ព័ត៌មាន

ហេតុអ្វីបញ្ហាអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី តែងតែក្លាយជារឿងដែលអ្នកនយោបាយលើកយកមកធ្វើជាប្រធានបទនយោបាយ?

2024-11-12 10:31:21 ថ្ងៃអង្គារ, 12 វិច្ឆិកា 2024 ម៉ោង 05:31 PM
អ្នកមើល 668
post_detail1

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

   នៅក្នុងសង្គមជាតិនីមួយៗ អ្នកនយោបាយដែលមាននិន្នាការផ្សេងគ្នា​តែងតែមាន​ការ​ខ្វែង​គំនិតគ្នាទៅលើ​ប្រធានបទនានា ដោយយោងទៅលើផលប្រយោជន៍នយោបាយ យុទ្ធ​សាស្ត្រ​ទាក់ទាញ​ប្រជាប្រិយភាពនិងការគាំទ្រ និងការកំណត់របៀបវារៈនយោបាយ​ដើម្បី​ឈាន​ឆ្ពោះ​ទៅ​សម្រេចគោល​ដៅរបស់ខ្លួនជាដើម។ ប្រធានបទនយោបាយខ្លះ ដែល​គេ​លើក​យក​មក​​ពិភាក្សា ចោទសួរដេញដោល ឬដាក់បន្ទុកទៅកាន់គូភាគីម្ខាងទៀត អាចជាប់​ពាក់​ព័ន្ធ​​ទៅ​នឹង​​វិស័យនានា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ហាយុត្តិធម៌សង្គម ឬបញ្ហាអធិបតេយ្យភាពជាតិ អាស្រ័យ​​លើការវិវត្តស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច សង្គម ឬនយោបាយ។ នៅក្នុងចំណោម​ប្រធាន​បទ​​ទាំង​នោះ បញ្ហាអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី ជានិច្ចកាល តែង​តែ​ក្លាយ​ជា​រឿង​ដែល​គេ​លើក​យកមកធ្វើជាប្រធានបទនយោបាយផងដែរ។

   អធិបតេយ្យភាព សំដៅលើអំណាចខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រង កំណត់​និង​ត្រួតពិនិត្យកិច្ចការនានារបស់រដ្ឋ ដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែកពីអ្នកដទៃ។ ចំណែក បូរណភាពទឹកដី សំដៅទៅលើភាពពេញលេញនៃទឹកដី ដែលគ្មានខ្វះខាត ឬបាត់បង់​ចំណែកណាមួយឡើយ។ បញ្ហាអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី គឺជារឿងដែល​អ្នក​នយោបាយខ្មែរតែងតែលើកឡើងធ្វើជាប្រធានបទនយោបាយ ដាក់បន្ទុក ឬចោទ​ប្រកាន់​ទៅ​លើ​ដៃគូម្ខាងទៀត រាប់ចាប់តាំងពីសម័យសង្គម​រាស្ត្រនិយម សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និង​សម័យក្រោយៗមកទៀតផងដែរ។

   ការលើកយកបញ្ហាអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី ធ្វើជាប្រធានបទ​នយោបាយ ក៏​ព្រោះ​តែបញ្ហានេះគឺជាប្រធានបទរសើប និងជាបញ្ហារួមរបស់ប្រជាជាតិ ដែល​គេអាច​ដាស់​ស្មារតី និង​ទាក់​ទាញ​ចំណាប់អារម្មណ៍របស់មហាជនគ្រប់រូប ពិសេសបំផុសបំផុលស្មារតី​ជាតិ​និយម ដែល​ជួន​កាល បញ្ហា​នេះត្រូវបានគូភាគីលើក​ឡើង ដើម្បីចោទជាចម្ងល់​ចំពោះ​ឯក​រាជ្យនៃការ​សម្រេច​ចិត្តរបស់មេដឹកនាំ សិទ្ធិអំណាច​របស់​រដ្ឋាភិបាល​នៅក្នុង​ការគ្រប់​គ្រង​ដែន​ដី ឬទាញយកផល​ប្រយោជន៍​ពីធន​ធាន​ដែលមាននៅ​ក្នុង​ដែនដីដែលស្ថិត​ក្រោម​អធិប​តេយ្យភាព​ស្រប​ច្បាប់​របស់​រដ្ឋ​ខ្លួន។ ចំពោះ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ផ្ទាល់ បទពិសោធន៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ និង​មេរៀនពីអតីតកាលជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង នៅតែ​ដិត​ដាមក្នុង​ការ​គិត​របស់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋជាប់ជានិច្ច ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យការ​លើកឡើង​ទាំង​ឡាយរបស់អ្នកនយោបាយ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​អធិបតេយ្យភាពជាតិ និងបូរណភាពដែនដី ក្លាយ​ជា​ប្រធានបទដ៏ពេញនិយម ដោយបានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ និងការ​តាមដាន​ខ្លាំង​បំផុត​ពីសំណាក់មហាជន។

