Royal Academy of Cambodia
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិននៅកម្ពុជា ចំថ្ងៃទី១៧-១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលមានមតិមួយចំនួនបានទាញភ្ជាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះទៅនឹងថ្ងៃជ័យជម្នះរបស់ក្រុមខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺជាការរៀបចំឡើងដោយក្រុមការងារពិធីការនៃប្រទេសទាំង៤គឺ ចិន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងកម្ពុជា ពោលគឺមិនមែនជាការរៀបចំ ដោយភ្ជាប់ទៅនឹងព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬនយោបាយណាមួយនោះទេ។ លោកបណ្ឌិតបានបន្តថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ស៊ី ជីនពីង នៅកម្ពុជានាពេលនេះ ជាការរៀបចំផ្គូរផ្គងដោយធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមផង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីផង និងចុងក្រោយគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៧-១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលជាពេលវេលានៃក្រុមពិធីការនិងរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំង៤បានឯកភាពគ្នា ហើយជារឿងចៃដន្យដែលត្រូវចំថ្ងៃនេះ ដែលគេមិនអាចទាញភ្ជាប់ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយនោះទេ ព្រោះគេមិនអាចតម្រូវឱ្យប្រទេសផ្សេងទៀតរៀបចំពេលវេលា ដើម្បីតែភ្ជាប់នឹងកម្ពុជានោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត បើគេសង្កេតដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង នៅកម្ពុជា កន្លងទៅ កាលពីអំឡុងខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ ពោលគឺជាដំណើរទស្សនកិច្ចដំបូងក្រោយពេលលោកក្លាយជាប្រធានាធិបតីចិនដំបូង ដែលលោកបានធ្វើដំណើរមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា រួចបន្តទៅកាន់ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន និងឥណ្ឌា ដែលការបំពេញទស្សនកិច្ចនាពេលនោះ ក៏ពុំមែនជាកាលបរិច្ឆេទពិសេសអ្វីនោះដែរ។
បន្ថែមពីនេះ លោកបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍ថា ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រនិងនយោបាយនៃប្រទេសកម្ពុជា មានការណែងណងគ្នា ដែលជាឧទាហរណ៍មានដូចជា ការធ្វើរដ្ឋប្រហារថ្ងៃទី១៨ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៧០ បាននាំប្រទេសកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងភ្លើងសង្គ្រាមរហូតដល់មានព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដែលនាំកម្ពុជាធ្លាក់ក្នុងរបបវាលពិឃាត ជាហេតុធ្វើឱ្យមានការបង្កើតរណសិរ្ស ២ធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ និងនាំទៅដល់ព្រឹត្តិការណ៍ ថ្ងៃទី៧ មករា ១៩៧៩ ហើយការវិវត្តប្រវត្តិសាស្ត្របាននាំកម្ពុជាទៅដល់ព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ជាដើម។ ត្រង់ចំណុចនេះ លោកបណ្ឌិតបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា គ្រប់កាលបរិច្ឆេទ សុទ្ធតែមានព្រឹត្តិការណ៍កើតឡើងក្នុងអតីតកាល ដូច្នេះ ប្រសិនបើយើងទាញភ្ជាប់ គឺមានតែទាញភ្ជាប់ជាចង្កោមនៃព្រឹត្តិការណ៍។ ទោះជាយ៉ាងណា គេមិនអាចទាញកង់ប្រវត្តិសាស្ត្រឱ្យព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនោះឱ្យកើតឡើងវិញម្ដងទៀតបាននោះទេ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា គេគ្មានហេតុផលអ្វីមួយដើម្បីទាញភ្ជាប់ព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយដែលកើតឡើងក្នុងអតីតកាល ឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ ឬផលប្រយោជន៍នៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរនោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានរៀបចំបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងនឹងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មកើតឡើងនៅក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ ដែលបង្ហាញពីឆន្ទៈនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារួចស្រេចទៅហើយ។ ហេតុនេះហើយ គេមិនអាចទាញចង្កោមព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ មករំខានដល់សុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ក៏ដូចជាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយដៃគូខ្លួននោះទេ។
