រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រៀបចំវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅថ្ងៃពុធ ២ កើត ខែភទ្របទ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ០៩:០០ នាទីព្រឹក វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានរៀបចំវេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល» ដោយទទួលបានកិច្ចសហការរៀបចំនិងផ្ដល់មូលនិធិដោយ មូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិណៅអ៊ែរ (KONRAD ADENAUER STIFTUNG)។

វេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣នាឱកាសនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក Jason Chumtong ប្រធានមូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិណៅអ៊ែរប្រចាំកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្ដរជាតិនៃកម្ពុជារាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

វេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ ស្ដីពី៖ «សណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកប្រកបដោយការផ្លាស់ប្តូរនិងតួនាទីរបស់មហាអំណាច សម្រាប់សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាពសាកល» ប្រព្រឹត្តទៅដោយផ្ដោតលើប្រធានបទចំនួន៣គឺ

១. "សណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកថ្មី៖ ការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាច"

២. "ភាពតានតឹងនៅអឺរ៉ុបនិងមជ្ឈិមបូព៌ា" និង

៣. "តួនាទីរបស់មហាអំណាចក្នុងការលើកកម្ពស់សុខដុមភាពពិភពលោក"។

វេទិកាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលើកទី៣ នាឱកាសនេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់វាគ្មិនជាតិ និងអន្តរជាតិដូចខាងក្រោម៖

- លោកបណ្ឌិត Raimund Weiss សាស្ត្រាចារ្យរងនិងជាព្រឹទ្ធបុរសនៃមហាវិទ្យាល័យសេដ្ឋកិច្ចនិងវិទ្យាសាស្ត្ររដ្ឋបាល នៃសាកលវិទ្យាល័យអន្តរជាតិផារ៉ាហ្កន់

- ឯកឧត្តមបណ្ឌិត អ៊ុន ឃាង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសនិងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

- លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ប្រធាននាយកដ្ឋាននយោបាយនិងសន្តិសុខអន្តរជាតិនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

- ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណរិទ្ធ ប្រធានក្រុមទីប្រឹក្សានៃរដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា

- លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត Kevin Nauen ព្រឹទ្ធបុរសមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសង្គម និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា

- លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

- លោកបណ្ឌិត យុន គា នាយករងវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិនិងគោលនយោបាយសាធារណៈ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ

- លោកបណ្ឌិត Joseph Matthews សាស្រ្តាចារ្យជាន់ខ្ពស់នៃសាកលវិទ្យាល័យប៊ែលធីអន្តរជាតិ រាជធានីភ្នំពេញ ប្រទេសកម្ពុជា

ក្រៅពីវាគ្មិនជំនាញ ក៏មានអ្នកចូលរួមមកពីស្ថាប័នធនាគារខួរក្បាលជាតិ និងអន្តរជាតិ សាស្ត្រាចារ្យ ​និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ តំណាងក្រសួង តំណាងស្ថា​ទូតបរទេសប្រចាំកម្ពុជា ថ្នាក់ដឹកនាំ​និងអ្នកសា្រវ​ជ្រាវ​នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ព្រមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន សរុបប្រមាណ ១០០នាក់។

ឆ្លៀតក្នុងឱកាសវេទិកាអន្តរជាតិលើកទី៣នេះដែរ នៅពេលរសៀល ក៏មានពិធីចុះហត្ថលេខាលើ​អនុស្សរណៈ​​នៃការយោគយល់គ្នា​ (MOU) រវាងវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃកម្ពុជានិងមូលនិធិខុនរ៉ាដ អាដិណៅអ៊ែរ​ប្រចាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាសម្រាប់រយៈពេល ៤ឆ្នាំ (២០២៤-២០២៧) នៅចុងបញ្ចប់នៃកម្មវិធី ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យភាកម្ពុជាផងដែរ។

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃពុធ, 04 កញ្ញា 2024 ម៉ោង 10:11 AM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ ភាសាវិទ្យាប្រៀបដូចជាខ្យល់អុកស៊ីសែនដែលមិនអាចខ្វះបាន ដែលទាមទារឱ្យគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចូលរួមសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយ និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទកថាបើកសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «ភាសាវិទ្យានិងភាសាខ្មែរនៅក្នុងយុគសម័យបញ្ញាសិប្បនិម្មិត លើកទី១» រៀបចំឡើងដោយវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ១០ រោច ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៨ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា "ភាសាវិទ្យាប្រៀបដូចជាខ្យល់អុកស៊ីសែនដែលមិនអាចខ្វះបាន ដែលទាមទារឱ្យគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចូលរួមសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយ និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ"។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ថា ភាសាគឺប្រៀបបានដូចជាអុកស៊ីសែន ដែលមនុស្សយើងមិនអាចខ្វះបាននោះឡើយ ព្រោះការសិក្សាភាសាជាតិ គឺជាការស្វែងយល់បានកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីឫសគល់នៃវប្បធម៌ ឥរិយាបថ សិល្បៈ និងសង្គមខ្មែរ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្ថែមទៀតថា ការប្រើប្រាស់ភាសាខុសឆ្គង ក៏អាចនាំមកនូវទំនាស់រវាងបុគ្គលនិងបុគ្គល និងអាចបង្កទៅជាជម្លោះរវាងជាតិសាសន៍និងជាតិសាសន៍ថែមទៀតផង ដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ទៅលើការជំរុញការសិក្សាស្វែងយល់ បង្រៀន ផ្សព្វផ្សាយបន្ថែមទៀតដល់សាធារណជនទូទៅ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្តទៀតថា នៅពេលដែលមនុស្សនៅក្នុងសង្គមមួយ អាចយល់ដឹងបានកាន់តែច្បាស់អំពីភាសាជាតិសាសន៍របស់ខ្លួនកាន់តែទូលំទូលាយ មានន័យថាពួកគេស្គាល់កាន់តែច្បាស់នូវវប្បធម៌ជាតិ ឥរិយាបថជាតិសាសន៍ និងគុណតម្លៃនៃការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានអះអាងថា សម្រាប់ភាសាវិទ្យា នៅពេលដែលខ្មែរខ្លួនឯងមិនបានយល់ដឹងនិងស្គាល់ ឬភ្លេចនូវអ្វីដែលខ្លួនមាន នោះយើងនឹងអាចមានការយល់ច្រឡំថាភាសាខ្លះជារបស់បរទេសទៅវិញ។ ទោះជាយ៉ាងណា ដើម្បីជំរុញលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ភាសាជាតិឱ្យបានកាន់តែប្រសើរនោះ ឯកឧត្ដមបានសំណូមពរដល់អ្នកស្នេហាជាតិ អ្នកស្រឡាញ់វប្បធម៌ អក្សរសាស្ត្រជាតិទាំងឡាយ ងាកមកចូលរួមចំណែកតាមលទ្ធភាព នៅក្នុងការស្វែងយល់ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍភាសាជាតិ ចៀសវាងស្រឡាញ់ អភិរក្សឬដុតរោលតាមគ្នា ប៉ុន្តមិនបានចូលរួមសូម្បីតែរៀន ឬបង្រៀន ឬក៏តែងនិពន្ធ និងផ្សព្វផ្សាយជាដើម។ ឯកឧត្ដមបានក្រើនរំឭកអង្គសិក្ខាសាលាទាំងមូលឱ្យចងចាំថា ដោយភាសាជាតិមួយអាចបន្តអត្ថិភាពយ៉ាងរស់រវើកបាន ត្រូវការប្រជាជាតិនោះរស់រវើក ដែលអាស្រ័យលើការចូលរួមពីសំណាក់អ្នកជំនាញពាក់ព័ន្ធ និងសាធារណជនទាំងអស់នៅក្នុងសង្គម មិនមែនស្ពឹកស្រពន់ រង់ចាំតែស្ដីបន្ទោសនោះទេ។

ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ស្នើសុំឱ្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ពិនិត្យលទ្ធភាពនៅក្នុងការកំណត់ឱ្យសាលាអន្តរជាតិទាំងអស់នៅកម្ពុជា ត្រូវតែបញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សាជាភាសាខ្មែរជាចាំបាច់នៅក្នុងដំណើរការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់ខ្លួន ព្រោះការសិក្សាភាសាជាតិ គឺជាការស្វែងយល់បានកាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីឫសគល់នៃវប្បធម៌ ឥរិយាបថ សិល្បៈ និងសង្គមខ្មែរ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត បានបន្ថែមទៀតថា គេមិនអាចបន្ទោសយុវជនថាសរសេរភាសាខ្មែរមិនត្រឹមត្រូវ ឬមិនស្គាល់អំពីវប្បធម៌នោះទេ ប្រសិនបើអ្នកគិតគូរគោលនយោបាយមិនបានយកចិត្តទុកដាក់នៅក្នុងការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងភាសាវិទ្យានិងវប្បធម៌ជាតិទៅកាន់យុវជន ព្រោះមនុស្សចាស់គឺជាអ្នកត្រួសត្រាយ ជាអ្ន្កកបង្ហាញផ្លូវសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត ថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ថា ឪពុកម្ដាយទាំងអស់ គេពុំត្រូវមានមោទកភាពនឹងកូនចេះភាសាបរទេស ជាជាងការយល់ដឹងស៊ីជម្រៅអំពីភាសាជាតិរបស់ខ្លួននោះឡើយ ព្រោះនៅក្នុងករណីខ្លះ ដោយសារតែមិនបានស្វែងយល់អំពីភាសាជាតិ វប្បធម៌និងសិល្បៈខ្មែរបានច្បាស់លាស់ ទើបយុវជនខ្មែរមួយចំនួនបានយល់ច្រឡំថា ភាសា និងសិល្បៈវប្បធម៌មួយចំនួនមានប្រភពពីបរទេសទៅវិញ។ ទាំងអស់នេះ គឺជាបញ្ហាសំខាន់ ដែលក្រសួងស្ថាប័ន និងភាគីពាក់ព័ន្ធ គួរតែផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត។

នៅចុងបញ្ចប់នៃសុន្ទរកថា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានផ្ដល់អនុសាសន៍ចំនួន៥ចំណុចគឺ៖

១. ការអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍភាសាវិទ្យានិងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ត្រូវដើរទន្ទឹមគ្នា ដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរផង និងដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការវិវត្តនៃសង្គមជាតិផង

២. សាលាអន្តរជាតិទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវតែដាក់បញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សាភាសាខ្មែរ នៅក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលរបស់ខ្លួន

៣. ភាសាពិតជាមានសារៈសំខាន់ ព្រោះបានចារឹកអំពីឥរិយាបថជាតិសាសន៍និងវប្បធម៌ ក៏ដូចជាឫសគល់នៃជាតិសាសន៍នីមួយៗ

៤. ក្រសួងស្ថាប័ននិងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវតែចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការជំរុញការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរឱ្យត្រឹមត្រូវតាមអក្ខរាវិរុទ្ធ

៥. រដ្ឋគួរតែបង្កើតឱ្យមានការប្រឡងអក្សរផ្ចង់ខ្មែរឡើងវិញ ដើម្បីលើកតម្កើងតម្លៃអក្សរសាស្ត្រជាតិ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 29 សីហា 2024 ម៉ោង 02:33 PM

