រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ បង្ហាញអំពីវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅក្នុងខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជា ដែលស្ថិតនៅក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ ប្រធានវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច បានបង្ហាញអំពីវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅក្នុងខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជា ដែលស្ថិតនៅក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។

នៅក្នុងបទបង្ហាញនាឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានលើកឡើងអំពីវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ច ក្រោយការបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលរួមមានប្រាក់ចំណូល ការវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍសង្គមនៅក្នុងបណ្ដាខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជាគឺ ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានលើកឡើងអំពីកំណើនប្រាក់ចំណូលមធ្យមនៃប្រជាជនខេត្តក្រចេះ ដែលបានកើនពី ១ ២០៣,៥០ ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ដល់១៤៥៣,៥៩ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ខណៈដែលចំណូលមធ្យមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង បានកើនឡើងពី ១ ៣១៧ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដល់ ១៦៧៩,៥៨ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅឆ្នាំ២០២៣។ ចំណែកឯ ចំណូលមធ្យមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរីកើនដល់ ២ ២៤៥,៦១ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងចំណូលមធ្យមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តរតនគិរីកើនដល់ ១ ៥២១,៤០ដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣។

បន្ថែមពីនេះ ការវិនិយោគនៅក្នុងខេត្តទាំង៤ ដែលមាន ១០៥គម្រោងវិនិយោគ ស្មើនឹងទឹកប្រាក់ ៣ ៧៤៥ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលមានការវិនិយោគពីវៀតណាម កម្ពុជា ចិន ឥណ្ឌា អូស្ត្រាលី ម៉ាឡេស៊ី អាម៉េរិក អង់គ្លេស សិង្ហបុរី និងកូរ៉េ។ នេះជាការកត់សម្គាល់របស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ ចំពោះវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមនៅក្នុងខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជា ដែលស្ថិតនៅក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ បានបន្តឡើងថា សម្រាប់វិស័យពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងខេត្តទាំង៤នេះ កម្ពុជាមានច្រកអន្តរជាតិ អូរយ៉ាដាវ ខាងព្រំដែនវៀតណាម និង ច្រកត្រពាំងក្រៀល ខាងព្រំដែនឡាវ ព្រមទាំងច្រកទ្វាទ្វេភាគីផ្សេងទៀត ជាច្រកទ្វាពាណិជ្ជកម្មដែលប្រើប្រាស់សម្រាប់នាំទំនិញកម្ពុជា ជាពិសេសកសិផលដែលផលិតនៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណចេញទៅប្រទេសវៀតណាម ដោយសារប្រទេសវៀតណាមជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់កម្ពុជា។ ការនាំចូលទំនិញពីវៀតណាមមកវិញតាមច្រកនេះ គឺជាការនាំចូលទំនិញសម្រាប់តែប្រើប្រាស់ក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះ(ព្រោះប្រជាជនខ្មែរនៅតំបន់នេះមានតិច) ប្រសិនបើគេប្រើច្រកនេះសម្រាប់នាំទំនិញមកប្រើប្រាស់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា គឺមិនអាចទៅរួចទេ ដោយសារតែថ្លៃនៃការដឹកជញ្ជូនខ្ពស់ ហើយនៅឆ្ងាយពីរាជធានីភ្នំពេញនិងតំបន់ដែលមានប្រជាជនរស់នៅច្រើន បើធៀបនឹងច្រកផ្សេងទៀតនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាម ដូចជាច្រកអន្តរជាតិបាវិតជាដើម។ ចំណែកឯប្រទេសកម្ពុជា ការដាំដំណាំនិងនាំទំនិញចេញទៅក្រៅប្រទេស ត្រូវពឹងផ្អែកលើច្រកនេះជាខ្លាំង ដោយសារតែជាច្រកនាំចេញទៅកំពង់ផែវៀតណាម ដែលមានផលចំណេញជាងបើធៀបនឹងការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវគោកមកកាន់កំពង់ផែកម្ពុជា។

លើសពីនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាជាមួយនឹងវៀតណាម ស្មើនឹង ៧៦,១៦%នៃពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាជាមួយនឹងអាស៊ាន ខណៈដែល ពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាជាមួយឡាវ ស្មើនឹង ១,៣១%ប៉ុណ្ណោះធៀបនឹងពាណិជ្ជកម្មជាមួយនឹងអាស៊ាន៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃសៅរ៍, 03 សីហា 2024 ម៉ោង 07:48 AM

អ្នកជំនាញទស្សនវិជ្ជានិងការអភិវឌ្ឍសង្គម គូសបញ្ជាក់អំពីហេតុផលដែលនាំឱ្យមានការព្រួយបារម្ភអំពីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ និងផ្ដល់អនុសាសន៍ដែលអាចឈានទៅបញ្ចប់មន្ទិលសង្ស័យលើករណីនេះ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា និងជាអ្នកជំនាញទស្សនវិជ្ជានិងការអភិវឌ្ឍសង្គម បានគូសបញ្ជាក់អំពីហេតុផលមួយចំនួនដែលនាំឱ្យមានការព្រួយបារម្ភអំពីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ និងបានផ្ដល់អនុសាសន៍ដែលអាចឈានទៅបញ្ចប់មន្ទិលសង្ស័យលើករណីនេះ។

​ដោយផ្ដោតទៅលើទិដ្ឋភាពសង្គម លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង បានលើកឡើងអំពីមូលហេតុចំនួន១០ ដែលនាំទៅដល់ការព្រួយបារម្ភអំពីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍គឺ៖

​១. បទពិសោធន៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ (ខ្មែរធ្លាប់បាត់ដីទៅវៀតណាមនិងថៃ)

២. កម្ពុជាជាប្រទេសតូចនិងធ្លាប់ចាញ់កលប្រទេសជិតខាង (ជួយគេតែអន្តរាយខ្លួនឯង)

៣. កង្វះការចែករំលែកព័ត៌មានអំពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ឱ្យបានទូលំទូលាយ

៤. ការធ្លាក់ចុះនូវជំនឿទុកចិត្តរវាងប្រជាពលរដ្ឋនិងអាជ្ញាធរ

៥. បានស្ដាប់សារនយោបាយទាក់ទងនឹងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍

៦. មានការជំរុញពីអ្នកនយោបាយប្រឆាំង

៧. អាចជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការចោទប្រកាន់ថា សម រង្ស៊ី បានចុះហត្ថលេខាប្រគល់ខេត្តបួនរបស់កម្ពុជាទៅឱ្យជនជាតិម៉ុងតាញ៉ា វៀតណាម (ដែលដឹកនាំដោយ លោក កុកស)

៨. អាចជាចលនាប្រឆាំងនឹងការជីកព្រែកហ្វូណនតេជោ

៩. ខ្វះភាពជិតស្និទ្ធរវាងប្រជាជននិងអាជ្ញាធរ

១០. ការមិនជឿទុកចិត្តជាមួយប្រទេសជិតខាង។

ជាមួយនឹងការចែករំលែកអំពីទស្សនៈយល់ឃើញអំពីហេតុផលដែលនាំទៅដល់ការព្រួយបារម្ភចំពោះតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ខាងលើនេះ លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុន ថង ក៏បានផ្ដល់អនុសាសន៍ចំនួន៥ចំណុចដែលអាចឈានទៅបញ្ចប់មន្ទិលសង្ស័យលើករណីនេះផងដែរគឺ៖

