Royal Academy of Cambodia
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីករណីឃាតកម្មលើលោក លឹម គីមយ៉ា អតីតអ្នកតំណាងរាស្ត្រអតីតគណបក្សប្រឆាំងកម្ពុជា នៅក្នុងប្រទេសថៃនាពេលថ្មីៗមកនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ បានគូសបញ្ជាក់ថា អ្នកនយោបាយ និងសកម្មជននយោបាយនៃប្រទេសទាំងពីរ គួរតែជៀសវាងការប្រញាប់ប្រញាល់បកស្រាយករណីនេះឱ្យហួសពីអង្គហេតុនិងអង្គច្បាប់ នៃរដ្ឋអធិបតេយ្យទាំងពីរដែលអាចនាំទៅដល់ការភ័ន្តច្រឡំស្ថានការណ៍នយោបាយ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អរវាងកម្ពុជានិងថៃ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននោះឡើយ។ បើតាមលោកបណ្ឌិត ការបកស្រាយនៅក្នុងជ្រុងណាមួយលើសពីអង្គហេតុនិងអង្គច្បាប់នៃករណីនេះ ក៏អាចនាំទៅដល់ការបំភ័ន្តស្នាមរបួសនៃទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរផងដែរ ហើយមហាជននៃប្រទេសទាំងសងខាង គួរតែទុកលទ្ធភាពដល់អាជ្ញាធរនៃប្រទេសទាំងពីរ ដំណើរការនីតិវិធីស៊ើបអង្កេតទៅលើករណីឃាតកម្មនេះ។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និងមន្ត្រីជំនាញនៃប្រទេសទាំងពីរ ផ្ដល់កិច្ចសហការល្អនឹងគ្នាដើម្បី ស៊ើបអង្កេតលើករណីនេះឱ្យបានហ្មត់ចត់ ទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់នៃប្រទេសទាំងពីរ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ នៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យរៀងខ្លួន ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ ផ្ដល់ភាពជឿជាក់ទៅដល់ក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ អ្នកនយោបាយ និងបកស្រាយទៅកាន់មហាជន និងប្រជាជាតិទាំងពីរ ក្នុងគោលបំណងកសាងភាពកក់ក្ដៅក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ កម្ពុជា-ថៃ។
ជាមួយគ្នា លោកបណ្ឌិត ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ក្នុងនាមលោកបណ្ឌិតជាពលរដ្ឋខ្មែរ លោកយល់ថា អាជ្ញាធរកម្ពុជា ក្នុងនាមជាអាណាព្យាបាលរបស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះ ក៏គួរតែបង្ហាញសមានចិត្តចំពោះករណីឃាតកម្មលើជនរងគ្រោះជាពលរដ្ឋខ្មែររូបនេះ និងចូលរួមរំលែកទុក្ខជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះផងដែរ បើទោះបីជាមាននិន្នាការនិងពណ៌សម្បុរនយោបាយផ្សេងគ្នាឬដូចគ្នាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏គួរតែមានការសម្ដែងសមានចិត្តចូលរួមរំលែកទុក្ខ ដែលជាការបញ្ជាក់អំពីគុណតម្លៃនៃប្រជាជាតិខ្មែរ ការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើជនរួមជាតិខ្លួន ដើម្បីបង្ហាញភាពកក់ក្ដៅចំពោះគ្រប់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលស្នាក់នៅ ធ្វើដំណើរ ឬកំពុងមានវត្តមាននៅបរទេសទាំងអស់ថា ទោះបីជាមាននិន្នាការខុសគ្នា ឬមានពណ៌សម្បុរនយោបាយខុសគ្នាយ៉ាងណាក្ដី ក៏យើងនៅតែមានឈាមជ័រ និងបេះដូងជាប្រជាជាតិខ្មែរតែមួយដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបង្ហាញនូវជំនឿជាក់ថា មេដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលសុទ្ធសឹងជាអ្នកបន្តវេនជំនាន់ក្រោយនៃមេដឹកនាំនយោបាយ ដែលមានបទពិសោធន៍យូរអង្វែងនៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរ មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អ ទាំងរវាងប្រទេស និងរវាងគ្រួសារនៃថ្នាក់ដឹកនាំ ករណីនេះនឹងមិននាំមកនូវផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរទៅដល់ទំនាក់ទំនង ឬបង្កអរិភាពរវាងគ្នានឹងគ្នា សម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ថៃ នោះឡើយ។ លោកបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា អ្នកនយោបាយគួរតែមានបទពិសោធន៍នៅក្នុងការថែរក្សាទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ ចៀសវាងការបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យករណីនេះក្លាយទៅជាបញ្ហាប្រឈមរវាងប្រទេសជិតខាងទាំងពីរ។ សម្រាប់លោកបណ្ឌិត កម្ពុជា-ថៃ មិនត្រឹមតែត្រូវថែរក្សាទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយគ្នាប៉ុណ្ណោះទេ តែប្រទេសទាំងពីរ ក៏ត្រូវតែផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅផ្នែកផ្លូវច្បាប់ដល់ភាគីរងគ្រោះ រួមទាំងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរផងដែរ។
