Royal Academy of Cambodia
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីបញ្ហាទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ថៃ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងពេលនេះ ថៃដែលកំពុងមានបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន បានយកបញ្ហានយោបាយរបស់ខ្លួន មកផ្លោងដាក់បន្ទុកលើកម្ពុជាដែលជាប្រទេសជិតខាង។ លោកបណ្ឌិត បានមានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងអំពីការសាងសង់របងព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ពីសំណាក់ភាគីថៃនេះ គឺគ្រាន់តែជាសារនយោបាយរបស់អ្នកនយោបាយថៃ ដើម្បីរំលត់បញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា បើតាមលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បើទោះជានៅក្នុងករណីដែលបំណងលើកដោយភាគីថៃនេះអាចសម្រេចបានក៏ដោយក្ដី របងព្រំដែន អាចឃាត់បានតែមនុស្សសាមញ្ញប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែសម្រាប់បទល្មើសនៅតាមព្រំដែនដូចជា ការជួញដូរខុសច្បាប់ ល្បែងអនឡាញ ឬការឆបោកតាមអនឡាញគ្មានរបងនោះទេ។ អ្វីដែលជារឿងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ដើម្បីទប់ស្កាត់និងបង្ក្រាបបទល្មើសតាមព្រំដែននោះគឺ ការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អរវាងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរ។
លោកបណ្ឌិតបានបន្ថែមទៀតថា ការលើកឡើងនូវលទ្ធភាពនៃការកសាងរបងព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-ថៃ ពុំមានគុណតម្លៃគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការទប់ស្កាត់និងបង្ក្រាបបទល្មើសឆ្លងដែននោះទេ។ ជាមួយគ្នានេះ ការលើកឡើងនេះ គ្រាន់តែជាសារនយោបាយដែលភាគីថៃបានផ្លោងបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនមកកាន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃតែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺជាការដាក់បន្ទុកមកលើប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលការឆបោកនេះបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសថៃខ្លួនឯងផ្ទាល់ ដែលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងបណ្ដាលមកពីការអនុវត្តច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែថៃបែរជាចង្អុលមកកាន់កម្ពុជាថាជាដើមហេតុដែលនាំទៅដល់ការឆបោកតាមអនឡាញនៅក្នុងប្រទេសថៃទៅវិញ។ នេះមានន័យថា ការលើកឡើងអំពីការសាងសង់របងព្រំដែនជាមួយនឹងកម្ពុជា គឺគ្រាន់តែជានយោបាយប្រជាភិថុតិរបស់ថៃ ដើម្បីបង្វែរចំណាប់អារម្មណ៍ និងដោះបន្ទុករបស់អាជ្ញាធរថៃតែប៉ុណ្ណោះ ខណៈសង្គមនយោបាយថៃកំពុងតែរំជើបរំជួល ដោយនេះបានក្លាយទៅជាទម្លាប់របស់អ្នកនយោបាយថៃទៅហើយ ដែលជានិច្ចកាល នៅពេលមានបញ្ហាផ្ទៃក្នុង អ្នកនយោបាយថៃមួយចំនួនតែងតែយកបញ្ហាជាតិនិយមមកដាក់បន្ទុកប្រទេសជិតខាង ពិសេសកម្ពុជា ដើម្បីបង្វែរស្ថានការណ៍ផ្ទៃក្នុងប្រទេស។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបន្តថា សារនយោបាយដែលអះអាងពីបំណងក្នុងការកសាងរបងព្រំដែនប្រវែង៥៥គីឡូម៉ែត្រជាមួយនឹងប្រទេសកម្ពុជានេះ គឺគ្រាន់តែជាសារនយោបាយដែលលើកឡើងពីសំណាក់ភាគីថៃតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះការកសាងរបងព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង ទាមទារឱ្យមានការព្រមព្រៀង ឯកភាព និងស្រុះស្រួលគ្នារវាងប្រទេសជាគូភាគីមានព្រំដែនជាប់គ្នាជាមុនសិន។ យោងតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ប្រសិនបើប្រជាជាតិនីមួយៗមានបំណងផ្លាស់ប្ដូរស្ថានការណ៍ណាមួយនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ត្រូវតែមានការជូនដំណឹង មានការចរចា ក៏ដូចជាមានការឯកភាពជាមួយគ្នាជាមុន ទើបអាចអនុវត្តទៅបាន។ គេមិនអាចធ្វើអ្វីបានទៅតាមចិត្តចង់នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាងនោះឡើយ ព្រោះព្រំដែនរវាងរដ្ឋនឹងរដ្ឋ គឺជាតំបន់ដែលមានការបែងចែកតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយប្រទេសនីមួយៗមានអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួនពេញលេញ ហើយពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន មិនមែនស្ថិតនៅក្នុងសម័យកាលសង្គ្រាមលោក