ព័ត៌មាន

មីយ៉ាន់ម៉ា៖ ការប្រទាញប្រទង់ឥទ្ធិពលរវាងមហាអំណាច និងតុល្យភាពភូមិសាស្ត្រក្នុងតំបន់

2021-02-18 08:11:22 ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 18 កុម្ភៈ 2021, 08:11 AM
post_detail

រយៈពេល២សប្ដាហ៍ក្រោយការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធា ពីសំណាក់ឧត្ដមសេនីយ៍យោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ពេលនេះ ប្រទេស មីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងប្រឈមនឹងប្រតិកម្ម និងការដាក់សម្ពាធពីមជ្ឈដ្ឋាននានា ពិសេសពីបណ្ដាប្រទេសមហាអំណាចលោកខាងលិច និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ រដ្ឋប្រហារនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ កន្លងទៅនេះ ត្រូវបានក្រុមឧត្ដមសេនីយ៍យោធាមីយ៉ាន់អះអាងថា ធ្វើឡើងក្រោមហេតុផលមានការលួចបន្លំនៅក្នុងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិរបស់ប្រទេសនេះ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ។ បន្ទាប់ពីឃាត់ខ្លួនប្រធានាធិបតី និងលោកស្រី អ៊ុងសាន សូជី ដែលជាទីប្រឹក្សារដ្ឋ ព្រមទាំងអ្នកនយោបាយនៃគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យជាច្រើនរូបទៀត ក្រុមយោធាក្រោមការដឹកនាំរបស់ឧត្ដមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង បានប្រកាសដាក់ប្រទេសនៅក្នុងភាពអាសន្នរយៈពេលមួយឆ្នាំ និងបានអះអាងថា របបយោធានឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតមួយនៅឆ្នាំក្រោយ ដើម្បីជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាល ហើយក្រុមយោធានឹងប្រគល់អំណាចទៅឱ្យគណបក្ស ដែលទទួលបានជោគជ័យពីការបោះឆ្នោតនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា គេមិនអាចប្រាកដចិត្តបាននោះទេថាតើរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា នឹងអនុវត្តតាមការសន្យារបស់ខ្លួនដែរឬទេ តែអ្វីដែលគេអាចមើលឃើញជាក់ស្ដែងនាពេលនេះគឺយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងតែសម្លឹងមើលបទពិសោធនិងលំនាំផ្លូវដែលប្រមុខកងទ័ពថៃ ជាប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនធ្លាប់បានប្រើប្រាស់កាលពីឆ្នាំ២០១៤ ហើយអ្វីដែលជៀសមិនផុតនោះគឺប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបាននិងកំពុងធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការប្រទាញប្រទង់ និងថ្លឹងថ្លែងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រទេសមហាអំណាចតំបន់ ក៏ដូចជាមហាអំណាចពិភពលោកធំៗទាំងពីរគឺចិន និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក។

ខណៈដែលសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានអំពាវនាវឱ្យរបបយោធាដោះលែងលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី និងព្រមានពីការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាថ្មីទៅលើប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នៅថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិបានបើកកិច្ចប្រជុំបន្ទាន់ ដើម្បីជជែកពីស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ប៉ុន្តែក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំនេះ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ពុំបានថ្កោលទោសករណីរដ្ឋប្រហារនៅមីយ៉ាន់ម៉ានោះឡើយ និងគ្មានសូម្បីតែការប្រើប្រាស់ពាក្យរដ្ឋប្រហារនៅមីយ៉ាន់ម៉ាថែមទៀតផង ដោយបានត្រឹមតែសម្ដែងការព្រួយបារម្ភចំពោះស្ថានភាពដែលកំពុងវិវត្តនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែនគោកមួយនេះប៉ុណ្ណោះ។ ប្រទេសចិនត្រូវបានគេដាក់ការសង្ស័យថាជាអ្នកនៅពីក្រោយ ឬបានធានាអះអាងចំពោះការការពារក្រុមយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាដែលបានធ្វើរដ្ឋប្រហារ ដោយសារតែប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចរាប់ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលចិនបានវិនិយោគនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយជាងនេះទៅទៀត រដ្ឋប្រហារនៅក្នុងប្រទេសនេះត្រូវរៀបចំឡើងមិនយូរប៉ុន្មានក្រោយពីក្រុមយោធាបានជួបនឹងថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ចិន។ អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយទៀតនោះគឺ កាសែតចិន Global Times បានសរសេរអំពីព្រឹត្តិការណ៍រដ្ឋប្រហារនៅមីយ៉ាន់ម៉ាថា មានការរុះរើក្រសួង និងរដ្ឋាភិបាលនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាតែប៉ុណ្ណោះ ដោយពុំបានរំលេចនូវពាក្យរដ្ឋប្រហារសូម្បីតែមួយម៉ាត់នោះឡើយ។