ចំណុចមួយទៀតគឺ ប្រទេសចិនក៏កំពុងតែប្រឹងប្រែងនៅក្នុងការជំរុញសណ្ដាប់ធ្នាប់នៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកថ្មី ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកើតឡើងចេញពីការដំឡើងពន្ធជាសាកលរបស់រដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ ផងដែរ។ ដូច្នេះចិន ពិតជាមិនមានពេលវេលាណាមួយសម្រាប់ចេតនាដុតរោលនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសណាមួយនោះទេ ពោលគឺ ចិនព្យាយាមប្រឹងប្រែងជំរុញទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងក្នុងតំបន់ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកទាំងមូល ហើយចិនគ្មានហេតុផលដែលចិនទាញភ្ជាប់ដើម្បីធ្វើឱ្យខូចខាតទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា បើរាប់ទាំងដំណើរទស្សនកិច្ចនាពេលនេះ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមរហូតដល់ទៅ ៥ដងទៅហើយ ដែលបង្ហាញថា ថ្វីដ្បិតតែទំនាក់ទំនងរវាងវៀតណាមនិងចិន មិនមែនជាមិត្តភាពដែកថែបដូចជា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន ប៉ុន្តែការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតីចិនទៅកាន់វៀតណាម មានច្រើនជាងកម្ពុជាទៅទៀត ដោយសារតែទំនាក់ទំនងក្នុងលក្ខខណ្ឌពិសេសនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ និងគណបក្សនយោបាយ រវាងបក្សកុម្មុយនីស្តចិននិងបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាមជាដើម៕
RAC Media
នៅក្នុងឱកាសដែលសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងក្រុមគ្រួសារ មានមរណទុក្ខ ដោយសារការបាត់បង់មរណភាពរបស់ឯកឧត្ដម ឧកញ៉ា ឧត្ដមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន គណបក្សនយោ...
រាត្រីថ្ងៃសៅរ៍ ១កើត ខែចេត្រ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស.២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ ជាវេលាដ៏សែនខ្សឹកខ្សួលរំជួលចិត្តនិងស្តាយស្រណោះរកអ្វីមកប្រៀបផ្ទឹមពុំបានសម្រាប់ក្រុមគ្រួសារ សាច់ញាតិ សិស្សគណ ប...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មានអំពីករណីបញ្ហាកោះគុជ (ថៃហៅថាកោះគុត) លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា ចំពោះបញ្ហាអធិបតេយ្យទៅលើកោះគុជនេះ កម្ពុជាមិនអាចប្រើប្រាស់យន្តការតុលាក...
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កើតចលនាដែលលោក សម រង្ស៊ី អះអាងថាជា ចលនាជាតិតស៊ូ នោះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយបានគូសបញ្ជាក់ថា...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៤រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ វិទ្យាស្ថានជីវសាស្ត្រ វេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំសិ...
សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈការិយាល័យឆ្នាំ២០២១សម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យស...
ចុចមើលសេចក្ដីជូនដំណឹង ស្ដីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈ សម្រាប់ឆមាសទី២ ឆ្នាំ២០២០ របស់រាជបណ...
ចុចមើលកិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្តីពី តើអ្វីជាសារប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន?
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមពិគ្រោះថ្លៃ ការបោះពុម្ពព្រឹត្តិបត្រលេខ១១ សន្ទានុក្រមអក្សសិល្ប៍...
ចុចមើលដំណឹងជ្រើសរើសបេក្ខនារី សិក្សាជំនាញបន្ថែមផ្នែកគុណភាពទឹកដោះគោ ២រូប!
ចុចមើលកម្មវិធីកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្តីពី «តើមានអ្វីដែលនឹងកើតឡើងពេលដែលលោក សម រង្សី វិលត្រឡប់ចូលប្រទេសកម្ពុជា...
ចុចមើលបាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្រោមរដ្ឋបាលរបស់ លោក Donal Trump និងអត្ថន័យចំពោះអាស៊ី ថ្...
ចុចមើលសមិទ្ធផល១ឆ្នាំ និងទិសដៅការងារ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម...
ចុចមើលបាឋកថាស្តីពី ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រតាមរយៈការដាំដំណាំមន និងចិញ្ចឹមដង្កូវនាង ថ្ងៃទី០៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨...
ចុចមើលពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិតផ្នែកគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនឯកឧត្តម លឹម គានហោ រដ...
ចុចមើលសេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនៅប្រទេសស៊ុយអ៊ែត
ចុចមើល