១. ការបង្កើនជំនឿទុកចិត្តរវាងអាជ្ញាធរជាមួយពលរដ្ឋ

២. បង្កើនការផ្សព្វផ្សាយទាក់ទងនឹងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម ឱ្យបានទូលំទូលាយជាងមុននិងមានតម្លាភាព

៣. បង្កលក្ខខណ្ឌឱ្យប្រជាជនមានឱកាសស្វែងយល់ពីរឿងរសើប

៤. បើកទូលាយនូវព័ត៌មានផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍

៥. គ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបានដីសម្បទាននៅក្នុងតំបន់នោះឱ្យបានហ្មត់ចត់និងត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់។

លោកបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់ថា ការកាត់បន្ថយគម្លាតទំនុកចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងអាជ្ញាធរ គឺជាចំណុចសំខាន់មួយដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ ហើយរដ្ឋត្រូវខិតខំបង្កើនជំនឿទុកចិត្តនេះជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលយកនិងស្ដាប់នូវការបកស្រាយពីក្រសួងស្ថាប័នជំនាញរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ ចំណែកឯការបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយឯកសារទាក់ទងនឹងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម លោកបណ្ឌិត បានជំរុញឱ្យក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយជាងមុនបន្ថែមទៀត ប្រកបដោយតម្លាភាព ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចស្វែងយល់ដឹង និងពិចារណាបានស៊ីជម្រៅ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានព័ត៌មានដែលទទួលបានពីក្រសួងស្ថាប័នជំនាញ។

បន្ថែមពីនេះ បើតាមលោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង រាជរដ្ឋាភិបាលនិងអាជ្ញាធរគួរតែបង្កលក្ខខណ្ឌងាយស្រួលនិងល្អប្រសើរសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានឱកាសនៅក្នុងការស្វែងយល់ពីរឿងរសើបផ្សេងៗនៅក្នុងសង្គម ដែលជាប្រធានបទទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់មហាជន ពីព្រោះការព្យាយាមបិទបាំងឬព្រងើយកន្តើយនឹងកង្វល់មហាជន អាចក្លាយទៅជាហេតុជំរុញមួយទៀតដែលនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឱ្យយល់ថា រឿងដែលខ្លួនសង្ស័យអាចជាការណ៍ពិត ទើបមិនមានការបកស្រាយឬបើកទូលាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋស្វែងយល់ និងជ្រួតជ្រាបបន្ថែមទៀត។ ក្នុងន័យដូចគ្នានេះ លោកបណ្ឌិតក៏បានលើកឡើងផងដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាល គួរតែបើកទូលាយនូវការផ្សព្វផ្សាយអំពីព័ត៌មាននៃការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ឱ្យសាធារណជនបានដឹងឮ និងអាចស្វែងយល់បន្ថែមទៀត ជៀសវាងការបង្កើនឬបន្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានមន្ទិលសង្ស័យទៅលើករណីដែលត្រូវបានគេបំប៉ោងឬបំភ្លៃខុសពីការណ៍ពិតជាក់ស្ដែង។

ជាអនុសាសន៍ចុងក្រោយ លោកបណ្ឌិតបានជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរនិងក្រសួងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច គប្បីពង្រឹងការគ្រប់គ្រងនិងការត្រួតពិនិត្យទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ហ្មត់ចត់ និងស្របតាមច្បាប់ដែលមានជាធរមាន ដើម្បីបង្កើនទំនុកចិត្តនិងបញ្ចប់នូវពាក្យចចាមអារ៉ាមពាក់ព័ន្ធនឹងលំហូរជនអន្តោប្រវេសន៍ និងការផ្ដល់ដីសម្បទានដែលអាចបង្កផលប៉ះពាល់នានា ដូចអ្វីដែលជាការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃសុក្រ, 02 សីហា 2024 ម៉ោង 11:27 PM

បណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ខ្ញុំពិតជារកនឹកមិនឃើញថា ខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជា អាចនឹងបាត់បង់ទៅវៀតណាមដោយរបៀបណានោះទេ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាសមាជិកក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា «ខ្ញុំពិតជារកនឹកមិនឃើញថា ខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជា អាចនឹងបាត់បង់ទៅវៀតណាមដោយរបៀបណានោះទេ»។

​ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរអំពីលទ្ធភាពដែលកម្ពុជាអាចនឹងបាត់បង់ខេត្តទាំង៤ ដែលដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា ឯកឧត្ដមពិតជារកមិនឃើញថា ខេត្តទាំង៤អាចបាត់ដោយរបៀបណានោះទេ ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម គឺជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋជាភាគី មិនមែនជាការដាក់ទុនរួមគ្នាដូចការបំផុសនោះទេ ហើយការអភិវឌ្ឍខេត្តនិងតំបន់នានារបស់ខ្លួន គឺអាស្រ័យទៅលើរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនីមួយៗដែលមានអធិបតេយ្យភាពរៀងៗខ្លួន។

​ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានពន្យល់បន្តទៀតថា ការអភិវឌ្ឍខេត្តនីមួយៗយ៉ាងដូចម្ដេចគឺជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋសាមី ហើយការលើកឡើងដែលថា កម្ពុជាមិនមានផលចំណេញនៅក្នុងការដាក់ខេត្តទាំង៤ នៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍នេះ ដោយសារតែពលរដ្ឋវៀតណាមមានចំនួនច្រើនជាងកម្ពុជានោះ ពុំមែនជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យសមស្របនោះទេ ព្រោះចំនួនប្រជាជននៃប្រទេសមួយ មិនមែនជាមូលដ្ឋានសំខាន់តែមួយគត់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសនោះទេ ដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានលើកឡើងពីករណីការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលស្ថិតនៅចន្លោះប្រទេសធំៗដែលប្រជាជនច្រើន ប៉ុន្តែសិង្ហបុរីបានបន្តការអភិវឌ្ឍដោយដើរនៅលើមាគ៌ារបស់ខ្លួន។

​ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការរៀបចំបោះបង្គោលព្រំដែនពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស និងការពារបូរណភាពទឹកដីរបស់ជាតិសាសន៍មួយ ហើយលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តិដែលប្រើប្រាស់នៅក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងគឺជាក្របខ័ណ្ឌគតិយុត្តិដែលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង ជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលទទួលយល់ព្រមដោយប្រទេសគូភាគីនីមួយៗ ពិសេសគឺផែនទីរដ្ឋបាលដែលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង ហើយការបោះបង្គោលព្រំដែនគឺយោងទៅលើបង្គោលចាស់ដែលមាន និងបោះញឹកនៅតំបន់ដែលមានភូមិសាស្ត្រស្មុគស្មាញ។

​ជាមួយគ្នានេះ ​ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា ការអភិវឌ្ឍតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រការពារព្រំដែនដ៏ល្អមួយសម្រាប់កម្ពុជា ដែលយើងមិនត្រូវទុកព្រំដែនឱ្យរងារនោះទេ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែអភិវឌ្ឍនៅគ្រប់កម្រិតការអភិវឌ្ឍទៅតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា «ដើម្បីថែរក្សាព្រំដែនឱ្យបាន គេមិនអាចទុកតំបន់ព្រំដែនចោល ដោយមិនធ្វើការអភិវឌ្ឍនោះទេ»៕

​RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃសុក្រ, 02 សីហា 2024 ម៉ោង 11:23 PM

បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច លើកឡើងនូវមូលដ្ឋាន៤ ដែលកម្ពុជាអាចរក្សាបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួនបាន

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ «កម្ពុជាមានមូលដ្ឋានចំនួន ៤ដែលអាចថែរក្សាបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួនបាននោះគឺ ផែនទីរដ្ឋបាលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង បង្គោលព្រំដែនរដ្ឋបាលកូសាំងស៊ីន មូលដ្ឋានឯកសារដែលស្រាវជ្រាវនិងចងក្រងដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនៅតាមព្រំដែនដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកសាង» នេះជាការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានលើកឡើងថា មូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំមួយដែលអាចធានារក្សាការពារបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជាបានគឺ ផែនទីដែលបន្សល់ដោយអាណានិគមបារាំង ពោលគឺជាមូលដ្ឋានចម្បងមួយនៅក្នុងការចរចានិងកំណត់បោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមបារាំងទាំង៣ប្រទេសគឺ កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម។ ជាមួយគ្នានេះ អាណានិគមបារាំងក៏បានបន្សល់នូវបង្គោលព្រំប្រទល់រដ្ឋបាលជាច្រើន ដែលនៅក្នុងពេលសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានស្នើសុំទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យរក្សាទុកនូវបង្គោលសម័យបារាំងទាំងនោះ ដើម្បីទុកជាតឹកតាងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់មួយទៀតនៅក្នុងការបោះបង្គោលព្រំដែនផ្លូវការ។

បន្ថែមពីលើនេះ តាមរយៈការចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅដល់ទីតាំងបង្គោល និងតំបន់ព្រំដែនដោយផ្ទាល់របស់ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានការផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមការជាក់លាក់ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានឯកសារ ការកត់ត្រាទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅលើផែនដីជាក់ស្ដែងច្បាស់លាស់ គឺជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់មួយបន្ថែមទៀត នៅក្នុងការថែរក្សានិងការពារនូវដែនបូរណភាពទឹកដីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ត្រង់ចំណុចនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសរំឭកផងដែរថា ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យផ្ទាល់ ធ្លាប់បានស្នើសុំទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលដោយផ្ទាល់ ឱ្យពន្យាពេលការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម នៅក្នុងតំបន់ដាក់ដាំ (ខ្មែរហៅថាអូដាំម៉ែ) និងរក្សាស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នសិន ព្រោះភាគីវៀតណាមបានស្នើសុំឱ្យបោះបង្គោលព្រំដែន ដោយយកចំណែកលើស ដែលក្រុមស្រាវជ្រាវរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាមើលឃើញថាជាការខាតបង់របស់កម្ពុជា។

លើសពីនេះទៅទៀត មូលដ្ឋានសំខាន់ទី៤ ដែលជួយថែររក្សាបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជានោះគឺ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនៅតាមព្រំដែនដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកសាងនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ដែលកាលពីមុន នៅក្នុងពេលដែលក្រុមស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចុះទៅសិក្សាស្រាវជ្រាវ ក្រុមការងារត្រូវស្នើសុំផ្លូវធ្វើដំណើរពីខាងទឹកដីវៀតណាម ដើម្បីទៅដល់បង្គោលព្រំដែនមួយចំនួន ប៉ុន្តេក្រោយពីមានការស្នើសុំពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចកសាងផ្លូវនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ដើម្បីមានមធ្យោបាយធ្វើដំណើរទៅដល់ទីតាំងបង្គោលព្រំដែននីមួយៗ។ ការធ្វើផ្លូវនៅតាមតំបន់ព្រំដែន គឺរាជរដ្ឋាភិបាលរៀបចំឡើងដើម្បីមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងការការពារព្រំដែនឱ្យបានរឹងមាំ ហើយការយកប្រជាជនទៅរស់នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន ធ្វើជារបងការពារព្រំដែននោះ គឺជាការធានាបូរណភាពទឹកដីមួយបន្ថែមទៀត ព្រោះប្រជាជនរស់នៅតាមព្រំដែនគឺជាអ្នកឃ្លាំមើលព្រំដែន ប្រសិនបើគេមើលឃើញវៀតណាមរំលោភបំពានមកលើទឹកដីកម្ពុជា នោះប្រជាជនជាអ្នកតាមដាន ហើយជួយនាំព័ត៌មានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ក៏បានក្រើនរំឭកផងដែរថា សូមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកុំផ្ដេកផ្ដួលតែទៅលើបទពិសោធន៍ជូរចត់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ហើយយករឿងព្រំដែនធ្វើជារឿងឈឺចាប់តាមការបញ្ឆេះរបស់បរទេសនិងអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ព្រោះប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្រៀនយ៉ាងច្បាស់ថា នៅពេលដែលខ្មែរបែកបាក់ អ្នកដែលចំណេញគឺបរទេស ហើយបរទេសគេតែងតែព្យាយាមចាក់បញ្ចូលមកក្នុងការដឹកនាំរបស់ខ្មែរដូចជាក្នុងរាជ្យព្រះបាទពញាយ៉ាត ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ និងព្រះអង្គចន្ទអ៊ីប្រាហ៊ីមជាដើម។

ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានស្នើសុំឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរផងដែរថា ត្រូវពង្រឹងចំណេះដឹង តាមរយៈការអានសៀវភៅនិងឯកសារដែលមានតម្លៃ ជាពិសេសអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីអាចស្វែងយល់ពីបទពិសោធន៍ប្រវត្តិសាស្ត្រ ចៀសវាងការដើរជាន់ដានប្រវត្តិសាស្ត្រច្រំដែលដូចអតីតកាល ហើយពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនឱ្យបានរឹងមាំ ដើម្បីចូលរួមចំណែកពង្រឹងប្រទេសជាតិ និងអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនានាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន៕

RAC Media |លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃសុក្រ, 02 សីហា 2024 ម៉ោង 06:29 PM

បណ្ឌិត្យសភាចារ្យ សុខ ទូច៖ បរទេសឆ្កឹះរុញឱ្យអ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរចោទរាជរដ្ឋាភិបាល ករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV-DTA ដោយសារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ថ្លែងក្នុងឱកាសចូលរួមជាវាគ្មិនក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលមួយស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម» ដែលរៀបចំឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ១៣ រោច ខែអាសាឍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានលើកឡើងថា «វៀតណាមឆ្កឹះរុញឱ្យអ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរចោទរាជរដ្ឋាភិបាល ករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV-DTA ដោយសារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ»

ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅបរទេស ចំពោះករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) ដែលបានចោទប្រកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា បានកាត់ទឹកដីខេត្តទាំង៤គឺ ស្ទឹងត្រែអ រតនគិរី មណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ ឱ្យទៅវៀតណាមនោះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានគូសបញ្ជាក់ថា ការព្រួយបារម្ភរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំងខ្មែរ ព្រោះនៅពេលដែលកម្ពុជាជីកព្រែកហ្វូណន វៀតណាមមានការព្រួយបារម្ភ ទើបឆ្កឹះករណីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានលើកឡើងថា «[...] ព្រោះកម្ពុជាមិនស្ដាប់វៀតណាម វៀតណាមមិនចង់ឱ្យជីកទេ ប៉ុន្តែខ្មែរត្រូវតែជីក បើខ្មែរមិនជីកទាល់តែខ្មែរនៅ(សល់ដែនដី)កម្ពុជាក្រោម មាន(កំពង់)ផែដល់ទៅ៣ ប៉ុន្តែខ្មែរបានបាត់ដោយសារតែប្រវត្តិសាស្ត្រ [...]»។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅទីតាំងព្រំដែនជាក់ស្ដែងនិងច្បាស់លាស់ ដែលខុសប្លែកពីអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដែលបានព្យាយាមបំភ្លៃ និងបោកប្រាស់ប្រជាជន ដោយនិយាយភូតកុហកមហាជន អំពីព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ទាំងដែលខ្លួនមិនបានទៅដល់ ឬបានស្វែងយល់អំពីឯកសារពាក់ព័ន្ធបញ្ហាព្រំដែនទាល់តែសោះ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានគូសបញ្ជាក់ថា ការឆ្កឹះបញ្ហាតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ គឺជាល្បិចវៀតណាមដែលប្រើប្រាស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការសម្ពោធគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានក្រើនរំឭកដល់ប្រជាជនខ្មែរឱ្យប្រុងប្រយ័ត្ននឹងការលូកដៃកកូរកិច្ចការផ្ទៃក្នុងខ្មែរ ចាក់ឱ្យប្រជាជនខ្មែរឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា ហែកហួរគ្នាជារៀងដរាបរហូតថា ត្រូវតែចងចាំមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រដែលខ្មែរបានរងគ្រោះដោយសារតែបរទេសបានលូកលាន់កិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្មែរ ទាំងក្នុងរាជ្យព្រះបាទពញាយ៉ាត ដែលយកមហេសីស្ដេចសៀមនៅឆ្នាំ១៤២១ ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ដែលចងមេត្រីបុត្រាខ្លួនជាមួយបុត្រីស្ដេចយួនអាណ្ណាមគឺអង្គចូវនៅឆ្នាំ១៦២០ និងករណីព្រះអង្គចន្ទអ៊ីប្រាហ៊ីម ដែលយកស្ត្រីជ្វាចាមធ្វើជាមហេសីនៅឆ្នាំ១៦៤២ ជាហេតុនេះឱ្យខ្មែរបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ជាបន្តបន្ទាប់។ បើតាមឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច អតីតប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ពិតជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងការការពារអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ព្រោះប្រសិនបើគ្មានការអនុញ្ញាតពីសំណាក់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នោះទេ ក្រុមស្រាវជ្រាវព្រំដែននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏មិនអាចចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងចងក្រងជាឯកសារ ដែលមានមូលដ្ឋានរឹងមាំនៅក្នុងការផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមការទីតាំងបង្គោលព្រំដែន នៅតាមបណ្ដាខេត្តជាប់ព្រំដែនជាមួយវៀតណាមនោះដែរ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យបានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា «ប្រសិនបើសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន មានបំណងកាត់ទឹកដីឱ្យវៀតណាមដូចការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមអ្នកនយោបាយប្រឆាំងមែន នោះសម្ដេចតេជោនឹងមិនផ្ដល់សិទ្ធិដល់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនោះទេ ព្រោះក្រុមការងាររាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានចងក្រងនិងកត់ត្រាព្រំដែនកម្ពុជានៅគ្រប់ចំណុចនិងគ្រប់បង្គោលទាំងអស់»៕

RAC Media |លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃសុក្រ, 02 សីហា 2024 ម៉ោង 06:20 PM

ហេតុអ្វីប្រទេសមួយធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងប្រទេសដទៃ?

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

វិទ្ធង្សនា (Subversion) ជាសកម្មភាពដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមបុគ្គល ឬក្រុមនយោបាយ ដែលស្ថិតនៅក្រោមការបង្គាប់បញ្ជាពីរដ្ឋណាមួយ ប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសឬរដ្ឋមួយទៀត នៅក្នុងគោលដៅបំផ្លិចបំផ្លាញ ឬដើម្បីបំបះបំបោររំលំរំលើងរបបគ្រប់គ្រងរដ្ឋ ប្រព័ន្ធនយោបាយ ឬរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសឬរដ្ឋមួយ តាមរយៈការធ្វើការដោយសម្ងាត់ពីក្នុងប្រទេសឬរដ្ឋជាគោលដៅនោះ។ ការធ្វើវិទ្ធង្សនា អាចត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈការឃោសនា ការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិត ឬការញុះញង់ឱ្យមានភាពតានតឹងឬការរើសអើងជាតិសាសន៍ សាសនា ឬជាតិពន្ធុជាដើម។ ជួនកាល រដ្ឋដែលជាគោលដៅនៃវិទ្ធង្សនានោះ អាចនឹងមិនមែនដៃគូជម្លោះ ឬគូប្រជែងនឹងរដ្ឋធ្វើវិទ្ធង្សនានោះទេ ប៉ុន្តែគឺជារដ្ឋដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តនៅក្នុងតំបន់ នៃរដ្ឋដែលប្រទេសធ្វើវិទ្ធង្សនោះកំពុងមានជម្លោះឬវិវាទជាមួយ។ តាមរយៈការធ្វើឱ្យរដ្ឋជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ប្រទេសដៃគូជម្លោះឬដៃគូប្រជែងរបស់ខ្លួន ចុះខ្សោយនេះ អាចជាសេនារីយ៉ូ ដើម្បីកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់នៃប្រទេសជាដៃគូជម្លោះឬគូប្រជែង ឬក៏ដើម្បីបំបាក់មុខប្រទេសជាដៃគូជម្លោះឬដៃគូប្រជែងនោះ។ ការធ្វើវិទ្ធង្សនានេះ គឺជាវិធានការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋមួយ ដោយចៀសវាងនូវការប្រឈមមុខដោយផ្ទាល់ឬដោយបើកចំហ ប៉ុន្តែជានិច្ចកាល សកម្មភាពវិទ្ធង្សនានេះ ក៏អាចក្លាយទៅជាមូលហេតុនៃការប្រឈមគ្នាដោយផ្ទាល់ផងដែរ នៅពេលដែលរដ្ឋសាមី រកឃើញថាទង្វើវិទ្ធង្សនានេះត្រូវបានរៀបចំឬគាំទ្រដោយរដ្ឋបង្កនោះ។ ខាងក្រោមនេះ ជាហេតុផលមួយចំនួន ដែលនាំឱ្យកើតមានការធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋមួយ៖

