Royal Academy of Cambodia
ថ្លែងបញ្ជាក់នៅក្នុងកម្មវិធីសន្និសីទអន្តរជាតិប្រចាំឆ្នាំលើកទី១៧ ស្តីពី «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកថ្មី៖ ការប្រជែងសមាហរណកម្ម និងពហុប៉ូល» នៅថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា គោលដៅចាស់គឺការគ្រប់គ្រងពិភពលោកផ្ដាច់មុខ ចំណែកយុទ្ធសាស្ត្រថ្មី រួមមាន QUAD BRI Indo-Pacific RCEP និង AUKUS ជាដើម។ យុទ្ធសាស្ត្រចាស់ សំដៅដល់បណ្ដាប្រទេសមហាអំណាចដែលបាននិងកំពុងពុំចែកពិភពលោក តាមរយៈការប្រជែងសព្វាវុធ និងមនោគមវិជ្ជានយោបាយ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា សម្រាប់យុទ្ធសាស្ត្រថ្មី(IDID) រួមមានការធ្វើឱ្យឯកា ពុះបំបែក រួបរួម និងការពារ សំដៅសម្រេចឱ្យបាននូវផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។ តួយ៉ាង ជាបន្តបន្ទាប់មកនេះ លោក ចូ បៃដិន បានវិនិយោគលើផ្នែកហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធ ដូចដែលបានសន្យានៅក្នុងគម្រោងកសាងពិភពលោកជាថ្មីឱ្យប្រសើរ (B3W)។ សម្រាប់សហរដ្ឋអាម៉េរិក អាទិភាពសន្តិសុខរតំបន់ដំបូងកេគឺ ការធានាថា សហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅតែមានការប្ដេជ្ញាចិត្តចំពោះតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច ដើម្បីទប់ស្កាត់ភាពឈ្លានពានរបស់ចិន។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការរក្សាតុល្យភាពអំណាចបែបចាញ់-ឈ្នះដាច់ខាត និងដើម្បីឈានឆ្ពោះទៅរកពិភពលោកពហុប៉ូល ដែលមានរួមបញ្ចូលនូវការចូលរួមជាមួយគ្នាក្នុងលក្ខណៈវិជ្ជមាន។
លោក SHI Weiwei ប្រធានការិយាល័យនយោបាយ នៃស្ថានទូតសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន បានលើកឡើងឯកភាពទៅនឹងទស្សនៈរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ដែលមហាអំណាចគួរតែអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសតូចៗរីកចម្រើន រុងរឿងជាមួយគ្នា ហើយប្រទេសចិនជាប្រទេសធំមួយពិតមែន ប៉ុន្តែសុទ្ធតែត្រូវបានគេឈ្លានពានកាលពីអតីតកាល។ នៅក្នុងគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ពិតជាមានគោលបំណងធំដូចគ្នានេះដែរ គឺការអភិវឌ្ឍ និងរីកចម្រើនជាមួយគ្នា ដោយចិននិងប្រទេសចំនួន១៤៥ប្រទេស និងអង្គការ៣២ បានចុះហត្ថលេខាឯកភាពគ្នាលើគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ដើម្បីតភ្ជាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរវាងប្រទេសទាំងអស់ និងតភ្ជាប់បេះដូងរវាងប្រទេសទាំងនេះ ដើម្បីក្លាយជាវេទិកាសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ដែលទទួលបានការគាំទ្រ និងសាទរពីប្រទេសជាប់ពាក់ព័ន្ធ។
ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្ដមអគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងបញ្ហាប្រឈមចម្បងរបស់ពិភពលោកក៏ដូចជាមហាអំណាច ចំនួន៤គឺ ការកំណត់អត្ថន័យខុសគ្នាចំពោះគោលនយោបាយចិនតែមួយ ខ្សែបន្ទាត់ខុសគ្នានៃសមុទ្រចិនខាងត្បូង ប្រតិបត្តិការយោធារុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែន និងវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។ នាពេលបច្ចុប្បន្ន មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកជាជង្រុកនៃការប្រជែងយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលជាទីតាំងសម្រាប់នាវាចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម យុទ្ធសាស្ត្រ និងយុទ្ធភូមិសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់និងពិភពលោក។
ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានបង្ហាញនូវទស្សនវិស័យចំនួន៤ចំណុច នៅកាលៈទេសៈប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយរវាងមហាអំណាចសហរដ្ឋអាម៉េរិក និង ចិនគឺ៖
១-ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ អាណាចក្រកយុទ្ធភូមិសាស្ត្រ (Geostrategic Realm) ដឹកនាំដោយមហាអំណាចពីរ និងមានរបៀបវារៈល្អរៀងខ្លួន គប្បីជាគុណប្រយោជន៍ដល់ពិភពលោក ជាជាងការពុះចែក;
២-បញ្ចៀសឱ្យផុតសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មី (អាចចេញពីការបង្ខំឱ្យរដ្ឋទន់ខ្សោយជ្រើសរើស)
៣- ពង្រឹងគោលការណ៍ «ចក្ខុវិស័យអាស៊ានលើតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (ASEAN Outlook on the Indo-Pacific [AOIP]) និងមជ្ឈភាពអាស៊ាន
៤- កម្ពុជាគប្បីប្រកាន់យកទស្សនៈ៥ចំណុច៖
- នយោបាយការបរទេសផ្កាចម្រុះពណ៌
- ត្រី១កន្ត្រកស្អុយ១ ត្រីផ្សេងល្អទាំងអស់
- គោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិ
- តួនាទីសកម្មដំណោះស្រាយនយោបាយតំបន់
- បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាបញ្ហាចិន និងរដ្ឋភាគីជម្លោះ៕
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះ នៅក្នុងឱកាសដែលឯកឧត្ដមបានអញ្ជើញជាអធិបតី ក្នុងកិច្ចប្រជុំរួមរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលបានប...
កាលពីរសៀលថ្ងៃពុធ ១១រោច ខែមាឃ ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ ក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ាន សុខុម បានបើកកិច្ចប្រជុំដើម្បីពិនិត្យ ពិភាក្សា និងអន...
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តំណាងបុគ្គលិករាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា អាណត្តិទីមួយ»(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាក...
តើហេតុអ្វីបានជាចក្រភពអង់គ្លេសចាកចេញពីសហភាពអឺរ៉ុប? តើការចាកចេញរបស់ចក្រភពអង់គ្លេសពីសហភាពអឺរ៉ុប នឹងធ្វើឱ្យចក្រភពអង់គ្លេសខ្លួនឯងនិងសហភាពអឺរ៉ុបប្រឈមនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ? តើសហភាពអឺរ៉ុបនឹងមានលក្ខណៈដូចម្តេច? តើប្...
វីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ឬហៅជាផ្លូវការថា COVID-2019 ដែលបានផ្ទុះឡើងដំបូងចេញពីទីក្រុងវូហាន នៃខេត្តហូប៉ី ភាគកណ្តាល ប្រទេសចិនកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩កន្លងមកនេះ បានបង្កនូវផលវិបាកជាច្រើន ទាំងវិស័យសុខភាពសាធារណៈ សេដ្ឋកិច្ច...