេលកន្លងមក ខ្ញុំបានមើលឃើញថាអត្ថិភាព ការរស់នៅ ជីវិត ឬវាសនារបស់ប្រជាជាតិឬរដ្ឋនីមួយៗនៅលើពិភពលោកនេះ ពិតជាជាប់ទាក់ទងគ្នាដោយមិនអាចប្រក...
Tue, 31,03,2020, 10:05 AM
Sat, 28,03,2020, 01:07 PM
ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិកនិងអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០១៥ ដោយពឹងផ្អែកលើចំណុចសំខាន់ចំនួន ពីរ៖ ទីមួយ គឺគោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្រប្រទាក់ក្រឡាគ្នារវាងសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ និងទីពីរ គឺការខិតខំប្រឹងប្រែងរួមនិងជាសាធារណៈ...
Sat, 28,03,2020, 09:49 AM
កូវីដ-១៩ ជាឈ្មោះវីរុសកូរ៉ូណាប្រភេទថ្មី ដែលមកទល់ពេលនេះបានចម្លងរាលដាលស្ទើរតែពេញពិភពលោកទាំងមូល ដោយមានចំនួនអ្នកឆ្លងជាងប្រាំសែននាក់ និងស្លាប់ដល់ទៅជាងពីរម៉ឺននាក់ឯណោះ។ ដើមឡើយមេរោគនេះ គេថាចេញប្រភពមកពីប្រទេស...
Sat, 28,03,2020, 06:05 AM
Fri, 27,03,2020, 05:19 AM
បន្ទាប់ពីក្លាយជាប្រធានាធិបតីក្នុងឆ្នាំ២០០០ ដែលពេលនោះ លោក Vladimir Putin ទើបតែមានអាយុ៤៨ឆ្នាំ ប្រធានាធិបតិរូបនេះបានសញ្ជឹងគិតថា តើថ្ងៃណាមួយ តើគាត់នឹងចាកចេញពីមុខតំណែងដោយរបៀបណា? កំពុងជិះឡានប្រធានាធិបតីពេញទ...
Wed, 25,03,2020, 10:27 AM
