Royal Academy of Cambodia
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីបញ្ហាចរាចរណ៍ និងការរិះគន់ពីសាធារណជនចំពោះការរៀបចំចរាចរណ៍នោះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមនិងនយោបាយ បានលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅតែងតែជួបប្រទះនឹងបញ្ហាចរាចរណ៍ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលបង្កការប៉ះពាល់ផ្លូវអារម្មណ៍ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវរង់ចាំក្បួនធ្វើដំណើររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនិងប្រតិភូនានា ក្នុងឱកាសផ្សេងៗ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកបណ្ឌិតបានសង្កេតឃើញថា នៅតាមបណ្ដោយផ្លូវខ្លះដែលពុំមានក្បួនថ្នាក់ដឹកនាំឬប្រតិភូឆ្លងកាត់នោះ ហាក់ពុំទាន់បានរៀបចំបានល្អប្រសើរនៅឡើយទេ ។
លោកបណ្ឌិត បានកត់សម្គាល់ថា នៅរាជធានីភ្នំពេញនៅពុំទាន់មានការបែងចែកផ្លូវសម្រាប់ថ្មើរជើង ផ្លូវសម្រាប់ទោចក្រយានយន្ត និងត្រីចក្រយានយន្តគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ចិញ្ចើមផ្លូវនៅតាមមហាវិថីនិងផ្លូវជាច្រើន ត្រូវបានគេរំលោភបំពានយកធ្វើអាជីវកម្ម ឬចតរថយន្តយ៉ាងអាណាធិបតេយ្យ ជាហេតុបង្កការកកស្ទះនៅតាមផ្លូវនានា រួមផ្សំជាមួយនឹងការកកស្ទះដោយសារការបិទផ្លូវសម្រាប់ក្បួនថ្នាក់ដឹកនាំ ឬក្បួនគណៈប្រតិភូផ្សេងៗ ធ្វើឱ្យស្ថានភាពចរាចរណ៍កកស្ទះកាន់តែខ្លាំងឡើងថែមទៀត។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបន្តថា នៅក្នុងទិដ្ឋភាពខ្លះ ការបញ្ជៀសទិសចរាចរណ៍ហាក់ដូចជាមិនស្របទៅនឹងស្ថានភាពផ្លូវជាក់ស្ដែង ដូចជាការហាមឃាត់មិនឱ្យឆ្លងកាត់ផ្លូវក្នុងរយៈពេលយូរ ជាហេតុបណ្ដាលឱ្យចរន្តចរាចរណ៍នៅជាប់គាំងតាមផ្លូវផ្សេងៗទៀត ដែលត្រង់ចំណុចនេះ ទាមទារឱ្យនគរបាលចរាចរណ៍ ត្រូវស្វែងយល់ពីស្ថានភាពភាពជាក់ស្ដែង វាយតម្លៃ និងដោះស្រាយការសម្រួលចរាចរណ៍ឱ្យលក្ខណៈកាន់តែបត់បែន ឆ្លើយតបទៅនឹងករណីនៅចំពោះមុខនៅតាមគោលដៅនីមួយៗ។ លោកបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា នគរបាលចរាចរណ៍គប្បីឈ្វេងយល់ឱ្យបានកាន់តែជាក់លាក់បន្ថែមទៀត រវាងស្ថានភាពចរាចរណ៍នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងផលវិបាក ក៏ដូចជាការខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចបង្កមកពីការបិទផ្លូវរាប់ម៉ោងដែលនៅក្នុងករណីខ្លះពុំមានចាំបាច់ការចាំបាច់ក៏ដោយក្ដី។ ត្រង់ចំណុច ភាគីពាក់ព័ន្ធចាំបាច់ត្រូវស្វែងរកវិធីសាស្ត្រសម្របសម្រួល ជាជាងរង់ចាំសារពីប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល។ បើតាមលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ករណីខ្លះគឺជាបញ្ហាដែលកើតមានឡើងជាដដែលៗ ដោយសារតែមិនមានការស្វែងយល់ឱ្យដល់ឫសគល់នៃបញ្ហា បណ្ដាលមកពីគ្មានការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ធ្វើការងារតាមទម្លាប់ និងមិនបានវាយតម្លៃស្ថានភាពជាក់ស្ដែង។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ថ្វីដ្បិតតែនគរបាលភាគច្រើនបានបំពេញការងារប្រកបដោយមនសិការ និងទំនួលខុសត្រូវនៅក្នុងការសម្រួលចរាចរណ៍ក្ដី ប៉ុន្តែគេក៏ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើចំណុចអសកម្មផ្សេងៗដែលបង្កឡើងដោយមន្ត្រីនគរបាលមួយចំនួនតូច ដែលឆ្លៀតឱកាសប្រើប្រាស់តួនាទីក្នុងមុខតំណែងរបស់ខ្លួន ដើម្បីស្វែងរកផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនបានរអ៊ូរទាំអំពីករណីនគរបាលចរាចរណ៍ខ្លះ បានផាកពិន័យដោយមិនសមហេតុផល ឬមិនប្រក្រតី តាមរយៈការគំរាមក្នុងរូបភាពផ្សេងៗជាដើម។ ជាការពិតណាស់ ដូចដែលថ្នាក់ដឹកនាំនគរបាលចរាចរណ៍បានលើកឡើង ថវិកាដែលបានមកពីការផាកពិន័យ ភាគច្រើនត្រូវផ្ដល់ទៅដល់មន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍ដែលចុះអនុវត្តផ្ទាល់ ហើយថវិកាតិចតួចបំផុតដែលត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅស្ថាប័ន និងក្នុងថវិការដ្ឋ។ ត្រង់ចំណុចនេះត្រូវបានមន្ត្រីនគរបាលខ្លះ យល់ថាការផាកពិន័យគឺដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូលផ្ទាល់របស់ខ្លួននិងក្រុមខ្លួន មិនមែនជាការផាកពិន័យដើម្បីជំរុញឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមគោរពនិងអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍នោះទេ។ ករណីនេះ ត្រូវបានពលរដ្ឋមួយចំនួនលើកឡើងជាចំណោទថា