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាក្នុងសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Stockholm International Water Institute: SIWI) ស្ដីពី គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នារសៀលថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអញ្ជើញថ្លែងសុន្ទរកថាអបអរសាទរសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Stockholm International Water Institute: SIWI) ស្ដីពី «គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា»។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានថ្លែងអំណរគុណដល់សាស្រ្តាចារ្យ Mooyoung Han និងលោកបណ្ឌិត Rain ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យកិត្តិយសនៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិ Soeul National (SNU) ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ដែលបានសហការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (RAC) ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ តាមរយៈទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អ ស្ថាប័នទាំងពីរ បានអនុវត្តគម្រោងប្រព័ន្ធទឹកភ្លៀងសម្រាប់ការស្រោចស្រព (RFD) នៅក្នុងសាលារៀននានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ក្នុងនាមជាអ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសម្រាប់សាលាភ្លៀងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជាអ្នកដឹកនាំក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៅកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់អំពីការគាំទ្រយ៉ាងមុតមាំចំពោះគំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈសន្និសីទអនឡាញអន្តរជាតិនេះ និងបានបង្ហាញនូវសេចក្ដីសោមនស្សរីករាយក្នុងការថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទ SIWI ស្តីពីការលើកកម្ពស់ភាពធន់នឹងអាកាសធាតុដោយសហគមន៍ទឹកភ្លៀងសម្រាប់ផឹកនៅកោះប៉ាស៊ីហ្វិក និងប្រទេសមេគង្គ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រធានបទនៃសន្និសីទនេះ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាប្រឈមនៃធនធានទឹកនៅកម្ពុជា ដូចជា ទឹកជំនន់ក្នុងរដូវវស្សា និងគ្រោះរាំងស្ងួតក្នុងរដូវប្រាំង ដែលមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស បរិស្ថាន និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងជុំវិញពិភពលោក។ ជាមួយគ្នានេះ ការធានាឱ្យបាននូវបរិមាណទឹកស្អាតប្រើប្រាស់បន្ថែមទៀតនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ដោយសារតែសមត្ថភាពបំពង់ផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតនៅមានកម្រិត និងការពង្រីកផ្ទៃដីកាន់តែធំឡើងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ដែលកំពុងមានការរីកលូតលាស់ជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសតម្រូវការទឹកប្រើប្រាស់នៅក្នុងរដូវប្រាំង នៅតាមបណ្តាខេត្ត និងទីក្រុងជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេស។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងបន្តថា ប្រជាជនកម្ពុជាបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្របែបប្រពៃណី នៅក្នុងការប្រមូល និងស្តុកទឹកភ្លៀងទុកសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែវិធីសាស្ត្រទាំងនេះ ពុំអាចធានាថាទឹកដែលបានរក្សាទុកនោះមានសុវត្ថិភាព និងស្អាតគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្សេងៗនោះទេ។

បើទោះបីជានៅរដូវ​វស្សា ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បរិមាណទឹកភ្លៀងមានកម្រិតខ្ពស់ក៏ដោយក្ដី ក៏មានការប្រមូលផល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ស្តុកទឹកទុកពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចផ្គត់ផ្គង់ទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅក្នុងរដូវប្រាំងនៅឡើយដែរ។ បរិមាណទឹកភ្លៀងក្នុងកម្រិតខ្ពស់ ថែមទាំងអាចបង្កនូវជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយកន្លែងផងដែរ ខណៈដែលផ្ទះជាច្រើនខ្នងត្រូវបានជន់លិច ហើយជំនន់ទឹកភ្លៀងបានបង្កការខូចខាតដល់ផ្លូវថ្នល់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធលូបង្ហូរទឹកថែមទៀតផង។ បញ្ហាទាំងនេះ បានធ្វើឱ្យចំណាយថវិកាជាតិសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាខូចខាតដោយសារតែជំនន់ទឹកភ្លៀងបានកើនឡើង ដែលទាមទារឱ្យមានការដំណោះស្រាយសមស្រប និងឆ្លើយតបឱ្យបានទាន់ពេលវេលា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដែលគេអាចគ្រប់គ្រងបាននេះ។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ដោយមានការគាំទ្រពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ទំនាក់ទំនងរវាងស្ថាប័នស្រាវជ្រាវទាំងពីរបានឈានដល់ការអនុវត្តគម្រោងសាកល្បងពីការប្រមូលទឹកភ្លៀងសម្រាប់ប្រើប្រាស់(បរិភាគ)នៅសាលាវិទ្យាល័យកំបូល រាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងឆ្នាំ២០២២ ដែលគម្រោងនេះមានឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ជាអ្នកផ្ដួចផ្ដើមដំបូង។ ជាមួយគ្នានេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏គ្រោងនឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពង្រីកវិសាលភាពកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនេះ ទៅដល់ ១ ០០០ សាលារៀន ដើម្បីអាចផ្ដល់ផលទៅដល់សិស្សានុសិស្សតាមសាលារៀនជាច្រើនទៀត នៅតាមបណ្ដាខេត្តនានានៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតយង់ ពៅ បានបញ្ជាក់ថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានស្នើទៅកាន់ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា ធ្វើកិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការគ្នាក្នុងអនុវត្តន៍គម្រោងខាងលើ។

ជាចុងបញ្ចប់នៃការថ្លែងសារអបអរសាទរសន្និសីទតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (SIWI) ស្ដីពី គំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជា ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់ ៤ចំណុចសំខាន់ៗពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការសន្និសីទនារសៀលនេះគឺ៖

១. សក្តានុពលនៃទឹកភ្លៀងនៅក្នុងការការដោះស្រាយបញ្ហាដូចបានរៀបរាប់ខាងលើ

២. ទឹកភ្លៀងត្រូវបានចាត់ទុកជាទឹកសំណល់ ប៉ុន្តែគេគួរតែប្រែក្លាយទឹកទាំងនេះទៅជាធនធានសម្រាប់បម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍ផ្សេងៗ

៣. វិធីសាស្ត្រនៃការប្រមូលទឹកភ្លៀងនៅតំបន់ទីក្រុង (Rain City Concept) គឺជាគំនិតច្នៃប្រតិដ្ឋ ដែលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់

៤. រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា គាំទ្រទាំងស្រុងនូវគំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀង និងកម្មវិធីប្រមូលទឹកភ្លៀងពីតាមដំបូងផ្ទះ (Skywater Festival)

ជាមួយគ្នានេះដែរ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រំពឹងថានឹងបន្តធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនានានៅក្នុងតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និងបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ទន្លេមេគង្គ នៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីប្រមូលនិងប្រើប្រាស់ និងការគ្រប់គ្រងទឹកភ្លៀង៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ នាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងសាធារណៈ និងពិធីការ

  ថ្ងៃអង្គារ, 27 សីហា 2024 ម៉ោង 02:55 PM

អារម្មណ៍ពុះកញ្ជ្រោលរឿងទឹកដី មិនអាចរំងាប់ទាំងស្រុងដោយជំនឿសាសនាបានទេ

ដោយ៖ បណ្ឌិត គិន ភា

តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) នៅតែក្តៅគគុកថ្វីថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ បានពន្យល់យ៉ាងក្បោះក្បាយនិងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយជាច្រើនលើកច្រើនសា ហើយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបកស្រាយដោយផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រតាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាតុមូលរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងមកក្តី។

បន្ថែមលើនេះ មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ព្រះសង្ឃមួយអង្គព្រះនាមព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ដែលមានប្រជាពុទ្ធបរិស័ទនិងអ្នករាជការថ្នាក់មូលដ្ឋាននិងថ្នាក់កំពូលមួយចំនួនជឿងប់លើព្រះអង្គច្រើនគួរសម បានដឹកនាំមនុស្សម្នាជាច្រើនទៅពិនិត្យតាមបណ្ដោយព្រំដែនខេត្តទាំងបួនដែលស្ថិតនៅតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ រួមមាន ខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី និងមណ្ឌលគិរី។

សំណួរសួរថា តើសកម្មភាពរបស់ព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ចុះពិនិត្យព្រំដែនឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងដូចម្តេច? តើវត្តមានរបស់ព្រះសង្ឃព្រះនាមព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ទៅទីនោះ អាចជួយរំងាប់អារម្មណ៍ របស់អ្នកដែលមិនគាំទ្រ តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) បានដែរទេ?

ជាការណ៍ពិត វត្តមានរបស់ព្រះអង្គព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ទៅតំបន់ CLV-DTA ពិតជាមានអ្នកហែរហមអមដំណើរច្រើនមែន មានទាំងមន្ត្រី មានទាំងរាស្ត្រ។ ការណ៍នេះជាការរំលេចឱ្យឃើញថា ជំនឿតាមបែបព្រហ្មញ្ញសាសនានិងព្រះពុទ្ធសាសនា នៅតែបន្តមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងសង្គមខ្មែរ។ ហេតុនេះ អ្នកនយោបាយអាចប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធជំនឿបែបនេះក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួនផងដែរ ព្រោះអ្នកនយោបាយអាចធ្វើនយោបាយនីយកម្មលើគ្រប់វិស័យឱ្យតែអាចទាញផលប្រយោជន៍នយោបាយបាន។ កន្លងមក នយោបាយនីយកម្មត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យវប្បធម៌ សិល្បៈ ជំនឿសាសនា ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ កីឡា រហូតដល់វិស័យវិទ្យាសាស្ត្រទៅទៀត។

ក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ បើរាជរដ្ឋាភិបាលអាចលើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវរកឃើញអ្វីដែលថ្មី ហើយអាចផលិតបាននូវផលិតផលវិទ្យាសាស្ត្រទំនើប នោះវានឹងក្លាយជាប្រភពនៃមោទនភាពជាតិ និងជាទុននយោបាយដ៏សំខាន់ជាងបំពោកជំនឿសាសនាទៅទៀត។

មែនទែនទៅ ការជឿទៅលើជំនឿសាសនា ឬប្រតិបត្តិទៅលើប្រព័ន្ធជំនឿណាមួយពុំមែនជាការខុសឆ្គងនោះឡើយ ព្រោះសេរីភាពនៅក្នុងជំនឿសាសនា ត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក៏ប៉ុន្តែ គេត្រូវជឿដោយបញ្ញា មិនមែនជឿទាំងងងឹតងងល់នោះទេ។

ពាក់ព័ន្ធនឹងវត្តមានរបស់ព្រះអង្គព្រះធម្មវនវាសី ចន្ទ មុនី ទៅតំបន់ CLV-DTA អាចហុចផលពីរយ៉ាងផ្ទុយពីគ្នាគឺ ការរំងាប់អារម្មណ៍ភ័យខ្លាចនិងព្រួយបារម្ភអំពីការបាត់បង់ទឹកដីពីសំណាក់អ្នកដែលមានជំនឿងប់លើព្រះអង្គ ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកមិនជឿលើព្រះអង្គ គេចាត់ទុកជារឿងអស់សំណើច។ គេត្រូវដឹងថា បញ្ហាព្រំដែន អធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី មានទម្ងន់ធ្ងន់ជាងអំបិយជំនឿ។ ត្រូវចងចាំថា ប្រជាជនខ្មែរបានស្ពាយជាប់ខ្លួនរាប់សតវត្សរ៍នូវស្លាកស្នាមអតីតកាលនៃប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបាត់បង់ទឹកដីទៅប្រទេសជិតខាង។

ដូច្នេះ ជំនឿសាសនាមិនអាចរំងាប់អារម្មណ៍ខ្វល់ខ្វាយរឿង CLV-DTA បានទាំងស្រុងទេ ដ្បិតរឿងព្រំដែន គឺជារឿងទឹកដី អធិបតេយ្យភាព និងឯករាជ្យជាតិ ដែលទាមទារភាពច្បាស់លាស់លើទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់ និងតម្រូវឱ្យមានការបកស្រាយពន្យល់តាមលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រជាក់លាក់។

នៅពេលដែលសង្គមមួយ មានមនុស្សភាគច្រើនជឿលើមន្តអាគម ជាងជាងវិទ្យាសាស្ត្រ, ជឿលើការបន់ស្រន់ ជាជាងសមត្ថភាព, ជឿលើប្រជាភិថុតិ ជាជាងហេតុផល, ជឿលើពាក្យចចាមអារ៉ាម ជាជាងការពន្យល់តាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រនិងផ្លូវច្បាប់, ជឿលើវោហាសាសព្ទនយោបាយ ជាជាងសកម្មភាពនិងសមិទ្ធផលជាក់ស្តែង, ជឿលើការញុះញង់របស់បរទេស ជាជាងជាតិខ្លួនឯង, ជឿលើសីលធម៌ក្លែងក្លាយ ជាជាងសច្ចធម៌, ជឿលើសង្គ្រាមស្រមោល ជាជាងសន្តិភាពជាក់ស្តែង, ជឿលើអ្នករត់ចោលស្រុក ជាជាងអ្នកនៅជាមួយគ្នា, ជឿលើមាត់របស់អ្នកនៅឆ្ងាយរាប់ពាន់យោជន៍ ជាជាងភ្នែកខ្លួនឯង, ជឿលើជាតិសាសន៍ដទៃ ជាជាងជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង, សង្គមបែបនេះដាច់ខាតមិនអាចស្គាល់ភាពរីកចម្រើនពិតប្រាកដនិងយូរអង្វែងបានទេ។

