ព័ត៌មាន

ហេតុអ្វីកម្ពុជាត្រូវមានឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ នៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូន?

2024-05-22 13:52:09 ថ្ងៃពុធ, 22 ឧសភា 2024 ម៉ោង 08:52 PM
អ្នកមើល 5133
post_detail

ក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ រដ្ឋនីមួយៗសុទ្ធសឹងតែមានអំណាចរបស់ខ្លួន ដែលដែនកំណត់នៃអំណាចនោះអាស្រ័យទៅលើលទ្ធភាពនៃការពង្រឹងឥទ្ធិពល និងឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក។ ថ្វីដ្បិតតែនៅក្នុងសម័យសាកលភាវូបនីយកម្ម ស្ថានភាពនយោបាយ សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចនៃបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក សុទ្ធសឹងតែមានការពាក់ព័ន្ធ និងជះឥទ្ធិពលទៅលើគ្នាទៅវិញទៅមកដោយចៀសពុំរួចក្ដី ក៏មេដឹកនាំនៃប្រទេសនីមួយៗ តែងតែព្យាយាមកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់ភាពពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃ នៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រទេស និងនៅក្នុងការកំណត់គោលនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនជាដើម។ ការព្យាយាមកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់ភាពពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃនេះ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់នៅក្នុងការពង្រឹងឥទ្ធិពល និងឯករាជ្យភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងនាមជាប្រទេសមួយដែលមានអធិបតេយ្យភាពពេញលេញ។ សម្រាប់រដ្ឋមួយ ដែលបន្តពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃនៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ឬនៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិខ្លួន តិចឬច្រើន រដ្ឋនោះនឹងទទួលរងឥទ្ធិពល ឬការដាក់សម្ពាធដោយផ្ទាល់ ពីសំណាក់រដ្ឋបរទេសដែលខ្លួនពឹងផ្អែកខ្លាំងនោះ នៅពេលដែលមេដឹកនាំនៃរដ្ឋនោះ មានការយល់ឃើញខុសគ្នានៅក្នុងបញ្ហានយោបាយការបរទេស ឬនៅក្នុងបញ្ហាតំបន់និងអន្តរជាតិជាដើម។ រដ្ឋដែលនៅបន្តទទួលរងឥទ្ធិពលដោយប្រយោល ឬការដាក់សម្ពាធពីរដ្ឋបរទេសផ្សេងទៀត នឹងអាចក្លាយទៅជាចំណាប់ខ្មាំង ឬជាកូនអុកនៅក្នុងល្បែងនយោបាយការបរទេស ក៏ដូចភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់រដ្ឋដទៃជាក់ជាមិនខានឡើយ។

កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងនៅក្នុងសារពិសេសរបស់សម្ដេចអំពី ករណីព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ យ៉ាងដូច្នេះថា «[…] ជាសារសម្រាប់កូនខ្មែរទៅថ្ងៃអនាគត សម្រាប់ពាន់ឆ្នាំទៅពេលអនាគត ថា “ត្រូវតែរកឯកភាពខាងនយោបាយឱ្យខានតែបាន លើបញ្ហាការដឹកជញ្ជូន ដែលទៅហួសពីក្របខ័ណ្ឌនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម” […]»។ ប្រសាសន៍លើកឡើងនេះ គឺជាសារនយោបាយដ៏មានទម្ងន់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា ដែលគូសបញ្ជាក់អំពីឆន្ទៈនយោបាយដ៏មុតមាំ នៅក្នុងការកសាងឱ្យបាននូវឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ នៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូនរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងជាការបញ្ចប់ការបំផុសបំផុលសាធារណៈមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ ដោយភ្ជាប់គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ទៅនឹងយុទ្ធភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ ដែលការបំផុសបំផុលនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈការបង្ហាញមន្ទិលសង្ស័យរបស់មេដឹកនាំវៀតណាម ការចោទប្រកាន់របស់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវវៀតណាម និងការបង្ហាញជំហរជាផ្លូវការរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងក្រសួងការបរទេសវៀតណាមលើគម្រោងដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជានេះ។

ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ជាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា ពិសេសក្នុងរយៈពេលជាង៤០០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដែលកម្ពុជានឹងមានច្រកផ្លូវទឹកទៅកាន់សមុទ្រជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ហើយដែលជាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនដែលនឹងត្រូវកសាងឡើងនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដូច្នេះគ្មានហេតុផលអ្វី ដែលកម្ពុជាត្រូវស្នើសុំការអនុញ្ញាត ឬពន្យល់បកស្រាយបន្ថែមទៀតទៅកាន់រដ្ឋបរទេសណាមួយ ទើបកម្ពុជាអាចកសាងព្រែកជីកនេះបាននោះទេ។ កម្ពុជាដែលជាប្រទេសឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ និងមានបូរណភាពទឹកដីពេញលេញ មានសិទ្ធិ និងសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការសម្រេចចិត្តកំណត់មាគ៌ា និងយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ស្របតាមចក្ខុវិស័យជាតិ ឆ្ពោះទៅកាន់គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយដោយឯករាជ្យ និងម្ចាស់ការ។

