រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ជនជាតិវៀតណាមមួយចំនួនព្យាយាមចាក់ទឹកត្រីលើដំបៅចាស់!

កាលពីយប់ថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានសម្តែងនូវការភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំងពេលបើកមើលមតិយោបល់លើវីដេអូដែលសម្តេចបានបង្ហោះក្នុងបណ្ដាញសង្គម Tik Tok ដែលត្រូវបានជនជាតិវៀតណាមរាប់សិបនាក់ចូលមកជេរ។ ការជេរប្រមាថសម្តេចតេជោ តាម Tik tok ដោយជនជាតិ វៀតណាមមួយចំនួននេះ ធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលសម្តេចបាននិយាយរឿងព្រែកជីកហ្វូណន តេជោ។

សម្តេចតេជោបានសម្តែងចម្ងល់ថា តើជនជាតិវៀតណាមទាំងនោះជាអ្នកណា? វៀតណាមនៅក្នុង ប្រទេសវៀត ណាមឬវៀតណាមនៅក្រៅប្រទេសដែលមានខ្លះប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមឬ អាណិកជនវៀតណាមនៅកម្ពុជា ឬក៏បងប្អូនខ្មែរក្រោមដែលមានគណនី Tik Tokនិងចេះវាយអក្សរវៀតណាមផងនិងចេះអានអក្សរខ្មែរផង។

ជាមួយនឹងការសង្ស័យនិងភាពមិនច្បាស់លាស់បែបនេះ សម្តេចបានស្នើឱ្យសមត្ថកិច្ចកម្ពុជាសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចវៀតណាមសហការស្រាវជ្រាវសមាសភាពនៃជនដែលចូលទៅជេរប្រមាថសម្តេចជាអ្នកណា។

ឥរិយាបថរបស់ជនជាតិវៀតណាមដែលចូលមកជេរប្រមាថសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលជាមេដឹកនាំដ៏គួរឱ្យគោរពបំផុតរបស់កម្ពុជា គឺជាឥរិយាបថមួយមិនអាចទទួលយកបាន, ច្រឡោងខាម, ខ្វះការគោរពចំពោះទំនាក់ទំនងជាប្រពៃណីក្នុងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ, មិនគោរពអធិបតេយ្យ ឯករាជ្យ និងបូរណភាពទឹកដីនៃប្រទេសកម្ពុជា, ខ្វះចំណេះដឹងប្រវត្តិសាស្ត្រអំពីទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។

ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ កម្ពុជាបានបាត់បង់ទឹកដីច្រើនណាស់ទៅប្រទេសវៀតណាម។ ដែនដីកម្ពុជាក្រោមរាប់សិបខេត្ត រួមទាំងក្រុងព្រៃនគរផង ដែលមានពលរដ្ឋជាដើមកំណើតខ្មែររាប់លាននាក់រស់នៅទីនោះ, និងកោះត្រល់ដែលជាកោះគជ់ដ៏ឆើតឆាយ ដែលមានចម្ងាយតែជាង១០គីឡូពីក្រុងកែប ក៏ត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយប្រទេស វៀតណាមដែរ។

កម្ពុជាក្រោមក្តី កោះត្រល់ក្តី ទោះបីបាត់បង់ក្នុងសម័យកាលណាក៏ដោយ ក៏ប្រជាជនកម្ពុជាជំនាន់នេះ និងជំនាន់ក្រោយៗទៀត នៅតែមានការឈឺចាប់ និងស្តាយស្រណោះដែរ គឺប្រៀបដូចជាការបាត់បង់អវយវៈចេញពីរាងកាយដូច្នោះដែរ។

ដូច្នេះ ជនជាតិវៀតណាមទាំងនោះមិនគួរយកគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោរបស់ខ្មែរ ដែលនឹងត្រូវសាងសង់នៅលើទឹកដីខ្មែរ មកបង្កឱ្យមានការឈឺចាប់ដល់ប្រជាជនខ្មែរនោះទេ។ ជនជាតិវៀតណាមទាំងនោះ គួរតែគិតដល់តម្លៃនៃទំនាក់ទំនងនិងមិត្តភាពក្នុងភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិនគួរចាក់ទឹកត្រីទៅលើស្នាមរបួសចាស់ដែលនាំឱ្យមានការឈឺចាប់កាន់តែខ្លាំងនោះទេ។