ដូច្នេះ សង្គមយើងមិនត្រូវលើកទឹកចិត្តឱ្យមនុស្សលង់លក់វង្វេងវង្វាន់ក្នុងជំនឿអរូបីមិនសមហេតុផលនោះទេ។ បច្ចុប្បន្ននេះ វិទ្យាសាស្ត្ររីកចម្រើន កប់ពពកគេបានរុករកឃើញភពជាច្រើនដែលនៅជុំវិញផែនដីហើយ គេបង្កើតមនុស្សយន្ត (Robot) បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) និងសម្ភារៈទំនើបៗផ្សេងទៀត ដែលបានកសាងសង្គមមនុស្សជាតិមួយប្រកបដោយភាពស៊ីវិលនិងវឌ្ឍនភាពឥតឈប់ឈរ។ ប្រទេសដែលមានការរីកចម្រើននិងមានវិទ្យាសាស្ត្រជឿនលឿន ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងនោះ ពុំបានផ្អែកទៅលើការបន់ស្រន់ ឬសុំពរពីព្រះជាម្ចាស់ ឬក៏វត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិណាដើម្បីភាពមានបាន សេចក្តីសុខចម្រើន និងដើម្បីជួយឱ្យប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនក្លាយទៅជាមហាអំណាចនោះឡើយ។

ងាកមករឿងការពារខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនយើងវិញ ដើម្បីឱ្យខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែនយើងរឹងមាំ និងគង់វង្សយូរអង្វែងនោះ គេត្រូវតែកំណត់យកយន្តការច្បាប់ជាចម្បង ដូចជាការបោះបង្គោលព្រំដែនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសជាប់ខាងរបស់កម្ពុជា ដែលត្រូវមានការទទួលស្គាល់ទៅវិញទៅមកដោយប្រទេសទាំងសងខាង និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន ដូចអ្វីដែលប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្ដេចមហាបវរធិបតិ ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋគឺជារបងការពារព្រំដែនយ៉ាងរឹងមាំ និងយូរអង្វែង។

ជាមួយគ្នានេះ ការប្រកាសបង្កើតមូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់ព្រំដែន គឺជាការអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលពោរពេញទៅដោយស្មារតីជាតិនិយម ស្នេហាប្រទេស និងទឹកដីរបស់ខ្លួន អាចចូលរួមចំណែកទៅតាមលទ្ធភាពធនធានដែលមាន និងស្មារតីជាតិនិយមដែលខ្លួនបានប្រកាន់ខ្ជាប់ដោយមោះមុត។ លើសពីនេះទៅទៀត ការលើកទឹកចិត្តទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ពិសេសការផ្ដល់ដីទៅដល់ពលរដ្ឋដែលខ្វះខាតដីធ្លីសម្រាប់ការរស់នៅ ឱ្យទៅរស់នៅតាមតំបន់ គឺជាយន្តការដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយទៀត ដើម្បីរួមចំណែកប្រែក្លាយតំបន់ព្រំដែនទៅជាទីប្រជុំជន ជាទីកន្លែងដែលមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព តាមរយៈការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តនានា ដូចជា ទឹក ភ្លើង ផ្លូវ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ វត្តអារាម ទីផ្សារ និងមធ្យោបាយផ្សេងៗទៀត។

នៅពេលដែលមានភូមិករប្រជាជន មានចរន្តសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ការធ្វើដំណើរបានងាយស្រួល នោះគឺជាការសម្រេចបាននូវរបងព្រំដែនដែលមានភាពរឹងមាំនិងគង់វង្សយូរអង្វែង ហើយតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង ក៏នឹងលែងក្លាយទៅជារឿងនិទានឬអាថ៌កំបាំង ដែលអ្នកនយោបាយប្រឆាំងអាចទាញធ្វើជាលេសដើម្បីវាយប្រហារ ចោទប្រកាន់ និងបំភ្លៃការពិតទៀតហើយ។

បញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ក៏នឹងលែងក្លាយទៅជារបៀបវារៈនយោបាយ ដែលគេប្រើប្រាស់ដើម្បីដុតរោលបញ្ហាផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ដើម្បីតែមហិច្ឆតាអំណាចឬផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់គេតទៅទៀត ក៏ព្រោះតែនៅពេលដែលមានការមន្ទិលសង្ស័យ ឬចម្ងល់ចំពោះតំបន់ព្រំដែនណាមួយ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ សុទ្ធតែអាចធ្វើដំណើរទៅពិនិត្យនិងស្វែងយល់បានដោយខ្លួនឯងបាន ជាជាងជឿទៅតាមការញុះញង់និងការបំផុសបំផុលប្រាសចាកការណ៍ពិតជាក់ស្ដែង ពីសំណាក់អ្នកនយោបាយទ្រុស្តជាតិនិងបរទេសអមិត្ត៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃចន្ទ, 26 សីហា 2024 ម៉ោង 05:40 PM

មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា និងការបើកទូលាយឱ្យអ្នកស្នេហាជាតិចូលរួមកសាងជាតិ

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ

នៅថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានប្រកាសបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងកៀងគរថវិកាបន្ថែម សម្រាប់ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន បន្ទាប់ពីមានការបំផុសបំផុលឱ្យមានការតវ៉ាឱ្យដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA)។ ការប្រកាសបង្កើតមូលនិធិពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាកម្ពុជានេះ បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពពេញលេញ និងមិនអាចរំលោភបានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងការបើកចំហរទូលាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលជាអ្នកស្នេហាជាតិទាំងអស់ចូលរួមនៅក្នុងការកសាងរបងការពារជាតិយ៉ាងរឹងមាំគឺ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់បណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង។ ប្រកាសបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជា បានបង្ហាញឱ្យឃើញទិដ្ឋភាពសំខាន់ៗចំនួន៥គឺ៖

១. ជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា៖

ការប្រកាសបង្កើតនូវ “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” ពីសំណាក់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានេះ ជាការបង្ហាញឱ្យសាធារណៈមតិជាតិមើលឃើញកាន់តែច្បាស់អំពីការធានាបាននូវអធិបតេយ្យភាពជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រោះប្រសិនបើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិតជាបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ការគ្រប់គ្រងនៅលើដែនអធិបតេយ្យភាពជាតិពិតប្រាកដមែននោះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងពុំបង្កើតនូវមូលនិធិនេះនោះឡើយ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តលាក់បាំងអំពីការអភិវឌ្ឍនៅតាមតំបន់ទាំងនោះ ដើម្បីបញ្ជៀសជ្រួតជ្រាបបញ្ហានៅតំបន់ព្រំដែនកាន់តែច្រើនពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនត្រឹមតែពុំបានលាក់បាំងនោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចចុះពិនិត្យនិងស្វែងយល់អំពីបញ្ហាព្រំដែន ក៏ដូចជាអំពាវនាវឱ្យមហាជនចូលរួមឱ្យបានច្រើនកុះករថែមទៀតផង។ លើសពីនេះ ការបង្កើត “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” របស់កម្ពុជានេះឡើង រាជរដ្ឋាភិបាលមានបំណងបង្ហាញដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែការពារបានយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន និងពេញលេញនូវដែនអធិបតេយ្យដែលមិនអាចរំលោភបានរបស់កម្ពុជា ហើយប្រសិនបើអធិបតេយ្យនេះត្រូវបានរំលោភដោយប្រទេសជិតខាងពិតមែននោះ រាជរដ្ឋាភិបាលពិតជាមិនអាចប្រកាសបង្កើតឱ្យមានការចូលរួមជាមូលនិធិ ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅនោះទេ ព្រោះប្រទេសជិតខាងនឹងប្រតិកម្ម ហើយតវ៉ានៅជុំវិញរឿងនេះ។ ការទូងស្គរប្រកាសឱ្យមានការចូលរួមជាមូលនិធិកសាងហេរដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមព្រំដែននេះ ក៏ជាចំណែកមួយនៅក្នុងការកសាងខឿនការពារព្រំដែនរបស់កម្ពុជាផងដែរ។

២. ជាការបើកទូលាយឱ្យអ្នកស្នេហាជាតិចូលរួមកសាងជាតិ៖

រាជរដ្ឋាភិបាលបានបើកទូលាយសម្រាប់ការចូលរួមនៅក្នុង “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” ដោយគ្មានការរើសអើងភេទ សាសនា ពណ៌សម្បុរ និងនិន្នាការនយោបាយ ដែលគឺជាការបើកចំហរការចូលរួមជាទូទៅសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពិសេសអ្នកដែលមានស្មារតីជាតិនិយម និងទឹកចិត្តស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ ដែលមានគោលបំណងដូចគ្នាគឺ កសាងនិងការពារជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនឱ្យបានរឹងមាំ។ ការបើកចំហរទូលាយចំពោះការចូលរួមនេះ មានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបមានសិទ្ធិនៅក្នុងការចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិបានពេញលេញ ពិសេសគឺការចូលរួមនៅក្នុងសកម្មភាពអភិវឌ្ឍនានានៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង។

៣. ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបជាម្ចាស់ និងជារបងការពារព្រំដែនយ៉ាងពិតប្រាកដ

ការចូលរួមចំណែកជាថវិកានៅក្នុង “មូលនិធិកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតាមព្រំដែន” គឺជាការចូលរួមដោយផ្ទាល់នៅក្នុងការកសាងខឿនការពារព្រំដែន តាមរយៈការជំរុញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជារូបវ័ន្តនានា នៅតាមបណ្ដោយបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាង ហើយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូបទាំងអស់គឺជាម្ចាស់ និងជារបងការពារព្រំដែនយ៉ាងពិតប្រាកដ ដោយសារតែខឿនការពារព្រំដែនទាំងនេះ កើតចេញមកពីទឹកចិត្តស្នេហាជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយមពិតប្រាកដរបស់ខ្មែរគ្រប់រូប

៤. អ្នកស្នេហាជាតិមានឱកាសបញ្ជាក់អំពីមនសិការជាតិពិតប្រាកដរបស់ខ្លួន

ប្រទេសជាតិនីមួយៗតែងតែមានជនស្នេហាជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួនរាប់មិនអស់ ហើយក៏មានផងដែរអ្នកដែលតែងតែតាំងខ្លួនជាអ្នកស្នេហាជាតិមាតុភូមិផ្ដាច់មុខ ដែលជួនកាលក៏បានព្យាយាមបំផុសបំផុលឱ្យមហាជនក្រោកឡើងទាមទារ តវ៉ា ឬប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ទៅលើប្រធានរឿងណាមួយដែលខ្លួនបំភ្លៃថាជាការខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាតិ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អ្នកស្នេហាជាតិពិតប្រាកដ មានឱកាសបញ្ជាក់អំពីមនសិការជាតិរបស់ខ្លួន តាមរយៈការចូលរួមអភិវឌ្ឍនិងការពារផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ ហើយការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមតំបន់បណ្ដោយព្រំដែន គឺជាមូលដ្ឋានចម្បងមួយនៅក្នុងការចូលរួមចំណែកការពារព្រំដែន ដែលអ្នកស្នេហាជាតិពិតប្រាកដឥតក្លែងក្លាយ គួរតែចូលរួមទៅតាមលទ្ធភាព និងទឹកចិត្តដែលខ្លួនមានចំពោះប្រទេសជាតិមាតុភូមិមួយនេះ។

៥. ការប្រមូលផ្ដុំកម្លាំងជាតិ ចំពោះបញ្ហាអធិបតេយ្យភាព

ស្មារតីជាតិនិយមដ៏រឹងមាំដែលអាចការពារប្រទេសជាតិ ការពារអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនបានគង់វង្ស គឺជាស្មារតីជាតិនិយមដែលមានការឯកភាពផ្ទៃក្នុងរបស់ជាតិ ហើយមិនថាពេលណាជាពេលណានោះទេ ការពង្រឹងឯកភាពផ្ទៃក្នុងរបស់ជាតិគឺជាមូលដ្ឋានដ៏រឹងមាំដើម្បីការពារជាតិ ប្រជាជន និងទឹកដី ដូចពាក្យស្លោកខ្មែរមួយឃ្លាបានលើកឡើងថា “សាមគ្គីរស់ បែកបាក់សាមគ្គីស្លាប់”។ ការធានាបានអធិបតេយ្យភាពនៃប្រជាជាតិ គឺជាការការពារបាននូវឯករាជ្យ និងសិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់ប្រជាជាតិនីមួយៗ ដូច្នេះហើយ ខ្មែរគ្រប់និន្នាការ និងពណ៌សម្បុរនយោបាយទាំងអស់ គប្បីរួបរួមគ្នាឱ្យបាននៅពេលដែលកាលៈទេសៈតម្រូវ នៅក្នុងរឿងអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។ ការចូលរួមដោយផ្ដោតសំខាន់តែទៅលើឧត្ដមប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ គឺជាការចូលរួមប្រកបដោយស្មារតីជាតិនិយម និងមនសិការជាតិពិតប្រាកដ ដែលគួរឱ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយគោរព កោតស្ញប់ស្ញែង និងយកជាគំរូតាម៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃចន្ទ, 26 សីហា 2024 ម៉ោង 03:30 PM