គេអាចនឹងស្រមៃនឹកដល់អន្តរាគមន៍ដែលសហរដ្ឋអាម៉េរិកធ្លាប់អនុវត្តកន្លងមក ចំពោះការដើរថយក្រោយ ឬការ ងាកចេញពីប្រជាធិបតេយ្យ និងការប៉ះពាល់ដល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដោយកន្លងមកសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រផ្សេងៗដូចជា ការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ការទូត និងរហូតឈានទៅដល់ធ្វើអន្តរាគមន៍យោធាតែម្ដង ប៉ុន្តែសម្រាប់ករណីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ប្រទេសលោកខាងលិច និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកមិនបានអន្តរាគមន៍ដល់កម្រិតបិទស្ថានទូត ឬអន្តរាគមន៍យោធានោះទេ ព្រោះកន្លងមក បើទោះបីជាអំពើហិង្សានិងកាប់សម្លាប់លើជនជាតិភាគតិចនៅ មីយ៉ាន់ម៉ា រហូតដល់ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ានៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាក់ឃីនបានរត់ភៀសខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់ ពិសេសទៅកាន់ប្រទេសបង់ក្លា ដែសដែលនៅជាប់ខាងប្រទេសនេះក្ដី។ ហេតុផលមួយដែលគេអាចលើកមកអះអាងបាននោះគឺករណីអំពើហិង្សា និងការកាប់សម្លាប់លើជនជាតិភាគតិចនៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះ មិនទាន់ក្លាយទៅជាជម្លោះប្រដាប់អាវុធទ្រង់ទ្រាយធំដែលទាម ទារឱ្យមានការអន្តរាគមន៍ផ្ទាល់ពីអន្តរជាតិនោះឡើយ។ ចំណុចមួយទៀតដែលគេត្រូវពិចារណានោះគឺ ប្រភេទនៃការអន្តរាគមន៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលរួមមានការដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងរបស់អង្គសហប្រជាជាតិ និងការអន្តរាគមន៍របស់សម្ព័ន្ធមិត្តយោធាបស្ចិមប្រទេសដែលហៅកាត់ថា ណាតូ។ សម្រាប់ការអន្តរាគមន៍ដែលមានការអនុញ្ញាតពីអង្គការសហប្រជាជាតិ គេទាមទារឱ្យមានការអនុម័តយល់ព្រមជាឯកច្ឆន្ទពីសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ទាំង៥ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ដែលក្នុងនោះមានប្រទេសចិនជាសមាជិកផងដែរ ហើយការអន្តរាគមន៍របស់ណាតូអាចធ្វើទៅបានលុះត្រាតែក្នុងហេតុផលដែលមានការប៉ះពាល់ ឬវាយប្រហារទៅលើប្រទេសជាសមាជិកណាតូ។ ហេតុផលដែលអាចចាត់ថាជាហេតុផលជាក់លាក់ជាងនេះ ក៏ព្រោះតែក៏ទំនងជាដោយសារតែប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាមិនមានផលប្រយោជន៍សំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រ គ្មានក្រុមហ៊ុនធំៗរបស់បស្ចិមប្រទេសនិងសហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅទីនោះដែលត្រូវការពារពីវាយប្រហារ ឬក៏ដោយសារតែក្នុងករណីដែលមានការអន្តរាគមន៍កម្លាំងយោធាកាន់ទីនោះ មហាអំណាចក៏ប្រហែលជានឹងពុំទទួលបានសារប្រយោជន៍អ្វីជាដុំកំភួនដូចបណ្ដាប្រទេសនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាក៏ថាបាន ខណៈពេលដែលមហាអំណាចមួយចំនួនបានផុងខ្លួនកាន់តែជ្រៅ ដកខ្លួនមិនបានពីក្នុងវិបត្តិនៅមជ្ឈិមបូព៌ា។ គេក៏អាចពិនិត្យមើលលើឥរិយាបថរបស់ចិន ដែលជាមហាអំណាចមានព្រំដែនជាប់នឹងប្រទេសយោធានិយមមួយនេះ ច្បាស់ជានឹងមិនអាចបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យបស្ចិមប្រទេសមករៀបចំចាត់ចែងប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលស្ថិតនៅជាប់ភូមិផងរបងជាមួយចិនបាននោះដែរ។

