Royal Academy of Cambodia
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីបើក សិក្ខាសាលាស្ដីពី វត្ថុសិល្បៈខ្មែរ ភាពអស្ចារ្យ និងហានិភ័យ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់ថា «វត្ថុសិល្បៈខ្មែរមិនត្រឹមជាវត្ថុសម្រាប់លម្អជាសោភ័ណប៉ុណ្ណោះទេ តែវត្ថុទាំងនោះក៏មានគុណតម្លៃជាអារិយធម៌ផងដែរ»។
ជាកិច្ចចាប់ផ្ដើមនៅក្នុងការថ្លែងសុន្ទរកថាបើក ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា សិក្ខាសាលាស្ដីពី «វត្ថុសិល្បៈខ្មែរ៖ ភាពអស្ចារ្យ និងហានិភ័យ» ក្នុងគោលបំណងចូលរួមផ្សព្វផ្សាយមរតកបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ដែលទាក់ទងនឹងគុណតម្លៃនៃវត្ថុសិល្បៈខ្មែរ និងបញ្ហាផ្សេងៗដែលបង្កហានិភ័យដល់វត្ថុសិល្បៈទាំងនោះ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្ថែមទៀតថា អរិយធម៌ខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញ ដែលបង្ហាញឡើងតាមរយៈស្នាដៃសំណង់ស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទ ស្ពានបុរាណ ផ្លូវបុរាណ សាលាសំណាក់ មន្ទីរពេទ្យ វត្ថុសិល្បៈនានា ក្នុងនោះមានរូបបដិមាធ្វើពីថ្មនិងលោហៈ គ្រឿងប្រដាប់ធ្វើពីលោហៈ ព្រមទាំងកុលាលភាជន៍ ជាច្រើន បានបន្សល់ទុកជាកេរដំណែលដ៏មានសារៈសំខាន់ និងមានតាំងពីយូរអង្វែងមកហើយ។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា វត្ថុសិល្បៈខ្មែរមិនត្រឹមជាវត្ថុសម្រាប់លម្អជាសោភ័ណប៉ុណ្ណោះទេ តែវត្ថុទាំងនោះក៏មានគុណតម្លៃជាអរិយធម៌ផងដែរគឺ
១- ជាព្រលឹងរបស់បុព្វបុរសខ្មែរ (ប្រាសាទតែងតែសាងដោយមានតម្កល់បដិមានៅខាងក្នុង។ ប្រសិនបើគ្មានបដិមា ប្រាសាទហាក់គ្មានព្រលឹង មានតែរូបកាយ តែបាត់ព្រលឹង)
២- បច្ចេកទេសនិងបច្ចេកវិទ្យាក្នុងការឆ្លាក់ សូន សិត
៣- ការអប់រំ ការចែករំលែកចំណេះ ជំនាញ បំណិនជីវិត
៤- បង្កប់ភាពអំណត់អត់ធ្មត់ តស៊ូ ព្យាយាម
៥- ទឹកដៃដ៏ប៉ិនប្រសប់ និង សម្រិតសម្រាំង
៦- សេដ្ឋកិច្ច ដែលអាចយកដាក់តាំងក្នុងវិចិត្រសាល ឬ សារមន្ទីរ ជាដើម។
៧- វត្ថុសិល្បៈគឺជាវត្ថុតាងបង្កប់នូវព័ត៌មានខាងនយោបាយ សាសនា ឬ សង្គមអំពីមនុស្សនៅក្នុងសង្គមបុរាណនោះ។
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្...
ឧក្រិដ្ឋកម្ម ឬបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាអំពើ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ មិនត្រឹមតែចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងដល់សហគមន៍ សង្គម ឬប្រទេសផងដែរ។គំនិតដែលធ្វើសកម្មភាព ដូចជា ឃាតកម្ម ការចាប់រំលោភ និងចោរកម្ម...
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ៧កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នៅសាល «ទន្លេសាប» នៃអគារខេមរៈវិទូមានរៀបចំអង្គសិក្ខាសាលាស្តីពី «ទេសចរណ៍កម...