ការរៀបចំទស្សនកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋទៅកាន់ខេត្តរបស់កម្ពុជានៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ ជាការបញ្ចប់នូវការយកព្រំដែនធ្វើជារបៀបវារៈនយោបាយប្រឆាំងកម្ពុជា

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពិសេសសម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានប្រកាសរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ពលរដ្ឋទៅខេត្តទាំង៤របស់កម្ពុជាដែលស្ថិតក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបានធ្វើឱ្យមានបញ្ហាអធិបតេយ្យភាពដូចដែលអ្នកខាងក្រៅស្រុក អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ឬអ្នកវិភាគមួយចំនួនដែលលមិនស្គាល់ពីតថភាពនយោបាយ មិនស្គាល់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋឡើយ។ ការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅកាន់ខេត្តទាំង៤នេះ គឺជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់បន្ថែមទៀត និងជាការជម្រះមន្ទិលសង្ស័យដែលពលរដ្ឋមួយចំនួននៅមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់អំពីការអភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។

ជាការពិតណាស់ អ្នកវិភាគដែលជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរនោះ ក៏អាចទៅចូលរួមដំណើរទស្សនកិច្ចនៅក្នុងខេត្តទាំង៤ក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម នេះផងដែរ ដើម្បីស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់ និងមានមូលដ្ឋានគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការវិភាគ វាយតម្លៃ និងសន្និដ្ឋានប្រកបដោយភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ នៅពេលនោះ គេនឹងអាចប្រៀបធៀបបានថា តើខេត្តទាំង៤នេះ នៅមុននិងក្រោយការដាក់បញ្ចូលនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម មានការអភិវឌ្ឍខុសប្លែកគ្នាយ៉ាងដូចម្ដេចខ្លះ។

សម្រាប់ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ បានធ្វើដំណើរទៅខេត្តទាំង៤នោះ ដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវ ស្វែងយល់ពីស្ថានភាពជាក់ស្ដែង ពីឆ្នាំ២០០២ រហូតដល់ ២០១៧ និងឆ្នាំ២០២២ ពិតជាបានឃើញយ៉ាងច្បាស់អំពីការអភិវឌ្ឍពិតប្រាកដនៅក្នុងខេត្តទាំង៤នេះទាំងក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្កម ក៏ដូចជាការវិវឌ្ឍរីកចម្រើននៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្តផ្សេងៗទៀត។

ការប្រកាសរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទៅកាន់ខេត្តទាំង៤ ពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគឺជាការបើកទូលាយដោយឥតលាក់លៀមទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋនិងអ្នកវិភាគ ក៏ដូចជាអ្នកមាននិន្នាការប្រឆាំងទាំងឡាយឱ្យមានឱកាសសិក្សាស្វែងយល់ និងផ្ទៀងផ្ទាត់ការពិតជាក់ស្ដែងដែលខ្លួនមានមន្ទិល ឬមានការមិនទុកចិត្តចំពោះការអភិវឌ្ឍតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។ នេះក៏ជាការបង្ហាញអំពីសុរិតភាព និងទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចំពោះប្រជាជាតិរបស់ខ្លួន ពិសេសនៅក្នុងការការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពដែលមិនអាចបំពានបានរបស់កម្ពុជា ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ជាងនេះទៅទៀត ការរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ បានបង្ហាញដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាម្ចាស់ប្រទេសថា រាជរដ្ឋាភិបាលគ្មានចេតនានៅក្នុងការបិទបាំងនូវបញ្ហាព្រំដែន ឬបិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន នៅក្នុងការសិក្សាស្វែងយល់អំពីតំបន់ព្រំដែន ឬតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម នោះឡើយ។ ពោលគឺគ្មានអាថ៌កំបាំងដែលត្រូវលាក់កំបាំងចំពោះប្រជាពលរដ្ឋសកម្មដែលជាអ្នកស្នេហាជាតិនោះទេ ហើយនេះក៏ជាការបិទបញ្ចប់នូវល្បិចនយោបាយរបស់ក្រុមប្រឆាំង ដែលចង់បំផុសបំផុលចរន្តជាតិនិយមជ្រុល ដើម្បីបម្រើនូវគោលបំណង និងសម្រេចនូវរបៀបវារៈនយោបាយរបស់ពួកគេដែលនយោបាយប្រឆាំងកម្ពុជា នៅក្នុងការដណ្ដើមអំណាចដែលប្រាសចាកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជាផងដែរ។

មិនត្រឹមតែបើកចំហរដល់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅស្វែងយល់អំពីតំបន់ព្រំដែននោះទេ រាជរដ្ឋាភិបាលថែមទាំងបានធានារ៉ាប់រងនៅក្នុងការចំណាយផ្សេងៗផងដែរ ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកស្នេហាជាតិនិងទឹកដីពិតប្រាកដ ជាអ្នកដែលស្រលាញ់និងមានឆន្ទៈឈឺឆ្អាលនឹងសុខទុក្ខប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន មិនមែនជាអ្នកដែលចេះត្រឹមតែបំផុសបំផុលចរន្តជាតិនិយមជ្រុលដើម្បីតែផលប្រយោជន៍នយោបាយសួនតួរបស់ខ្លួននិងក្រុម ដោយមិនបានគិតគូរអំពីជោគវាសនារបស់ប្រទេសជាតិ ដែលអាចធ្លាក់នៅក្នុងភាពចលាចលដោយសារតែមហិច្ឆតាអំណាចរបស់ខ្លួននិងក្រុមខ្លួននោះឡើយ។ អ្នកនៅក្នុងស្រុកដែល

ជាមួយគ្នានេះ ការរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចខាងលើគឺជាចំណែកមួយនៃការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ផងដែរ តាមរយៈការកើនឡើងនូវនិន្នាការធ្វើដំណើរទេសចរណ៍កម្សាន្តទៅកាន់ខេត្តទាំង៤នេះ ព្រោះនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋមានឱកាសបានទៅដល់មើលឃើញ និងស្គាល់អំពីសក្ដានុពលផ្សេងៗនៅតំបន់នានាក្នុងខេត្តភូមិភាគឦសានទាំងនេះ។ វាពិតជាការផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព ដែលពួកគាត់អាចចែករំលែកបទពិសោធ និងពន្យល់បង្ហាញពីភាពស្រស់ស្អាតនៃទីកន្លែងទាំងឡាយក្នុងតំបន់ ទាក់ទាញអ្នកដទៃទៀតអាចសម្រេចចិត្តទៅលេងកម្សាន្តខេត្តទាំងនោះផងដែរ។

មិនត្រឹមតែអាចចូលរួមក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចដែលរៀបចំដោយរាជរដ្ឋាភិបាលនោះទេ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ក៏អាចធ្វើដំណើរដោយមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួនឬមធ្យោបាយផ្សេងៗទៀត ដើម្បីទៅសិក្សាស្វែងយល់អំពីតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជាជាមួយប្រទេសជិតខាងផងដែរ ដើម្បីជាផ្នែកមួយនៃការស្វែងយល់អំពីការពិត។ ទោះជាយ៉ាងណា តំបន់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាងគឺជាតំបន់ព្រំដែនអន្តរជាតិ ដែលទាមទារឱ្យមានការជូនដំណឹងទៅកាន់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីសម្របសម្រួលនិងជូនដំណឹងទៅកាន់ភាគីម្ខាងទៀត ព្រោះខ្សែបន្ទាត់ព្រំដែន និងបង្គោលព្រំដែនទាំងអស់ គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិរួមរវាងប្រជាជាតិដែលនៅជាប់ខាងគ្នា ហើយភាគីនីមួយៗត្រូវតែជូនដំណឹងទៅភាគីម្ខាងទៀត មុននឹងធ្វើដំណើរចេញចូល ឬទៅលេងកម្សាន្ត ដូចដែលមានចែងនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនិងលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធ ដែលភាគីនីមួយៗបានឯកភាពចុះហត្ថលេខារួមគ្នា។

ការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចស្វែងយល់ទៅដល់តំបន់ព្រំដែនរបស់កម្ពុជា ដែលកំពុងផ្ទុះការសង្ស័យដោយសារតែអ្នកនយោបាយប្រឆាំងដែលអង្គុយតែក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ពុំធ្លាប់បានទៅដល់ទីតាំងជាក់ស្ដែងទាល់តែសោះ តែព្យាយាមបំផុសបំផុល និងបំភ័ន្តបញ្ហានេះ គឺជាការចាំបាច់បំផុតដើម្បីទទួលបានការពិតពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែន ចៀសវាងការជឿទៅតាមតែការបំភ្លៃការពិតដោយសារមហិច្ឆតាអំណាច និងបំពេញរបៀបវារៈនយោបាយដែលគ្មានផលចំណេញទាល់តែសោះសម្រាប់ប្រទេសជាតិ ហើយថែមទាំងរុញពលរដ្ឋនិងយុវជនធ្វើជាខែលនយោបាយ រងគ្រោះជំនួសខ្លួននិងក្រុមខ្លួន។ ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋ ពិសេសយុវជនទាំងអស់គួរតែចូលរួមឱ្យបានផុសផុលនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចស្វែងយល់ស្ថានភាពជាក់ស្ដែង និងតំបន់ព្រំដែនទាំងអស់ដែលខ្លួនមានការសង្ស័យ ឬដែលខ្លួនចង់ផ្ទៀងផ្ទាត់បញ្ជាក់អំពីការពិត ចៀសវាងជឿងប់ងល់តែទៅលើការផ្សព្វផ្សាយរបស់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង ហើយក្លាយខ្លួនទៅជាជនរងគ្រោះនៃមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ក្រុមប្រឆាំង៕

  ថ្ងៃអាទិត្យ, 25 សីហា 2024 ម៉ោង 08:47 AM

ខួប១ឆ្នាំនៃដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា៖ តើរាជរដ្ឋាភិបាលសម្រេចបានអ្វីខ្លះនៅក្នុងនយោបាយការបរទេស?

ដោយ៖ លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

២២ សីហា ២០២៣ - ២២ សីហា ២០២៤ គឺជារយៈពេលគម្រប់១ឆ្នាំគត់ នៃអាណត្តិដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា ដែលមានសម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់គ្នាសុទ្ធសឹងតែសម្លឹងមើលអំពីលទ្ធផលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជា ដែលជាបញ្ញវន្តបញ្ចប់ការសិក្សាពីបស្ចិមប្រទេសថា តើនឹងសម្រេចបានអ្វីខ្លះសម្រាប់មាតុភូមិកម្ពុជា។ គេអាចនិយាយបានថា នៅក្នុងទិដ្ឋភាពគោលនយោបាយជារួម រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា កើតចេញពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែមួយ ដូច្នេះគោលនយោបាយនិងគោលការណ៍រួមក្នុងទំនាក់ទំនងការបរទេសពិតជាពុំមានភាពខុសប្លែកពីរាជរដ្ឋាភិបាលចាស់នោះទេ ប៉ុន្តែរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី មានប្រមុខដឹកនាំថ្មី ដូច្នេះសិល្បៈដឹកនាំក៏ពិតជាប្លែកពីគ្នាផងដែរ។ ផ្ដើមចេញពីការប្រកាសនយោបាយការបរទេស “ពង្រឹងមិត្តចាស់ បង្កើនមិត្តថ្មី” រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា ពិតជាសម្រេចបាននូវលទ្ធផលគួរកត់សម្គាល់មួយចំនួននៅក្នុងនយោបាយការបរទេសរបស់ខ្លួន៖

១. ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងបស្ចិមប្រទេស

ខណៈដែលសម្ដេចធិបតី ជាមេដឹកនាំដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីអង់គ្លេសនិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងរយៈពេល១ឆ្នាំនេះ សម្ដេចធិបតីបានដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាលជាមួយនឹងសិល្បៈដឹកនាំផ្ទាល់របស់ខ្លួន ដូច្នេះហើយ សម្ដេចក៏ជាមេដឹកនាំដែលអាចភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងបានកាន់តែល្អប្រសើរជាមួយបស្ចិមប្រទេស។ កន្លងមក បណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួន បានសម្លឹងមកមើលកម្ពុជានៅក្នុងរូបភាពអវិជ្ជមាន ពិសេសមានការយល់ឃើញពីជ្រុងផ្សេងៗថា កម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងការបរទេស ដែលល្អៀងខ្លាំងទៅរកតែសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅក្នុងអាណត្តិដឹកនាំនៃរាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា សម្ដេចធិបតី បានបង្ហាញកាន់តែច្បាស់អំពីគោលនយោបាយបើកចំហរទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាមិត្តដែលមានគោលដៅដូចគ្នាគឺ កិច្ចសហប្រតិបត្តិដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ដែលជាគោលនយោបាយការបរទេសផ្កាចម្រុះពណ៌។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា បានប្រកាន់យកគោលការណ៍ ““ពង្រឹងមិត្តចាស់ បង្កើនមិត្តថ្មី” នៅក្នុងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិរបស់ខ្លួន ដែលជាការត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការពង្រឹងនូវតួនាទីរបស់កម្ពុជានៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិ ហើយបណ្ដាប្រទេសបស្ចិមលោកមួយចំនួនដែលជាមិត្តចាស់របស់កម្ពុជា ក៏ជាគោលដៅមួយក្នុងចំណោមគោលដៅជាច្រើនទៀតផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង នៅក្នុងទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-បារាំង ដែលសម្ដេចធិបតីបានអះអាងថាជា ទំនាក់ទំនងដែលមានលក្ខណៈពិសេសនោះ ត្រូវបានពង្រឹងបន្ថែមទៅទៀតនៅដើមអាណត្តិដឹកនាំរបស់សម្ដេច តាមរយៈដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅកាន់សាធារណរដ្ឋបារាំង កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៤ ដោយមេដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-បារាំង បានឯកភាពគ្នានៅក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនង ក្នុងគោលដៅសម្រេចឱ្យបាននូវភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ មិនមែនត្រឹមផ្អែកលើលក្ខណៈសម្បត្តិ ដែលបារាំងជាប្រទេសឈានមុខនៅក្នុងសហគមន៍អឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ទំនងជាការសម្លឹងឃើញរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ ចំពោះយុទ្ធសាស្ត្ររបស់មហាអំណាចបារាំង ដែលមានគោលជំហរងាកមកពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ពិសេសអតីតប្រទេសស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមរបស់ខ្លួន តាមរយៈការស្វែងយល់អំពីតម្រូវការជាក់ស្ដែងរបស់ប្រទេសជាដៃគូក្នុងតំបន់នេះ ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។ នៅក្នុងអត្ថន័យនេះ មេដឹកនាំបារាំងពិតជាបានទទួលស្គាល់នូវតម្លៃជាយុទ្ធសាស្ត្រ ក៏ដូចជាមើលឃើញនូវចេតនារបស់មេដឹកនាំកម្ពុជា នៅក្នុងការបន្តធ្វើជាដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អ ជាមួយនឹងមហាអំណាចពិភពលោកមួយនេះផងដែរ។ ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងមហាអំណាចបារាំង ជាច្រកទ្វារមួយទៀតដែលផ្ដល់លទ្ធភាពឱ្យកម្ពុជា អាចឈានទៅបង្កើនទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងៗទៀត។ បើទោះបីជានេះទើបតែជាដំណាក់កាលដំបូងនៃការពង្រឹងទំនាក់ទំនងឱ្យល្អប្រសើរឡើងវិញ នៅក្រោយពីមានការយល់ឃើញផ្សេងគ្នារវាងកម្ពុជានិងអឺរ៉ុបនៅក្នុងសំណុំរឿងខ្លះក្ដី ប៉ុន្តែវាគឺជាការចាប់ផ្ដើមដ៏ល្អប្រសើរមួយសម្រាប់នយោបាយការបរទេស និងឈានទៅសម្រេចបាននូវទស្សនវិស័យការបរទេស ដែលផ្ដោតសំខាន់លើការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា។

២. ការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាម៉េរិក

ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលហាក់បាននៅទ្រឹងដោយសារតែមានភាពរកាំរកូសខ្លះៗដោយយោងទៅលើហេតុផលមួយចំនួននាពេលកន្លងទៅ ត្រូវបានចាប់ផ្ដើមពង្រឹងឡើងវិញនៅដើមអាណត្តិដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា ដោយភាគីទាំងពីរ កម្ពុជា-សហរដ្ឋអាម៉េរិក បានឯកភាពគ្នា នៅក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនង និងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី។ គោលបំណងនេះ ត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងឱកាសនៃដំណើរទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការរបស់លោក Lloyd James Austin នៅកម្ពុជា ដោយរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិសហរដ្ឋអាម៉េរិករូបនេះ បានបង្ហាញនូវគោលបំណងពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយកម្ពុជា លើវិស័យជាពិសេសនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធារវាងប្រទេសទាំងពីរ។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកគឺជាដៃគូដ៏សំខាន់មួយរបស់កម្ពុជា ទាំងនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ការអភិវឌ្ឍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធា ប៉ុន្តែដោយសារតែមានការយល់ឃើញផ្សេងពីគ្នានៅក្នុងបញ្ហាមួយចំនួន ក៏ដូចជាមានទស្សនៈទីទៃពីគ្នានៅក្នុងរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់និងពិភពលោក ឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈការប្រជែងយុទ្ធភូមិសាស្ត្ររបស់មហាអំណាច កិច្ចសហប្រតិបត្តិនិងជំនួយយោធា មួយចំនួនត្រូវបានអាក់ខាន។ ទោះជាយ៉ាងណា ការបង្ហាញនូវគោលបំណងដូចគ្នានៅក្នុងការពង្រឹងនិងពង្រីកទំនាក់ទំនងក៏ដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិរវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-សហរដ្ឋអាម៉េរិក គឺជាការចេញដំណើរប្រកបដោយសេចក្ដីរំពឹងខ្ពស់នៃរាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា នៅក្នុងស្ដារទំនាក់ទំនងល្អ ក៏ដូចជាការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាងប្រទេសទាំងពីរ ឱ្យកាន់តែប្រកបដោយថាមភាពឡើងជាបន្តបន្ទាប់នាំពេលអនាគត។ នេះគឺជាចំណុចដែលគួរឱ្យសាទរសម្រាប់វឌ្ឍនភាពនៃនយោបាយការបរទេសកម្ពុជា នៅដើមអាណត្តិដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា។

៣. ការពង្រឹងជំហរឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា

នៅក្នុងបរិបទនៃការវិវត្តជាបន្តបន្ទាប់នៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងការប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នាឥតឈប់ឈររវាងមហាអំណាចពិភពលោក កម្ពុជាដែលជាប្រទេសតូច និងមានសេដ្ឋកិច្ចនៅទន់ខ្សោយនៅឡើយនោះ នៅតែបន្តប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ឯករាជ្យ ដើម្បីថែរក្សាសន្តិភាព និងបន្តការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងគោលបំណងនេះ ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន ប្រទេសតូចនិងទន់ខ្សោយត្រូវតែរំពឹងទៅលើច្បាប់អន្តរជាតិជាគោល និងជាមូលដ្ឋាននៅក្នុងការការពារខ្លួនពីការបំពានរបស់មហាអំណាច ឬប្រទេសធំៗនៅក្នុងតំបន់។ ជាបន្តបន្ទាប់រៀងមក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តែងតែប្រកាសអំពីជំហរឯករាជ្យរបស់ខ្លួននៅក្នុងការសម្រេចចិត្តទាំងឡាយ ទាំងនៅក្នុងការជ្រើសរើសយកមាគ៌ាសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេស និងទាំងនៅក្នុងការសម្រេចចិត្តគាំទ្រឬប្រឆាំងនៅក្នុងបញ្ហាអន្តរជាតិនានា ដែលខ្លួនមានសិទ្ធិចូលរួមបោះឆ្នោតឬធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្ត ពិសេសនៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ទោះជាយ៉ាងណា ការពឹងផ្អែកទៅលើច្បាប់ដើម្បីធានាឯករាជ្យរបស់ប្រទេសមួយ ពិតជាមិនគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ពោលគឺមេដឹកនាំនៃប្រទេសនោះ ត្រូវតែពង្រឹងភាពធន់ និងភាពរឹងមាំនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិរបស់ខ្លួនផងដែរ។ ប្រទេសមួយនៅតែបន្តពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើប្រទេសឬរដ្ឋដទៃ នៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសជាតិ នោះគេមិនអាចធានាបាននូវឯករាជ្យរបស់ខ្លួនបានពេញលេញនោះទេ ព្រោះរដ្ឋមួយ ដែលបន្តពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកទៅលើប្រទេសដទៃនៅក្នុងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ឬនៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិខ្លួន តិចឬច្រើន រដ្ឋនោះនឹងទទួលរងឥទ្ធិពល ឬការដាក់សម្ពាធដោយផ្ទាល់ ពីសំណាក់រដ្ឋបរទេសដែលខ្លួនពឹងផ្អែកខ្លាំងនោះ នៅពេលដែលមេដឹកនាំនៃរដ្ឋនោះ មានការយល់ឃើញខុសគ្នានៅក្នុងបញ្ហានយោបាយការបរទេស ឬនៅក្នុងបញ្ហាតំបន់និងអន្តរជាតិជាដើម។ ក្នុងន័យស្របគ្នានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា បានមើលឃើញថា កម្ពុជាត្រូវតែមានឯករាជ្យភាពនៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូនរបស់ខ្លួន។ ហេតុនេះហើយ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានសម្រេចចិត្តកសាង “ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ” ដែលនឹងក្លាយទៅជាច្រកដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹកទៅកាន់សមុទ្រ ដែលមានអត្ថន័យជាប្រវត្តិសាស្ត្រ នៅថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤កន្លងទៅនេះ។ ជាការពិតណាស់ ថ្វីដ្បិតតែ គម្រោងព្រែកជីកនេះ ត្រូវបានរងការរិះគន់ មួលបង្កាច់ការពិត និងបង្ហាញអំពីកង្វល់បង្កប់ជាមួយនឹងរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយពីសំណាក់ប្រទេសមួយចំនួនយ៉ាងណាក្ដី ក៏ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចចិត្តប្រកបដោយឯករាជ្យម្ចាស់ការជំរុញឱ្យចេញជារូបរាងគម្រោងព្រែកជីកនេះ ដើម្បីផលប្រយោជន៍នៃការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន នៅក្នុងនាមកម្ពុជាជាប្រទេសមានអធិបតេយ្យពេញលេញ។

៤. រក្សាបាននូវជំហរអព្យាក្រឹត្យ និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ

កម្ពុជា ក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ឯករាជ្យ និងជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ពិតជាមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតមួយសម្លេង ដូចគ្នាទៅនឹងបណ្ដាប្រទេសនិងមហាអំណាចនានាផងដែរនៅឯមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះ ការគាំទ្រឬការចូលរួមនៅក្នុងជំហរ ឬសំណុំរឿងណាមួយនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ពិតជាមានគុណតម្លៃសម្រាប់គូភាគីជម្លោះ ឬភាគីដែលពាក់ព័ន្ធ។ ទោះជាយ៉ាងណា កម្ពុជាដែលមានបទពិសោធឆ្លងកាត់សង្គ្រាមជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងអតីតកាល ទាំងសង្គ្រាមស៊ីវិល សង្គ្រាមឈ្លានពាន និងសង្គ្រាមមនោគមវិជ្ជា ពិតជាមិនចង់ឃើញបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោកទទួលបានសុខសន្តិភាព និងបញ្ចៀសបាននូវការប្រឈមមុខដាក់គ្នាខាងយោធាឬសង្គ្រាមដែលជាផលវិបាកនៃការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាច។ នៅក្នុងន័យនេះហើយ ដែលកម្ពុជាបានបោះឆ្នោតប្រឆាំងនឹងអន្តរាគមន៍យោធារបស់រុស្ស៊ី ទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែននៅឯមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ប៉ុន្តែនៅក្នុងន័យស្រដៀងគ្នានេះដែរ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ក៏បានបដិសេធនៅក្នុងការចូលរួមសន្និសីទស្ដីពីសន្តិភាពអ៊ុយក្រែន ដែលរៀបចំឡើងដោយអ៊ុយក្រែនឡើយ។ ការមិនចូលរួមខាងលើនេះ ក៏ដោយសារសន្និសីទនេះរៀបចំឡើងដោយអ៊ុយក្រែន ដែលជាភាគីមួយនៅក្នុងជម្លោះ ប៉ុន្តែបានទាត់ចោលនូវការចូលរួមរបស់រុស្ស៊ីដែលជាគូប្រឈមរបស់ខ្លួន។ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ការសម្រេចចិត្តប្រកាសមិនចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទសន្តិភាពអ៊ុយក្រែននេះ គឺជាការបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីឯករាជ្យភាព និងអព្យាក្រឹតភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យមួយ ពិសេសគឺជាការប្រកាសបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីការគោរពគោលការណ៍មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពោលគឺ កម្ពុជានឹងមិនចូលរួមនៅក្នុងសម្ព័ន្ធភាពណាមួយ ដើម្បីប្រឆាំងប្រទេសមួយផ្សេងទៀតនោះឡើយ។