បើដូច្នេះ តើវាសនាប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានឹងទៅជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើមហាអំណាចលោកខាងលិច និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកមិនអាចធ្វើអន្តរាគមន៍ទម្លាក់របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយទាញប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យវិញបាន? តើមីយ៉ាន់ម៉ានឹងក្លាយទៅជាប្រទេសថៃទីពីរក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែរឬយ៉ាងណា?

ថ្វីត្បិតតែមិនអាចលូកដៃចូលជ្រៅក្នុងបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា និងទាញទម្លាក់របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាពីតំណែងក្ដី ប៉ុន្តែបស្ចិមប្រទេស ពិសេសសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅតែមានភាពចាំបាច់ក្នុងការឆ្លើយតបដោយម៉ឺងម៉ាត់តាមរយៈវិធានការសមស្របនានា ដែលរាប់ទាំងការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាថ្មីម្ដងទៀត ក្នុងនាមជាប្រទេសដែលប្រកាន់និងធ្លាប់តែបានអះអាងនូវគុណតម្លៃប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួន។ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ នៅក្នុងសំណុំរឿងអំពើហិង្សាទៅលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ប្រមុខយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា លោកឧត្ដមសេនីយ៍ មីន អ៊ុងឡាំង ធ្លាប់បានត្រូវសហរដ្ឋអាម៉េរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម ដោយហាមមិនឱ្យចូលទឹកដីសហរដ្ឋអាម៉េរិក បង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់លោកនៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងហាមពលរដ្ឋអាមេរិកមិនឲ្យទាក់ទងជាមួយលោកក្នុងរឿងផ្ទេរ ឬបញ្ចូនលុយកាក់រួចទៅហើយ ដូច្នេះបើសិនជាសហរដ្ឋអាម៉េរិកមានបំណងចង់ដាក់ទណ្ឌកម្មលើរបបយោធានេះជាថ្មីម្ដងទៀត ជំហានបន្ទាប់គឺជាការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចទៅលើប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាទាំងមូល ឬជាវិធានការផ្នែកការទូតតែម្ដង ដែលប្រការនេះ នឹងជាចំណែកមួយនៅក្នុងការរុញច្រានប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាទៅឱ្យចិនទាំងស្រុង ហើយវាក៏នឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ខ្លាំងទៅលើស្រទាប់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាផ្ទាល់តែម្ដង ព្រោះមីយ៉ាន់ម៉ាក៏ដូចជាបណ្ដាប្រទេសដទៃដែរ កំពុងតែរងគ្រោះលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចដោយសារការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ស្រាប់ ស្របពេលដែលរបបយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ាធ្លាប់មានបទពិសោធក្នុងការប្រឈមជាមួយនឹងទណ្ឌកម្មរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិលើប្រទេសនាក្នុងពេលអតីតកាល។ ហេតុនេះហើយ ការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់បស្ចិមប្រទេស និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅក្នុងដំណាក់កាលនេះ គឺអាចគ្រាន់តែជានិមិត្តរូបមួយដែលសម្ដែងនូវការខកចិត្ត មិនពេញចិត្តទៅនឹងទង្វើនៃក្រុមយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាតែប៉ុណ្ណោះ។