១. ធ្វើឱ្យប្រទេសជាដៃគូប្រជែងចុះទន់ខ្សោយ៖ នៅពេលដែលប្រទេសឬរដ្ឋពីរប្រជែងឥទ្ធិពល ឬមានជម្លោះផលប្រយោជន៍នឹងគ្នា ប្រទេសរដ្ឋឬរដ្ឋមួយអាចជ្រើសរើសយកការធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងរបស់ខ្លួន ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា ឱ្យប្រទេសឬរដ្ឋនោះ លែងមានលទ្ធភាពគំរាមកំហែងផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់ខ្លួន ឬថយចុះនូវឥទ្ធិពលនៅក្នុងតំបន់។ ការធ្វើវិទ្ធង្សនានេះ គឺដើម្បីបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច ឬនយោបាយ នៃប្រទេសឬរដ្ឋជាគូប្រជែង ហើយជំរុញឱ្យប្រជាជនងើបបះបោរប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអំណាច។

២. ជាសារគំរាមកំហែង ឬព្រមានដល់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសមួយ៖ ការធ្វើវិទ្ធង្សនា អាចជាមធ្យោបាយរបស់ប្រទេសឬរដ្ឋមួយ នៅក្នុងការជំរុញឱ្យប្រទេសឬរដ្ឋ ដែលគំរាមកំហែងផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន បន្ទន់ឥរិយាបថ ឬកែប្រែជំហររបស់ខ្លួននៅក្នុងបញ្ហាណាមួយ ឬដើម្បីបង្ខំឱ្យប្រទេសឬរដ្ឋនោះ ទទួលយកលក្ខខណ្ឌដែលខ្លួនចង់បាន ឬជម្រើសដែលខ្លួនបានផ្ដល់ឱ្យ

៣. ការពង្រីកដែនយុទ្ធភូមិសាស្ត្រ ឬផ្លាស់ប្ដូរស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងតំបន់ តាមរយៈការបំបាត់បងធំ ឬបំបាក់ប្រទេសមានឥទ្ធិពលក្នុងភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់។ ដោយសារការធ្វើអន្តរាគមន៍យោធា ត្រូវការហេតុផលសមស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ ឬត្រូវចំណាយដ៏ច្រើនសន្ធឹក ឬក៏អាចបង្កមហន្តរាយតបត្រលប់ចំពោះប្រទេសឬរដ្ឋរបស់ខ្លួន ប្រទេសឬរដ្ឋមួយអាចនឹងរៀបចំធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋឬប្រទេសមួយទៀត ដើម្បីផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ឬយុទ្ធភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន។

៤. ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលមួយ ហើយដាក់រដ្ឋាភិបាលមួយទៀតដែលបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍ខ្លួនជំនួសវិញ៖ ការធ្វើវិទ្ធង្សនាទៅលើរដ្ឋឬប្រទេសមួយ ក៏អាចបណ្ដាលមកពីការសម្លឹងឃើញធនធាននៃរដ្ឋនោះផងដែរ។ នៅពេលដែលមេដឹកនាំរដ្ឋឬប្រទេសមួយ មានបំណងទាញយកធនធានឬទ្រព្យសម្បត្តិនៃប្រទេសឬរដ្ឋមួយ គេអាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រធ្វើវិទ្ធង្សនា ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនោះ ហើយផ្ដល់ការគាំទ្រដល់អ្នកនយោបាយនៃប្រទេសនោះដែលមាននិន្នាការស្រប ឬបម្រើឱ្យប្រយោជន៍របស់ខ្លួន ឱ្យបង្កើតរដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងប្រទេសនោះជំនួសរដ្ឋាភិបាលមុន។ ការណ៍នេះ ប្រទេសដែលធ្វើវិទ្ធង្សនានឹងអាចទាញយកធនធាន ឬទ្រព្យសម្បត្តិនៃប្រទេសនោះ ដោយងាយស្រួល និងដោយស្របច្បាប់។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការធ្វើវិទ្ធង្សនា ភាគច្រើនធ្វើឡើងជាញឹកញាប់ទៅលើប្រទេសតូចៗដែលមានប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៅទន់ខ្សោយ គ្មានឥទ្ធិពលឬអំណាចនឹងតតាំងជាមួយនឹងប្រទេសបង្ក។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅក្នុងអតីតកាល ពិសេសក្នុងអំឡុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ មហាអំណាចទាំងពីរប៉ូល បានប្រើប្រាស់ការធ្វើវិទ្ធង្ស ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនដែលប្រកាន់មនោគមវិជ្ជានយោបាយទីទៃពីខ្លួន រហូតដល់បណ្ដាលឱ្យមានការធ្វើរដ្ឋប្រហារ ឬបដិវត្តន៍ផ្ដួលរំលំរបបគ្រប់គ្រងនៃប្រទេសនានានៅទូទាំងពិភពលោក។ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ការធ្វើវិទ្ធង្ស នៅតែជាយុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់មួយរបស់មហាអំណាច នៅក្នុងការពង្រឹងឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ពិសេសសម្ដៅពង្រឹងយុទ្ធភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួនទាំងនៅក្នុងតំបន់ និងលើពិភពលោក។ ដើម្បីបម្រើដល់គោលបំណងនេះ មហាអំណាចបានប្រើប្រាស់មធ្យោបាយផ្សេងៗដូចជា ការដុតបញ្ឆេះកំហឹងមហាជននៃប្រទេសនោះតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ការជំរុញឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះដោយសារការអភិវឌ្ឍដែលគ្មានតម្លាភាព ឬក្រុមពលរដ្ឋទទួលរងអយុត្តិធម៌សង្គម ឬទទួលរងការជិះជាន់ពីសំណាក់អ្នកមានឬអ្នកកាន់អំណាចមួយចំនួនតូចនៅក្នុងប្រទេសនោះ ឱ្យងើបឡើងតវ៉ា ទាមទារឱ្យការគិតគូរយកចិត្តទុកដាក់ ឬប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអំណាច ដែលនៅក្នុងករណីខ្លះ អាចឈានទៅដល់ការធ្វើបដិវត្តន៍ផ្ដួលរំលំរបបគ្រប់គ្រងថែមទៀតផង។ យុទ្ធសាស្ត្រនេះ ជាហេតុជំរុញឱ្យស្ថានការណ៍នយោបាយ និង/ឬសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសដែលជាគោលដៅ ធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិរ៉ាំរ៉ៃ ហើយបើទោះជារដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសនោះ អាចគ្រប់គ្រង ឬស្រោចស្រង់ស្ថានការណ៍ក្ដី ក៏គេអាចសន្មត់ថា ផែនការនេះទទួលបានជោគជ័យនៅក្នុងកម្រិតណាមួយផងដែរ។

ទោះជាយ៉ាងណា នៅក្នុងពិភពលោកនៃសម័យសាកលភាវូបនីយកម្មនេះ បណ្ដាប្រទេសទាំងអស់លើពិភពលោក មិនគួរប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រធ្វើវិទង្សនាដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រទេសដទៃទៀតឡើយ ព្រោះបណ្ដារដ្ឋទាំងអស់លើពិភពលោក ក៏ដូចជាមហាអំណាចទាំងឡាយផង សុទ្ធសឹងតែមានកាតព្វកិច្ចអនុវត្តទៅតាមអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលប្រជាជាតិខ្លួនបានផ្ដល់សច្ចាប័ន និងទទួលយកជាកាតព្វកិច្ចជាអន្តរជាតិ។ ពោលគឺ មេដឹកនាំគ្រប់ប្រទេសបានយល់ស្របរួមគ្នាថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ប្រជាជាតិទាំងអស់គប្បីអនុវត្តឱ្យស្របទៅតាមច្បាប់និងនិយាមអន្តរជាតិ ដែលមានជាធរមាន ដោយគោរពគោលការណ៍ស្មើភាពរវាងរដ្ឋនឹងរដ្ឋ គោរពអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹតភាពរបស់ប្រទេសនិងរដ្ឋនីមួយៗ ដើម្បីឈានទៅសម្រេចបាននូវពិភពលោកមួយដែលពោរពេញដោយសន្តិភាព សន្តិសុខ ទំនាក់ទំនងប្រកបដោយមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ពិសេសការដោះស្រាយបញ្ហាដោយមធ្យោបាយសន្តិវិធី និងមិនគំរាមកំហែងទៅលើប្រជាជាតិណាមួយឡើយ៕

