Royal Academy of Cambodia
ចុះផ្សាយថ្ងៃអាទិត្យ ទី២១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ ម៉ោង៖ ១២ និង២០នាទី
ភ្នំពេញ៖ គិតមកដល់ពេលនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស មានអាយុកាល២៧ឆ្នាំទៅហើយ (២៣ តុលា ១៩៩១ - ២៣ តុលា ២០១៨) ដែលដំណោះស្រាយលើបញ្ហានយោបាយនិងការកសាងសន្តិភាពនៅកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងតាមរយៈការអង្គុយតុចរចាគ្នា។គេមិនអាចបំភ្លេចបាននោះទេថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ជាសមិទ្ធផល ដែលផ្ដើមចេញពីការចរចានយោបាយរវាងឥស្សរជនខ្មែរទាំងពីររូបគឺ សម្ដេចនរោត្ដមសីហនុ(ព្រះបរម រតនកោដ្ឋ)ដែលជាប្រមុខនៃក្រុមខ្មែរត្រីភាគី និងសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន(កាលណោះជាសមមិត្ត ហ៊ុន សែន)ដែលតំ ណាងឱ្យរដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា(ដែលក្រោយមកបានដូរឈ្មោះជារដ្ឋកម្ពុជានៅថ្ងៃទី០១ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៨៩)។
មុននឹងឈានទៅដល់សន្និសីទអន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីសជំនួបរវាងឥស្សរជននយោបាយទាំងពីរបានប្រព្រឹត្តិទៅរហូតដល់ទៅ៥លើកគឺ៖
១.ជំនួបលើកទី១ នៅថ្ងៃទី០២-០៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៧ នៅទីក្រុង Fère-en-Tardenois ប្រទេសបារាំង
២.ជំនួបលើកទី២ នៅថ្ងៃទី២០-២១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៨៨ នៅទីក្រុង Fère-en-Tardenois ប្រទេសបារាំង
៣. ជំនួបលើកទី៣ នៅថ្ងៃទី០៧-០៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៨៨ នាទីក្រុង Fère-en-Tardenois ប្រទេសបារាំង
៤. ជំនួបលើកទី៤ នៅថ្ងៃទី២៤-៣០ កក្កដា ១៩៨៩ នៅទីក្រុង សែនសាំងខ្លូដ ប្រទេសបារាំង
៥. ជំនួបលើកទី៥ ថ្ងៃទី១៧ កុម្ភៈ ១៩៩០ នៅផ្ទះនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ឆាធីឆៃ នៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ
សន្និសីទ អន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីសនាសម័យប្រជុំលើកទី១ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩១ ប្រទេសដែលជាភាគីចូលរួមក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីសមានចំនួន១៨ប្រទេសគឺ៖ បារាំង និងឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាសហប្រធាន និង អូស្ត្រាលី កាណាដា ឥណ្ឌា ជប៉ុន ចិន អង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក អតីតសាធារណរដ្ឋសហព័ន្ធសង្គមនិយមសូវៀត យូហ្គោស្លាវី និងបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍(ប្រ៊ុយណេ ឡាវ ម៉ាឡេស៊ី សឹង្ហបុរី ហ្វីលីពីន ថៃ និងវៀតណាម) រួមទាំងអគ្គលេខាធិការអ.ស.ប មួយរូប។
នាសម័យប្រជុំលើកទី២ នៃសន្និសីទអន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីស ដែលប្រព្រឹត្តិទៅចាប់ពី ថ្ងៃទី២១ ដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១។ទីបំផុតសន្និសីទអន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីសបានសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយប្រទេសហត្ថលេខីទាំង១៨។
កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសកញ្ចប់នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយប្រទេសហត្ថលេខីទាំង១៨នៅក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិទីក្រុងប៉ារីស មានឯកសារសំខាន់ៗ៤ដែលបានចុះហត្ថលេខាគឺ
ទី១៖ “កិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពី ដំណោះស្រាយរួមមួយនៃជំលោះកម្ពុជា ”
ទី២៖ “កិច្ចព្រមព្រៀងទាក់ទងនឹងអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ បូរណភាព និងភាពមិនអាចរំលោភបាននៃដែនដី អព្យាក្រឹត្យភាព ឯកភាពជាតិកម្ពុជា ”
