ព័ត៌មាន

ទស្សនវិជ្ជាខ្មែរអំពី អាបោធាតុ(WATER in Khmer Philosophy) ដោយ ៖ បណ្ឌិត ប៉ាន់ វុត្ថា- នាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជានៃវិទ្យាស្ថាន មនុស្សសាស្រ្ត និងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

ថ្ងៃចន្ទ, 04 ធ្នូ 2023 ម៉ោង 03:36 PM

អ្នកមើល 11409

ព្រះពុទ្ធបានបរិយាយអំពីលោកធាតុ៤ គឺ បឋវីធាតុ (ធាតុដី) អាបោធាតុ (ធាតុទឹក) តេជោធាតុ (ធាតុភ្លើង) វាយោធាតុ (ធាតុខ្យល់) ជាលោកធាតុដំបូង ដែលទ្រទ្រង់ការកកើតនៃភាវៈទាំងអស់នៅលើលោកយើងនេះ មានដូចជា មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ និង វត្ថុអវិញាណកៈ ទាំងអស់។ ចំណែកឯទស្សនវិទូក្រិក៖ តាលេស (Thales) អះអាងថា៖ អ្វីៗ ទាំង អស់ គឺជាទឹក។ ទឹក ជាប្រភពនៃការកកើតវត្ថុ មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ ហើយអ្វីៗទាំងអស់រលាយក្លាយជា ទឹក វិញ។ អាណាស៊ីមែន (Anaximenes) អះអាងថា ៖ ខ្យល់ ជាធាតុដើមគេបង្អស់។ អ្វីៗទាំងអស់ ក្នុងលោកកកើតពី ខ្យល់ កក រាវ ក្តៅ ត្រជាក់។ ហេរ៉ាគ្លីត (Heraclitus) អះអាងថា៖ ភ្លើង ជាបិតានៃអ្វីៗទាំងអស់។ អារីស្តូត(Aristotle) អះអាង ថា៖ អ្វីៗទាំងអស់ក្នុងលោកកកើតពី ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ដូចទស្សនៈ របស់ព្រះពុទ្ធដែរ ។

បញ្ញត្តិ ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់នៅក្នុងទស្សនវិជ្ជាខ្មែរ មិនគ្រាន់តែមានអត្ថន័យត្រឹមតែជាលោកធាតុវិទ្យាដូចក្នុងទស្សនវិជ្ជា បស្ចិមប្រទេសទេ តែវាមានអត្ថន័យបន្ថែមជាច្រើនអនេកក្នុងអស្តិរូបវិជ្ជាឬបរមត្ថវិជ្ជាទាក់ទងនឹងជំនឿសាសនាផងដែរ ទាំងក្នុងជំនឿជីវចលនិយម ទាំងក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា ទាំងក្នុងពុទ្ធសាសនា ដែលអត្ថិភាពក្នុងសង្គមខ្មែរ និងជាព្រលឹងរបស់ខ្មែរ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងអត្ថបទដែលត្រូវធ្វើអភិប្រាយនេះ ខ្ញុំសូមលើកយកតែអាបោធាតុ (ទឹក) តែមួយទេយកមកធ្វើជាបទឧទ្ទេស រីឯលោកធាតុ ផ្សេងៗទៀតនឹងសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅពេលក្រោយ។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត ឬមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=8

អត្ថបទទាក់ទង

បណ្ឌិត គិន ភា៖ វេទិកាកម្រិតខ្ពស់នៃធនាគារខួរក្បាលកម្ពុជា-ចិន ដើរតួនាទីជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកបញ្ញាញាណ និងជំរុញកិច្ចសន្ទនារវាងបញ្ញវន្ត អ្នករៀបចំគោលនយោបាយ និងអ្នកដឹកនាំគំនិតនៃប្រទេសទាំងពីរ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នាឱកាសថ្លែងសុន្ទរកថាស្វាគមន៍ ក្នុងកម្មវិធីបើកវេទិកាកម្រិតខ្ពស់នៃធនាគារខួរក្បាលកម្ពុជា-ចិន លើកទី៤ ស្ដីពី«ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ: ទំព័រថ្មី...

ថ្ងៃពុធ, 26 មីនា 2025 ម៉ោង 08:40 PM

វេទិកាកម្រិតខ្ពស់នៃធនាគារខួរក្បាលកម្ពុជា-ចិន លើកទី៤ បានបិទបញ្ចប់ដោយជោគជ័យ ជាមួយនឹងធាតុចូលដែលមានអត្ថន័យស្ថាបនា ទទួលបានពីកិច្ចពិភាក្សាស៊ីជម្រៅប្រកបលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ

វេទិកាកម្រិតខ្ពស់នៃធនាគារខួរក្បាលកម្ពុជា-ចិន លើកទី៤ ស្ដីពី«ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ: ទំព័រថ្មីនៃសហគមន៍កម្ពុជា-ចិន ដែលមានអនាគតរួមគ្នាក្នុងយុគសម័យថ្មី» ដែលបានចាប់ផ្ដើមកាលពីថ្ងៃ...

ថ្ងៃអង្គារ, 25 មីនា 2025 ម៉ោង 10:14 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អនុប្រធានក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះមូលដ្ឋានឃុំអណ្ដូងពោធិ៍ អញ្ជើញប្រគល់ឯកសណ្ឋានជូនប្រជាការពារ និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ជូនដល់រដ្ឋបាលឃុំអណ្ដូងពោធិ៍

(ខេត្តកំពង់ធំ)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អនុប្រធានក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះមូលដ្ឋានឃុំអណ្ដូងពោធិ៍ តំណាងឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានក្រុមការងាររាជរដ្ឋាភិបាលចុះជួយ...

ថ្ងៃអាទិត្យ, 23 មីនា 2025 ម៉ោង 11:03 AM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ កម្ពុជាមានភាពចាំបាច់នៅក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធាជើងទឹក ដើម្បីល្បាតនិងការពារដែនសមុទ្រក្នុងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន ស្របរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អន្តរជាតិ

ក្រោយបើកការដ្ឋានសាងសង់បានជិត៣ឆ្នាំ កម្ពុជាគ្រោងនឹងសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានសមុទ្ររាមកងទ័ពជើងទឹករបស់ខ្លួនក្នុងជំហានទី១ នៅដើមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ។ ក្នុងឱកា...

ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 20 មីនា 2025 ម៉ោង 10:41 AM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ព្រឹត្តិការណ៍ ១៨ មីនា បាននាំកម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម ដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរគួរតែរៀនសូត្រនិងបញ្ចៀសឱ្យផុតពីការរងគ្រោះដោយសារការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាច

ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយបានលើកឡើងថា គិតមកដល់ពេលនេះ ព្រឹត្តិការណ៍ទម្លាក់សម្ដេចព្រះនរោត្ដមសីហនុពីតំណែងប្រមុខរដ...

ថ្ងៃអង្គារ, 18 មីនា 2025 ម៉ោង 04:30 PM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ រឿងចរាចរណ៍ត្រូវដោះស្រាយដោយឈ្វេងយល់ឱ្យដល់ឫសគល់នៃបញ្ហា

ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន អំពីបញ្ហាចរាចរណ៍ និងការរិះគន់ពីសាធារណជនចំពោះការរៀបចំចរាចរណ៍នោះ លោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមនិងនយោបាយ បានលើកឡើងថា ប្រជាពលរ...