RAC Media

  ថ្ងៃអង្គារ, 30 កក្កដា 2024 ម៉ោង 10:56 AM

"សៀវភៅព្រះត្រៃបិដក១១០ក្បាល បានទទួលមកតម្កល់នៅបណ្ណាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា"

ព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ឯកកឧត្តមបណ្ឌិត អ៊ុំ ប៉ុម ទីប្រឹក្សានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានប្រគល់សៀវភៅព្រះត្រៃបិដកចំនួន ១១០ក្បាល មកបណ្ណាល័យនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្រោមវត្តមានរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ផ្តល់កិត្តិយសទទួលសៀវភៅដ៏មានតម្លៃនេះ។

សៀវភៅនេះនឹងតម្កល់ទុកនៅបណ្ណាល័យរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងការស្វែងយល់និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ។ តាងនាមថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីរាជការទាំងអស់នៃបណ្ណាល័យ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា សូមគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅបំផុត ចំពោះទឹកចិត្តជ្រះថ្លា ដែលឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានប្រគល់ជូននូវសៀវភៅព្រះត្រៃបិដក ដ៏មានតម្លៃមហាសាល សម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងឡាយ។

សូមគោរពជូនពរ សូមឯកឧត្តមបណ្ឌិតទទួលបាននូវពរទាំងបួនប្រការ អាយុ វណ្ណៈ សុខៈ ពលៈ កុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ។

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 23 ឧសភា 2024 ម៉ោង 05:58 PM

ទ្រឹស្ដីវិទូ ចន ដេវី (John Dewey Theorist) ដោយ៖ លោក ប៉ាន់ សំណាង មន្ដ្រីនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ដ្រអប់រំ វិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្ដ្រនិងវិទ្យាសាស្ដ្រសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

សមិទ្ធផល ការរីកចម្រើននៃពិភពលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មិនមែនកើតឡើងឯកឯងទាំងស្រុងនោះទេ តែវាត្រូវឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលជាច្រើនតាមការវិវឌ្ឍនៃសម័យកាល។ ការវិវឌ្ឍទាំងនោះ គឺក៏កើតឡើងពីទ្រឹស្ដីនានានៃអ្នកប្រាជ្ញ ទស្សនវិទូ ឬទ្រឹស្ដីវិទូនានាដែរ ដូចជា លោកអារីស្តូត សូក្រាត ខុងជឺ ព្រះពុទ្ធ រីឆាតហ្វេមែន ជាដើម។ ជាក់ស្ដែង លោក រីឆាត ហ្វេមែន (Richard Feyman) លើកឡើងថា «ការយល់សំខាន់ជាងការចងចាំ» (ផេកកម្រងជីវិតអ្នកប្រាជ្ញ ,២០២៤)។ លោក អារី ស្តូត ថា «ឫសគល់នៃការអប់រំគឺជូរចត់ ប៉ុន្ដែផ្លែផ្កានៃការអប់រំគឺផ្អែម» (គេហទំព័រ Worldpress, ២០១៩) ។ ទ្រឹស្ដីទាំងនេះ លេចរូបរាងបានអាស្រ័យលើការ អនុវត្ត ដូចពាក្យមួយឃ្លាលើកឡើងថា«ទ្រឹស្ដីផ្សារភ្ជាប់ នឹងការអនុវត្ត»។

ប្រទេសជឿនលឿនលើលោក គេតែងតែអនុម័តបំប្លែងយកជាប្រយោជន៍ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិរបស់គេ។ ចំពោះវិស័យអប់រំក៏ដូចគ្នា កំណែទម្រង់ និងទំនើបកម្មនៃវិស័យអប់រំ សិក្សាធិការ វាក៏ពឹងលើអ្នកអប់រំដែរ។ជាឧទាហរណ៍ទាក់ទងប្រទេសសិង្ហបុរី តាមនាយកដ្ឋានស្ថិតិសិង្ហបុរី បង្ហាញថាប្រព័ន្ធអប់រំល្អប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព តែងតែត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាសសរស្តម្ភជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងនិរន្តរភាពកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវឌ្ឍនភាពដ៏រឹងមាំ (e.g., Economic Review Committee, 1986)។ ប្រព័ន្ធអប់រំសាធារណៈដែលមានមូលនិធិល្អ និងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីបានរួមចំណែកដល់ការកែលម្អយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងទិដ្ឋភាពមួយចំនួន។ ឧទាហរណ៍ ចន្លោះឆ្នាំ ១៩៧០ និង ២០១៣ អត្រាអក្ខរកម្មបានប្រសើរឡើងពី ៦៨,៩% ទៅ ៩៦,៥% (នាយកដ្ឋានស្ថិតិសិង្ហបុរី, ២០១៤a)។ នៅឆ្នាំ២០០០មុនគ.សទាក់ទងនឹងប្រទេសចិន ការអប់រំរបស់​ចិន បានរីកចម្រើនដល់កម្រិតដែលបាន បង្កើតឡើងជាពិសេស នូវកន្លែងសិក្សា សម្រាប់គោលបំណងនៃការរៀនសូត្រ។ ពីឆ្នាំ៨០០ ទៅ ឆ្នាំ៤០០ មុនគ.ស. ប្រទេសចិន មានទាំង គូសៀរ (Guoxue: សាលារដ្ឋាភិបាល) និងហ្វាំងស្លៀវ (Xiangxue: សាលាក្នុងស្រុក)។ ការអប់រំនៅក្នុងប្រទេសចិនបែបប្រពៃណី ត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយយូជី (keju: ប្រព័ន្ធ ប្រឡងសេវាស៊ីវិល)” ដែលបានចាប់អភិវឌ្ឍប្រហែល ឆ្នាំ៤០០ នៃគ.ស និងកាន់តែរីកចម្រើននៅក្នុងរជ្ជកាលរាជវង្សតាំង (ឆ្នាំ៦១៨ដល់៨៩៦នៃគ.ស)។ យូជី (Keju) គឺជាកម្មវិធីស្រាវជ្រាវមួយ ដែលផ្អែកលើគោលគំនិតខុងជឺ។ ការបង្រៀន និងទស្សនវិជ្ជារបស់ខុងជឺ គាំទ្រវប្បធម៌ និងសង្គមអាស៊ីបូព៌ា ដែលនៅតែមានឥទ្ធិពលនៅទូទាំងប្រទេសចិន និងអាស៊ីបូព៌ារហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ(ប៉ាន់ សំណាង, ២០២២)។ នេះ ជាទិន្នន័យមួយដែលជាផ្លែផ្កានៃទ្រឹស្ដីវិទូ។

ចំពោះលោក ចន ដេវី (John Dewey) ក៏ជាទស្សវិទូ និងជាអ្នកអប់រំដ៏ល្បីនាសម័យទំនើបរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកដែលចូលរួមវិភាគទានគំនិតដល់ការអប់រំដែរ។ខាងក្រោម ជាការសិក្សាស្រាវជ្រាវតូចមួយទាក់ទងនឹងលោក ចន ដេវី (John Dewey)៖...