បន្ថែមពីលើនេះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានធ្វើការទាញចំណាប់អារម្មណ៍ផងដែរថា ករណីឃាតកម្មនេះ កើតឡើងទៅលើអ្នកនយោបាយដែលជាអតីតតំណាងរាស្ត្រនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សធ្លាប់មានសម្លេងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលតិចឬច្រើន ពិតជាមានការចូលរួមមតិផ្សេងៗនៅក្នុងការរិះគន់លើករណីមួយចំនួនដែលមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយអាចធ្វើការកត់សម្គាល់បានផងដែរ ដូច្នេះហើយ ចង់ឬមិនចង់ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងអ្នកដទៃផ្សេងទៀត ដែលអាចទាញប្រយោជន៍ពីករណីនេះ គឺពិតជាអាចកេងចំណេញនយោបាយនៅក្នុងករណីនេះដោយចៀសពុំរួចឡើយ។ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី លោកបណ្ឌិត បានអំពាវនាវជាថ្មីថា គេមិនត្រូវប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើការសន្និដ្ឋានឱ្យហួសពីមូលដ្ឋានអង្គហេតុនៃសំណុំរឿង និងអង្គច្បាប់ដែលមានជាធរមាននៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរ ព្រោះនៅក្នុងករណីខ្លះ បើទោះបីជាយើងបានមើលឃើញនៅក្នុងខ្សែអាត់វីដេអូ ឬទទួលបានតាមសារព័ត៌មានដែលមាននិន្នាការលម្អៀងមួយចំនួន ដែលវាយតម្លៃដោយគ្មានការស៊ើបអង្កេតជាក់លាក់ក្ដី គ្រាន់តែជាជ្រុងមួយនៃហេតុការណ៍តែប៉ុណ្ណោះ គេមិនអាចយកការយល់ឃើញទាំងនេះ ទៅធ្វើការអត្ថាធិប្បាយ និងទាញចូលទៅក្នុងទិដ្ឋភាពនយោបាយ ឬជាការដុតរោល និងបំភ័ន្តសាធារណៈមតិនៃប្រទេសទាំងពីរនោះទេ។
លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ សំណូមពរដល់អ្នកនយោបាយ និងអ្នកវិភាគមួយចំនួន សូមកុំទាន់ប្រញាប់ប្រញាល់ធ្វើបុរេវិនិច្ឆ័យ ឬសន្និដ្ឋានឱ្យជ្រុលលើសពីការពិតទៅលើករណីឃាតកម្មនេះ ដែលអាចរុញច្រានដល់មានការភ័ន្តច្រឡំក្នុងទិដ្ឋភាពនយោបាយ និងអាចឈានទៅជាការដុតរោលឱ្យមានការរើសអើងនិន្នាការ ឬជាតិសាសន៍ ឬចោទប្រកាន់ដោយគ្មានមូលដ្ឋានទៅលើភាគីណាមួយឡើយ។ លោកបណ្ឌិត បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់បន្ថែមថា ករណីនេះ មហាជននៃប្រទេសទាំងពីរ ក៏គួរតែរង់ចាំឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតជាផ្លូវការ ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ ស្របទៅតាមនីតិវិធីច្បាប់ ចៀសវាងការប្រតិកម្មទៅតាមការយល់ឃើញ ឬការប៉ាន់ស្មាននៅក្នុងជ្រុងណាមួយផងដែរ៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
កម្ពុជានិងវៀតណាមជាប្រទេសជិតខាងគ្នា ដែលបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៧។ ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរចងភ្ជាប់ដោយចំណងភូមិសាស្ត្រ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងនយោបាយ។ មានព្រឹត្តិការណ៍ប្រវ...
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវនៃ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំការប្រឡងបញ្ចប់ឆមាសថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិតក្រោមអធិបតីភា...
លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្ត គឺជាវិធានច្បាប់ ឬវិធានគតិយុត្តទាំងឡាយណាដែលចេញដោយស្ថាប័ន ឬអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចតាមលំដាប់ថ្នាក់ដើម្បីដឹកនាំ គ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងរបស់មនុស្សក្នុងសង្គម គ្រប់វិស័យឱ្យមានរបៀបរៀបរយ សន្តិសុ...
មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាស្រាវជ្រាវអាស៊ីនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា មានកិត្តិយស សូមជម្រាបជូនថា ដោយមានកិច្ចសហការណ៍ រវាងវិទ្យាស្ថានជ័យសម្រាប់ការសិក្សាកម្រិតខ្ពស់ នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ មជ្ឈមណ្ឌលបានផ្តល់ជូនព័ត៌មានកម្មវិធី...
ប្រទេសឥណ្ឌាមានប្រជាជន១៤០០លាននាក់ មានរដ្ឋ (ខេត្ត) ចំនួន ២៨រដ្ឋ ៧៦៤ស្រុក ៧៦៥៤ឃុំ ២៥២០០០ភូមិ ១២ សហគមន៍ ១៧ភាសាដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ និង៤០%នៃប្រជាជនសរុបរស់នៅក្រោមខ្សែបន្ទាត់សេដ្ឋកិច្ច (យោងតាមការធ...
ក្រោយពីប្រទេសជាតិត្រូវបានរំដោះ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ ហើយប្រទេសជាតិទាំងមូល មានសុខសន្តិភាព និងអភិវឌ្ឍន៍រីកចម្រើ...