ការមិនចូលរួមក្នុងសន្និសីទដែលត្រូវបានរៀបចំឡើង ដើម្បីដាក់បន្ទុកតែទៅលើរុស្ស៊ីដែលជាភាគីម្ខាងនៅក្នុងសង្គ្រាមនេះ គឺជាការបង្ហាញឱ្យឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជានៅតែប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវជំហរឯករាជ្យ និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ដោយកម្ពុជាមានជំហរនយោបាយផ្ទាល់របស់ខ្លួន ដែលមិនចំណុះឱ្យមហាអំណាច ឬបក្សសម្ព័ន្ធណាមួយឡើយ។ បន្ថែមពីនេះ ការសម្រេចចិត្តខាងលើនេះ ក៏ជាការបង្ហាញថា កម្ពុជាគឺជាប្រទេសសន្តិភាពនិយម ផ្ដល់តម្លៃសំខាន់ទៅលើការដោះស្រាយបញ្ហាដោយការចរចាសន្តិវិធី និងមិនគាំទ្រដល់ចេតនាទាំងឡាយដែលព្យាយាមដុតបញ្ឆេះបញ្ហាបន្ថែមនោះឡើយ។

ជារួម នៅក្នុងនយោបាយការបរទេស រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភាបានសម្រេចនូវលទ្ធផលសំខាន់ៗចំនួន ៤គឺ ពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងបស្ចិមប្រទេស លើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ពង្រឹងជំហរឯករាជ្យរបស់កម្ពុជា និងរក្សាបាននូវជំហរអព្យាក្រឹត្យ និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ។ បើផ្អែកទៅលើលទ្ធផលទាំងនេះ គេអាចចាត់ទុកថានេះគឺជាការចាប់ផ្ដើមចេញដំណើរដ៏ល្អប្រសើរមួយនៅដើមអាណត្តិដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលមានសម្ដេចធិបតីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី នៅក្នុងទិដ្ឋភាពទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសជាដៃគូ ក៏ដូចជាការពង្រឹងឯករាជ្យភាព និងអព្យាក្រឹត្យភាពរបស់ខ្លួន ដើម្បីមានជំហររឹងមាំនៅក្នុងការពង្រឹងតួនាទីរបស់កម្ពុជានៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិ។

ទោះជាយ៉ាងណា វាហាក់ដូចជាលឿនពេក នៅក្នុងការវាយតម្លៃអំពីប្រសិទ្ធភាព និងភាពជោគជ័យរបស់រដ្ឋាភិបាលមួយនៅក្នុងរយៈពេលត្រឹម១ឆ្នាំដំបូងនេះ ព្រោះដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលនយោបាយ ឬគោលដៅដែលដាក់ចេញរបស់រដ្ឋាភិបាលមួយ ទាមទារឱ្យមានរយៈពេលគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការប្រតិបត្តិ ហើយសម្រាប់គោលនយោបាយខ្លះ ត្រូវការពេលវេលាមិនត្រឹមតែមួយអាណត្តិ ឬពីរអាណត្តិដឹកនាំនៃរដ្ឋាភិបាលនោះទេ ដើម្បីសម្រេចឱ្យបានជោគជ័យ៕ RAC Media

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 22 សីហា 2024 ម៉ោង 04:59 PM

រយៈពេល១ឆ្នាំនៃដំណើរការរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា៖ លទ្ធផលដែលសម្រេចបាន និងទិសដៅដែលត្រូវបន្ត

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ

ថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ គឺជាថ្ងៃបង្គ្រប់១ឆ្នាំគត់នៃការដឹកនាំប្រទេសរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ដែលមានសម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ គេអាចមើលឃើញទិដ្ឋភាពធំៗចំនួន៣ ដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់គឺ៖ ១. នយោបាយក្នុងប្រទេស ២. គោលនយោបាយការបរទេស និង៣. ចំណុចដែលគួរកែទម្រង់បន្តទៀត។

នៅក្នុងនយោបាយផ្ទៃក្នុង រាជរដ្ឋាភិបាលបានធានាយ៉ាងល្អចំពោះស្ថិរភាពសង្គមនិងនយោបាយកម្ពុជាដែលជាការបន្តពីនីតិកាលមុនៗ នៅក្នុងជំហរនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចជាប់ៗគ្នារហូតដល់ទៅ៧នីតិកាល។ នៅក្នុងនីតិកាលទី៧ រាជរដ្ឋាភិបាលបានធានាស្ថិរភាពនយោបាយ និងស្ថិរភាពសង្គម ដែលផ្ដល់ឱកាសដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ និងបង្កើនភាពស៊ាំនៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេស និងភាពស៊ាំរបស់សង្គមទាំងមូលចំពោះវិបត្តិដែលកំពុងជួបប្រទះជាសាកល។ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា បានចេញដំណើរស្របនឹងគោលនយោបាយដែលខ្លួនបានដាក់ចេញ នៅក្នុងការប្រកាសគោលនយោបាយដំបូងៗរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលប្រកាសនៅរដ្ឋសភា ក៏ដូចជាការសន្យាជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋ។ ពោលគឺ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញដំណើរស្របទៅតាមគោលនយោបាយដែលខ្លួនបានប្រកាស ដូចជាការផ្ដល់មូលនិធិសង្គម និងផ្ដល់នូវការបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈជាដើម សុទ្ធសឹងតែជាការចាប់ផ្ដើមចេញដំណើរបានយ៉ាងល្អ។ នៅក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈ បើទោះបីជាតួលេខនៃការបណ្ដុះបណ្ដាលហាក់មានភាពខុសគ្នាបន្តិចបន្តួច ប៉ុន្តែយើងឃើញថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញដំណើរដោយភាពជាក់ស្ដែងនិយមស្របទៅតាមការសន្យារបស់ខ្លួន។ ជាមួយគ្នានេះ ចំណុចសំខាន់មួយទៀតនោះគឺ ការធានាបាននូវស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច បើទោះបីជាកម្ពុជាក៏ដូចជាបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀតសុទ្ធសឹងតែស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាល ដែលពិភពលោកកំពុងរំជើបរំជួលលើបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដោយសារតែវិបត្តិ វិបត្តិដែលអូសបន្លាយដោយសារតែការរីករាលដាលកូវីដ-១៩ក្ដី កម្ពុជាដែលជាប្រទេសតូច និងសេដ្ឋកិច្ចនៅទន់នៅឡើយនោះ ក៏រាជរដ្ឋាភិបាលធានាបាននូវភាពនឹងនរនៃម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនបានផងដែរ។ បន្ថែមពីលើនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧នៃរដ្ឋសភា ក៏បានអនុវត្តស្របទៅតាមបាវចនា នៃគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន ដែលផ្ដោតសំខាន់លើមូលធនមនុស្ស ទឹក ភ្លើង ផ្លូវ និងបច្ចេកវិទ្យាផងដែរ តាមរយៈការជំរុញការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សនៅក្នុងវិស័យផ្សេងៗ ការបន្តកសាងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រនិងទឹកស្អាត ការអនុវត្តគម្រោងកែលម្អនិងកសាងផ្លូវដឹកជញ្ជូនផ្សេងៗ ការជំរុញនូវការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធអគ្គិសនី ព្រមទាំងការទាក់ទាញការវិនិយោគពីក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាទំនើបពីបណ្ដាប្រទេសនានា ក៏ដូចជាការលើកទឹកចិត្តដល់វិស័យនវានុវត្តន៍និងបច្ចេកវិទ្យា តាមរយៈការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធាននិស្សិតនៅតាមគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរបស់រដ្ឋផងដែរ។ ការខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបានបង្ហាញថា រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ ពិតជាបានខ្នះខ្នែងនៅក្នុងការសម្រេចឱ្យបាននូវការកែប្រែនិងអភិវឌ្ឍសង្គមឱ្យស្របទៅតាមបាវចនានៃយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួនផងដែរ។

អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរនោះគឺ ការអនុវត្តគម្រោងដ៏មហិមា ដែលមានចរិតជាប្រវត្តិសាស្ត្រយូរអង្វែងរបស់ជាតិនោះគឺ ការចេញដំណើរបើកការដ្ឋានព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ដែលមិនត្រឹមតែជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនោះទេ តែប្រជាពលរដ្ឋរាប់លាននាក់បានចូលរួមអបអរសាទរ ក៏ដូចជាសាទរទៅលើការអនុវត្តជាក់ស្ដែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលសម្រេចបាននៅមុនការសន្យារបស់ខ្លួនទៅទៀត។ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧បានចេញដំណើរប្រកបដោយភាពស្វាហាប់ ផ្អែកលើគោលនយោបាយដែលបានដាក់ចេញនៅដើមអាណត្តិ និងក្នុងការឃោសនារបស់ខ្លួនផងដែរ។

នៅក្នុងគោលនយោបាយការបរទេស រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ គឺជានយោបាយការបរទេសទន់ភ្លន់ បត់បែន ប្រកបដោយភាពរស់រវើក និងស្វាហាប់ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលបានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយអនុវត្តនូវនយោបាយមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ពោលគឺនយោបាយផ្កាចម្រុះពណ៌ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលបានថែរក្សានិងជំរុញទំនាក់ទំនងល្អនិងប្រកបដោយភាពជិតស្និទ្ធជាមួយគ្រប់បណ្ដាប្រទេស និងមហាអំណាចទាំងអស់។ ជាតឹកតាងសំខាន់ដែលគេអាចមើលឃើញដោយងាយនោះគឺ នៅក្នុងឆ្នាំដំបូងនៃការដឹកនាំរបស់សម្ដេចធិបតី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជា ដែលពីមុនមក អ្នកលើកទស្សនៈនយោបាយ និងអ្នកវិភាគមួយចំនួន បានអះអាងថា កម្ពុជាហាក់មិនមានភាពជិតដិតជាមួយនឹងសហរដ្ឋអាម៉េរិកនៅក្នុងវិស័យយោធា និងវិស័យផ្សេងៗ។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅដើមអាណត្តិដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ មេដឹកនាំកម្ពុជាបានប្រើប្រាស់សិល្បៈការទូតប្រកបដោយភាពបត់បែននៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ចិន និងរុស្ស៊ី បើទោះបីជាសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន និងសង្គ្រាមនៅតំបន់មជ្ឈិមកំពុងតែបន្តក៏ដោយ ក៏រាជរដ្ឋាភិបាលអាចរក្សាបាននូវទំនាក់ទំនងបត់បែន ទន់ភ្លន់ តាមសភាពការណ៍ជាក់ស្ដែង នៃបច្ចុប្បន្នភាពពិភពលោកនេះ។ រីឯនយោបាយការទូតក៏ដូចគ្នាផងដែរ ពោលគឺ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្ទាល់តែម្ដង តែងតែបានព្យាយាមជួបជាមួយនឹងអ្នកជំនួញ ក៏ដូចជាធុរជនធំៗ នៅក្នុងពេលដែលសម្ដេចអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅគ្រប់បណ្ដាប្រទេស ដែលសម្ដេចអញ្ជើញទៅ ទាំងនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការ ឬនៅក្នុងឱកាសចូលរួមវេទិកាតំបន់និងពិភពលោក ដោយសម្ដេចតែងតែបានជួបជាមួយធុរជនធំៗ ក្រុមហ៊ុនធំៗ ក៏ដូចជាតែងតែបានអនុញ្ញាតឱ្យធុរជនទាំងនោះចូលជួបសម្ដែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារធុរកិច្ច នៅក្នុងពេលដែលធុរជនទាំងនោះអញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា។ ជាមួយគ្នានេះ សម្ដេចធិបតីក៏បានបង្ហាញនូវសក្ដានុពល និងជំរុញបង្កើនការទាក់ទាញការវិនិយោគពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនជាច្រើន ដើម្បីបង្កើនឱកាសការងារជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរ ដែលទាំងនេះ ជាផ្នែកមួយនៃការជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ច ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវគោលដៅកសាងប្រទេសកម្ពុជា ក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។ មួយវិញទៀត យើងសង្កេតឃើញថា រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧បានប្រកាន់ជំហរការទូតបត់បែន ដោយបានបង្កើនភាពស៊ាំរបស់ខ្លួន នៅក្នុងបរិការណ៍នៃការប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយដ៏ស្រួចស្រាល់របស់មហាអំណាច។

