Royal Academy of Cambodia
ឆ្នាំ២០២៣ ត្រូវបានកំណត់ជាឆ្នាំមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិន ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី៦៥ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា និងចិន ។ ក្នុងរយៈពេល៦៥ឆ្នាំនេះ ប្រទេសទាំងពីរបានលើកកម្ពស់ និងបីបាច់ថែរក្សាមិត្តភាព «ដែកភាព» ដែលមិនអាចបំបែកបាន ដែលបានឆ្លងកាត់ព្យុះភ្លៀងជាច្រើន និងជម្នះការលំបាកជាច្រើន។
មិត្តភាពរវាងកម្ពុជា និងចិន ត្រូវបានចាក់ឫសគោលការណ៍បច្ចសីលាសន្តិសហវិជ្ជមាន៖ ការគោរពអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីគ្នាទៅវិញទៅមក ការមិនឈ្លានពានគ្នាទៅវិញទៅមក ការមិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក សមភាពនិងការផ្តល់ផលប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក និងសន្តិសហវិជ្ជមាន។ ប្រទេសទាំងពីរកំពុងរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរួមនិងជាសកល ពង្រឹងទំនាក់ទំនងនៅគ្រប់កម្រិត និងគ្រប់វេទិកាទាំងអស់ និងលើកកម្ពស់ការយោគយល់គ្នាកាន់តែស៊ីជម្រៅ ដើម្បីធានាថាប្រទេសទាំងពីរបន្តសមិទ្ធិផលដ៏អស្ចារ្យនៅថ្នាក់ជាតិ ថ្នាក់តំបន់ និងពិភពលោក។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃមុនដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសចិន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២០ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានសង្កត់ធ្ងន់ថា «កម្ពុជានិងចិនជាអ្នកជិតខាងគ្នាជាប្រពៃណីនិងជាមិត្តដែកថែប ខណៈដែលមិត្តភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរត្រូវបានបង្កើតដោយមេដឹកនាំជំនាន់មុននៃប្រទេសទាំងពីរ បានឆ្លងកាត់ការសាកល្បងនៃពេលវេលា និងបានរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ»។
តបតាមការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក លី ខឺឈាង សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅប្រទេសចិន ចាប់ពីថ្ងៃទី ៩ ដល់ ១១ ខែកុម្ភៈ។ សម្តេចបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចចុងក្រោយនៅប្រទេសចិនក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ខណៈដែលស្ថានភាពជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ទាំងនៅកម្ពុជានិងនៅចិនមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដែលនេះបង្ហាញពីការគាំទ្រដ៏រឹងមាំរបស់កម្ពុជាចំពោះប្រទេសចិន។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក្លាយជាមេដឹកនាំបរទេសដំបូងគេដែលត្រូវបានទទួលដោយប្រទេសចិនក្រោយបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីចន្ទគតិ ឆ្នាំ២០២៣។
ភាគីទាំងពីរមានសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេច នឹងលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ និងជំរុញការអភិវឌ្ឍឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅលើគ្រប់វិស័យ។ ក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នឹងផ្តល់ឱកាសសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរជំរុញបន្ថែមទៀតនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ, កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងជំរុញការកសាងសហគមន៍កម្ពុជា-ចិន ដែលមានអនាគតរួមគ្នា ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមនៃប្រទេសទាំងពីរ និងប្រជាជនទាំងពីរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោកស្រី ម៉ៅ នីង ក៏បានថ្លែងនូវការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដោយកត់សម្គាល់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះនឹងជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើនកាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងការកសាងសហគមន៍ចិន-កម្ពុជា ដែលមានអនាគតរួមគ្នា និងបន្តទំនាក់ទំនងមិត្តភាពចិន-កម្ពុជាពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។
ទាំងទង្វើនិងពាក្យសម្តី កម្ពុជានិងចិនបានឈរប្រកៀកស្មាគ្នាគ្រប់កាលៈទេសៈ ហើយផ្តល់សារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើការរក្សាពហុភាគីនិយមពិតប្រាកដ ប្រជាធិបតេយ្យភាវូបនីយកម្មនៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងការអភិវឌ្ឍអភិបាលកិច្ចពិភពលោកឆ្ពោះទៅរកយុត្តិធម៌និងសមធម៌កាន់តែប្រសើរ។ ប្រទេសទាំងពីរក៏ប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវបទដ្ឋានជាមូលដ្ឋាននៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ការពារភាពត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ និងប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃអនុត្តរភាព នយោបាយអំណាច ឯកតោភាគីនិយម និងភាពផ្តាច់មុខនិយម ផ្នត់គំនិតសង្រ្គាមត្រជាក់ ការជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃ និងស្តង់ដារទ្វេ។