ជាការពិតណាស់ ថ្វីដ្បិតតែជានិច្ចកាល មេដឹកនាំកម្ពុជាតែងតែបានព្យាយាមជំរុញនិងថែរក្សាទំនាក់ទំនង និងបញ្ចៀសការប្រឈមមុខជាមួយនឹងប្រទេសជាដៃគូ ទាំងនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រ និងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ការទូតក្ដី ប៉ុន្តែដើម្បីការរីកចម្រើនឈានទៅមុខនៃប្រជាជាតិខ្លួន មេដឹកនាំកម្ពុជាក៏មិនអាចបំពេញនិងតម្រូវចិត្តតែប្រទេសជាដៃគូ ហើយមើលរំលងតម្រូវការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់ខ្លួននោះឡើយ។ កម្ពុជាត្រូវផ្ដោតអាទិភាពជាសំខាន់ទៅលើតម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ខ្លួន ជាជាងផ្ដោតទៅលើការរិះគន់ចោទប្រកាន់មិនសមហេតុផលទាំងឡាយ ដែលមិនស្របទៅនឹងឧត្ដមប្រយោជន៍ជាតិរបស់កម្ពុជា ព្រោះនៅក្នុងបរិបទតំបន់ និងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ កម្ពុជាក៏ជាប្រទេសមានអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យភាពពេញលេញ មិនរណប ឬស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមរបស់រដ្ឋបរទេសណាមួយឡើយ។

មេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រ ក៏ដូចជាបទពិសោធន៍អតីតកាលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ នៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ និងប្រទេសជាដៃគូនានា បានបង្រៀនឱ្យយើងយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា មានតែការពង្រឹងសមត្ថភាព និងប្រកាន់គោលជំហរម្ចាស់ការខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាអាចដោះស្រាយបញ្ហាដែលជួបប្រទះចំពោះមុខ ហើយនៅបន្តឈរក្នុងជំហស្មើភាពជាមួយនឹងប្រទេសជាដៃគូក្នុងតំបន់និងពិភព​លោកបាន។ ការពង្រឹងសមត្ថភាពនៅត្រង់ចំណុចនេះ គឺសំដៅទៅលើការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ដោយផ្អែកលើតម្រូវការជាក់ស្ដែងរបស់កម្ពុជា តែពុំមែនជាការសម្រេចចិត្តដោយផ្អែកទៅលើការរិះគន់ចោទប្រកាន់ ឬកង្វល់របស់រដ្ឋបរទេសណាមួយឡើយ ព្រោះមេដឹកនាំកម្ពុជា មានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រជាជន​កម្ពុជាដែលផ្ដល់ទំនុកចិត្ត និងការគាំទ្រតាមរយៈការបោះឆ្នោត មិនមែនជារដ្ឋបរទេសដែលព្យាយាមជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុង និងដាក់សម្ពាធមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅពេលដែលកម្ពុជាជួបវិបត្តិ មានតែប្រជាជននិងប្រទេសកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវទទួលរងគ្រោះ និងប្រឈមមុខដោះស្រាយដោយខ្លួនឯង ពោលគឺគ្មានរដ្ឋបរទេសណាមួយស្ម័គ្រចិត្តយកអាសារ និងយល់ព្រមទទួលរងគ្រោះជំនួសប្រជាជននិងប្រជាជាតិខ្មែរឡើយ។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រទេសជាដៃគូរបស់កម្ពុជា ក៏គួរតែពិចារណាផងដែរថា នៅក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ប្រទេសនីមួយៗមានសិទ្ធិនិងអធិបតេយ្យពេញលេញ នៅក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេស ការថែរក្សានិងជំរុញទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្រប់ដៃគូទាំងអស់នៅក្នុងលើពិភពលោក ក៏ដូចជាមានសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចជ្រើសរើសមាគ៌ាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ ស្របទៅតាមតម្រូវការចង់បាននៃប្រជាជាតិខ្លួននីមួយៗ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណារិទ្ធ

............