ដូច្នេះភាពបត់បែន និងការគោរពតាមនិយាមអន្តរជាតិ ក៏ដូចជារដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនដែលបានចែងយ៉ាងច្បាស់នេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧បានបង្កើនភាពស៊ាំនៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងដ៏ស្រួចស្រាល់ក្នុងភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គ្មានប្រទេសជាតិឬរដ្ឋណាមួយ ដែលអាចអភិវឌ្ឍជាតិបានល្អប្រសើរ ដោយគ្មានការកែទម្រង់ជាបន្តបន្ទាប់តាមលំដាប់ពេលវេលានោះទេ។ ហេតុនេះហើយ បើទោះបីជារាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ បានចេញដំណើរប្រកបដោយភាពស្វាហាប់និងល្អយ៉ាងក៏ដោយ ក៏នៅមានចំណុចមួយចំនួនទៀតដែលរាជរដ្ឋាភិបាលគួរឆ្លុះបញ្ចាំងពិនិត្យមើល និងកែទម្រង់បន្ថែមទៀតផងដែរ។ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ត្រូវតែបន្តការកាត់សាច់ស្អុយចេញ ដែលវិធានការនេះ ធ្លាប់ត្រូវបានលើកឡើងនៅក្នុងនីតិកាលមុនៗមកម្ល៉េះ។ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ត្រូវតែចាត់វិធានការចំពោះអ្នកដែលប្រព្រឹត្តសកម្មភាពអសកម្ម ប្រាសចាកពីគោលការណ៍ច្បាប់ និងរារាំងការសម្រេចបាននូវគោលដៅចម្បងៗរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ពោលគឺរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែហ៊ានអាកាត់ចំពោះជនទាំងឡាយណា ដែលប្រព្រឹត្តខុសឆ្គងប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ះពាល់ដល់គោលនយោបាយអភិវឌ្ឍប្រទេសនិងគោលការណ៍គាំពារប្រជាពលរដ្ឋដែលដាក់ចេញដោយរាជរដ្ឋាភិបាល។ ជនទាំងអស់នេះ អាចជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីរាជការសាធារណៈនៅក្នុងមុខតំណែង ក៏ដូចជាធុរជនដែលមានចេតនាទុច្ចរិត ដែលធ្វើសកម្មភាពបង្កផលប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ បំផ្លាញផលប្រយោជន៍សង្គមជាតិ រារាំងដំណើរវឌ្ឍនភាពប្រទេស ឬក៏ធ្វើឱ្យអសកម្មនូវការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋជាដើម។ អ្នកទាំងអស់នេះ គួរតែត្រូវបានចាត់វិធានការឱ្យបានតឹងរ៉ឹង ឬកាត់ទោសទៅតាមច្បាប់ដែលមានជាធរមានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ត្រូវតែបង្កើនទំនុកចិត្តពីសាធារណជនចំពោះមន្ត្រីមុខងារសាធាណៈ បន្តបង្ខិតសេវាសាធារណៈឱ្យទៅដល់ជិតប្រជាពលរដ្ឋ ពង្រឹងគុណភាពនិងប្រសិទ្ធភាពនៃការផ្ដល់សេវាជូនដល់មហាជន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បច្ចុប្បន្ន មានការជជែកវែកញែកគ្នា អំពីការព្រួយបារម្ភ និងមានការលើកឡើងអំពីការរអ៊ូរទាំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន អំពីការបាត់បង់ជំនឿចិត្តរបស់ពលរដ្ឋទៅលើមន្ត្រីមុខងារសាធារណៈដែលរាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ត្រូវតែរកឱ្យឃើញនូវមូលហេតុដែលនាំទៅដល់ការបាត់បង់ជំនឿចិត្តនេះ ហើយដោះស្រាយឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ ការបាត់បង់ជំនឿចិត្តពីសាធារណជនលើមន្ត្រីសាធារណៈ គឺជាគ្រោះថ្នាក់ដ៏ធំមួយ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវតែដោះស្រាយឱ្យបាន ព្រោះនៅពេលដែលប្រជាជនបាត់បង់ទំនុកចិត្តលើមន្ត្រីមុខងារសាធារណៈ ការគាំទ្រចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលនឹងអាចថមថយចុះ ឬបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពរហូតដល់បាត់បង់ឱកាសនៅក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋតែម្ដង។ បន្ថែមពីលើនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភាគួរតែជំរុញមន្ត្រីនិងសមាជិករបស់ខ្លួន ឱ្យអនុវត្តគោលនយោបាយដែលបានដាក់ចេញ ឱយដើរស្របគ្នាទៅនឹងបាវចនារបស់ខ្លួន ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្លាយទៅជាកោសិកាដែលប្រកបដោយថាមភាព និងមានភាពខ្លាំង ក៏ដូចជាភាពធន់ឆ្លើយតបទៅនឹងការផ្លាស់ប្ដូរជាយថាហេតុណាមួយដែលអាចកើតមានឡើង៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 22 សីហា 2024 ម៉ោង 09:13 AM

ទស្សនទាន ជុំវិញការវិវត្តស្ថានការណ៍នយោបាយនៅក្នុងប្រទេសថៃ

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ

នៅក្នុងរវាង២០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ស្ថានការណ៍នយោបាយនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រថៃ ដែលជាប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា មានការរំជើបរំជួល ផ្លាស់ប្ដូរ ក៏ដូចជារដ្ឋប្រហារជាដើម ជាច្រើនករណី។ ថ្មីៗនេះ មានការសម្រេចដកតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីពីលោក ស្រេដ្ឋា ថាវីស៊ីន ដោយសារហេតុផលតែងតាំងមន្ត្រីមិនស្របនឹងច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រថៃ និងមានការស្នើតែងតាំងបេក្ខភាពនាយរដ្ឋមន្ត្រីឡើងវិញ ដែលមានពីគណបក្សភឿថៃ គឺលោកស្រី ផៃថុងថាន ដែលជាកូនស្រីពៅរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ត្រា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលត្រូវបានគេធ្វើរដ្ឋប្រហារកាលពីឆ្នាំ២០០៦។

លោកស្រី ផៃថុងថាន បានទទួលជោគជ័យនៅក្នុងការបោះឆ្នោតគាំទ្រពីសំណាក់សមាជិករដ្ឋសភាថៃ ឱ្យក្លាយជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រមទាំងទទួលបានត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រថៃ ត្រាស់បង្គាប់តែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្លូវការរបស់ព្រះរាជាណាចក្រថៃផងដែរ។ លោកស្រី ផៃ ថុងថាន បានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្ត្រីទីពីរ និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីក្មេងជាងគេរបស់ប្រទេសថៃនិងក្មេងជាងគេនៅក្នុងពិភពលោកក្នុងវ័យ ៣៨ឆ្នាំ ខណៈដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃជាស្ត្រីដំបូងគឺ លោកស្រី យីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត់ត្រា ដែលជាប្អូនស្រីពៅរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ដែលកាលពីឆ្នាំ២០១៤ ត្រូវយោធាថៃធ្វើរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ពីតំណែង។

ការប្រែប្រួលនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសថៃ បានចាប់ផ្ដើមកើតមានឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០០១ ឆ្នាំដែលលោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត់ត្រា ជាបេក្ខភាពមកពីគណបក្សថៃរ៉ាត់ថៃ បានជាប់ឆ្នោតក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលបង្កការប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងនយោបាយប្រទេសថៃ។ ក្រោមអាណត្តិដឹកនាំរបស់លោក លោក ថាក់ស៊ីន បានបង្កើតគោលនយោបាយគាំពារអ្នកក្រ (Pro-poor policy) ដែលបង្កើតជាចរន្តសេដ្ឋកិច្ចថ្មីមួយ ធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសថៃបានស្ទុះងើបឡើង រួមទាំងការងើបផុតចេញពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីផងដែរ។ តាមរយៈគោលនយោបាយរបស់លោក ថាក់ស៊ីណូមិក (Thaksinomic) ដែលក្លាយជាទ្រឹស្ដីសម្រាប់ការដឹកនាំប្រទេសថៃនាពេលនោះ និងបានចែងអំពីគោលនយោបាយគាំពារអ្នកក្រ (Pro-poor policy)។ នៅមុនការដឹកនាំរបស់លោក ថាក់ស៊ីន គោលនយោបាយគាំពារអ្នកក្រនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយព្រះមហាក្សត្រថៃ ព្រះរាជារាម៉ាទី៩ គឺ ព្រះអង្គ ភូមិបុល អាឌុលយ៉ាដេត ដែលជាតួអង្គដ៏សំខាន់នៅក្នុងនយោបាយថៃ ប៉ុន្តែក្រោយលោក ថាក់ស៊ីន ឡើងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកក៏បានក្លាយជាតួអង្គសំខាន់មួយទៀតនៅក្នុងនយោបាយថៃ ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋថៃនៅទូទាំងប្រទេស ពិសេសពលរដ្ឋថៃនៅតាមទីជនបទទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីគោលនយោបាយ គាំពារអ្នកក្រនេះ តាមរយៈការបង្កើតមូលនិធិភូមិ និងមូលនិធិផ្សេងៗទៀត ដើម្បីជំរុញកសិផលថៃឱ្យមានទីផ្សារ ជំរុញឱ្យប្រជាកសិករថៃ ទទួលបានជីវភាពធូរធារ។

គោលនយោបាយគាំពារប្រជាជនក្រីក្ររបស់លោក ថាក់ស៊ីន ត្រូវបានអនុវត្តប្រកបដោយភាពជោគជ័យ ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកកើនឡើង ដែលនេះគឺជាហេតុផលនាំទៅដល់ការកើតឡើងនូវវិបត្តិនយោបាយ ដោយមានការប្រកួតប្រជែងប្រជាប្រិយភាពរវាងបរមរាជវាំងនិងត្រកូលលោក ថាក់ស៊ីន ហើយបញ្ហានេះបានបន្តជះឥទ្ធិពលរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ប្រជាប្រិយភាពតាមរយៈនយោបាយគាំពារប្រជាជនក្រីក្រ បានផ្ដល់នូវតួនាទីយ៉ាងសំខាន់របស់ត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត់ត្រានៅក្នុងនយោបាយថៃ ដែលប្រជាជនថៃភាគច្រើនគាំទ្រលោកថាក់ស៊ីន ហើយបើទោះជាលោកត្រូវបានគេធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅឆ្នាំ២០០៦ក្ដី ជាបន្តបន្ទាប់ត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត់ត្រាដែលបានចូលរួមការបោះឆ្នោត តែងតែទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាជន។

ជាក់ស្ដែងសាច់ញាតិបង្កើតនិងសាច់ថ្លៃរបស់ លោក ថាក់ស៊ីន ដែលបានជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃជាបន្តបន្ទាប់រួមមាន លោកស្រី យីងឡាក់ (ជាប្អូនស្រីពៅបង្កើតរបស់ លោក ថាក់ស៊ីន) លោក សាម៉ាក់ សុនដរ៉ាវេត (ជាបងថ្លៃរបស់ លោក ថាក់ស៊ីន) លោក ស៊ុមឆៃ វង់សុវ៉ាត (ជាប្អូនថ្លៃរបស់ លោក ថាក់ស៊ីន) និងចុងក្រោយនេះគឺលោកស្រី ផៃ ថុងថាន ដែលជាកូនស្រីពៅបង្កើតរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ផ្ទាល់តែម្ដង។ ដូច្នេះហើយ ត្រកូលស៊ីណាវ៉ាត់ត្រាបានដឹកនាំប្រទេសថៃ ក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលសបញ្ជាក់ថា លោក ថាក់ស៊ីន ជាអ្នកនយោបាយដ៏មានឥទ្ធិពលមួយរូប បើទោះបីជាលោកមានទោសទណ្ឌ ឬត្រូវនិរទេសយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោកមានយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយនៅក្នុងការរៀបចំឱ្យកូនស្រីរបស់លោក ទទួលបានលទ្ធភាពនៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេសថៃផងដែរ។ ពោលគឺ លោកបានរៀបចំសេនារីយ៉ូដ៏ល្អឥតខ្ចោះមួយ ដែលប្រជាពលរដ្ឋថៃអាចទទួលយកបាន ព្រោះដ្បិតតែលោកស្រី ផៃ ថុងថាន ជាកូនស្រីអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏ប៉ុន្តែលោកស្រីទទួលបានការគាំទ្រពីសំណាក់ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោត មានការផ្ដល់ទំនុកចិត្តតែងតាំងពីរដ្ឋសភា និងការប្រោសព្រះរាជទានតែងតាំងជាផ្លូវការ ដែលមិនមែនជាការស្នងតំណែងដោយត្រកូល គ្មានការបោះឆ្នោតតាមប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ។

