Royal Academy of Cambodia
អាណាចក្រអង្គរដែលមានអាយុកាលចាប់ពីសតវត្សទី៩ ដល់សតវត្សទី១៥ នៃគ្រិស្តសករាជ ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាយុគមាសនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា ដោយអាណាចក្រនេះមានវិសាលភាពទឹកដីគ្របដណ្តប់មួយភាគធំនៃតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក។ គេជឿថា អាណាចក្រអង្គរបានក្លាយជាអាណាចក្ររុងរឿងដោយសារវិស័យច្រើនយ៉ាង ដែលក្នុងនោះវិស័យផលិតកម្មក៏ជាវិស័យជួយជំរុញដល់ការរីកចម្រើនរបស់អាណាចក្រមួយនេះដែរ រួមទាំងវិស័យផលិតកម្មរាប់ទាំងផលិតកម្មលោហៈ (ផលិតកម្មដែក និង សំរឹទ្ធ) និងផលិតកម្មកុលាលភាជន៍។
នៅតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប ដែលជារាជធានីខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរក្រៅពីជាទីតាំងប្រាសាទធំៗត្រូវបានកសាង ក៏ជាទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍ដ៏ធំសម្រាប់ផ្គង់ផ្គង់តម្រូវការប្រើប្រាស់ក្នុងនគរ។ តាមការធ្វើកំណាយបុរាណវត្ថុវិទ្យាក្រៅពី កុលាលភាជន៍ផលិតក្នុងស្រុកផលិតនៅតំបន់អង្គរ នៅមានកុលាលភាជន៍នាំចូលពីប្រទេសចិនដែរ ប៉ុន្តែគ្មានភស្តុតាងណាមួយបង្ហាញថាមានកុលាលភាជន៍ពីប្រទេសឥណ្ឌាឡើយ ទោះបីប្រទេសឥណ្ឌាមានទំនាក់ទំនងខាងសាសនា និងកិច្ច ការនយោបាយជាមួយកម្ពុជាក្ដី។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវថ្មីៗបានរកឃើញថា ក្រៅពីទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍នៅតំបន់អង្គរ នៅមានទីតាំងផ្សេងទៀត ក៏ជាទីតាំងផលិតកុលាលភាជន៍មួយដែរគឺស្ថានីយជើងឯកស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងរាជធានីភ្នំពេញ។ នៅជើងឯកមានកុ លាលភាជន៍រឹង មិនសង់នៅលើខ្នងទំនប់ដូចឡមួយចំនួននៅតំបន់អង្គរទេ។កុលាលភាជន៍ផលិតនៅជើងឯកមានប្រ ភេទតិចតួច ដែលយើងអាចកំណត់បានដោយសារការសិក្សាស្រាវជ្រាវធ្វើកំណាយកន្លងមក មិនបានរកឃើញកុលា លភាជន៍មានរូបរាងពេញលេញ។
កុលាលភាជន៍ដែលប្រមូលកន្លងមក ច្រើនបានមកពីការប្រមូលពីស្រទាប់លើ ដែលសុទ្ធសឹងជាបំណែកកុលាលភាជន៍ តួយ៉ាងដូចជា ថូ ឆ្នាំង ក្អម ពួច ឪទិន ក្រឡ ផើង ជាដើម។ នៅស្ថានីយជើងឯកអាចចាត់ថា ជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកុលាលភាជន៍មួយក្នុងចំណោមមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកុលាលភាជន៍ ផ្សេងទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ប្រទេសក្នុងប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចសកលលោកពឹងផ្អែកលើគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងរីកចម្រើនទៅមុខ។ មានសំណួរជុំវិញការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសតតិយលោក ដែលក្នុងនោះមានក្រុមប្រទេសនៅទ្វីបអាម៉េរិកឡាទីន និង អាហ្វ្រ៊ិកជាអាទិ៍ត...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំកម្មវិធីបទបង្ហាញ ស្ដីពី «ស្នាដៃស្រាវជ្រាវ ចងក្រង និងកា...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្...
ឧក្រិដ្ឋកម្ម ឬបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាអំពើ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ មិនត្រឹមតែចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងដល់សហគមន៍ សង្គម ឬប្រទេសផងដែរ។គំនិតដែលធ្វើសកម្មភាព ដូចជា ឃាតកម្ម ការចាប់រំលោភ និងចោរកម្ម...
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...