(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល ស្ដីពី «អ្វីទៅដែលពិភពលោកនឹងទទួលបានពីនយោបាយថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្រោមការដឹកនាំឬបស់លោក ចូ បៃដិន?» ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជ បណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលោកឡើងថា «គោលនយោបាយអាម៉េរិកជាចម្បង ឬ America First» មិនមែនទើបតែអនុវត្តដោយលោក ដូណាល់ ត្រាំ នោះទេ តែទ្រឹស្ដីដូចគ្នានេះ ធ្លាប់ត្រូវបានរុស្ស៊ីអនុវត្តរួចទៅហើយនៅក្នុងសម័យសហភាពសូវៀត ដែលសាធារណរដ្ឋសហភាពសហព័ន្ធសូវៀតត្រូវបានដួលរលំដោយសារតែគិតរុស្ស៊ីជាធំ។

នៅក្នុងបទបង្ហាញនាព្រឹកនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាប្រឈមដែលសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានបែកបាក់ជាមួយនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តក៏ដោយសារតែលោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលជាអ្នកសេដ្ឋកិច្ច បានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយអាម៉េរិកជាចម្បង(America First) ដោយមិនបានពិនិត្យមើលប្រវត្តិសាស្ត្រនៃការដួលរលំអតីតសហភាពសូវៀត។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យមានប្រសាសន៍ថា ការដែលគិតរុស្ស៊ីជាធំ ជាមូលហេតុមួយក្នុងចំណោមមូលហេតុដទៃទៀតដែលនាំទៅដល់ការដួលរលំនៃសហភាពសូវៀត ដោយ មេដឹកនាំរុស្ស៊ីនាកាលណោះបានយល់ឃើញថា រុស្ស៊ីក្រដោយសារតែរុស្ស៊ីជួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួននៅក្នុងសហភាពសូវៀត ជាហេតុផលមួយក្នុងចំណោមហេតុផលដទៃទៀត ដែលឈានទៅដល់ការបំបែករដ្ឋដែលជាឧបសម្ព័ន្ធនៃសាធារណរដ្ឋសហភាពសហព័ន្ធសូវៀត។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់ថា ដោយបានសម្លឹងឃើញពីបទពិសោធនៃឥរិយាបថរបស់រុស្ស៊ីនៅក្នុងសហភាពសូវៀតនេះហើយ ទើបចិនមិនប្រកាន់យកទ្រឹស្ដី «ចិនជាធំ ឬចិនជាចម្បង» នោះទេ ព្រោះថ្នាក់ដឹកនាំចិនបានយល់ឃើញថា ប្រសិនបើចិនអនុវត្តដូច្នេះ ចិននឹងត្រូវបែងចែកជាបួនគឺ ទីបេ តៃវ៉ាន់ ហុងកុង និងស៊ីងជាំង។ ថ្នាក់ដឹកនាំចិននាសម័យនោះ បានធ្វើការសម្រេចចិត្តនយោបាយ ដោយងាកមកអនុវត្តទម្រង់សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ប៉ុន្តែរក្សានូវទុកដដែលនូវប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងរដ្ឋរបស់ខ្លួន ហើយដែលបទពិសោធនយោបាយនេះ ក៏ត្រូវបានវៀតណាមយកមកអនុវត្តតាមដូចគ្នាផងដែរ។ ការដួលរលំសហភាពសូវៀត ជាបទពិសោធមួយសម្រាប់ចិន និងក៏ជាមេរៀនសំខាន់របស់វៀតណាមផងដែរ ព្រោះប្រសិនបើវៀតណាមប្ដូរនយោបាយ ប្រទេសវៀតណាមនឹងត្រូវបែងចែកជា៣គឺ៖ វៀតណាមខាងជើង វៀតណាមកណ្ដាល(អ្នកកាន់សាសនាមូស្លីម) និងវៀតណាមភាគខាងត្បូង។

ដូច្នេះហើយ ដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្តខាងនយោបាយប្រកបដោយភាពត្រឹមត្រូវ បញ្ចៀសនូវការច្រំដែលនៃដានកង់ប្រវត្តិសាស្ត្រជូរចត់ គេត្រូវតែពិនិត្យមើលដំណើរវិវត្ត និងព្រឹត្តិការណ៍ដែលធ្លាប់កើតមានឡើងនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយយកបទពិសោធទាំងនោះធ្វើជាមេរៀន និងជាការឆ្លុះបញ្ចាំងមកបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីធ្វើការសម្រេចចិត្ត និងដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យដែលត្រូវបន្តដំណើរឆ្ពោះទៅកាន់អនាគត៕

RAC Media