តែយ៉ាងណា សង្ឃឹមថា ការជេរប្រមាថរបស់ជនជាតិវៀតណាមទាំងនោះ នឹងមិនប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជានិងវៀតណាមនោះទេ បើនេះមិនមែនជាការរៀបចំឬជាយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។ យើងនៅតែចងចាំនូវពាក្យស្លោកកាលពីសម័យសង្គ្រាមត្រជាត់ដែលវៀតណាមតែងតែប្រើប្រាស់ដើម្បីលើកតម្កើងចំណងមិត្តភាពនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិរវាងកម្ពុជានិងវៀតណាមថា «ទោះបីភ្នំទ្រឿងសឺងរេចរិល ក៏មិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម នៅតែស្ថិតស្ថេររឹងមាំដែរ»។

ដូច្នេះ ប្រទេសទាំងពីរត្រូវចេះរួមរស់ជាមួយគ្នាដោយសុខសន្តិភាព ការគោរពអធិបតេយ្យ ឯករាជ្យ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់គ្នា និងមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ផងគ្នាទៅវិញទៅមក ឱ្យសក្តិសមនឹងពាក្យស្លោកនៃទំនាក់ទំនងដែលប្រទេសទាំងពីរ បានអនុម័តគឺ «ភាពជាអ្នកជិតខាងល្អ មិត្តភាព ជាប្រពៃណី និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងយូរអង្វែង»។ ប្រទេសទាំងពីរត្រូវត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវគោលការណ៍បញ្ចសិលាសន្តិសហវិជ្ជមានក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួន និងត្រូវទទួលស្គាល់សច្ចភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ប្រទេសទាំងពីរមិនត្រូវបណ្ដោយខ្លួនឱ្យធ្លាក់ក្នុងអន្ទាក់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយនោះទេ៕

២០ ឧសភា ២០២៤

(បណ្ឌិត គិន ភា)

RAC Media

  ថ្ងៃចន្ទ, 20 ឧសភា 2024 ម៉ោង 07:37 PM

ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ឡេង សុជា បានផ្តល់សៀវភៅចំនួន៣០ក្បាល ដល់លេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ

នៅរសៀលថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងនាមលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ លោក ហេង វីរិទ្ធិ បានទទួល កម្រងសៀវភៅ សមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ពីឆ្នាំ១៩៩៨ ដល់ឆ្នាំ ២០២៣ បោះពុម្ភផ្សាយឆ្នាំ២០២៤ ចំនួន៣០ក្បាល ពី ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ឡេង សុជា អនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា។

កម្រងសៀវភៅនេះ លេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នឹងធ្វើការបែងចែកតម្កល់នៅបណ្ណាល័យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាសម្រាប់ សិស្ស និស្សិត បញ្ញវន្ត និងអ្នកស្រាវជ្រាវ សម្រាប់សិក្សាជាចំណេះដឹងបន្ថែម។

RAC Media 

  ថ្ងៃចន្ទ, 20 ឧសភា 2024 ម៉ោង 04:19 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បន្តផ្ដល់ជូននូវទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ដល់កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាពដល់អង្គការ និងមណ្ឌលកុមារកំព្រាចំនួន៣កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រុមការងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប សរុប ១៨៤លីត្រ ជូនដល់កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាពដល់អង្គការ និងមណ្ឌលកុមារកំព្រាចំនួន ៣កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញក្នុងនោះ៖

១- បន្តផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់ចំនួន ៨៤លីត្រ ដល់មណ្ឌលកុមារកំព្រាពិការ «បុរីទារក និង កុមារជាតិ» បច្ចុប្បន្នមានកុមារចំនួន ១៧៧នាក់ដែលពួកគេខ្លះជាក្មេងកំព្រា ខ្លះទៀតជាក្មេងមានពិការភាព និងខ្លះទៀត មានពិការភាពពីកំណើត ដោយសារតែបាត់បង់ឪពុកម្ដាយ ឬក៏ត្រូវបានឪពុកម្ដាយបោះបង់ចោលតាំងពីតូច។ មណ្ឌលនេះស្ថិតនៅភូមិដំណាក់ធំ៣ សង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ៣ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។