កម្ពុជាតែងតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងប្រឆាំងរាល់សកម្មភាពឬការការអត្ថាធិប្បាយណាដែលបំផ្លាញអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសចិន គ្រប់ទម្រង់នៃសកម្មភាពបំបែកខ្លួនសំដៅប្រកាស «ឯករាជ្យតៃវ៉ាន់» និងទម្រង់នៃការជ្រៀតជ្រែកពីខាងក្រៅចូលក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងនៃរដ្ឋអធិបតេយ្យ។ កម្ពុជាគាំទ្ររាល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ចិន ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍ស្នូល និងសម្រេចឱ្យបាននូវការបង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញរបស់ចិន។
កម្ពុជាគាំទ្រនិងចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍សកលរបស់ប្រទេសចិន ស្របតាមការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការអនុវត្តរបៀបវារៈឆ្នាំ២០៣០ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ កម្ពុជាគាំទ្រសំណើគំនិតផ្តួចផ្តើមសន្តិសុខសកលរបស់ចិន និងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីធ្វើការជាមួយប្រទេសចិនលើអភិបាលកិច្ចសន្តិសុខពិភពលោកឆ្ពោះទៅរកសន្តិសុខរួម ទូលំទូលាយ សហប្រតិបត្តិការ និងនិរន្តរភាព។
ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរវាងកម្ពុជានិងចិន មិនគួរជាការរារាំងកម្ពុជាមិនឱ្យមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយប្រទេសឬមហាអំណាចផ្សេងទៀតនោះទេ ហើយក៏មិនធ្វើឱ្យកម្ពុជាប្រឈមនឹងហានិភ័យដែរ។ ទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ តែងតែឈរលើគោលការណ៍ស្មើភាព និងស្មើសិទ្ធិ គោរពផលប្រយោជន៍គ្នាទៅវិញទៅមក និងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ផងគ្នា។
ចំណងមិត្តភាពពិសេសនិងមិនអាចបំបែកបានរវាងកម្ពុជានិងចិន គឺជា «គំរូពិសេស» នៃទំនាក់ទំនងអន្តររដ្ឋ ដែលអាចយកទៅអនុវត្តទាំងក្នុងតំបន់និងពិភពលោក។ នៅក្នុងឆ្នាំនៃមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិននេះ ការប្តេជ្ញាចិត្តដ៏មុតមាំ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏ធំធេងរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ បានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ ថា ទាំងកម្ពុជានិងចិនពិតជាបានទទួលស្គាល់ថា ការកសាងសហគមន៍កម្ពុជា-ចិន ដែលមានអនាគតរួមគ្នា គឺជាការពិត៕
RAC Media
ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា
ក្រុមទស្សនវិទូ ដែលនិយមលើការសិក្សាស្រាវជ្រាវដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ទ្រឹស្តីពីមុនៗ (Postpositivist) បានបញ្ជាក់ថា រាល់ចំណេះដឹង ឬទស្សនដែលមានស្រាប់ទាំងអស់មិនប្រាកដថាត្រឹមត្រូវ១០០%នោះទេ។ អ្ន...
មានអ្នកអាននិងអ្នកស្រាវជ្រាវ ជាច្រើនបានចោទសួរថា តើព្រះ ពុទ្ធសាសនាជា សាសនា ឬក៏ជា ទស្សនវិជ្ជា?ចំណោទនេះ ខ្ញុំសូមធ្វើការស្រាវ ជ្រាវ ហើយបកស្រាយដូចខាងក្រោម៖១- អំពីសាសនាសាសនាជាគ្រឿងតាំងនៅជា អចិន្ដ្រៃយ៍ដូចនយោប...
បុគ្គលម្នាក់ៗរស់នៅក្នុងសង្គមចាំបាច់ត្រូវមានអន្តរកម្មក្នុងងសង្គម ការរស់នៅរបស់យើងម្នាក់ក្នុងសង្គមត្រូវមានប្រាស្រ័យទាក់ទង និងទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកដទៃ។ ប្រសិនបើយើងមិនមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកដទៃទេ យើងា...
(ហៃណាន)៖ នៅថ្ងៃសុក្រ ៨ រោច ខែបុស្ស ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានដឹកនាំប្រតិភូរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជ...
កម្ពុជានិងវៀតណាមជាប្រទេសជិតខាងគ្នា ដែលបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦៧។ ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរចងភ្ជាប់ដោយចំណងភូមិសាស្ត្រ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងនយោបាយ។ មានព្រឹត្តិការណ៍ប្រវ...
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាល និងស្រាវជ្រាវនៃ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំការប្រឡងបញ្ចប់ឆមាសថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិតក្រោមអធិបតីភា...