Royal Academy of Cambodia
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ២កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ៨:៣០នាទីព្រឹក នៅសាលទន្លេសាបនៃអគារខេមរវិទូ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយ «លទ្ធផលស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យា : របកគំហើញថ្មីនៅក្រៅរាជធានីអង្គរ» ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
ថ្លែងក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលានោះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលស្រាវជ្រាវបុរាណវត្ថុវិទ្យាផ្សេងៗ បានចូលរួមចំណែកលើ៥ចំណុចសំខាន់ៗ ដូចជា៖
ទី១- ការពង្រឹងនិងបង្កើនស្មារតីស្នេហាជាតិ
ទី២- ឯកសារប្រវត្តិសាស្រ្តត្រូវបានចងក្រងសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ
ទី៣- ការគាស់កកាយនិងលាតត្រដាងអាថ៌កំបាំងប្រជាជាតិ
ទី៤- ការលើកកម្ពស់ស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិ និងរឹតបណ្តឹងចំណងសាមគ្គីភាពជាតិ និង
ទី៥- ការចូលរួមចំណែកជំរុញវិស័យសេដ្ឋកិច្ចតាមរយៈទេសចរណ៍។
ជាងនេះទៅទៀត ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានរំលឹកផងដែរថា នាសម័យកាលអង្គរដ៏រ៉ុងរឿង ព្រះមហាវីរ:ក្សត្រខ្មែរនិងនាម៉ឺនមន្រ្តីទាំងឡាយ តែងតែយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើការរៀបចំប្រព័ន្ធមេទឹក ពោលគឺផ្តល់តម្លៃចម្បងលើគុណប្រយោជន៍ និងគុណតម្លៃនៃទឹក ដោយសារតែទឹកពិតជាបានចូលរួមចំណែកជាខ្លាំងក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋ ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត និងវិស័យកសិកម្មជាដើម។ ទាក់ទងនឹងចំណុចនេះផងដែរ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់និងសង្កត់ធ្ងន់ថា ដោយសារតែទីស្ថានបុរាណវិទ្យាមានសារៈសំខាន់ជាខ្លាំងសម្រាប់ប្រជាជាតិទាំងមូល ក្នុងន័យនេះយើងចាំបាច់ត្រូវតែអភិរក្សតំបន់ទាំងនោះ ដោយបញ្ឈប់ការសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗលើតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តទាំងនោះ ព្រោះការសាងសង់ពីលើតំបន់បុរាណវិទ្យា ពិតប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រជាជាតិ។
ក្រៅពីនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា សូម្បីតែ ឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹបក៏មានទីតាំងតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រជាច្រើនផងដែរ ដូចជាតំបន់ឡស្លដែកសម័យអង្គរជាដើម។ ដោយមើលឃើញពីមូលហេតុដ៏សំខាន់នេះផងដែរ ទើបរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាននិងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់លើការអភិរក្សដែនដីតំបន់ឧទ្យាន។
ទីបញ្ចប់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកជំនាញបុរាណវត្ថុវិទ្យាទាំងឡាយ និងជាពិសេសថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្រ្តីរាជការនៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម សូមខំខំប្រឹងប្រែងបន្តទៀតលើកិច្ចការបុរាណវត្ថុវិទ្យា ដើម្បីប្រជាជាតិកម្ពុជា និងដើម្បីជាភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្រ្តសម្រាប់មនុស្សជាតិ។
បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលចិន (១៩២៧-១៩៤៩) បានបិទបញ្ចប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ត្រូវបានប្រកាសបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ក្រោយចលនាកុម្មុយនីស្តបានយកឈ្នះលើកម្លាំងទ័ពរបស់រដ្ឋាភិបាលគួមីងតាងដែលបានភៀសខ្លួនទៅកាន់កោះតៃ...
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរទៅដោយសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរូបី (កេរដំណែលបន្សល់ពីដូនតាតាំងពីសម័យបុរាណ)។ សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌទាំងនោះរួមមានប្រាសាទបុរាណ វិហារពុទ្ធសាសនាបុរាណ ស្ពានបុរាណ ឡបុរាណ ផ្លូវបុរាណ ភូមិដ...
ខ្លឹមសារសំខាន់ៗជាមូលដ្ឋានក្នុងទស្សនវិជ្ជាហិណ្ឌូ បង្ហាញពីគំនិតស្តីអំពីវដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើតនិងការស្លាប់។ វដ្តគ្មានទីបញ្ចប់នៃការកើត និងការស្លាប់ គេហៅថា សំសារៈ (samsara) ឬ វាលវដ្តសង្សារ។ វាលវដ្តសង្សា...
មនុស្សជាតិទូទៅ ទោះចង់ឬមិនចង់ តែងបានអនុវត្តទ្រឹស្តីទស្សនវិជ្ជាសង្គម ដោយចៀសមិនរួច។ ទស្សនវិទូជាច្រើនបានកំណត់សកម្មភាពមួយចំនួនសម្រាប់ សម្គាល់ថាមនុស្សជាតិពិតជាបាននិងកំពុងរស់នៅដោយប្រើប្រាស់ទស្សនវិជ្ជាសង្គម។...
ថ្មីៗនេះមានសារព័ត៌មានជាច្រើនបានសរសេរពីទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាពិសេសលើប្រធានបទក្ដៅចំពោះការធ្វើដំណើររបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅប្រទេសចិន រហូតដល់វិវឌ្ឍនាការពី “មិត្តដែកថែប” ទៅ “មិត្តត្បូងពេ...
កម្ពុជានិងចិនមានទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាង២ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលនៅពេលនោះមានរូបភាពច្រើនតែទៅលើទំនាក់ទំនងតាមរយៈការធ្វើជំនួញផ្លូវទឹក ការជ្រាបចូលនៃវប្បធម៌ និងការផ្លាស់ប្ដូរជនជាតិចិនចូលមករ...