២- បន្តផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់ចំនួន ៦០លីត្រ ដល់ «មណ្ឌលកុមារកំព្រាភ្នំពេញថ្មី» បច្ចុប្បន្នមានកុមារចំនួន ៧០នាក់ ដែលស្ថិតនៅភូមិបាយ៉ាប សង្កាត់ភ្នំពេញថ្មី ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ។

៣- បន្តផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់ចំនួន ៤០លីត្រ ដល់ «អង្គការបណ្ដុះបណ្ដាលនៃក្ដីស្រលាញ់» ។ បច្ចុប្បន្នមានកុមារសរុបចំនួន ៦០នាក់ ដោយអង្គការបានជួយកុមារកំព្រាក្រីក្រឱ្យបានរៀនសូត្រ

ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅ ភូមិព្រៃល្វាសង្កាត់ចោមចៅទី២ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យរាជធានីភ្នំពេញ។

ការផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់ដល់កុមារទាំង ៣០៧នាក់ នាំឱកាសនេះ គឺស្របនឹងប្រសាសន៍លើកឡើងរបស់ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ដែលបានគូសបញ្ជាក់ថា «ភាពលូតលាស់របស់កុមារ ត្រូវការអាហារសំណង់ ទោះបីជាកូនៗពិការ ឬម្តាយឪពុកបោះបង់ ក៏រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមិនបោះបង់អ្នកដែរ»៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃចន្ទ, 20 ឧសភា 2024 ម៉ោង 02:24 PM

ទស្សនៈប្រធានវិស័យនិយម (The subjectivism) ដោយ៖ បណ្ឌិត ក្តាន់ ធុល មន្ត្រីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

វត្ថុទាំងឡាយ នៅក្នុងធម្មជាតិ ឬក៏ ហៅម្យ៉ាងទៀតថាវត្ថុធម្មជាតិ (natural things) ក៏បាន។ វត្ថុទាំងឡាយនេះសុទ្ធតែ មាន គុណភាព (quality) ផ្ទាល់របស់ពួកវា ប៉ុន្តែ មនុស្សទាំងឡាយមានការយល់ដឹង អំពី ទីតាំងគុណភាព (quality) របស់ពួកវា មិនដូចគ្នាទេ។

អ្នកខ្លះយល់ឃើញថា ទីតាំងនៃ គុណភាពរបស់វត្ថុ មាននៅក្នុងវត្ថុ។ ករណី ដូចជា សោភ័ណភាពរបស់ផ្កាមួយទង, ភាពរឹងរបស់ពេជ្រ, សេចក្ដីរីករាយនៃ បទចម្រៀង សុទ្ធតែជា គុណភាពពិត ដែលគេទាញបានមកពីផ្កា, មកពីពេជ្រ, និងមកពីបទចម្រៀងទាំងអស់។ នេះមានន័យថា ទីតាំងនៃគុណភាព របស់វត្ថុមានពិតនៅក្នុងវត្ថុ ពោលគឺជាគុណភាព ពិតរបស់វត្ថុនេះឯង។ ទស្សនៈដែលយល់ ឃើញបែបនេះគេឱ្យឈ្មោះថា ទស្សនៈវត្ថុ វិស័យនិយម (objectivism)។

ចំណែកឯអ្នកខ្លះទៀតយល់ឃើញ ផ្ទុយពីនេះថា ទីតាំងនៃគុណភាពរបស់វត្ថុ ពោលគឺ សោភ័ណភាពរបស់ផ្កាមួយទង, ភាពរឹងរបស់ពេជ្រ ជាដើម សុទ្ធតែមាន ទីតាំងនៅក្នុងចិត្តរបស់មនុស្ស (human mind)។ នេះមានន័យថា ទីណាមានមនុស្ស ទីនោះក៏គេគិតថា គុណភាពរបស់វត្ថុ មាន អត្ថិភាពដែរ រីឯទីណាដែលគ្មានមនុស្ស ទី នោះក៏គេគិតថា គុណភាពរបស់វត្ថុ មិន មានអត្ថិភាព ដែរ។ ទស្សនៈដែលយល់ ឃើញបែបនេះ គេឱ្យឈ្មោះថា ទស្សនៈ ប្រធានវិស័យនិយម (subjectivism)។ 