ឬក្នុងសម័យបុព្វកាល ដែលគ្មានច្បាប់អន្តរជាតិនិងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដែលគ្មានសណ្ដាប់ធ្នាប់ត្រឹមត្រូវនោះទេ ពោលគឺប្រទេសនីមួយៗត្រូវតែគោរពអធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសផងគ្នា។ នៅក្នុងសម័យកាលសង្គ្រាមឬសម័យបុព្វកាល ប្រទេសធំ ឬមហាអំណាច តែងតែប្រើប្រាស់កម្លាំងទ័ពឬសព្វាវុធ ដើម្បីវាតទីវាយដណ្ដើម ពង្រីកទឹកដី ឬចាត់ចែងជោគវាសនាប្រទេសដទៃស្រេចតាមការចង់បានរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែក្នុងសម័យកាលទំនើបបច្ចុប្បន្ន ពិភពលោកគឺជាសហគមន៍ប្រទេសដែលមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ ច្បាប់អន្តរជាតិ និងយកក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិសកលជាចម្បង ហើយក្នុងនាមជារដ្ឋស៊ីវិល័យ ប្រទេសនីមួយៗត្រូវតែអនុវត្តនៅទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិដោយអនុលោមទៅតាមច្បាប់ត្រឹមត្រូវ ពិសេសអធិបតេយ្យនៃប្រទេសដទៃ ប្រទេសនីមួយៗមិនអាចសម្រេចចិត្តធ្វើអ្វីជាឯកតោភាគីបានឡើយ ត្រូវតែមានការចរចា និងព្រមព្រៀងគ្នាជាលាយលក្ខណ៍អក្សរត្រឹមត្រូវ និងច្បាស់លាស់ ពិសេសចំពោះបញ្ហាទឹកដីដែលនៅជាប់ព្រំដែនគ្នា។
សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ការកសាងរបងព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង មិនមែនជាកិច្ចការចាំបាច់ និងដែលត្រូវធ្វើជាដាច់ខាតនោះទេ ព្រោះរបងព្រំដែនមិនមែនជាឧបសគ្គចម្បងសម្រាប់បទល្មើស និងអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅតាមតំបន់ព្រំដែននោះទេ។ បន្ថែមពីនេះ បទល្មើសតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ គ្មានព្រំដែនបិទជិតនោះទេ កុំថាឡើយត្រឹមតែរបងព្រំដែននោះ។ សម្រាប់កម្ពុជាឬថៃក្ដី ការអនុវត្តច្បាប់ផ្ទៃក្នុង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសជិតខាងដើម្បីបង្ក្រាបបទល្មើសឆ្លងដែន ទើបជាចំណុចដែលរដ្ឋាភិបាលគួរផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានខ្ពស់បំផុត។ លើសពីនេះ គួរតែដល់ពេលហើយដែលអ្នកនយោបាយថៃមួយចំនួន ត្រូវឈប់បង្វែរបញ្ហានយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនមកកាន់បញ្ហានៅតាមព្រំដែនជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះវាមិនបាននាំមកនូវផលចំណេញសម្រាប់ប្រទេសនិងប្រជាជនទាំងពីរនោះឡើយ ពោលប្រជាជាតិទាំងពីរគួរតែខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តកសាងទំនាក់ទំនងល្អ និងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ដើម្បីធានាបាននូវផលប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិនិងប្រជាជន ក៏ដូចជាជំរុញតំបន់ព្រំដែនឱ្យក្លាយទៅជាតំបន់ប្រកបដោយសន្តិសុខ សន្តិភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលហុចផ្លែផ្កាឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅក្នុងពេលថ្មីៗនេះ មានការជជែកដេញដោលគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងចំណោមមហាជនខ្មែរ អំពីការប្រើប្រាស់ពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» និងពាក្យ «ចូលឆ្នាំថ្មី» នៅក្នុងកម្មវិធីអបអរសាទរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្ម...
(រាជធានីភ្នំពេញ) ថ្ងៃព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាននាំយកទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ចំនួន២០០លីត្រ ផ្ដល់ជូនដល់កុមារទាំង ១៧៧នាក់ នៅមណ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅរសៀលថ្ងៃចន្ទ ១៥ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចាត់ឱ្យមន្ត្រី...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានស្នើឱ្យមានការជំរុញបង្កើតបរិយាកាសបៃតង ដើម្បីទប់កម្ដៅ និងផ្តល់សុខដុមភាព តាមរយៈក...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅរសៀលម៉ោង ២:០០នាទីរសៀល ថ្ងៃសុក្រ ១២ រោច ខែផល្គុន ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១១ រោច ខែផល្គុន បញ្ចស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំកម្មវិធីអបអរសាទរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពៃណីខ្មែរ ឆ្នាំរោង...