Royal Academy of Cambodia
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានលើកឡើងថា «វៀតណាមឆ្កឹះរុញឱ្យអ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរចោទរាជរដ្ឋាភិបាល ករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV-DTA ដោយសារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ»
ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅបរទេស ចំពោះករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) ដែលបានចោទប្រកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា បានកាត់ទឹកដីខេត្តទាំង៤គឺ ស្ទឹងត្រែអ រតនគិរី មណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ ឱ្យទៅវៀតណាមនោះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានគូសបញ្ជាក់ថា ការព្រួយបារម្ភរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរ ព្រោះនៅពេលដែលកម្ពុជាជីកព្រែកហ្វូណន វៀតណាមមានការព្រួយបារម្ភ ទើបឆ្កឹះករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងថា «[...] ព្រោះកម្ពុជាមិនស្ដាប់វៀតណាម វៀតណាមមិនចង់ឱ្យជីកទេ ប៉ុន្តែខ្មែរត្រូវតែជីក បើខ្មែរមិនជីកទាល់តែខ្មែរនៅ(សល់ដែនដី)កម្ពុជាក្រោម មាន(កំពង់)ផែដល់ទៅ៣ ប៉ុន្តែខ្មែរបានបាត់ដោយសារតែប្រវត្តិសាស្ត្រ [...]»។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅទីតាំងព្រំដែនជាក់ស្ដែងនិងច្បាស់លាស់ ដែលខុសប្លែកពីអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលបានព្យាយាមបំភ្លៃ និងបោកប្រាស់ប្រជាជន ដោយនិយាយភូតកុហកមហាជន អំពីព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ទាំងដែលខ្លួនមិនបានទៅដល់ ឬបានស្វែងយល់អំពីឯកសារពាក់ព័ន្ធបញ្ហាព្រំដែនទាល់តែសោះ។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់ថា ការឆ្កឹះបញ្ហាតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ គឺជាល្បិចវៀតណាមដែលប្រើប្រាស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការសម្ពោធគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានក្រើនរំឭកដល់ប្រជាជនខ្មែរឱ្យប្រុងប្រយ័ត្ននឹងការលូកដៃកកូរកិច្ចការផ្ទៃក្នុងខ្មែរ ចាក់ឱ្យប្រជាជនខ្មែរឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា ហែកហួរគ្នាជារៀងដរាបរហូតថា ត្រូវតែចងចាំមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រដែលខ្មែរបានរងគ្រោះដោយសារតែបរទេសបានលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្មែរ ទាំងក្នុងរាជ្យព្រះបាទពញាយ៉ាត ដែលយកមហេសីស្ដេចសៀមនៅឆ្នាំ១៤២១ ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ដែលចងមេត្រីបុត្រាខ្លួនជាមួយបុត្រីស្ដេចយួនអាណ្ណាមគឺអង្គចូវនៅឆ្នាំ១៦២០ និងករណីព្រះអង្គចន្ទអ៊ីប្រាហ៊ីម ដែលយកស្ត្រីជ្វាចាមធ្វើជាមហេសីនៅឆ្នាំ១៦៤២ ជាហេតុនេះឱ្យខ្មែរបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ជាបន្តបន្ទាប់។ បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អតីតប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ពិតជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងការការពារអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រោះប្រសិនបើគ្មានការអនុញ្ញាតពីសំណាក់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នោះទេ ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏មិនអាចចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងជាឯកសារ ដែលមានមូលដ្ឋានរឹងមាំនៅក្នុងការផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមការទីតាំងបង្គោលព្រំដែន នៅតាមបណ្ដាខេត្តជាប់ព្រំដែនជាមួយវៀតណាមនោះដែរ។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា «ប្រសិនបើសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានបំណងកាត់ទឹកដីឱ្យវៀតណាមដូចការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងមែន នោះសម្ដេចតេជោនឹងមិនផ្ដល់សិទ្ធិដល់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនោះទេ ព្រោះក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានចងក្រងនិងកត់ត្រាព្រំដែនកម្ពុជានៅគ្រប់ចំណុចនិងគ្រប់បង្គោលទាំងអស់»៕
RAC Media |លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលចិន (១៩២៧-១៩៤៩) បានបិទបញ្ចប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក្រោយចលនាកុម្មុយនីស្តបានយកឈ្នះលើកម្លាំងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលគួមីងតាងដែលបានភៀសខ្លួនទៅកាន់កោះតៃ...
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរូបី (កេរដំណែលបន្សល់ពីដូនតាតាំងពីសម័យបុរាណ)។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះរួមមានប្រាសាទបុរាណ វិហារពុទ្ធសាសនាបុរាណ ស្ពានបុរាណ ឡបុរាណ ផ្លូវបុរាណ ភូមិដ...
ខ្លឹមសារសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានក្នុងទស្សនវិជ្ជាហិណ្ឌូ បង្ហាញពីគំនិតស្តីអំពីវដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើតនិងការស្លាប់។ វដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើត និងការស្លាប់ គេហៅថា សំសារៈ (samsara) ឬ វាលវដ្តសង្សារ។ វាលវដ្តសង្សា...
មនុស្សជាតិទូទៅ ទោះចង់ឬមិនចង់ តែងបានអនុវត្តទ្រឹស្តីទស្សនវិជ្ជាសង្គម ដោយចៀសមិនរួច។ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានកំណត់សកម្មភាពមួយចំនួនសម្រាប់ សម្គាល់ថាមនុស្សជាតិពិតជាបាននិងកំពុងរស់នៅដោយប្រើប្រាស់ទស្សនវិជ្ជាសង្គម។...
ថ្មីៗនេះមានសារព័ត៌មានជាច្រើនបានសរសេរពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាពិសេសលើប្រធានបទក្ដៅចំពោះការធ្វើដំណើររបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន រហូតដល់វិវឌ្ឍនាការពី “មិត្តដែកថែប” ទៅ “មិត្តត្បូងពេ...
កម្ពុជានិងចិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលនៅពេលនោះមានរូបភាពច្រើនតែទៅលើទំនាក់ទំនងតាមរយៈការធ្វើជំនួញផ្លូវទឹក ការជ្រាបចូលនៃវប្បធម៌ និងការផ្លាស់ប្ដូរជនជាតិចិនចូលមករ...