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=11

  ថ្ងៃចន្ទ, 20 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:41 AM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់ជូនកុមារកំព្រា កុមារមានពិការភាព នៅមណ្ឌលកុមារកំព្រា២កន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ១១ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រុមការងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប សរុប ១១៣ លីត្រ ដល់កុមារកំព្រា និងកុមារពិការនៅមណ្ឌលកុមារចំនួន ២កន្លែង។

មណ្ឌលកុមារកំព្រាទាំង២កន្លែងនេះគឺ៖

១. ផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់ចំនួន ៤០លីត្រ ដល់មណ្ឌលកុមារកំព្រាភូមិខៃស៍។ មណ្ឌលកុមារកំព្រានេះភាគច្រើនត្រូវបានឳពុកម្ដាយបោះបង់ចោលនៅមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា។ បច្ចុប្បន្ន មណ្ឌលនេះមានកុមារសរុប ៣៨នាក់ ដែលសុទ្ធសឹងតែមានពិការភាពស្ទើរតែទាំងអស់(ខ្វិន ខ្សោយសតិ មានជំងឺពីកំណើត។ល។ មណ្ឌលកុមារកំព្រានេះ ស្ថិតនៅផ្លូវ៥០០ សង្កាត់និរោធ ខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ។

២- ផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់ចំនួន ៧៣ លីត្រ ដល់អង្គការ «អង្គការខេខេអ៊ីវី» អង្គការមានកុមារចម្រុះ មានកំព្រា ឪពុកម្ដាយបោះបង់ និងក្រីក្រ បច្ចុប្បន្នមានកុមារ៩៦នាក់ ។ អង្គការនេះស្ថិតនៅភូមិសំរោងទាវ សង្កាត់ក្រាំងធ្នុង ខណ្ឌសែនសុខ ភ្នំពេញ។

បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ កុមារទាំងនោះ គឺជាកុមារដែលសង្គមគប្បីត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជាងគេ ព្រោះពួកបានបាត់បង់នូវអាណាព្យាបាល ឬឪពុកម្ដាយដែលជាទីពឹងពំនាក់ ដែលពួកគេត្រូវការការគាំពារ និងគាំទ្រឱ្យបានខ្លាំងក្លាទាំងទៅលើការរស់នៅ ការថែទាំ និងគាំទ្រផ្នែកស្មារតីយ៉ាងពេញលេញ ហើយវាគឺជាទំនួលខុសត្រូវរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅក្នុងសង្គមជាតិ។

នៅក្នុងឱកាសផ្ដល់ជូនទឹកដោះគោស្រស់នាឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ "កូនៗកំព្រាតែឪពុកម្តាយទេ តែកូនៗបានទទួលទានទឹកដោះគោស្រស់ដូចក្មេងៗជាអ្នកមិនកំព្រាឪពុកម្តាយដែរ"៕

RAC Media

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 19 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:20 AM

អត្ថិភាពទស្សនវិជ្ជាខ្មែរក្នុងវិស័យផ្សេងៗក្នុងសង្គមខ្មែរ ដោយ ៖ បណ្ឌិត ប៉ាន់ វុត្ថា ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋានទស្សនវិជ្ជានិងសង្គមវិជ្ជា នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

គ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែមានទស្សនវិជ្ជានៅក្នុនោះ ព្រោះវាមានចំណោទបញ្ហា ទ្រឹស្តី គំនិត និងវិធីដោះស្រាយបញ្ហា ជាលក្ខណៈទស្សនវិជ្ជា ហើយគោលបំណង នៃការប្រតិបត្តិក្នុងគ្រប់វិស័យទាំងអស់សុទ្ធតែតម្រង់ទៅរកទស្សនវិជ្ជាទាំងអស់។

