ព័ត៌មាន

អ្នកជំនាញសិលាចារឹកនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបកស្រាយអំពីប្រវត្តិនៃការប្រើប្រាស់ពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» និងពាក្យ «ចូលឆ្នាំថ្មី» នៅក្នុងវប្បធម៌ខ្មែរ តាមរយៈការសិក្សាទៅលើសិលាចារឹក

2024-04-09 09:42:57 ថ្ងៃអង្គារ, 09 មេសា 2024 ម៉ោង 04:42 PM
អ្នកមើល 6233
post_detail

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅក្នុងពេលថ្មីៗនេះ មានការជជែកដេញដោលគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងចំណោមមហាជនខ្មែរ អំពីការប្រើប្រាស់ពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» និងពាក្យ «ចូលឆ្នាំថ្មី» នៅក្នុងកម្មវិធីអបអរសាទរពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ប្រពៃណីខ្មែរ ពិសេសនៅបន្ទាប់ពីការដែលប្រទេសថៃបានបញ្ចូលពិធីបុណ្យប្រពៃណី ដែលថៃហៅថា សង្ក្រាន្ត ជាមរតកបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា ប្រធានវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនាញសិលាចារឹក បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា ខ្មែរបានប្រើប្រាស់ពាក្យ «ច្នំ» តាំងពី សតវត្សរ៍ទី៧ នៃគ្រិស្តសករាជ។ នេះបើយោងទៅតាមលោក ហ្សក ហ្សឺដេស បុរាណវិទូជនជាតិបារាំង ដែលបានគូសបញ្ជាក់ថា តាមរយៈសិលាចារឹកK.90 បានបង្ហាញថា មានពាក្យ "ច្នំ" ដែលសំដៅទៅដល់ការរៀបចំពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនៅមុនសម័យអង្គរ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត មាឃ បូរ៉ា បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា បើទោះជាមិនឃើញមានភស្តុតាងសិលាចារឹកដែលបង្ហាញថា ពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅពេលនោះក្ដី ក៏នេះមិនមានន័យថា នៅក្នុងសតវត្សរទី៧នោះ មិនមានពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» នោះឡើយ ព្រោះអាចដោយសារតែសិលាចារឹកមិនបានបង្ហាញឱ្យអស់នូវពាក្យដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នាពេលនោះ ឬក៏អាចនិយាយបានម្យ៉ាងទៀតថា អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវស្វែងរកសិលាចារឹកនោះមិនទាន់ឃើញ។

ទោះជាយ៉ាងណា នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១០ ពាក្យ «សង្ក្រាន្ត» ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដំបូងនៅក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទ​ហស៌វរ្ម័នទី១ (៩១០-៩២២)។ បន្ថែមពីលើនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា នៅក្នុងរាជ្យព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១ ក៏ទ្រង់បានប្រើប្រាស់ពាក្យ «ចាំចំនាំសង្ក្រាន្ត» ផងដែរ។

RAC Media | នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

អត្ថបទទាក់ទង

ទស្សនៈប្រធានវិស័យនិយម (The subjectivism) ដោយ៖ បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុល មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

វត្ថុទាំងឡាយ នៅក្នុងធម្មជាតិ ឬក៏ ហៅម្យ៉ាងទៀតថាវត្ថុធម្មជាតិ (natural things) ក៏បាន។ វត្ថុទាំងឡាយនេះសុទ្ធតែ មាន គុណភាព (quality) ផ្ទាល់របស់ពួកវា ប៉ុន្តែ មនុស្សទាំងឡាយមានការយល់ដឹង អំពី ទីតាំងគុណភាព (qua...

2024-05-20 03:41:37   ថ្ងៃចន្ទ, 20 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:41 AM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់ជូនកុមារកំព្រា កុមារមានពិការភាព នៅមណ្ឌលកុមារកំព្រា២កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ១១ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រ...

2024-05-19 03:20:12   ថ្ងៃអាទិត្យ, 19 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:20 AM
អត្ថិភាពទស្សនវិជ្ជាខ្មែរក្នុងវិស័យផ្សេងៗក្នុងសង្គមខ្មែរ ដោយ ៖ បណ្ឌិត ប៉ាន់ វុត្ថា ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

គ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែមានទស្សនវិជ្ជានៅក្នុនោះ ព្រោះវាមានចំណោទបញ្ហា ទ្រឹស្តី គំនិត និងវិធីដោះស្រាយបញ្ហា ជាលក្ខណៈទស្សនវិជ្ជា ហើយគោលបំណង នៃការប្រតិបត្តិក្នុងគ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែតម្រង់ទៅរកទស្សនវិជ្ជ...

2024-05-17 07:33:27   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 02:33 PM
ការឡើងកម្ដៅភពផែនដី Global Warming ដោយ៖ លោក ហៃ សុគន្ធា ប្រធានស្តីទីនាយកដ្ឋានភូមិវិទ្យានិងនគរូបនីយកម្ម នៃវិទ្យាស្ថាន​មនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

សីតុណ្ហភាពមធ្យមនៅលើភពផែនដី នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែមានការកើនឡើងខ្លាំង និងលឿនជាងអ្វីដែលមនុស្សធ្លាប់បានសង្កេតតាមលក្ខណៈធម្មជាតិ បើធៀបទៅនឹង កាលពីពេលមុនៗ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរបស់អង្គការ សហប្រជាជ...

2024-05-17 03:01:06   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:01 AM
ប្រវត្តិនិងវិវត្តន៍របស់ស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ក្រោយការបោះឆ្នោតជាសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី២ នាថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៨ វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងមួយបានកើតឡើង។ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនេះ កិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សនយោបាយទ...

2024-05-17 02:46:05   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 09:46 AM
ប្រភពនៃទស្សនវិជ្ជាអប់រំ៖ បច្ឆានវនិយម ដោយ៖ បណ្ឌិត សូ សុធីរ មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ដែលជាទស្សនវិជ្ជាទំនើបឈានមុខគេនោះ អះអាងថា សម័យកាលប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ទំនើប បានបញ្ចប់ទៅហើយ ហើយយើងកំពុង រស់នៅក្នុងសករាជក្រោយសម័យទំនើប។ បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ក្នុងបស...

2024-05-17 02:30:40   ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 09:30 AM

សេចក្តីប្រកាស