Royal Academy of Cambodia
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានលើកឡើងថា «វៀតណាមឆ្កឹះរុញឱ្យអ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរចោទរាជរដ្ឋាភិបាល ករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV-DTA ដោយសារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ»
ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅបរទេស ចំពោះករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) ដែលបានចោទប្រកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា បានកាត់ទឹកដីខេត្តទាំង៤គឺ ស្ទឹងត្រែអ រតនគិរី មណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ ឱ្យទៅវៀតណាមនោះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានគូសបញ្ជាក់ថា ការព្រួយបារម្ភរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរ ព្រោះនៅពេលដែលកម្ពុជាជីកព្រែកហ្វូណន វៀតណាមមានការព្រួយបារម្ភ ទើបឆ្កឹះករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងថា «[...] ព្រោះកម្ពុជាមិនស្ដាប់វៀតណាម វៀតណាមមិនចង់ឱ្យជីកទេ ប៉ុន្តែខ្មែរត្រូវតែជីក បើខ្មែរមិនជីកទាល់តែខ្មែរនៅ(សល់ដែនដី)កម្ពុជាក្រោម មាន(កំពង់)ផែដល់ទៅ៣ ប៉ុន្តែខ្មែរបានបាត់ដោយសារតែប្រវត្តិសាស្ត្រ [...]»។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅទីតាំងព្រំដែនជាក់ស្ដែងនិងច្បាស់លាស់ ដែលខុសប្លែកពីអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលបានព្យាយាមបំភ្លៃ និងបោកប្រាស់ប្រជាជន ដោយនិយាយភូតកុហកមហាជន អំពីព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ទាំងដែលខ្លួនមិនបានទៅដល់ ឬបានស្វែងយល់អំពីឯកសារពាក់ព័ន្ធបញ្ហាព្រំដែនទាល់តែសោះ។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់ថា ការឆ្កឹះបញ្ហាតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ គឺជាល្បិចវៀតណាមដែលប្រើប្រាស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការសម្ពោធគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានក្រើនរំឭកដល់ប្រជាជនខ្មែរឱ្យប្រុងប្រយ័ត្ននឹងការលូកដៃកកូរកិច្ចការផ្ទៃក្នុងខ្មែរ ចាក់ឱ្យប្រជាជនខ្មែរឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា ហែកហួរគ្នាជារៀងដរាបរហូតថា ត្រូវតែចងចាំមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រដែលខ្មែរបានរងគ្រោះដោយសារតែបរទេសបានលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្មែរ ទាំងក្នុងរាជ្យព្រះបាទពញាយ៉ាត ដែលយកមហេសីស្ដេចសៀមនៅឆ្នាំ១៤២១ ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ដែលចងមេត្រីបុត្រាខ្លួនជាមួយបុត្រីស្ដេចយួនអាណ្ណាមគឺអង្គចូវនៅឆ្នាំ១៦២០ និងករណីព្រះអង្គចន្ទអ៊ីប្រាហ៊ីម ដែលយកស្ត្រីជ្វាចាមធ្វើជាមហេសីនៅឆ្នាំ១៦៤២ ជាហេតុនេះឱ្យខ្មែរបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ជាបន្តបន្ទាប់។ បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អតីតប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ពិតជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងការការពារអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រោះប្រសិនបើគ្មានការអនុញ្ញាតពីសំណាក់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នោះទេ ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏មិនអាចចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងជាឯកសារ ដែលមានមូលដ្ឋានរឹងមាំនៅក្នុងការផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមការទីតាំងបង្គោលព្រំដែន នៅតាមបណ្ដាខេត្តជាប់ព្រំដែនជាមួយវៀតណាមនោះដែរ។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា «ប្រសិនបើសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានបំណងកាត់ទឹកដីឱ្យវៀតណាមដូចការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងមែន នោះសម្ដេចតេជោនឹងមិនផ្ដល់សិទ្ធិដល់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនោះទេ ព្រោះក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានចងក្រងនិងកត់ត្រាព្រំដែនកម្ពុជានៅគ្រប់ចំណុចនិងគ្រប់បង្គោលទាំងអស់»៕
RAC Media |លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ៧កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នៅសាល «ទន្លេសាប» នៃអគារខេមរៈវិទូមានរៀបចំអង្គសិក្ខាសាលាស្តីពី «ទេសចរណ៍កម...
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា៖ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមការងារឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប បានសហការជាមួយអង្គការ GIZ និងអ្នកជំនាញជាជនជាតិអូស្ត្រាលីដើម្បីរៀបចំបង្កើតឱ្យមានដំណើរក...
នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ២០២២នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជនជាតិជប៉ុន លោក ហិរ៉ូមិ យ៉ាណុ (HIROMI YANO) ដើម្បីសិក្សាលទ្ធភា...