នេះជាការលើកឡើងខ្លះៗនូវគំនិតទស្សនវិជ្ជាខ្មែរក្នុងវិស័យផ្សេងៗក្នុងសង្គមខ្មែរ

១– គំនិតទស្សនវិជ្ជាខ្មែរក្នុងវិស័យ

ស្ថាបត្យកម្ម សំណង់ ប្រាសាទ

បុព្វបុរសខ្មែរមានបង្កប់អត្ថន័យទស្សនវិជ្ជានៅក្នុងស្ថាបត្យកម្ម សំណង់ និងប្រាសាទ យ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។

បណ្ឌិត ឆយ យីហាង យល់ឃើញថា៖ ការកសាងប្រាសាទទាំងអស់ ពិតជាកសាងចេញពីមូលដ្ឋានគ្រឹះទស្សនវិជ្ជាព្រហ្មញ្ញសាសនា និងពុទ្ធសាសនាមហាយាន មិនមែនកសាងឡើងដោយចេះតែនឹកឃើញ ដោយត្រឹមតែមាន ការគិតធម្មតាទេ។ ការកសាងប្រាសាទ មានគូទឹកព័ទ្ធជុំវិញ យកលំនាំតាមឥណ្ឌា។ ក្នុងទស្សនៈរបស់ខ្មែរយល់ថា គូទឹក បង្កប់នូវអត្ថន័យទស្សនវិជ្ជា៖ បំរើទស្សនវិជ្ជាសាសនាផង យកទឹកប្រើប្រាស់ក្នុងទីក្រុងផង ជានយោបាយទឹកសម្រាប់កសិកម្មផង និងជារបាំងការពារនគរទប់ទល់នឹងសត្រូវផង។

លោក ដេវីឌ ឆាណ្ឌល័រ យល់ឃើញថា៖ ការកសាងប្រាសាទគឺ ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ទេវៈផង ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះអង្គផ្ទាល់ផង និងទុកជាផ្នូររបស់ព្រះអង្គនៅពេលសោយទីវង្គតផង។ ប្រាសាទជាលំនៅឋានសម្រាប់ពួកទេវៈ និងបុគ្គលគួរគោរពដែលបានស្លាប់ទៅនឹងបានឡើងឋានសួគ៌ (មិនមែនសម្រាប់តែព្រះរាជាប៉ុណ្ណោះទេ)។ ប្រាសាទក៏ជាផ្នូរខ្មោចផងដែរសម្រាប់ទុកព្រះអដ្ឋិធាតុរបស់ព្រះរាជា។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=11

  ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 02:33 PM

ការឡើងកម្ដៅភពផែនដី Global Warming ដោយ៖ លោក ហៃ សុគន្ធា ប្រធានស្តីទីនាយកដ្ឋានភូមិវិទ្យានិងនគរូបនីយកម្ម នៃវិទ្យាស្ថាន​មនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម

សីតុណ្ហភាពមធ្យមនៅលើភពផែនដី នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងតែមានការកើនឡើងខ្លាំង និងលឿនជាងអ្វីដែលមនុស្សធ្លាប់បានសង្កេតតាមលក្ខណៈធម្មជាតិ បើធៀបទៅនឹង កាលពីពេលមុនៗ។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តរបស់អង្គការ សហប្រជាជាតិ បានរកឃើញភស្តុតាងជាច្រើន ទាក់ទងជាមួយនឹងការឡើងកម្តៅនៃភពផែនដីនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺបង្កឡើងជាចម្បងដោយសកម្មភាពរបស់មនុស្ស ពោលគឺ សីតុណ្ហភាពនៃភពផែនដី មានការកើនឡើងទៅតាមលក្ខណៈធម្មជាតិផង និងបន្ថែមយ៉ាងលឿនដោយសកម្មភាពរបស់មនុស្សផង។ ក្រុមអ្នក វិទ្យាសាស្ត្រ និងអ្នកត្រួតពិនិត្យផ្នែកអាកាសធាតុនៃរដ្ឋាភិបាលនានារាប់ពាន់នាក់ បានយល់ស្របអំពីការកំណត់នៃកំណើនសីតុណ្ហភាពរបស់ភពផែនដី ដែលអាចជាលទ្ធភាពដើម្បីជួយមនុស្ស ឱ្យជៀសផុតពីផលប៉ះពាល់អាកាសធាតុនិងរក្សាបាននូវបរិយាកាសសមស្រប ដែលអាចរស់នៅបាន។ គោលនយោបាយ ដែលកំពុងតែអនុវត្តនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺការចង្អុលបង្ហាញអំពីការកើនឡើងសីតុណ្ហភាព ប្រមាណ៣អង្សាសេ នៅចុងសតវត្សរ៍ទី២១។