ជាមួយគ្នានេះដែរ សម្រាប់យន្តការតំបន់ ហាក់ដូចជាមិនមានឥទ្ធិពលនិងប្រសិទ្ធភាពសោះឡើយចំពោះវិបត្តិដែលបានកើតមានឡើងនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយសារតែអាស៊ានបានកំណត់យកគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសជាសមាជិក និងគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីសដែលទាមទារឱ្យរាល់ការសម្រេចចិត្តរបស់អាស៊ានត្រូវឈរ លើជំហរឯកច្ឆន្ទ ដែលជាហេតុផលសម្រាប់បណ្ដាប្រទេសសមាជិកនានា រាប់ទាំងថៃ និងមីយ៉ាន់ម៉ាផងនោះ ពុំបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះប្រតិកម្មរបស់បណ្ដាប្រទេសជាសមាជិអង្គការតំបន់មួយនេះឡើយ ហើយអ្វីដែលអាស៊ានអាចធ្វើបាននាពេលនេះ គឺមានតែអំពាវនាវឱ្យមានការរួបរួមជាតិ ផ្សះផ្សារ និងសម្របសម្រួលផ្ទៃក្នុងរបស់ មីយ៉ាន់ ម៉ាខ្លួន ឯងផ្ទាល់។ គេអាចវាយតម្លៃថា គោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុង និងគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីសរបស់អាស៊ាន បានធ្វើឱ្យតួនាទីរបស់អាស៊ាននៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដែលកើតមានឡើងនៅក្នុងប្រទេសជាសមាជិកមានលក្ខណៈទន់ខ្សោយ ក៏ប៉ុន្តែវាគឺជាគោលការណ៍ដ៏មានគុណតម្លៃមួយសម្រាប់អាស៊ានក្នុងស្ថានភាពដែលអាស៊ានស្ថិតនៅចន្លោះការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលនយោបាយ និងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា រវាងមហាអំណាចពិភពលោក ចៀស វាងការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងអាស៊ាន និងជាចលករមួយដែលអាស៊ានអាចរួបរួមគ្នា និងទាញដៃមហាអំណាចឱ្យធ្វើកិច្ច សហប្រតិបត្តិការជាមួយខ្លួនគ្រប់ស្ថានភាព និងកាលៈទេសៈ។

ត្រង់ចំណុចនេះ របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាហាក់បីដូចជាអាចមានភាពកក់ក្ដៅនៅចំពោះមុខប្រតិកម្មពីសំណាក់សហគមន៍ និងប្រទេសមហាអំណាច ចៀសផុតពីការលូកដៃអន្តរាគមន៍ណាមួយពីខាងក្រៅ ដោយសារតែពិភពលោកកំពុងប្រឈមនឹងការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ផលប្រយោជន៌សេដ្ឋកិច្ច និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយមហាអំណាច ស្របពេលដែលតួនាទីអង្គការតំបន់ពុំមានភាពរឹងមាំឬដាច់ខាតចំពោះសមាជិករបស់ខ្លួន។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី មហាអំណាចប្រជាធិបតេយ្យ ក៏នឹងមិនអាចជ្រើសរើសរវាង ការឈរឱបដៃឱ្យមីយ៉ាន់ម៉ាក្លាយទៅជាប្រទេសយោធានិយម ឬងាកផ្ដាច់មុខទៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននោះឡើយ។

ថ្វីត្បិតតែកន្លងមក បស្ចិមប្រទេសបានទុកក្រុមយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាមួយឡែក ហើយបានពង្រឹងទំនាក់ទំនងតែជាមួយរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី ក្ដី ក៏ប៉ុន្តែ គេសង្កេតឃើញ មហាអំណាចសំខាន់ៗពីរនៅក្នុងតំបន់ដែលតែងតែមានការប្រឈមជាមួយចិន បានប្រាស្រ័យទាក់ទងក្នុងរូបភាពប្រកបដោយវិជ្ជមាន(ទំនាក់ទំនងក្នុងន័យស្ថាបនា) ជាមួយនឹងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ សម្រាប់ប្រទេសជប៉ុន ជប៉ុនបានរៀបចំបង្កើតនូវកម្មវិធីភាពជាដៃគូជាមួយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលរួមបញ្ចូលទាំងការគាំទ្រនិងការបណ្តុះ បណ្តាលសមត្ថភាពទៅដល់កងកម្លាងយោធាប្រទេសនេះ។ ចំណែកប្រទេសឥណ្ឌាវិញ ក៏មានចំណងមិត្តភាពល្អក្នុងវិស័យការពារជាតិជាមួយនឹងមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ ដែល ឈានទៅដល់ការធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នា ការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈយោធា ហើយកាល ពីពេលថ្មីៗនេះ ឥណ្ឌាក៏បានផ្តល់នាវាមុជទឹករបស់ខ្លួនជាលើកដំបូង ទៅឱ្យមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ។ ត្រង់ចំណុចនេះ ជប៉ុន និងឥណ្ឌា ក៏អាចឆ្លៀតយកឱកាសនេះ ពង្រឹងតួនាទី និងឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់ខ្លួនបន្ថែមទៀត តាមរយៈកាយវិការដែលមានលក្ខណៈទន់ភ្លន់ជាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងដែលអាចនឹងបង្កភាពជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាជាងបស្ចិមប្រទេស និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក។ បន្ថែមពីនេះ មហាអំណាចតំបន់ទាំងពីរអាចនឹងក្លាយទៅជាប៉ូលជញ្ជីងយុទ្ធសាស្ត្រការទូត និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅក្នុងករណីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់ ដែលទំនងក្លាយជាទំនាក់ទំនងពហុភាគីដែលមានលក្ខណៈថ្លឹងថ្លែង និងបំពេញចន្លោះយុទ្ធសាស្ត្រ ជាមួយនឹងការបញ្ចៀសទម្ងន់យុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់ អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោក ដែលល្អៀងខ្លាំងទៅកាន់ចិន។