សូមចូលអានខ្លឹមសារបន្ថែម ឬមានអត្ថបទជាច្រើនទៀត តាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=11

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 23 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:07 AM

ហេតុអ្វីកម្ពុជាត្រូវមានឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ នៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូន?

ក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ រដ្ឋនីមួយៗសុទ្ធសឹងតែមានអំណាចរបស់ខ្លួន ដែលដែនកំណត់នៃអំណាចនោះអាស្រ័យទៅលើលទ្ធភាពនៃការពង្រឹងឥទ្ធិពល និងឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច នៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក។ ថ្វីដ្បិតតែនៅក្នុងសម័យសាកលភាវូបនីយកម្ម ស្ថានភាពនយោបាយ សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចនៃបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក សុទ្ធសឹងតែមានការពាក់ព័ន្ធ និងជះឥទ្ធិពលទៅលើគ្នាទៅវិញទៅមកដោយចៀសពុំរួចក្ដី ក៏មេដឹកនាំនៃប្រទេសនីមួយៗ តែងតែព្យាយាមកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់ភាពពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃ នៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រទេស និងនៅក្នុងការកំណត់គោលនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួនជាដើម។ ការព្យាយាមកាត់បន្ថយ ឬលុបបំបាត់ភាពពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃនេះ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់នៅក្នុងការពង្រឹងឥទ្ធិពល និងឯករាជ្យភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងនាមជាប្រទេសមួយដែលមានអធិបតេយ្យភាពពេញលេញ។ សម្រាប់រដ្ឋមួយ ដែលបន្តពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃនៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ឬនៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិខ្លួន តិចឬច្រើន រដ្ឋនោះនឹងទទួលរងឥទ្ធិពល ឬការដាក់សម្ពាធដោយផ្ទាល់ ពីសំណាក់រដ្ឋបរទេសដែលខ្លួនពឹងផ្អែកខ្លាំងនោះ នៅពេលដែលមេដឹកនាំនៃរដ្ឋនោះ មានការយល់ឃើញខុសគ្នានៅក្នុងបញ្ហានយោបាយការបរទេស ឬនៅក្នុងបញ្ហាតំបន់និងអន្តរជាតិជាដើម។ រដ្ឋដែលនៅបន្តទទួលរងឥទ្ធិពលដោយប្រយោល ឬការដាក់សម្ពាធពីរដ្ឋបរទេសផ្សេងទៀត នឹងអាចក្លាយទៅជាចំណាប់ខ្មាំង ឬជាកូនអុកនៅក្នុងល្បែងនយោបាយការបរទេស ក៏ដូចភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់រដ្ឋដទៃជាក់ជាមិនខានឡើយ។

កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងនៅក្នុងសារពិសេសរបស់សម្ដេចអំពី ករណីព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ យ៉ាងដូច្នេះថា «[…] ជាសារសម្រាប់កូនខ្មែរទៅថ្ងៃអនាគត សម្រាប់ពាន់ឆ្នាំទៅពេលអនាគត ថា “ត្រូវតែរកឯកភាពខាងនយោបាយឱ្យខានតែបាន លើបញ្ហាការដឹកជញ្ជូន ដែលទៅហួសពីក្របខ័ណ្ឌនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម” […]»។ ប្រសាសន៍លើកឡើងនេះ គឺជាសារនយោបាយដ៏មានទម្ងន់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា ដែលគូសបញ្ជាក់អំពីឆន្ទៈនយោបាយដ៏មុតមាំ នៅក្នុងការកសាងឱ្យបាននូវឯករាជ្យភាពខាងនយោបាយ នៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូនរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងជាការបញ្ចប់ការបំផុសបំផុលសាធារណៈមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ ដោយភ្ជាប់គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ទៅនឹងយុទ្ធភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ ដែលការបំផុសបំផុលនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈការបង្ហាញមន្ទិលសង្ស័យរបស់មេដឹកនាំវៀតណាម ការចោទប្រកាន់របស់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវវៀតណាម និងការបង្ហាញជំហរជាផ្លូវការរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងក្រសួងការបរទេសវៀតណាមលើគម្រោងដែលស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជានេះ។

ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ជាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា ពិសេសក្នុងរយៈពេលជាង៤០០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដែលកម្ពុជានឹងមានច្រកផ្លូវទឹកទៅកាន់សមុទ្រជាលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ហើយដែលជាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនដែលនឹងត្រូវកសាងឡើងនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដូច្នេះគ្មានហេតុផលអ្វី ដែលកម្ពុជាត្រូវស្នើសុំការអនុញ្ញាត ឬពន្យល់បកស្រាយបន្ថែមទៀតទៅកាន់រដ្ឋបរទេសណាមួយ ទើបកម្ពុជាអាចកសាងព្រែកជីកនេះបាននោះទេ។ កម្ពុជាដែលជាប្រទេសឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ និងមានបូរណភាពទឹកដីពេញលេញ មានសិទ្ធិ និងសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការសម្រេចចិត្តកំណត់មាគ៌ា និងយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ស្របតាមចក្ខុវិស័យជាតិ ឆ្ពោះទៅកាន់គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយដោយឯករាជ្យ និងម្ចាស់ការ។

ជាការពិតណាស់ ថ្វីដ្បិតតែជានិច្ចកាល មេដឹកនាំកម្ពុជាតែងតែបានព្យាយាមជំរុញនិងថែរក្សាទំនាក់ទំនង និងបញ្ចៀសការប្រឈមមុខជាមួយនឹងប្រទេសជាដៃគូ ទាំងនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រ និងការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ការទូតក្ដី ប៉ុន្តែដើម្បីការរីកចម្រើនឈានទៅមុខនៃប្រជាជាតិខ្លួន មេដឹកនាំកម្ពុជាក៏មិនអាចបំពេញនិងតម្រូវចិត្តតែប្រទេសជាដៃគូ ហើយមើលរំលងតម្រូវការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់ខ្លួននោះឡើយ។ កម្ពុជាត្រូវផ្ដោតអាទិភាពជាសំខាន់ទៅលើតម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ខ្លួន ជាជាងផ្ដោតទៅលើការរិះគន់ចោទប្រកាន់មិនសមហេតុផលទាំងឡាយ ដែលមិនស្របទៅនឹងឧត្ដមប្រយោជន៍ជាតិរបស់កម្ពុជា ព្រោះនៅក្នុងបរិបទតំបន់ និងនៅលើឆាកអន្តរជាតិ កម្ពុជាក៏ជាប្រទេសមានអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យភាពពេញលេញ មិនរណប ឬស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមរបស់រដ្ឋបរទេសណាមួយឡើយ។

មេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រ ក៏ដូចជាបទពិសោធន៍អតីតកាលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ នៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ និងប្រទេសជាដៃគូនានា បានបង្រៀនឱ្យយើងយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា មានតែការពង្រឹងសមត្ថភាព និងប្រកាន់គោលជំហរម្ចាស់ការខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យកម្ពុជាអាចដោះស្រាយបញ្ហាដែលជួបប្រទះចំពោះមុខ ហើយនៅបន្តឈរក្នុងជំហស្មើភាពជាមួយនឹងប្រទេសជាដៃគូក្នុងតំបន់និងពិភព​លោកបាន។ ការពង្រឹងសមត្ថភាពនៅត្រង់ចំណុចនេះ គឺសំដៅទៅលើការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ដោយផ្អែកលើតម្រូវការជាក់ស្ដែងរបស់កម្ពុជា តែពុំមែនជាការសម្រេចចិត្តដោយផ្អែកទៅលើការរិះគន់ចោទប្រកាន់ ឬកង្វល់របស់រដ្ឋបរទេសណាមួយឡើយ ព្រោះមេដឹកនាំកម្ពុជា មានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រជាជន​កម្ពុជាដែលផ្ដល់ទំនុកចិត្ត និងការគាំទ្រតាមរយៈការបោះឆ្នោត មិនមែនជារដ្ឋបរទេសដែលព្យាយាមជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុង និងដាក់សម្ពាធមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅពេលដែលកម្ពុជាជួបវិបត្តិ មានតែប្រជាជននិងប្រទេសកម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវទទួលរងគ្រោះ និងប្រឈមមុខដោះស្រាយដោយខ្លួនឯង ពោលគឺគ្មានរដ្ឋបរទេសណាមួយស្ម័គ្រចិត្តយកអាសារ និងយល់ព្រមទទួលរងគ្រោះជំនួសប្រជាជននិងប្រជាជាតិខ្មែរឡើយ។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រទេសជាដៃគូរបស់កម្ពុជា ក៏គួរតែពិចារណាផងដែរថា នៅក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ប្រទេសនីមួយៗមានសិទ្ធិនិងអធិបតេយ្យពេញលេញ នៅក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេស ការថែរក្សានិងជំរុញទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្រប់ដៃគូទាំងអស់នៅក្នុងលើពិភពលោក ក៏ដូចជាមានសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចជ្រើសរើសមាគ៌ាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ ស្របទៅតាមតម្រូវការចង់បាននៃប្រជាជាតិខ្លួននីមួយៗ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណារិទ្ធ

............

* រាល់ទស្សនៈដែលបានលើកឡើងខាងលើនេះ គឺជាទស្សនៈយល់ឃើញផ្ទាល់របស់ស្មេរ និងមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីទស្សនៈរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានោះទេ។

  ថ្ងៃពុធ, 22 ឧសភា 2024 ម៉ោង 08:52 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ជួបពិភាក្សាការងារជាមួយនឹងលោកជំទាវ Chen Bo ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅរសៀលថ្ងៃចន្ទ ១៣ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបជាមួយនឹងប្រតិភូវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ ដឹកនាំដោយលោកជំទាវ Chen Bo ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងជាប្រធានវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិ នៃក្រសួងការបរទេសចិន ដើម្បីពិភាក្សាការងារ និងពិនិត្យមើលលទ្ធភាពដែលអាចឈានទៅរកការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នាលើវិស័យសិក្សាស្រាវជ្រាវរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។

ក្នុងជំនួបនាឱកាសនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានសម្ដែងការស្វាគមន៍ប្រកបដោយក្ដីសោមនស្សរីករាយ ចំពោះជំនួបពិភាក្សាជាមួយនឹងប្រតិភូវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិនៅក្នុងឱកាសនេះ ដោយឯកឧត្ដមបានណែនាំសមាសភាពរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលចូលរួមក្នុងជំនួបពិភាក្សានាឱកាសនេះ ព្រមទាំងបានគូសបញ្ជាក់អំពីរចនាសម្ព័ន្ធ បេសកកម្ម តួនាទី ព្រមទាំងសមិទ្ធផលសំខាន់ៗរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏ដូចជាការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងស្ថាប័នស្រាវជ្រាវនានានៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននាពេលកន្លងមក ពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបណ្ដុះបណ្ដាលភាសាចិន តាមរយៈវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលជាប់ជាវិទ្យាស្ថានខុងជឺនៅបរទេសដែលឈានមុខគេនៅលើពិភពលោក។

លោកជំទាវ Chen Bo បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះជំនួបនាឱកាសនេះ និងបានណែនាំសមាសភាពប្រតិភូវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់សិក្សាអន្តរជាតិ ព្រមទាំងបានគូសបញ្ជាក់ថា លោកជំទាវមានបំណងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង និងធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តាមរយៈការពង្រឹងការផ្លាស់ប្ដូរមន្ត្រីស្រាវជ្រាវ និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវរួមគ្នាជាមួយស្ថាប័នធនាគារខួរក្បាល។ លោកជំទាវបានគូសបញ្ជាក់ថា វិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិគឺជាវិទ្យាស្ថានសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីផ្នែកការទូតមុនគេបង្អស់នៅប្រទេសចិន ដែលបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៥៦ ហើយបច្ចុប្បន្ន វិទ្យាស្ថាននេះត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចិនសម្រេចប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យសិក្សាអំពីទស្សនៈរបស់ឯកឧត្ដម ស៊ី ជីនពីង ដែលជាទស្សនៈគោលសម្រាប់នយោបាយការបរទេសប្រទេសចិន ហើយលោកជំទាវមានបំណងសហការជាមួយនឹងវិទ្យាស្ថានចំណុះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានឧបនិស្ស័យដូចគ្នានឹងវិទ្យាស្ថានរបស់លោកជំទាវ។

ជាការឆ្លើយតប ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានជម្រាបលោកជំទាវ Chen Bo អំពីវិទ្យាស្ថានចំនួនពីរដែលមានឧបនិស្ស័យ និងផ្ដោតការងារសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅក្នុងកិច្ចការពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិដូចវិទ្យាស្ថានចិនសម្រាប់ការសិក្សាអន្តរជាតិដែរគឺ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលភាគីទាំងពីរអាចជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាបាន។

ជាលទ្ធផល ថ្នាក់ដឹកនាំនៃស្ថាប័នស្រាវជ្រាវទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាពិនិត្យលទ្ធភាព នៅក្នុងការជំរុញការផ្លាស់ប្ដូរមន្ត្រីស្រាវជ្រាវ ការចូលរួមវេទិកាវិទ្យាសាស្ត្រទៅវិញទៅមក ការរៀបចំវេទិកាវិទ្យាសាស្ត្ររួមគ្នា ក៏ដូចជាការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវរួមគ្នា អំពីប្រធានបទទាក់ទងនឹងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ បញ្ហាជាសាកលផ្សេងៗ ពិសេសនៅក្នុងបរិបទទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជាចិនផងដែរ។

RAC Media | នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃអង្គារ, 21 ឧសភា 2024 ម៉ោង 10:31 AM