ការកើនឡើងនៃកម្ដៅផែនដី គឺកើតឡើងនៅពេលដែលឧស្ម័នកាបូនិក (កាបូនឌីអុកស៊ីត) និងសារធាតុបំពុលផ្សេងៗទៀត បានធ្វើការប្រមូលផ្ដុំនៅក្នុងបរិយាកាស ហើយស្រូបយកពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងវិទ្យុសកម្មព្រះអាទិត្យ (ថាមពលម៉ាញ៉េទិកដែលបញ្ចេញដោយព្រះអាទិត្យ) ដែលបានជះត្រឡប់ពីផ្ទៃផែនដី។ តាមដំណើរវិវត្តរបស់ផែនដី គឺវាមានការកើនកម្ដៅនិងចុះត្រជាក់ ម្ដងហើយម្ដងទៀត ពោលគឺអាកាសធាតុនៅលើផែនដី មានការផ្លាស់ប្ដូរ នៅពេលទទួលបានពន្លឺព្រះអាទិត្យច្រើនឬតិច ដោយសារការផ្លាស់ប្តូរតិចតួចតាមគន្លងរបស់វា ។ ជាងនេះទៀត ក្នុងកំលុងពេលប្រមាណ ជាងមួយសតវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ មានឥទ្ធិពលមួយទៀត ដែលបានធ្វើឱ្យបរិយាកាសផែនដី មានការប្រែប្រួលជាខ្លាំង គឺសកម្មភាពរបស់មនុស្ស។ បើទោះបីជាដំណើរ ប្រែប្រួលរបស់ព្រះអាទិត្យ បានរួមចំណែកបង្កឱ្យមានកំណើនសីតុណ្ហភាព ក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែកត្តាចម្បងនៃកំណើនសីតុណ្ហភាពមធ្យមនៅក្នុងបរិយាកាសផែនដី គឺកំណើនឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដែលបង្កឡើយតាមរយៈសកម្មភាពរបស់មនុស្ស។ របាយការណ៍ របស់ក្រុមប្រឹក្សាស្រាវជាតិជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក បានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងរយៈពេលប្រមាណមួយសតវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ផែនដីមានកម្ដៅខ្ពស់ជាងពេលណាៗទាំងអស់ ពោលគឺ សីតុណ្ហភាពកើនឡើងជាមធ្យមប្រមាណ ០.៣ ទៅ ០.៦ អង្សាសេ។ ជាការពិត បញ្ហានៃការឡើងកម្ដៅផែនដីនេះ គឺបង្កឡើងដោយកត្តាពីរ គឺការផ្លាស់ប្តូរសកម្មភាព នៃដំណើរព្រះអាទិត្យដែលកើតឡើងដោយធម្មជាតិ និងកំណើនឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នៅក្នុងបរិយាកាស ដែលបង្កឡើងដោយសារសកម្មភាពនានារបស់មនុស្ស។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=11

  ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:01 AM

ប្រវត្តិនិងវិវត្តន៍របស់ស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ ដោយ៖ បណ្ឌិត ហែម ឡាច ប្រធានស្ដីទីនាយកដ្ឋាននីតិសាស្ត្រ វិទ្យាស្ថានមនុសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ក្រោយការបោះឆ្នោតជាសកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី២ នាថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៨ វិបត្តិនយោបាយផ្ទៃក្នុងមួយបានកើតឡើង។ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនេះ កិច្ចប្រជុំកំពូលរវាងថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សនយោបាយទាំងពីរ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចបានប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃទី១២និង១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៨ នាប្រាសាទខេមរិន្ទ ព្រះបរមរាជវាំង ក្រោមព្រះរាជាធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ដែលនៅពេលនោះព្រះអង្គទ្រង់ជាព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ។

តាមរយៈលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ ស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភា ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងក្លាយជាចំណែកមួយនៃស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិជាតិ ដែលមានពីរថ្នាក់ បន្ទាប់ពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនីតិកាលទី២ បានធ្វើវិសោធន-កម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣។ ព្រឹទ្ធសភានីតិកាលទី១ កើតឡើងដោយការតែងតាំងនិងមានអាណត្តិ៥ ឆ្នាំ។ សមាជិកចំនួន៦១ រូបត្រូវបានជ្រើសរើសពីក្នុងចំណោមឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សនយោបាយដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភានីតិកាលទី២។ ព្រឹទ្ធសភានីតិកាលទី១ បានបើកសម័យប្រជុំលើកទី១ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៩។

ព្រឹទ្ធសភានីតិកាលទី២ កើតឡើងដោយការបោះឆ្នោតអសកល នាថ្ងៃអាទិត្យទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៦ ដោយមានអាណត្តិ៦ ឆ្នាំ។ ព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី២ បានបើកសម័យប្រជុំដំបូងនៅថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៦ ក្រោមព្រះរាជាធិបតីភាពដ៍ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ព្រះករុណាព្រះបាទ សម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=11  

  ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 09:46 AM

ប្រភពនៃទស្សនវិជ្ជាអប់រំ៖ បច្ឆានវនិយម ដោយ៖ បណ្ឌិត សូ សុធីរ មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ត្រនិងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ដែលជាទស្សនវិជ្ជាទំនើបឈានមុខគេនោះ អះអាងថា សម័យកាលប្រវត្ដិសាស្ដ្រ ទំនើប បានបញ្ចប់ទៅហើយ ហើយយើងកំពុង រស់នៅក្នុងសករាជក្រោយសម័យទំនើប។

បច្ឆានវនិយម ឬសម័យក្រោយទំនើបនិយម ក្នុងបស្ចិមប្រទេស ជាចលនាទស្សនវិជ្ជាចុងសតវត្សទី២០ ដែលបានកំណត់លក្ខណៈដោយមជ្ឈធាតុនិយម អត្តនោម័តិនិយម ឬសាបេក្ខភាពនិយមយ៉ាងទូលំទូលាយ ការសង្ស័យទូទៅនៃហេតុផល និងភាពរសើបខ្លាំង ចំពោះតួនាទីនៃមនោគមវិជ្ជាក្នុងការអះអាង និងរក្សាអំណាចនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច។

បច្ឆានវនិយម និងនវទស្សនវិជ្ជា

បច្ឆានវនិយម ភាគច្រើនជាប្រតិកម្មប្រឆាំងនឹងការសន្មតដោយវាងវៃ និងគុណតម្លៃនៃសម័យកាលទំនើប នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃទស្សនវិជ្ជាលោកខាងលិច (ប្រហែលសតវត្សទី១៧ រហូតដល់សតវត្សរ៍ទី១៩)។ ជាការពិត គោលលទ្ធិជាច្រើនដែលមានលក្ខណៈទាក់ទងនឹងក្រោយសម័យទំនើបនិយម អាចត្រូវបានគេពិពណ៌នាដោយត្រឹមត្រូវថាជាការបដិសេធដោយឋ ត្រង់ៗនៃទស្សនៈទស្សនវិជ្ជាទូទៅ ដែលត្រូវបានទទួលយកនៅក្នុងអំឡុងពេលសម័យ បច្ចេកវិទ្យានៃសតវត្សរ៍ទី១៨ ទោះបីជាវាមិនមានតែមួយគត់ ចំពោះសម័យនោះ។ ចំណុចសំខាន់បំផុតនៃទស្សនៈទាំងនេះ មានដូចខាងក្រោម៖

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=11

  ថ្ងៃសុក្រ, 17 ឧសភា 2024 ម៉ោង 09:30 AM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តផ្ដល់ជូននូវទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប ជាអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាពនៅមណ្ឌល និងអង្គការចំនួន៣នៅរាជធានីភ្នំពេញ