សរុបមក ករណីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា គេអាចសន្និដ្ឋានបានថា មហាអំណាចបស្ចិមប្រទេសក៏បានចូលរួមចំណែកធ្វើឱ្យមានរដ្ឋប្រហារពីសំណាក់ក្រុមយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ តាមរយៈការពង្រឹងទំនាក់ទំនងល្អតែជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរបស់លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ហើយបែរជាមិនរវីរវល់នឹងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងក្រុមឧត្ដមសេនីយ៍យោធា ដែលមានឥទ្ធិពលនិងក្ដាប់អំណាចពិតប្រាកដនៅមីយ៉ាន់ម៉ា។ ទោះយ៉ាងណា រដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានកើតឡើងជារូបរាងជាក់ស្ដែង និងលេចឡើងនូវផលវិបាកជាបណ្ដើរៗទៅហើយ ដូច្នេះអ្វីដែលត្រូវពិចារណានាពេលនេះ គឺជាការចូលរួមចំណែកក្នុងដំណោះស្រាយ និងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ពិសេសមហាអំណាចប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានការណ៍ដែលកំពុងកើតមានឡើង ហើយយន្តការចូលរួមក្នុងន័យស្ថាបនា ការសម្របសម្រួល ជាមួយនិងការដាក់សម្ពាធដែលមានលក្ខណៈជ្រើសរើស គឺយុទ្ធសាស្ត្រដែលប្រសើរជាជាងការដាក់ទណ្ឌកម្ម ដែលរុញស្ថានការណ៍កាន់តែអាក្រក់ជាងនេះ៕


--------------------------------------------------------------------

RAC Media| លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

(បញ្ជាក់៖ រាល់ខ្លឹមសារដែលបានលើកឡើងខាងលើនេះ គឺជាការយល់ឃើញផ្ទាល់របស់ស្មេរ ហើយមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះឡើយ)។


អត្ថបទទាក់ទង

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បន្តផ្ដល់ជូននូវទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ដល់កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាពដល់អង្គការ និងមណ្ឌលកុមារកំព្រាចំនួន៣កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រុមការងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប សរុ...

2024-05-20 07:24:15   Mon, 20,05,2024, 07:24 AM
ទស្សនៈប្រធានវិស័យនិយម (The subjectivism) ដោយ៖ បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុល មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

វត្ថុទាំងឡាយ នៅក្នុងធម្មជាតិ ឬក៏ ហៅម្យ៉ាងទៀតថាវត្ថុធម្មជាតិ (natural things) ក៏បាន។ វត្ថុទាំងឡាយនេះសុទ្ធតែ មាន គុណភាព (quality) ផ្ទាល់របស់ពួកវា ប៉ុន្តែ មនុស្សទាំងឡាយមានការយល់ដឹង អំពី ទីតាំងគុណភាព (qua...

2024-05-20 03:41:37   Mon, 20,05,2024, 03:41 AM
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់ជូនកុមារកំព្រា កុមារមានពិការភាព នៅមណ្ឌលកុមារកំព្រា២កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ១១ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រ...

2024-05-19 03:20:12   Sun, 19,05,2024, 03:20 AM
អត្ថិភាពទស្សនវិជ្ជាខ្មែរក្នុងវិស័យផ្សេងៗក្នុងសង្គមខ្មែរ ដោយ ៖ បណ្ឌិត ប៉ាន់ វុត្ថា ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

គ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែមានទស្សនវិជ្ជានៅក្នុនោះ ព្រោះវាមានចំណោទបញ្ហា ទ្រឹស្តី គំនិត និងវិធីដោះស្រាយបញ្ហា ជាលក្ខណៈទស្សនវិជ្ជា ហើយគោលបំណង នៃការប្រតិបត្តិក្នុងគ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែតម្រង់ទៅរកទស្សនវិជ្ជ...

