Royal Academy of Cambodia
ស្ថានការណ៍សង្គ្រាម និងការប្រជែងនយោបាយនៅលើពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន បាននាំពិភពលោកឆ្ពោះទៅរកស្ថានភាពហានិភ័យនៃសង្គ្រាមធំៗជាច្រើន ដែលបង្កភាពស្រពិចស្រពិលនៃសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសន្តិភាពពិភពលោក។ សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន និងមជ្ឈិមបូព៌ា ពោលគឺនៅតំបន់ហ្កាហ្សា បានឡើងកម្ដៅកាន់តែខ្លាំង ដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកប្រឈមភយន្តរាយ ហាក់បីដូចជាពិភពលោកហៀបនឹងចូលមកដល់មាត់ជ្រោះនៃសង្គ្រាមលោកទី៣។ ខណៈដែលសណ្ដាប់ធ្នាប់និងសន្តិភាពពិភពលោកស្ថិតនៅក្នុងភាពមិនច្បាស់លាស់ កម្ពុជាកំពុងតែបន្តដំណើរការសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅក្នុងបរិបទនៃសន្តិភាព ប៉ុន្តែសន្តិភាពនេះ មិនអាចភ្លេចខ្លួនបានទេ ពោលកម្ពុជាត្រូវតែផ្ដោតជាសំខាន់ទៅលើការថែរក្សាសន្តិភាពនេះឱ្យបានមុតមាំ។ ប្រជាពលរដ្ឋនិងក្រុមអ្នកនយោបាយមួយចំនួនអាចនឹងភ្លេចនូវសង្គ្រាមដែលញាំញីរាប់ទសវត្សរ៍នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែបានរស់នៅនិងរីករាយជាមួយនឹងភាពសម្បូរសប្បាយអស់រយៈពេលរាប់ទសវត្សរ៍កន្លងទៅហើយ ពោលគឺរាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩១ មានរយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំមកហើយ ដែលកម្ពុជាទទួលបានសន្តិភាព ឬបើរាប់ពីពេលដែលកម្ពុជាទទួលបានសន្តិភាពនិងសន្តិសុខពេញលេញ ពីឆ្នាំ១៩៩៨មក មានរយៈពេល២៦ឆ្នាំកន្លងទៅហើយ។
ថ្វីដ្បិតតែការរស់នៅក្នុងសន្តិភាព ហាក់ធ្វើឱ្យបុគ្គលមួយចំនួនភ្លេចខ្លួននិងពុំសូវផ្ដល់តម្លៃទៅដល់សុខសន្តិភាព ដែលមេដឹកនាំកម្ពុជាខិតខំប្រឹងប្រែងដណ្ដើមយកមកយ៉ាងលំបាកទៅហើយក្ដី ក៏គេត្រូវតែចងចាំថាសន្តិភាពពិបាកនឹងស្វែងរកនិងសម្រេចឱ្យបានខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែសន្តិភាពពិតជាងាយនឹងបាត់បង់ទៅវិញដោយងាយបំផុត ប្រសិនបើមេដឹកនាំ អ្នកនយោបាយ និងប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសមួយ មិនអាចរក្សានូវការឯកភាព សាមគ្គីភាព និងការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ដូចជាច្បាប់ដែលមានជាធរមាននៅក្នុងសង្គមនោះទេ។ គេមិនត្រូវបំភ្លេចចោលនូវគុណតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាននៃសន្តិភាពនោះទេ ហើយកម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងស្ថិរភាពសង្គម និងសមត្ថភាពជាតិឱ្យបានរឹងមាំបំផុត។
ស្ថិរភាពសង្គម ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីរក្សាបានសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍ ព្រោះប្រសិនបើគ្មានស្ថិរភាពសង្គមនោះទេ គេមិនអាចធានាបាននូវដំណើរការជាប្រក្រតីភាពនៃសេវាសាធារណៈចាំបាច់នានា ដែលរដ្ឋត្រូវផ្ដល់ជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ ហើយក៏គេមិនអាចមានពេលវេលានៅក្នុងការគិតគូរទៅលើការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក៏ដូចជាមូលដ្ឋានចម្បងៗនានា ដើម្បីបម្រើឱ្យផលិតកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម និងការដឹកជញ្ជូនបាននោះដែរ។ សង្គមមួយដែលគ្មានស្ថិរភាព មិនអាចទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគឱ្យបណ្ដាក់ទុននៅក្នុងវិស័យនានា ដើម្បីជំរុញក្បាលម៉ាស៊ីនសេដ្ឋកិច្ចជាតិឱ្យឆ្ពោះទៅមុខបាននោះដែរ។ ហេតុនេះហើយ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានភាពចាំបាច់ថែរក្សាស្ថិរភាពសង្គម ដោយទប់ស្កាត់ចរន្តបំផុសបំផុលមហាជនឱ្យជឿព័ត៌មានមិនពិត និងការបំប៉ោងបញ្ហានានាឱ្យក្លាយទៅជាចរន្តប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍ជាតិ ឬឈានទៅដល់ការធ្វើបដិវត្តន៍ដែលបំផ្លាញសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍសង្គម។