(រាជធានីភ្នំពេញ)៖ នៅព្រឹកព្រហស្បតិ៍ ៩ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ តាមការណែនាំពីសំណាក់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រុមការងារនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបន្តផ្ដល់ទឹកដោះគោស្រស់ តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប សរុប ១៥៩ លីត្រ ដល់កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាពនៅមណ្ឌល និងអង្គការចំនួន៣នៅរាជធានីភ្នំពេញ។

កុមារកំព្រា និងកុមារមានពិការភាព ដែលទទួលបានការឧបត្ថម្ភទឹកដោះគោស្រស់ពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានាពេលនេះ ជាកុមារដែលកំពុងស្នាក់នៅក្នុងអង្គការ សមាគម និងមណ្ឌលដូចខាងក្រោម៖

១- «អង្គការបណ្ដុះបណ្ដាលនៃក្ដីស្រលាញ់» អង្គការនេះបានជួយដល់កុមារកំព្រាក្រីក្រឱ្យបានរៀនសូត្រ

ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅ ភូមិព្រៃល្វាសង្កាត់ចោមចៅទី២ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យរាជធានីភ្នំពេញ ទទួលបានទឹកដោះគោស្រស់សរុប ៤០ លីត្រ សម្រាប់ចែកជូនកុមារចំនួន ៥០ នាក់។

២- មណ្ឌលកុមារកំព្រា «សមាគមអភិវឌ្ឍន៍គ្រួសារពលី និងកុមារកំព្រា ( SFODA )» ជាមណ្ឌលគាំពារកុមារដែលត្រូវបានឪពុកម្តាយបោះបង់ចោល កុមារមានពិការភាព កុមារផ្ទុកមេរោគអេដស៍ កុមារខ្សោយសតិបញ្ញា កុមារដែលឪពុកម្តាយធ្វើចំណាកស្រុក។ល។ មណ្ឌលនេះស្ថិតនៅភូមិដើមគរ សង្កាត់ជ្រោយចង្វា ខណ្ឌជ្រោយចង្វា រាជធានីភ្នំពេញ។ មណ្ឌលនេះ ទទួលបានទឹកដោះគោស្រស់សរុប ៣០លីត្រ សម្រាប់ចែកជូនកុមារចំនួន ២០នាក់។

៣- មណ្ឌលកុមារកំព្រានិងពិការ «បុរីទារក និងកុមារជាតិ» ជាមណ្ឌលគាំពារ និងថែរក្សាកុមារដែលជាក្មេងកំព្រា និងមានពិការភាព ដែលមណ្ឌលនេះស្ថិតនៅភូមិដំណាក់ធំ៣ សង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ៣ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។ មណ្ឌលនេះ ទទួលបានទឹកដោះគោស្រស់សរុប ៨៩លីត្រ សម្រាប់ចែកជូនកុមារចំនួន ១៧៧នាក់។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ជានិច្ចកាល ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តែងតែបានផ្ដល់ការយកចិត្តទុកដាក់លើការលូតលាស់របស់កុមារកំព្រា កុមារមានពិការភាព និងកុមារដែលមានសម្បទាមិនពេញលេញ ដែលត្រូវបានមើលថែរក្សា និងគាំពារនៅតាមមណ្ឌលកុមារកំព្រារ ឬអង្គការនានា តាមរយៈការផ្ដល់ជាទឹកដោះគោស្រស់ជាអាហារូបត្ថម្ភដល់ការលូតលាស់រាងកាយ និងប្រាជ្ញាស្មារតីដល់ពួកគេ។

បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ កុមារទាំងនោះ គឺជាកុមារដែលសង្គមគប្បីត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ជាងគេ ព្រោះពួកបានបាត់បង់នូវអាណាព្យាបាល ឬឪពុកម្ដាយដែលជាទីពឹងពំនាក់ ដែលពួកគេត្រូវការការគាំពារ និងគាំទ្រឱ្យបានខ្លាំងក្លាទាំងទៅលើការរស់នៅ ការថែទាំ និងគាំទ្រផ្នែកស្មារតីយ៉ាងពេញលេញ ហើយវាគឺជាទំនួលខុសត្រូវរបស់មនុស្សទាំងអស់នៅក្នុងសង្គមជាតិ៕

RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 16 ឧសភា 2024 ម៉ោង 03:39 PM