ការកំណត់ថ្ងៃខែចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរយើងតាំងពីយូលង់ណាស់មកហើយនោះគឺកំណត់យកតាមចន្ទគតិគឺកំណត់យកខែមិគសិរជាដើមឆ្នាំ។តាមចន្ទគតិគេកំណត់បែកចែកជា៣រដូវកាលធំៗនោះគឺៈ

១.ហេមន្តរដូវ ចាប់គិតពីថ្ងៃ១រោចខែកត្តិកដល់ថ្ងៃពេញបូរណ៌មីខែផល្គុន។ ហេមន្តរដូវនេះ ជារដូវត្រជាក់ ត្រូវចាត់ទុកជាដើមឆ្នាំលោកប្រៀបថាជាពេលវេលាពេលព្រឹក។

២. គិម្ហរដូវ ចាប់គិតពីថ្ងៃ១រោចខែផល្គុនដល់ថ្ងៃពេញបូរណ៌មីខែអាសាធ។ គិម្ហរដូវជារដូវក្តៅខ្លាំងចាត់ទុកជាកណ្តាលឆ្នាំលោកប្រៀបថាជាពេលវេលាពេលថ្ងៃត្រង់។

៣. វស្សានរដូវចាប់គិតពីថ្ងៃ១រោចខែអាសាធដល់ថ្ងៃពេញបូរណ៌មីខែកត្តិក។ វស្សានរដូវជារដូវមេឃមីស្រទុំងងឹតនិងមានភ្លៀងផ្គរលោកចាត់ទុកថាជាចុងឆ្នាំប្រៀបថាជាពេលវេលាពេលល្ងាច។

បុរាណាចារ្យកំណត់យកខែមិគសិរជាខែទីមួយនៅក្នុងចន្ទគតិ ខែបុស្សជាខែទី២ រៀងទៅដល់ខែកត្តិកជាខែទី១២។

ចន្ទគតិ ដំណើរនៃព្រះចន្ទនោះកំណត់តាមក្បួនហោរមួយជុំពិភពម្តងគឺ ក្នុងរវាង២៩ថ្ងៃជាងកន្លះរាប់ជាមួយខែ និង១២ខែរាប់ជាមួយឆ្នាំ តែបើមានលើកអធិមាស គឺ១៣ខែជាមួយឆ្នាំ។ រដូវតាមចន្ទគតិនោះមិនទៀងត្រង់តាមធម្មតារហូតទៅ។ បុរាណាចារ្យគិតថា ប្រសិនបើយើងកំណត់យកប្រើតែចន្ទគតិ១យ៉ាង ច្រើនពាន់ឆ្នាំទៅខាងមុខទៀតនឹងត្រលប់ប្រែប្រួលរដូវ ដូចជារដូវរងាក្លាយជារដូវក្តៅ ហើយរដូវក្តៅក៏ក្លាយជារដូវមានភ្លៀងធ្លាក់ទៅវិញ។ 

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/15/researchs?page=2

RAC Media

រូបថត កម្ពុជាថ្មី (១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២)