   ទោះជាយ៉ាងណា ប្រទេសជាតិនេះគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានកាតព្វកិច្ច​ធានាឱ្យបាន​នូវ​ឯករាជ្យ អធិប​តេយ្យភាព និង​បូរណ​ភាពទឹកដី ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះជាណាចក្រកម្ពុជា និង​ផ្អែក​ទៅលើ​ច្បាប់អន្តរជាតិដែលមានជាធរមាន ពិសេសលិខិតបទដ្ឋាន​គតិ​យុត្តិ​ដែលមាន​តម្លៃ​ជា​អន្តរ​ជាតិ បន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង ពោលគឺរាល់សន្ធិសញ្ញានិងលិខិត​បទ​ដ្ឋាន​កំណត់ព្រំប្រទល់រដ្ឋបាល​ទាំង​ឡាយ ដែល​បារាំង​ចុះ​ហត្ថលេខាពាក់ព័ន្ធនឹងអធិប​តេយ្យកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងពេលដែលមហា​អំណាច​ពិភពលោកមួយ​នេះ​បានដាក់​អាណានិគម​មក​លើប្រទេស​កម្ពុជា និង​តំបន់​ឥណ្ឌូ​ចិន-បារាំង។ ជាមួយគ្នានេះ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ត្រូវតែមាន​ការ​បក​ស្រាយ​ដល់ប្រជាពល​រដ្ឋ អំពីបញ្ហាអធិបតេយ្យភាព និង​បូរណ​ភាព​ទឹកដី​ដែល​មិន​អាច​រំលោភ​បាន​របស់​ប្រទេសកម្ពុជា ឆ្លើយតបទៅនឹង​ការ​លើក​ឡើង​ឬការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទាំង​ឡាយ​ណាដែលថា រាជរដ្ឋាភិបាល​ពុំ​បាន​ធានាអធិប​តេយ្យ​និងបូរណភាព​ទឹក​ដី​របស់ខ្លួន ព្រោះប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនមានការបក​ស្រាយ​ណាមួយ​​ឱ្យ​បានច្បាស់លាស់នោះទេ ការលើកឡើង​ឬការ​ចោទ​ប្រកាន់​ខាងលើនេះ នឹងក្លាយទៅជា​មូលហេតុដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចវាយតម្លៃ ឬដាក់​ការ​សង្ស័យទៅ​តាម​ជ្រុង​នៃការគិតផ្សេងៗគ្នា លើការដឹកនាំរបស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​នៅក្នុង​ការ​ធានា​បាន​នូវអធិបតេយ្យភាព និង​បូរណភាពទឹកដី ហើយអាចក្លាយទៅជាបញ្ហាប្រឈមដែល​ប៉ះ​ពាល់ដល់​ប្រជាប្រិយភាព និង​ការគាំទ្ររបស់ប្រជា​ពល​រដ្ឋលើរាជរដ្ឋាភិបាល ឬអាចឈានទៅ​ដល់ការបង្កអស្ថិរភាពសង្គមជាតិថែមទៀត​ផង។