បន្ថែមពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពជាតិផងដែរ តាមរយៈការពង្រឹងសមត្ថភាពនៃធនធានមនុស្សដែលមានបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាមានភាពស៊ាំគ្រប់គ្រាន់ ឆ្លើយតបទៅនឹងវិបត្តិនិងការផ្លាស់ប្ដូរឥតឈប់ឈរជាបន្តបន្ទាប់របស់ពិភពលោក។ វិបត្តិពិភពលោកតែងតែកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់ពីដំណាក់កាលមួយទៅដំណាក់កាលមួយ ហើយផ្លាស់ប្ដូរ ឬកើនឡើងកម្ដៅគ្រប់ពេលវេលានិងគ្រប់ទីកន្លែង ព្រោះនៅគ្រប់តំបន់ទាំងអស់នៅលើពិភពលោកសុទ្ធសឹងតែមានការប្រកួតប្រជែងជារៀងដរាប ខណៈមនុស្សនៅលើផែនដីនេះ បានកើនឡើងរហូតដល់ជាង៨ពាន់លាននាក់រួចទៅហើយ។ ហេតុនេះ ការប្រជែងរវាងបណ្ដាប្រទេសលើពិភពលោក ដើម្បីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម ឆ្លើយតបទៅនឹងកំណើនប្រជាជនរបស់ខ្លួន ពិតជារឿងចាំបាច់ និងមិនអាចចៀសផុតបានឡើយ។បច្ចុប្បន្ន នៅកម្ពុជាមានវេទិកាអន្តរជាតិជាច្រើនត្រូវបានរៀបចំនៅកម្ពុជា ដែលសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានចែករំលែកទស្សនាទានសន្តិភាពរបស់សម្ដេចទៅដល់បណ្ដាមេដឹកនាំ និងប្រមុខដឹកនាំគណបក្សនយោបាយនានាលើពិភពលោកផងដែរ ដែលបានអញ្ជើញមករាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប ពិសេសមេដឹកនាំនិងប្រមុខគណបក្សនយោបាយនានា ដែលបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំអន្តរសភានៅរាជធានីភ្នំពេញជាដើម។ ការចែករំលែកទស្សនាទានសន្តិភាពនេះ ពិតជាមានតម្លៃណាស់ បើទោះបីជាដំណើរការស្វះស្វែងរកសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិ មានភាពខុសគ្នាពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ និងពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀតក៏ដោយក្ដី ក៏ប៉ុន្តែទស្សនាទានសន្តិភាពដែលមេដឹកនាំកម្ពុជាសម្រេចបាននាពេលកន្លងទៅ គឺជាបទពិសោធន៍ដែលបណ្ដាប្រទេសនានាអាចដកស្រង់ និងយកធ្វើជាទឡ្ហីករណ៍ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាកើតមាននៅក្នុងប្រទេសឬតំបន់របស់ខ្លួន ស្របតាមសិល្បៈនៃការដឹកនាំ និងស្ថានភាពពិតជាក់ស្ដែងនៅទីនោះផងដែរ។ ជាការពិតណាស់ មនុស្សទាំងអស់ដែលរស់នៅក្នុងសម័យទំនើបនិងស៊ីវិល័យ អាចនឹងភ្លេចអំពីគុណតម្លៃនៃសុខសន្តិភាព ហើយការចែករំលែកទស្សនាទានសន្តិភាព ក៏ជាការក្រើនរំឭកបន្ថែមទៀត ឱ្យមនុស្សជាតិនៅបន្តចងចាំនិងថែរក្សាឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវសន្តិភាពដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិ និងធានាបាននូវសុខុមាលភាពនិងសុខដុមនីយកម្មនៃប្រជាជាតិនីមួយៗនៅលើពិភពលោក៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
Mr. Peou Sedara, Official of the Department of International Law and Diplomacy, International Relations Institute of Cambodia (IRIC)The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) has been a corner...
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានមហិច្ឆតាក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរពីប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតទាប ទៅជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ២០៣០ ហើយបន្តក្លាយជាប្រទេសអភិវឌ្ឍនូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការប្រកួតប្រជែង...
ទស្សនវិទូក្រុមនេះបានប្រើប្រាស់គោលវិធីសិក្សាស្រាវជ្រាវតាមបែបចម្រុះតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងការសិក្សាស្វែងរកចម្លើយ ឬដោះស្រាយបញ្ហាទាំងឡាយណាដែលបានកើតមានឡើងចេញពីសកម្មភាពណាមួយដែលត្រូវបានគេអនុវត្ត ឬប្រព្រឹត្តនៅក្នុងស...
រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភាដែលបានប្រសូតចេញពីការបោះឆ្នោតជាសកលកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ បានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១ ដើម្បីកំណើនការងារ សមធម៌ ប្រសិទ្ធភាព និងចីរភាព កសាងមូលដ្ឋ...
ក្រុមទស្សនវិទូបានប្រើប្រាស់គោលវិធីសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីឈានទៅបង្កើតចំណេះដឹង ឬរបកគំហើញថ្មីៗ ដោយអាស្រ័យលើបញ្ហាកំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងនោះ។ ក្រុមទស្សនវិទូដែលនិយមការសិក្សាស្រាវជ្រាវដើម្បីបង្កើ...
«ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជាយើង បាននិងកំពុងធ្វើសមាហរណកម្មយ៉ាងសកម្មទៅក្នុងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានក៏ដូចជាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក យើងកត់សម្គាល់ឃើញថា មានបញ្ហាជាច្រើនដែលយើងត្រូវធ្វើការត្រួតពិនិត្យនិងស្រាវជ្រាវជាប្រចាំ ដើ...