Royal Academy of Cambodia
រយៈពេលកន្លងទៅនេះ មានការលើកឡើងនូវទស្សនៈផ្ទុយគ្នាអំពី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) ដែលមានទស្សនៈនយោបាយមួយចំនួន ដែលអ្នកនយោបាយបានដុតរោលបញ្ហានេះ ដើម្បីបំភ័ន្តសាធារណៈមតិកម្ពុជាថា ការចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នឹងនាំមកនូវហានិភ័យនៃការបាត់បង់ទឹកដីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បើទោះបីជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ត្រូវបានអនុវត្តអស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំកន្លងមកហើយ និងគ្មានការបាត់បង់ទឺកដីដូចការញុះញង់របស់ក្រុមប្រឆាំងក្ដី។
ដោយបានពិភាក្សាជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំផ្សេងៗទៀត សម្ដេចតេជោ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសម្ដេចបវរធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានសម្រេចប្រកាសដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នៅថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីបញ្ចប់ការដុតរោលក្នុងរូបភាពញុះញង់ពីសំណាក់ក្រុមប្រឆាំងពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ដែលធ្វើឡើងនៅក្នុងគោលដៅបង្កទៅជាចរន្តជាតិនិយមជ្រុល ដើម្បីបង្កស្ថិរភាពសង្គម ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់បង្កដោយវិបត្តិដែលមានលក្ខណៈជាសាកល។ នេះគឺជាការសម្រេចចិត្តរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាអាចអភិវឌ្ឍប្រទេសឱ្យមានវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមផង និងរក្សាឱ្យបាននូវភាមសុដុមរមនានៅក្នុងសង្គមផងដែរ។
បើទោះបីជា ការសម្រេចដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ គឺជាការឆ្លើយតបទៅនឹងភាពចាំបាច់ ចៀសវាងការបំភ្លៃនិងបំភ័ន្តមហាជនឱ្យបន្តមានការយល់ច្រឡំទៅនឹងឆន្ទៈ និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍប្រទេសនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជាក៏មិនអាចគេចផុតអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសជិតខាងភូមិផងរបងជាមួយនឹងខ្លួននោះដែរ។ ភាពចាំបាច់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ កម្ពុជានៅតែត្រូវមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសជាប់ខាងរបស់ខ្លួន ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលកម្ពុជាកំពុងតែចូលរួមស្រាប់នេះពេលនេះ មានដូចជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីរវាងប្រទេស និងប្រទេស កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន ក្របខ័ណ្ឌ CLMV, ACMECS និង GMS ជាដើម។ មានន័យថា បើទោះបីជាកម្ពុជាប្រកាសបញ្ចប់ការចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ CLV-DTA ក្ដី កម្ពុជានៅតែបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងភាពស្មើមុខស្មើមាត់គ្នាជាមួយបណ្ដាប្រទេសជិតខាង និងប្រទេសជាដៃគូជាច្រើនទៀតនៅលើពិភពលោកផងដែរ។
បន្ថែមពីនេះផងដែរ ការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នេះ សម្រាប់កម្ពុជាពុំមានការខាតបង់ឬចំណេញអ្វីនោះទេ ព្រោះដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា នៅតែបន្តឆ្ពោះទៅមុខជាប្រក្រតីដដែល ហើយប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលមានបំណងជំរុញការអភិវឌ្ឍឆ្ពោះនៅភូមភាគឦសានប្រទេស រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែអាចធ្វើទៅបានដដែល នៅក្នុងអធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិសម្រេចផ្ទាល់របស់ខ្លួន ទោះជាមានឬគ្មានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះក្ដី។ ពោលគឺរាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែអាចបន្តផែនការអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួនដូចដើមដូចជា ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងការផ្សារភ្ជាប់តំបន់ជនបទដាច់ស្រយាលនិងទីប្រជុំជន តាមរយៈការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់តាមព្រំដែនទាំងនោះ ដែលជាភាពចាំបាច់ត្រូវធ្វើ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្រុមចលនាដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រជាជន តែងតែយកបញ្ហាជាតិនិយម ពិសេសរឿងទឹកដីនិងព្រំដែន ធ្វើជាឧបករណ៍ឬជាដាវនយោបាយ យកទៅបំភ្លៃ និងបំភ័ន្ដ ដើម្បីវាយប្រហារលើរាជរដ្ឋាភិបាល ទាំងដែលខ្លួនមិនបានយល់ច្បាស់អំពីបញ្ហាទាំងនោះផង ស្របពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ពុំបានពិនិត្យនិងតាមដានទៅលើឯកសារ ឬលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ អាចនឹងលង់ជឿទៅលើការវាយប្រហារពីក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងទាំងនោះ។ នេះគឺជាដាវនយោបាយដែលក្រុមប្រឆាំងតែងតែយកមកប្រើប្រាស់ ហេតុនេះហើយ ការប្រកាសដកខ្លួនចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ (CLV-DTA) នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គ្រាន់តែចង់ដកដាវចេញពីដៃក្រុមប្រឆាំងតែប៉ុណ្ណោះ ចំណែកឯការអភិវឌ្ឍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួប្រទេសជិតខាង ក៏ដូចជាដៃគូអភិវឌ្ឍនានា និងបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក នៅតែបន្តដំណើរការជាប្រក្រតីដដែល នៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលចិន (១៩២៧-១៩៤៩) បានបិទបញ្ចប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក្រោយចលនាកុម្មុយនីស្តបានយកឈ្នះលើកម្លាំងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលគួមីងតាងដែលបានភៀសខ្លួនទៅកាន់កោះតៃ...
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរូបី (កេរដំណែលបន្សល់ពីដូនតាតាំងពីសម័យបុរាណ)។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះរួមមានប្រាសាទបុរាណ វិហារពុទ្ធសាសនាបុរាណ ស្ពានបុរាណ ឡបុរាណ ផ្លូវបុរាណ ភូមិដ...
ខ្លឹមសារសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានក្នុងទស្សនវិជ្ជាហិណ្ឌូ បង្ហាញពីគំនិតស្តីអំពីវដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើតនិងការស្លាប់។ វដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើត និងការស្លាប់ គេហៅថា សំសារៈ (samsara) ឬ វាលវដ្តសង្សារ។ វាលវដ្តសង្សា...
មនុស្សជាតិទូទៅ ទោះចង់ឬមិនចង់ តែងបានអនុវត្តទ្រឹស្តីទស្សនវិជ្ជាសង្គម ដោយចៀសមិនរួច។ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានកំណត់សកម្មភាពមួយចំនួនសម្រាប់ សម្គាល់ថាមនុស្សជាតិពិតជាបាននិងកំពុងរស់នៅដោយប្រើប្រាស់ទស្សនវិជ្ជាសង្គម។...
ថ្មីៗនេះមានសារព័ត៌មានជាច្រើនបានសរសេរពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាពិសេសលើប្រធានបទក្ដៅចំពោះការធ្វើដំណើររបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន រហូតដល់វិវឌ្ឍនាការពី “មិត្តដែកថែប” ទៅ “មិត្តត្បូងពេ...
កម្ពុជានិងចិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលនៅពេលនោះមានរូបភាពច្រើនតែទៅលើទំនាក់ទំនងតាមរយៈការធ្វើជំនួញផ្លូវទឹក ការជ្រាបចូលនៃវប្បធម៌ និងការផ្លាស់ប្ដូរជនជាតិចិនចូលមករ...