ការផ្ដល់ថវិកាភាគច្រើនលើសលុបដែលបានមកពីការផាកពិន័យ ទៅឱ្យមន្ត្រីនគរបាលចរាចរណ៍បានធ្វើឱ្យមន្ត្រីនគរបាលខ្លះ បំពេញការងារក្នុងការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ក្នុងរូបភាពចង់ឱ្យពលរដ្ឋបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍ ដើម្បីខ្លួនបានផាកពិន័យទៅវិញ។ សម្រាប់លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ នៅក្នុងករណីខ្លះទៀត នគរបាលចរាចរណ៍មួយចំនួន ហាក់អនុវត្តការផាកពិន័យពុំមានសមធម៌នោះទេ បើគេប្រៀបធៀបការផាកពិន័យរវាងពលរដ្ឋទូទៅ និងបុគ្គលដែលបើកបររថយន្តទំនើប ឬឡានស្លាកលេខពិសេសបញ្ជាក់ពីស័ក្តិយសជាដើម ហាក់ធ្វើឱ្យមន្ត្រីនគរបាលមួយចំនួនតូចមិនហ៊ានឃាត់ ឬចាប់ផាកពិន័យ ជាហេតុធ្វើឱ្យពលរដ្ឋមើលបំណាំគ្នា ដោយសារតែការអនុវត្តច្បាប់មិនស្មើភាពគ្នា។
ជាដំណោះស្រាយ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានលើកឡើង៥ចំណុចដូចខាងក្រោម៖
ទី១ ត្រូវជំរុញនិងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដោយសមភាព ស្មើមុខមាត់ និងមិនគួរអនុវត្តច្បាប់តែទៅលើប្រជាពលរដ្ឋទន់ខ្សោយនោះទេ គឺត្រូវតែអនុវត្តដោយសមធម៌ចំពោះមនុស្សទូទៅនៅក្នុងសង្គម។
ទី២ នគរបាលចរាចរណ៍មិនគួរមាននិន្នាការគិតថា ការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍គឺជាមុខរបរផ្ទាល់ខ្លួន ដែលខ្លួនអាចស្វែងរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែមនោះទេ គឺត្រូវឈរនៅលើគោលការណ៍ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ និងគោរពអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាជាងការសម្លុតគំរាម ឬបំភិតបំភ័យពលរដ្ឋដើម្បីទទួលបានផលលាភផ្សេងៗ។
ទី៣ ត្រូវពង្រឹងការយល់ដឹងអំពីច្បាប់ សារាចរណែនាំ ក៏ដូចជាបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនៃស្ថាប័នសាមីរបស់ខ្លួន ចៀសវាងការអនុវត្តដែលប្រាសចាកទៅនឹងច្បាប់ និងបទដ្ឋានគតិយុត្តិទាំងនេះ។
ទី៤ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច គប្បីរៀបចំគំនូសចរាចរណ៍ឱ្យបានគ្រប់ទីកន្លែង និងបំពាក់ភ្លើងសញ្ញាចរាចរណ៍ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងឯកភាពគ្នានៅគ្រប់ទីតាំងទាំងអស់។
ទី៥ គួរហ៊ានទទួលស្តាប់ទស្សនៈមហាជន និងមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើបញ្ហាចរាចរណ៍ ដោយឈរនៅលើគោលការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រ ដើម្បីបញ្ចៀសឱ្យបាននូវការប្រទាំងប្រទើសជាមួយនឹងការយល់ឃើញរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកបង់ពន្ធ និងបោះឆ្នោតជូន៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
(រូបភាព៖ Vitou Ouch)ថ្ងៃ៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ឆ្នាំនេះ គឺជាខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី៤៣ឆ្នាំ នៃទិវាជ័យជំនះលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ក្នុងបរិបទដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើដំណើរលើគន្លងវិថីប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ពហ...
Dear Researchers and Scholars,Under the auspice of the CHEY Institute for Advanced Studies (CIAS) of the Republic of Korea since 2004, the Asia Research Center of the Royal Academy of Cambodia (ARC-RA...
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលប្រចាំឆ្នាំ២០២១ នៃវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យជីវជាំង នឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្...
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជំនួបសំណេះសំណាល និងពិភាក្សាការងារជាមួយលោក សាដា អ៊ូម៉ា អាឡាម នាយកការិយាល័យនៅភ្នំពេញ និងជាតំណាងអង្គការយូណេស្កូប្រចាំកម្ពុជា ថ្ងៃទី៥ មករា...
(ភ្នំពេញ)៖ នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារ ១០កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំឆ្លូវ ត្រីស័ក ព.ស. ២៥៦៥ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក...
Prime Minister Hun Sen has announced that he will travel to Myanmar for a two-day visit on January 7-8 in an effort to restore normalcy to ASEAN proceedings by resolving the country's crisis and bring...