Royal Academy of Cambodia
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន-ចិន ត្រូវបានផ្តួចផ្តើមធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០២ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ (ដែលកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន) ក្រោមក្របខណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយអាស៊ាន-ចិន។ ដោយមើលឃើញទីផ្សារនៃប្រទេស និងអាស៊ាន មានទំហំធំទាំងប្រជាជន(ប្រជាជនចិន ១៣០០លាននាក់ និង អាស៊ាន ៦០០លាននាក់) និង ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប បានធ្វើឱ្យអាស៊ាន និង ចិន សម្រេចបាននូវការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន បី ដើម្បីបង្ហូរទំនិញ សេវា និងវិនិយោគ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវបានបែងចែកជា៣ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ានចិនលើទំនិញកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មលើសេវាកម្ម និងកិច្ចព្រមព្រៀងវិនិយោគ។ ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអាស៊ានចិនលើទំនិញត្រូវបានកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធគយបន្តិចម្តងៗរហូតដល់កាត់បន្ថយអស់ ៩០%នៅឆ្នាំ២០១០ សម្រាប់ប្រទេសអាស៊ាន ៦ លើកលែងប្រទេស កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ និង ភូមា ដែលត្រូវកាត់បន្ថយអត្រាពន្ធនាំចូលអស់៩០% នៅឆ្នាំ២០១៥។
តំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ានចិន បានបង្កើតឱ្យមានទីផ្សាររហូតដល់ ១,៩៤ពាន់លាន និងមាន ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរហូតដល់ទៅ៩,៥ ទ្រីលានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១១ ហើយឈានដល់ជិត២០ពាន់លាននៅឆ្នាំ២០២១នេះ។[1]ទំហំពាណិជ្ជ កម្មរវាងអាស៊ាននិងចិនបានកើនឡើង ដែលមិនគួរឱ្យជឿ ពី៨,៣៦ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ១៩៩១ ដល់ ៦៨៥,២៨ ពាន់ លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២០ ដែលមានអត្រាកំណើនយ៉ាងខ្ពស់ប្រមាណ ១៦,៥%ជាមធ្យមក្នុងមួយឆ្នាំ។ [2]នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០នេះ បើទោះមានវិបត្តិ ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ក៏ដោយ ក៏ចិនអាចជំរុញពាណិជ្ជកម្មជាមួយអាស៊ាន បានច្រើនជាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិនជាមួយនឹងបរទេសរហូតដល់ ៣,៤%ឯណោះ។ ទាំងនេះ បង្ហាញថាទីផ្សារអាស៊ាននៅតែមានសារសំខាន់សម្រាប់ចិន។
នៅចុងឆ្នាំ២០២០ ក្រុមហ៊ុនចិនបានទទួលផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម សេរីកម្ពុជាចិនតាម រយៈការនាំចូលរហូតដល់ ៥១១ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២០ ដោយជា៩០%នៃមុខទំនិញគឺនាំចូលដោយអត្រាពន្ធស្មើសូន្យ ក្នុងទឹកប្រាក់បន្ថយពន្ធរហូតដល់ប្រមាណ ៥០ពាន់លានដុល្លារ។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការធំធេងនេះ អាចផ្តល់ប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដល់បណ្តាសមាជិកប្រទេសអាស៊ាន ផង និងប្រទេសចិន ផង បន្ទាប់ពីចិនកា្លយជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយរបស់កម្ពុជា និង កម្ពុជាក្នុងឋានៈជាប្រធានអាស៊ាន។ ទាំងនេះ បង្ហាញថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដើរតួនាទីស្នូលទាំងក្នុងអាស៊ាន និង ភាព ជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាមួយចិនផង។
ក្នុងឋានៈជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និង មិត្តដែកថែប កម្ពុជា បានជួយចិន បើកច្រកទីផ្សារដ៏ធំសម្រាប់ បង្ហូរទំនិញរបស់ ចិនផង និង នាំចូលទំនិញពីអាស៊ានទៅវិញ ជាពិសេសវត្ថុធាតុដើម្បីជាប់អត្រាពន្ធនាំចូល សូន្យភាគរយលើទំនិញជាង ៩០%នៃទំនិញនាំចូល។ ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្នុងឋានៈជាប្រធាន អាស៊ាន កម្ពុជាបានដើរតួនាទីសម្របសម្រួលឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី បើកច្រកទីផ្សារសម្រាប់អាស៊ានទាំងមូល ហើយប្រទេសអាស៊ាន៦ ទទួលបានផលប្រយោជន៍មុនគេ ខណៈពេលកម្ពុជា ទើបតែទទួលបានផ្លែផ្កា។
ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ចិន-អាស៊ាន គួរតែបង្កើត ឱ្យមជ្ឈមណ្ឌល បែង ចែងមួយនៅកម្ពុជា (Trade Hub) សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាអាស៊ាន តាមរយៈការតភ្ជាប់ផ្លូវដែកពីទីក្រុងគួនមីង ខេត្តយូណាន មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។ ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបែងចែកទំនិញពាណិជ្ជកម្មចិន-អាស៊ាននេះមានសារ សំខាន់ក្នុងនយោបាយការបរទេស ដែលបង្ហាញពីតួនាទី របស់ចិនក្នុងទសវត្សចុងក្រោយនេះ ក្លាយជាប្រទេសដែលគួររាប់អាន និង ផ្តល់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយ បរិយាប័ន្នសម្រាប់បណ្តាប្រទេសជាដៃគូជាមួយចិន និង បង្ហាញពិភពលោកថា ចិនបច្ចុប្បន្នមិនមែនដូច ចិនកាលពី៣ទសវត្សមុនទេ។
.................................................................................................................................................................
{1} https://www.statista.com/statistics/796245/gdp-of-the-asean-countries/ និង tradingeconomics.com/china.
[2} https://www.ciie.org/zbh/en/news/exhibition/news/20210913/29410.html
----------------
RAC Media
ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
ភ្នំពេញ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១០រោច ខែកត្ដិក ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស. ២៥៦៣ ត្រូវថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ នេះ សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោបណ្ឌិតសភាចារ្យ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បាន...
(ភ្នំពេញ)៖ នាថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ម៉ោង៤:០០នាទីរសៀល ឯកឧត្តមបណ្ឌិត្យសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងឯកឧត្តម ថោង ខុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងទេសចរណ៍បានជួបប្រជុំពិភាក្សាគ្នា នៅទីស្តីការ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀល ថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានជួបជាមួយអ្នកឧកញ៉ាកិត្តិបណ្ឌិត ពុង ឃាវសែ និងសហការី ដើម្បីអញ្ជើញត្រួតពិនិត្យអ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ដោយសារបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន និងទំនាក់ទំនងមានភាពចាំបាច់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិប្រកបដោយនិរន្តរភាព រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងសហការជាមួយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុស្រាវជ្រាវលើ...
(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ៧រោច ខែកត្តិក ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងភ្ញៀវកិត្តិយស បានរៀបចំប្រារ...
(ភ្នំពេញ)៖ នៅសៅរ៍ ៥រោច ខែកត្តិក ឆ្នាំកុរ ឯកស័ក ព.ស.២៥៦៣ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា អញ្ជើញបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលគ្រូឯកទេស និងគ្រូបង្រៀនភា...