* រាល់ទស្សនៈដែលបានលើកឡើងខាងលើនេះ គឺជាទស្សនៈយល់ឃើញផ្ទាល់របស់ស្មេរ និងមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ។



អត្ថបទទាក់ទង

ជំនឿបែបជីវចលនិយមក្នុងសង្គមខ្មែរ ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច មន្ត្រីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

មនុស្សក្នុងលោកយើងនេះតែងតែមានជំនឿលើអ្វីៗជាច្រើន តាមការយល់ឃើញរបស់ពួកគេ។ ជនជាតិខ្លះមានជំនឿលើកធម្មជាតិដូចជា បឹងបួ ទន្លេ ព្រៃភ្នំ ដើមឈើធំៗ ឬអព្ហូតហេតុផ្សេងៗ ដែលជារឿង អច្ឆរិយៈ។ ពួកគេនាំគ្នាគោរពបន់ស្រន់ដោយជ...

2023-03-14 08:44:07   ថ្ងៃអង្គារ, 14 មីនា 2023 ម៉ោង 03:44 PM
សំណង់ប្រាសាទក្នុងស្រុកកំពង់លែងនៃដែនដីអាណាចក្រចេនឡា ដោយ៖ បណ្ឌិត ផុន កសិកា- ប្រធានវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម

អាណាចក្រចេនឡាចាត់ទុកជារដ្ឋ ដំបូងៗមួយក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ អាណាចក្រ ឬ រដ្ឋសំខាន់ៗ និងដំបូងបង្អស់ក្នុងដែនដីអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានដូចជារដ្ឋហ្វូណន រដ្ឋចេនឡា និង រដ្ឋអង្គរ (អាណាចក្រអង្គរ ឬ ចក្រភពអង្គរ) ។...

2023-03-10 09:06:21   ថ្ងៃសុក្រ, 10 មីនា 2023 ម៉ោង 04:06 PM
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន : អ្នកការទូតអាជីព កំពូលអ្នកចរចា និងបិតាសន្តិភាពនៃកម្ពុជា

កាលពីវេលាម៉ោង១២:៣៣ នាទី រំលងអធ្រាត្រថ្ងៃទី៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងជាប្រមុខនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបង្ហោះឃ្លីបវីដេអូមួយប្រវែង ៨នាទីនិង២៨វិនាទី...

2023-03-06 03:24:10   ថ្ងៃចន្ទ, 06 មីនា 2023 ម៉ោង 10:24 AM
វិន័យគ្រួសារ ជាគ្រឹះរឹងមាំ ជួយកុមារក្លាយជាមនុស្សធំដ៏ជោគជ័យក្នុងសង្គម ដោយ៖ លោក ប៉ាន់ សំណាង មន្ដ្រីនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ដ្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ដ្រនិងវិទ្យាសាស្ដ្រសង្គមនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

កាលដែលពួកយើងជាមនុស្សមានរបៀបរៀបរយ ត្រឹមត្រូវ ធ្វើអ្វីច្បាស់លាស់ មានវិន័យ វាមិនមែនជារឿងងាយនោះទេ ហើយបើសិនជាពួកយើងមិនទម្លាប់រឿងនឹងទៀត វាកាន់តែពិបាក។ ប្រទេសមានច្បាប់ គ្រួសារមានវិន័យ យ៉ាងណាមិញ ជីវិតនៅ...

2023-03-01 07:52:51   ថ្ងៃពុធ, 01 មីនា 2023 ម៉ោង 02:52 PM
វីដេអូឯកសារ ស្ដីពី «ពិធីលៀងមេមត់» នៅតំបន់អង្គរ

សូមជូនខ្សែវីដេអូស្តីពី៖ «ពិធីលៀងមេមត់ នៅតំបន់អង្គរ ខេត្តសៀមរាប»- ដឹកនាំផលិតដោយ៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ផុន កសិកា- ថត និងកាត់តរូបភាពដោយ៖ លោក នឿន សុធា- បញ្ចូលសម្លេងដោយ៖ កញ្ញា តាកេត ស័កដាពិធីលៀងមេមត់ នៃតំបន់អង្គរ...

2023-03-01 07:44:29   ថ្ងៃពុធ, 01 មីនា 2023 ម៉ោង 02:44 PM
«តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីក្លាយខ្លួនជាចុងភៅអាជីពមួយរូប?»

សិក្ខាកាមទាំងអស់ដែលបានមកទទួលការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈលើជំនាញចុងភៅ នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការក្លាយទៅជាចុងភៅអាជីពម្នាក់ គឺទាមទារឱ្យយើងយល់ច្បាស់ ពីវិធីសាស្រ្តជាច្រើនដូចជា៖ -បច្ច...

2023-03-01 07:39:22   ថ្ងៃពុធ, 01 មីនា 2023 ម៉ោង 02:39 PM

សេចក្តីប្រកាស