ទី៣៖ “សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ស្ដីពីការស្ដារនិងការកសាងប្រទេសកម្ពុជាឡើងវិញ ”
ទី៤៖ “កិច្ចព្រមព្រៀងចុងក្រោយនៃសន្និសីទប៉ារីស ” ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះចូលជាធរមានប្រទេសនិងប្រជាជនកម្ពុជាបានស្គាល់នូវការបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សជាលើកដំបូងក្រោយសង្គ្រាមស៊ីវិលជាង៣ ទសវត្សរ៍។
ការបោះឆ្នោតនីតិកាលទី១ ដែលបានប្រព្រឹត្តិទៅចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៣ ដោយគណ បក្សដែលបានចូលរួមការបោះឆ្នោតមានចំនួន២០គណបក្ស។ប៉ុន្តែការព្រួយបារម្ភអំពីសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាបានកើតឡើងជាថ្មី ដោយនៅក្នុងក្រុមខ្មែរត្រីភាគីឯណោះ អតីតកម្លាំងនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(ខ្មែរក្រហម)បានបោះបង់ចោល ការចូលរួមប្រកួតប្រជែងយកអំណាចដឹកនាំរដ្ឋតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ហើយចាប់កាន់អាវុធឡើងវិញ ដែលបង្ខំឱ្យកម្លាំងនៃរបបរដ្ឋកម្ពុជាបដិសេធមិនព្រមទុកអាវុធតាមការស្នើសុំរបស់អាជ្ញាធរបណ្ដោះអាសន្ននៃអង្គសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា (UNTAC)។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយបោះឆ្នោតរួចនៅឆ្នាំ១៩៩៣ រដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់មួយរបស់កម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយនៅអាណត្តិបន្ទាប់មកទៀត តាមរយៈនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់សម្ដេច ហ៊ុន សែន រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានធ្វើសមាហរណកម្មកម្លាំងដែលនៅសេសសល់របស់ខ្មែរក្រហម ឱ្យចូលមករួមរស់ដោយភាតរភាពក្នុងសង្គមជាតិ ហើយកម្ពុជាបានទទួលសន្តិភាពពេញលេញ និងបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងទឹកដីតាមរបៀបស្បែកខ្លានៅឆ្នាំ២០០០៕
RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ
សូមរំឭកថានៅក្នុងភាគទី១ យើងបានបង្ហាញអំពីកិច្ចសហការបារាំង-ខ្មែរខាងកងទ័ពជើងគោកនៅចុងសតវត្សរ៍ទី១៩ និងក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ដែលមានយុទ្ធនាការជ្រើសរើសទាហានស្ម័គ្រចិត្តខ្មែរជាច្រើនរយនាក់ ឱ្យទៅជួយច្បាំងនៅប្រទេ...
ចុះផ្សាយថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ភ្នំពេញ៖ ក្រោយពីទទួលបានការផ្ដល់ជាមតិជាច្រើនទាក់ទងទៅនឹងបំណងធ្វើប្រជាមតិដើម្បីសម្រេចថា តើគួរមានច្បាប់ដាក់ទោសប្រហារជីវិតទៅលើជនដែលរំលោភសេពសន្ថវៈលើសាច់ញាតិរបស់ខ្លួនដែរឬទេនោ...
កាលពីពេលថ្មីៗ កន្លងទៅនេះ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចុះទៅសិក្សាពីសិលាចារឹកថ្មីមួយដោយផ្ទាល់នៅវត្តពោធិមុនី ហៅវត្តស្វាយចេកថ្មី ដែលសិ្ថតនៅក្នុងភូមិស្វាយចេក ឃុំស្វាយចេក ស្រុករំដួល ខេត្តស...
ចុះផ្សាយថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ភ្នំពេញ៖ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានលើកឡើងនូវបំណងរបស់សម្ដេច ក្នុងការធ្វើប្រជាមតិដើម្បីឈានទៅស្នើសុំព្រះមហាក្សត្រធ្វើវិសោ...
បច្ចេកសព្ទចំនួន 0៧ ត្រូវបានអនុម័ត នៅសប្តាហ៍ទី១ ក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ក្នុងនោះមាន៖- បច្ចេកសព្ទគណៈ កម្មការអក្សរសិល្ប៍ ចំនួន០២ពាក្យ ដែលបានបន្តប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអនុម័ត កាលពីថ្ងៃអង្គារ ៥រោច ខ...
ថ្ងៃពុធ ១កេីត ខែផល្គុន ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី០៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម បានបន្តដឹកនាំប្រជុំពិនិត្យ ពិភាក្សា និង អនុម័តបច្...