Royal Academy of Cambodia
យោងតាមកិច្ចពិភាក្សាពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់មួយចំនួនក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានមានប្រសាសន៍ថា ការប្រោះព្រំទឹក ជាទំនៀមទម្លាប់មានក្នុងសង្គមខ្មែរយូរមកហើយ តែការបាញ់ទឹកដោយកាំភ្លើងជ័យបាញ់ទឹក ឬគប់ទឹក មិនមែនជាវប្បធម៌ខែ្មរទេ។
ក្នុងអារ្យធម៌ខ្មែរយើង ទឹកត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការប្រោះព្រំទឹក សម្រាប់ឱ្យពរជ័យ ផ្ដល់ភាពត្រជាក់ត្រជំ។ ខ្មែរយើង មានពិធីស្រង់ព្រះ ហើយការស្រោចទឹកនៅក្នុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ក៏វិវត្តចេញពីទំនៀមទម្លាប់ស្រង់ព្រះនេះដែរ។ ពិធីស្រង់ព្រះច្រើនធ្វើនៅតាមវត្តអារាម ដោយប្រើទឹកដែលស្អាត មានបាញ់ទឹកអប់ឬអប់ទឹកដោយផ្កាឈូក ឬផ្កាម្លិះ មានក្លិនក្រអូប សម្រាប់ស្រោចប្រោះព្រំ ដល់ព្រះពុទ្ធបដិមា។
រីឯលោកស្រីបណ្ឌិត ជា វណ្ឌី បានបញ្ជាក់ថា ការលេងទឹក ស្រោចឬប្រោះព្រំទឹកនេះ មិនមែនទើបតែមានក្នុងសង្គមខ្មែរយើងនោះទេ។ នៅពេលចូលឆ្នាំថ្មី ការប្រោះព្រំទឹក គឺដើម្បីជម្រះឧបទ្របចង្រៃ ដែលមានពីឆ្នាំចាស់ និងបានសិរីសួស្ដីក្នុងឆ្នាំថ្មី។ ម៉្យាងវិញទៀត នៅក្នុងវប្បធម៌ខ្មែរ គេប្រើទឹកសម្រាប់ប្រារព្ធពិធីស្រង់ព្រះ ក្នុងវត្តអារាម និងប្រើសម្រាប់ស្រង់ព្រះរស់ នៅតាមគេហដ្ឋាន ហើយនេះ មិនកំណត់ត្រឹមតែសាច់ញាតិ គឺប្រើទូលាយដល់សាច់ញាតិ ជិតខាង មិត្តភក្តិ ហើយត្រូវការអនុញ្ញាតពីសាមីខ្លួន។ លោកស្រីបណ្ឌិត ជា វណ្ណី បានបញ្ជាក់ថា ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរយើង ល្អប្រពៃណាស់ មុននឹងស្រោចស្របទឹកជូនឪពុកម្ដាយ ចាស់ទុំ ឬញាតិមិត្ត គប្បីតែងត្រូវសុំការអនុញ្ញាតជាមុនសិន ទើបស្រោចជាក្រោយ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ក៏មានទំនៀមទម្លាប់ស្រង់ទឹក នៅពេលមានពិធីដង្ហែរព្រះនៅក្នុងភូមិ ឆ្ពោះទៅកាន់ទីវត្តអារាម ដោយប្រជាពលរដ្ឋ មានរៀបចំដាក់ពាងឬធុងទឹកនៅមុខផ្ទះ ទុកសម្រាប់ព្រះសង្ឃនិមន្តមក ស្រោចទឹកជូនពរជ័យដល់ម្ចាស់ផ្ទះឬញាតិជិតខាងនៅតាមភូមិតាមផ្លូវជាហូរហែ។
តាមបែបជំនឿក្នុងសង្គមខ្មែរយើង ប្រជាពលរដ្ឋក៏អាចអញ្ជើញទៅវត្តអារាម និមន្តព្រះសង្ឃស្រោចទឹកលើករាសី។ គ្រូខ្មែរបុរាណ ក៏មានប្រើប្រាស់ការស្រោចទឹករំដោះគ្រោះដល់អ្នកមានជំនឿឬទៅរកការព្យាបាលឬទស្សស៍ទាយជាហូរហែ។ ដោយឡែក នៅក្នុងគ្រួសារខ្មែរយើង ឪពុកម្ដាយជាច្រើន ក៏ធ្លាប់បានរៀបចំធ្វើពិធីស្រោចទឹកឱ្យពរជ័យដល់កូនៗបានដូចគ្នា។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបញ្ជាក់ដែរថា ការបាញ់ ការជះ ឬការគប់ទឹក អាចប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពរបស់អ្នកធ្វើដំណើរ ដូច្នេះគួរគិតពិចារណាឡើងវិញ ដោយសារការប្រើកាំភ្លើងបាញ់ទឹក ឬការគប់ទឹក ដល់អ្នកដំណើរគ្រាន់តែជាទំនោរបែបថ្មីក្នុងសង្គមយើងរងឥទ្ធិពលពីប្រទេសជិតខាង។ ដោយផ្អែកលើទិដ្ឋភាព សុវត្ថិភាពជាសំខាន់ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ស្នើដល់អាជ្ញាធរដែនដី គប្បីរៀបចំកំណត់ទីតាំងច្បាស់លាស់សម្រាប់ការលេងទឹកនៅពេលចូលឆ្នាំថ្មីខាងមុខនេះ ក្នុងទ្រង់ទ្រាយមួយ ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពអ្នកធ្វើដំណើរ។
RAC Media
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំកម្មវិធីបទបង្ហាញ ស្ដីពី «ស្នាដៃស្រាវជ្រាវ ចងក្រង និងកា...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១៥កើត ខែមិគសិរ ឆ្នាំខាល ព.ស. ២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្...
ឧក្រិដ្ឋកម្ម ឬបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ ជាអំពើ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ មិនត្រឹមតែចំពោះបុគ្គលមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងដល់សហគមន៍ សង្គម ឬប្រទេសផងដែរ។គំនិតដែលធ្វើសកម្មភាព ដូចជា ឃាតកម្ម ការចាប់រំលោភ និងចោរកម្ម...
ប្រវត្ដិវិទូ បានកំណត់យកសហសវត្ស នៅចន្លោះឱនភាពនៃក្រុងរ៉ូម និងបុនសម័យ (៥០០-១៤០០គ.ស.) ថាជាមជ្ឈិមសម័យ (Middle Ages or midieval period)។ សករាជនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំលោកខាងលិចនេះ បានលាតសន្ធឹងពីចុងបញ្ចប់នៃសករាជ...
ភ្នំពេញ គឺជារាជាធានីប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាយុប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំ មានទីតាំងស្ថិតនៅចំចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេបួនមុន រូមមានមេគង្គលើនិងក្រោម ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្...
និទានកថា នៅទីនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីសម័យដែលមនុស្សមិនទាន់ចេះអាន និងសរសេរ មុនពេលមានការបង្កើតថ្មីនៃការអាន និងការសរសេរ នៅពេលដែលបុព្វបុរស ផ្ទេរវប្បធម៌ដោយផ្ទាល់មាត់របស់គេ ពីជំនាន់មួយទៅជំនាន់មួយទៀត។ គេអាចស្វែងរកឃ...