   ចំពោះបញ្ហាអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដី គឺជាកត្តាកំណត់ភាពស្លាប់រស់របស់​រដ្ឋ​មួយ និងក៏ជាកត្តាកំណត់នូវជោគវាសនារបស់មេដឹកនាំនៃប្រទេសមួយផងដែរ។ នៅចំពោះ​មុខបរទេស មេដឹកនាំ​ត្រូវ​តែមានជំហររឹងមាំដាច់ខាត ជាមួយនឹងភាពប្រាកដប្រជា​ចំពោះ​ការធានាឱ្យ​បាននូវ​អធិបតេយ្យភាព​ជាតិ និងការពារឱ្យខាងតែបាននូវបូរណភាពទឹកដី។ សម្រាប់​បញ្ហាផ្ទៃក្នុងប្រទេស មេដឹកនាំត្រូវតែ​គ្រប់​គ្រង​ស្ថានការណ៍ពាក់ព័ន្ធឱ្យ​បានគ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ ក្ដោប​ក្ដាប់ឱ្យបានមនោសញ្ចេតនាស្នេហា​ជាតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រម​ទាំងត្រូវ​ចាប់​យក​ឱកាស​បង្វែរនិន្នាការនៃការព្រួយបារម្ភ ទៅជាការផ្ដល់ជំនឿទុកចិត្ត និង​ការ​គាំទ្រ​យ៉ាង​ពេញ​លេញ តាម​រយៈការអនុវត្តសកម្មភាពប្រកបដោយភាពប្រាកដនិយម និងបង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​នូវ​សមិទ្ធ​ផល​ជាក់​ស្ដែងរបស់ខ្លួន។

   គេត្រូវតែចងចាំថា រាល់គុណសម្បត្តិ និងភាពចន្លោះប្រហោងរបស់មេដឹកនាំនិង​អ្នក​នយោបាយ ពិសេសនៅក្នុងការសម្រេចចិត្ត ក៏ដូចជាទង្វើជាក់ស្ដែងទាំងឡាយដែល​ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅនឹងបញ្ហាអធិប​តេយ្យ​ភាព បូរណភាពទឹកដី និងផលប្រយោជន៍របស់ជាតិ នឹង​ត្រូវ​កត់​ត្រា​ទុក​នៅក្នុងឯកសារប្រវត្តិ​សាស្ត្រ ដែលម​នុស្សគ្រប់ជំនាន់នឹងចងចាំ និងយល់ដឹង​អំពី​ការណ៍​​ពិត ដែលពួកគេនឹងមានការគោរព រឭកដឹងគុណ និងមានមោទកភាពចំពោះ​អ្នក​ជំនាន់​មុន ដែល​ធានាបាននូវអធិបតេយ្យជាតិ បូរណភាពទឹកដី និងផលប្រយោជន៍​របស់​ជាតិ និង​ថ្កោល​ទោសចំពោះអ្នកដែលពុំបានចូលរួមចំណែកថែរក្សាការពារអធិបតេយ្យជាតិ និង​បូរណ​ភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន៕

អត្ថបទទាក់ទង

«ពិធីយាងរូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧គង់នៅលើអសនៈក្នុងបរិវេណនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា...»

ថ្ងៃអង្គារ ទី២ តុលា ឆ្នាំ២០១៨រូបសំណាកព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ដែលបានឆ្លាក់ពីថ្មភក់កំពស់១,២ម៉ែត្រនិងទទឹង១,២ម៉ែត្រ ត្រូវបានថ្នាក់ដឹកនាំនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំជាអសនៈមួយកន្លែងនៅក្នុងបរិវេណរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្...

2018-10-02 08:50:58   ថ្ងៃអង្គារ, 02 តុលា 2018 ម៉ោង 03:50 PM
«ព្រះ​មហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាកច្រកម្ពុជា ព្រះអង្គសព្វព្រះរាជហឫទ័យស្ដេច​យាង​ចូល​រួម​ពិធី​លៀង​សាយភោជ​ នា​វិមាន​សភា​ប្រជាជន​ចិន​ តបតាមសេចក្តីក្រាប​បង្គំ​ទូល​ថ្វាយ​សូមយាង​របស់​ ឯកឧត្តម​ សុី​ ជីន​ភីង​ ប្រធានាធិបតី​ នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិត​ចិន...»

កាលពីវេលាថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៨ ព្រះ​ករុណា​ជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង ព្រះ​បាទ​សម្ដេច​ព្រះ​បរមនាថ​ នរោត្តម ​សីហមុនី​ ព្រះ​មហាក្សត្រ​ នៃ​ព្រះ​រាជា​ណាចក្រ​កម្ពុជា​ជាទីគោរពសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត​ ព្រះ​អ...

2018-10-02 04:24:21   ថ្ងៃអង្គារ, 02 តុលា 2018 ម៉ោង 11:24 AM
«កម្ពុជានឹងបើកស្ថានឯកអគ្គរាជទូតក្នុងប្រទេសតួកគីនិងប៊ុលហ្គារី»

ថ្ងៃអង្គារ ទី២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨បើយោងតាមការផ្សាយព័ត៌មានរបស់ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ គឺកម្ពុជាគ្រោងនឹងបើកស្ថានឯកអគ្គរាជទូតរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសចំនួន២ទៀតនៅឆ្នាំ ២០១៩ខាងមុខគឺនៅសាធារណរដ...

2018-10-02 03:58:29   ថ្ងៃអង្គារ, 02 តុលា 2018 ម៉ោង 10:58 AM
«កម្ពុជាទទួលចំណូលជាង៨៥លានដុល្លារបានពីការលក់សំបុត្រចូលទស្សនាអង្គរនៅរយៈពេល៩ខែ ឆ្នាំនេះថវិកាជិត៤លានដុល្លារ ត្រូវឧបត្ថម្ភមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា»

ថ្ងៃអង្គារ ទី២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨(សៀមរាប)៖ នៅរយៈពេល៩ខែ ឆ្នាំ២០១៨នេះកម្ពុជាទទួលបានចំនួន ៨៥,៥៧៩,៥២៣ដុល្លារ ពីការលក់បណ្ណចូលទស្សនារមណីយដ្ឋានអង្គរ កើតឡើង១៣ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្ កាលពីឆ្នាំ២០១៧។នេះតាមរបាយក...

2018-10-02 03:52:02   ថ្ងៃអង្គារ, 02 តុលា 2018 ម៉ោង 10:52 AM
«អ្នកទោសជាង៣០០នាក់នឹងត្រូវនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្នើសុំលើកលែងនិងបន្ថយទោស»

ថ្ងៃអង្គារ ទី២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨​យោងតាមការផ្សាយព័ត៌មានរបស់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ថាមានអ្នកទោសចំនួន៣១៩នាក់នឹងត្រូវលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ស្នើសុំលើកលែងទោសនិងបន្ធូរបន្ថយទោសក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌខាងមុខនេះត...

2018-10-02 03:40:36   ថ្ងៃអង្គារ, 02 តុលា 2018 ម៉ោង 10:40 AM
«៦៧% នៃ​ពលរដ្ឋ​ពេញ​វ័យ​នៅ​កម្ពុជា កំពុង​ប្រើប្រាស់​សេវា​ហិរញ្ញវត្ថុ»

ថ្ងៃអង្គារ ទី២​ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨បច្ចុប្បន្ន​អត្រា​នៃ​ប្រជាជន​ពេញវ័យ ដែល​ប្រើប្រាស់​សេវា​ហិរញ្ញវត្ថុ​នេះ​មាន​ការ​កើនឡើង​ខ្ពស់ រហូតដល់​៦៧% បើ​ធៀប​កាលពីមុន​មាន​ត្រឹម​ក្រោម​១០%​ប៉ុណ្ណោះ។នេះ​បើ​យោង​តាម​ការ...

2018-10-02 03:29:24   ថ្ងៃអង្គារ, 02 តុលា 2018 ម៉ោង 10:29 AM

សេចក្តីប្រកាស