2024-05-17 07:33:27   Fri, 17,05,2024, 07:33 AM
ការឡើងកម្ដៅភពផែនដី Global Warming ដោយ៖ លោក ហៃ សុគន្ធា ប្រធានស្តីទីនាយកដ្ឋានភូមិវិទ្យានិងនគរូបនីយកម្ម នៃវិទ្យាស្ថាន​មនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

សីតុណ្ហភាពមធ្យមនៅលើភពផែនដី នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែមានការកើនឡើងខ្លាំង និងលឿនជាងអ្វីដែលមនុស្សធ្លាប់បានសង្កេតតាមលក្ខណៈធម្មជាតិ បើធៀបទៅនឹង កាលពីពេលមុនៗ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរបស់អង្គការ សហប្រជាជ...

2024-05-17 03:01:06   Fri, 17,05,2024, 03:01 AM
ប្រវត្តិនិងវិវត្តន៍របស់ស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ក្រោយការបោះឆ្នោតជាសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី២ នាថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៨ វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងមួយបានកើតឡើង។ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនេះ កិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សនយោបាយទ...

2024-05-17 02:46:05   Fri, 17,05,2024, 02:46 AM

សេចក្តីប្រកាស

សេចក្ដីជូនដំណឹង ស្ដីពីការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈ សម្រាប់ឆមាសទី២ ឆ្នាំ២០២០ របស់រាជបណ...

 ចុចមើល
2020-08-05 05:06:55   Wed, 05,08, 2020,05:06 AM

កិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្តីពី តើអ្វីជាសារប្រយោជន៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន?

 ចុចមើល
2020-07-29 08:16:52   Wed, 29,07, 2020,08:16 AM

សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពី ការអញ្ជើញចូលរួមពិគ្រោះថ្លៃ ការបោះពុម្ពព្រឹត្តិបត្រលេខ១១ សន្ទានុក្រមអក្សសិល្ប៍...

 ចុចមើល
2020-06-22 05:17:35   Mon, 22,06, 2020,05:17 AM

ដំណឹងជ្រើសរើសបេក្ខនារី សិក្សាជំនាញបន្ថែមផ្នែកគុណភាពទឹកដោះគោ ២រូប!

 ចុចមើល
2019-06-21 04:55:01   Fri, 21,06, 2019,04:55 AM

កម្មវិធីកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្តីពី «តើមានអ្វីដែលនឹងកើតឡើងពេលដែលលោក សម រង្សី វិលត្រឡប់ចូលប្រទេសកម្ពុជា...

 ចុចមើល
2019-06-21 04:52:39   Fri, 21,06, 2019,04:52 AM

បាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្រោមរដ្ឋបាលរបស់ លោក Donal Trump និងអត្ថន័យចំពោះអាស៊ី ថ្...

 ចុចមើល
2018-08-13 04:41:58   Mon, 13,08, 2018,04:41 AM

សមិទ្ធផល១ឆ្នាំ និងទិសដៅការងារ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម...

 ចុចមើល
2018-08-06 06:59:49   Mon, 06,08, 2018,06:59 AM

បាឋកថាស្តីពី ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រតាមរយៈការដាំដំណាំមន និងចិញ្ចឹមដង្កូវនាង ថ្ងៃទី០៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨...

 ចុចមើល
2018-08-06 06:56:31   Mon, 06,08, 2018,06:56 AM

ពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រកិត្តិបណ្ឌិតផ្នែកគ្រប់គ្រងធនធានទឹកនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជូនឯកឧត្តម លឹម គានហោ រដ...

 ចុចមើល
2018-07-01 18:34:07   Sun, 01,07, 2018,06:34 PM

សេចក្តីជូនដំណឹងស្តីពីការចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនៅប្រទេសស៊ុយអ៊ែត

 ចុចមើល
2018-05-22 21:59:21   Tue, 22,05, 2018,09:59 PM

វេទិកាតុមូលស្តីពី៖ គោលនយោបាយរបស់គណបក្សនយោបាយ

 ចុចមើល
2018-05-15 21:07:30   Tue, 15,05, 2018,09:07 PM

បាឋកថា ស្តីពីគោលនយោបាយការបរទេសរបស់អាម៉េរិកនៅតំបន់អាស៊ី

 ចុចមើល
2018-05-10 06:44:47   Thu, 10,05, 2018,06:44 AM