ប្រសិនបើគេពិនិត្យមើលស្ថានការណ៍នយោបាយថៃ និងស្ថានការណ៍នយោបាយរបស់កម្ពុជា គឺមានចំណុចដូចគ្នានិងមិនដូចគ្នា។ ចំណុចដូចគ្នានោះគឺ មានកូនរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេស បន្តដឹកនាំ ប៉ុន្តែរបៀបនៃការចាត់ចែង ស្ថានភាពនយោបាយ និងលក្ខខណ្ឌច្បាប់មានលក្ខណៈខុសគ្នាផងដែរ។ សម្រាប់ប្រទេសថៃ គឺជាប្រទេសដែលមានការធ្វើរដ្ឋប្រហារ និងការរៀបចំតាក់តែងនិងអនុម័តរដ្ឋធម្មនុញ្ញឡើងវិញជាញឹកញាប់ បើធៀបនឹងបណ្ដាប្រទេសនានាលើពិភពលោក ព្រោះនៅរៀងរាល់ពេលធ្វើរដ្ឋប្រហារម្ដងៗ គេឃើញតែងតែមានការរៀបចំតាក់តែងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ដែលនេះជាបែបបទនៃគោលការណ៍ដឹកនាំរដ្ឋ។ បើទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ប្រទេសថៃនៅតែបន្តមានការអភិវឌ្ឍ ក៏ព្រោះតែប្រទេសថៃបានត្រៀមលក្ខណៈនៅក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរ ទទួលយកស្ថានការណ៍នៃការផ្លាស់ប្ដូរនយោបាយជានិច្ច ជាមួយនឹងស្ថានភាពសង្គមរឹងមាំ ក៏ដូចជាការយល់ដឹងច្រើនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋថៃអំពីស្ថានភាពសង្គម ជាហេតុពុំបណ្ដាលឱ្យប្រទេសថៃជាប់គាំងនយោបាយ ឬឈានទៅដល់ការផ្ទុះសង្គ្រាមនោះឡើយ។ នៅពេលដែលស្ថានការណ៍នយោបាយប្រទេសមានភាពវឹកវរ ក្រុមយោធានៃប្រទេសនេះតែងតែចេញមុខមកធ្វើរដ្ឋប្រហារក្ដោបក្ដាប់អំណាចមួយរយៈពេល ដើម្បីគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍ឱ្យស្ងប់ស្ងាត់ ហើយគេនឹងតាក់តែងរដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មី ហើយប្រគល់ភារកិច្ចដឹកនាំប្រទេសទៅឱ្យរដ្ឋាភិបាលដែលទទួលបានការគាំទ្រពីការបោះឆ្នោតជាអ្នកទទួលបន្ទុកជំនួសវិញ។ ហេតុនេះហើយ ទើបប្រទេសថៃនៅតែមានការរីកចម្រើន អាចទទួលបានទេសចរណ៍រាប់សិនលាននាក់ នៅមុនដំណាក់កាលរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយប្រទេសនានាលើពិភពលោកនៅតែស្គាល់ប្រទេសថៃ ដែលហាក់ខុសប្លែកពីប្រទេសកម្ពុជា ហើយនេះគឺជាចំណុចដែលកម្ពុជាគួរតែសិក្សាអំពីប្រទេសថៃ ដែលជាប្រទេសជិត និងជួបប្រទះវិបត្តិនយោបាយបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែនៅតែអាចបន្តផ្លាស់ប្ដូរការដឹកនាំ ដោយមិនជះឥទ្ធិពលធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម ព្រមទាំងអាចធានាបាននូវសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងការរីកចម្រើនជាប្រចាំធ្ងន់ធ្ងរ ព្រមទាំងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្រប់មហាអំណាចទាំងអស់។ កម្ពុជាគួរតែពិនិត្យមើលជាការពិសោធ និងជាការសិក្សាផងដែរ។

សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា មិនអាចអនុវត្តដូចប្រទេសថៃនោះទេ ដោយសារតែប្រទេសទាំងពីរ មានស្ថានភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមខុសប្លែកពីគ្នានៅចំណុចមួយចំនួន។ ទោះជាយ៉ាងណា កម្ពុជាគួរតែពង្រឹងរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋ ពង្រឹងប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋចាប់តាំងពីថ្នាក់ក្រោមជាតិដល់ថ្នាក់ជាតិ។ នៅពេលដែលប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋខ្លាំងហើយ នោះការផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំ ពុំមានបង្កការច្របូកច្របល់នៅក្នុងសង្គមឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងសមត្ថភាពប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យមានភាពរឹងមា ទាំងចំណេះដឹងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ឱ្យស្របតាមសម័យកាល មានវិជ្ជាជីវៈក្នុងខ្លួនគ្រប់ៗគ្នា នោះការពិចារណាទៅលើស្ថានភាពសង្គមនិងនយោបាយពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ នឹងមានភាពគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនិងល្អិតល្អន់ ហើយមិនអាចឈូឆរតាមការបញ្ចើចបញ្ចើរបស់អ្នកនយោបាយ ដែលអាចបង្កជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់សង្គមនោះឡើយ។ នេះគឺជាចំណុចដែលកម្ពុជាគួរតែចាប់ផ្ដើមធ្វើពីពេលនេះតទៅ ដោយធ្វើយ៉ាងណាឱ្យប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋមានភាពរឹងមាំ ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានភាពរឹងមាំខាងចំណេះដឹង ជំនាញ និងមានគ្រឹះរឹងមាំនៅក្នុងវិស័យអប់រំ ដែលជាគោលការណ៍គ្រឹះរបស់ខ្លួន ត្រៀមលក្ខណៈនៅក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរជាប្រចាំ មិនព្រួយបារម្ភចំពោះការផ្លាស់ប្ដូរដោយសារតែមានការគិតគូរបានល្អិតល្អន់ និងពិចារណាបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 22 សីហា 2024 ម៉ោង 08:08 AM

ទង្វើជ្រុលនិយមក្នុងសង្គមនយោបាយកម្ពុជា តម្រូវឱ្យសមត្ថកិច្ចមានវិធីសាស្ត្រល្អៗដោះស្រាយ ដើម្បីធានាស្ថិរភាពសង្គម

ដោយ៖ បណ្ឌិត យង់ ពៅ

នៅក្នុងសង្គមជាតិនីមួយៗ តែងតែមានក្រុមមនុស្សដែលមាននិន្នាការផ្សេងៗពីគ្នា ដែលក្នុងនោះ ដែលគេអាចបែងចែកបានទៅជា៣ប្រភេទគឺក្រុមឆ្វេងនិយម ក្រុមស្ដាំនិយម និងក្រុមកណ្ដាលនិយម ដែលក្រុមទាំង៣នេះ តែងតែមានការនិន្នាការប្រឆាំងគ្នាស្ទើតែនៅគ្រប់ករណី ឬគ្រប់ហេតុការណ៍ទាំងអស់នៅក្នុងសង្គមរាប់ចាប់តាំងពីក្នុងទិដ្ឋភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងដំណើរការនៃសង្គម។

នៅក្នុងសច្ចភាពជាក់ស្ដែង នៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ ពិសេសនៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ការអភិវឌ្ឍជាតិ ទាមទារឱ្យមានការចូលរួមពីក្រុមមនុស្សទាំងអស់នៅក្នុងសង្គម ពីគ្រប់និន្នាការទាំងអស់។ ទោះជាយ៉ាងណា ចរន្តជ្រុលនិយមដែលកើតចេញពីការប្រកាន់ជំហរ ឬនិន្នាការដាច់ខាតរបស់មនុស្សមួយក្រុមណាមួយនៅក្នុងសង្គម ក៏អាចរុញច្រានសង្គមឱ្យប្រាសចាកពីគន្លងអភិវឌ្ឍផងដែរ។

នៅក្នុងសង្គមនយោបាយកម្ពុជា សកម្មភាពភាពជ្រុលនិយមតែងតែឧស្សាហ៍ផ្ទុះឡើងជាញឹកញាប់ ស្តែងឡើងតាមឥរិយាបថ ៥យ៉ាងសំខាន់ៗ ដែលនាំទៅដល់ការលេចចេញឡើងនូវភាពជ្រុលនិយមមួយចំនួននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺ ការប្រកាន់យកទស្សនៈអត្តនោម័តិហួសហេតុ, ឥរិយាបថដែលនាំទៅដល់វិទ្ធង្សនាសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម, ឥរិយាបថដែលបំភ័ន្តការពិត បំប៉ោងបញ្ហាទៅជាលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ, ឥរិយាបថបំពានច្បាប់រដ្ឋ និងឥរិយាបថរើសអើងនិយម។

១- ការប្រកាន់យកទស្សនៈអត្តនោម័តិហួសហេតុ៖

ជាឥរិយាបថប្រកាន់យកនូវទស្សនៈអត្តនោម័តិ ដែលកំណត់ថា រាល់ទស្សនៈយល់ឃើញរបស់ខ្លួននិងក្រុមខ្លួនសុទ្ធសឹងតែត្រឹមត្រូវ និងទាមទារឱ្យអ្នកដទៃធ្វើតាមទស្សនៈនោះ ហើយពួកគេយល់ថា មានតែការធ្វើតាមទស្សនៈរបស់ខ្លួននិងក្រុមខ្លួនទេ ដែលឥតខ្ចោះ រីកចម្រើន និងស្នេហាជាតិជាដើម។ ទោះជាយ៉ាងណា ភាពត្រឹមត្រូវ មិនឆ្លុះបញ្ចាំងដោយការគិតរបស់បុគ្គលតែមួយក្រុមឬមនុស្សភាគច្រើននោះទេ គឺអាស្រ័យនៅលើសច្ចភាពពិតប្រាកដ ហើយស្មារតីស្នេហាជាតិ គឺអាស្រ័យលើមនសិកាជាតិរបស់ពលរដ្ឋម្នាក់ៗជាមួយនឹងការស្ដែងឱ្យឃើញតាមរយៈការលះបង់ដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិ និងការចូលរួមចំណែកកសាងនិងអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួន ពុំមែនអាស្រ័យទៅលើការដើរតាមទស្សនៈឬមនោគមវិជ្ជារបស់បុគ្គលឬក្រុមណាមួយឡើយ។

២- ឥរិយាបថដែលនាំទៅដល់វិទ្ធង្សនាសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម៖

នៅពេលដែលគេព្យាយាមធ្វើអ្វីៗដើម្បីតែសម្រេចគោលដៅនយោបាយ ដោយមិនខ្វល់ពីវិបាកនៃអំពើរបស់ខ្លួន ឬបើទោះជាត្រូវធ្វើវិទ្ធង្សនាសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមរបស់ខ្លួនក្ដី នោះគឺជាឥរិយាបថដែលនាំទៅដល់គ្រោះថ្នាក់សម្រាប់សង្គមជាតិមួយ តាមរយៈការបំផ្លិចបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម។ សកម្មភាពក្នុងរូបភាពដូចនេះ ទាមទារឱ្យមានការទប់ស្កាត់ជាបន្ទាន់ ចៀសវាងវិវត្តទៅជាវិបត្តិដែលឈានទៅបង្កមហន្តរាយដល់ប្រទេសជាតិ។

៣- ឥរិយាបថដែលបំភ័ន្តការពិត បំប៉ោងបញ្ហាទៅជាលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំ៖

ជាឥរិយាបថជ្រុលនិយមដែលបង្កើតនូវព័ត៌មានមិនពិត បំភ្លៃការពិត បំប៉ោងបញ្ហា តាមរយៈការរៀបចំសេនារីយ៉ូដើម្បីបំផុសបំផុល ឬរៀបចំនូវមាតិកាផ្សេងៗដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ ក្នុងបំណងឈានទៅសម្រេចនូវគោលដៅដែលអ្នកបង្កើតចង់បាន។ ទាំងអស់នេះ គេអាចមើលឃើញកើតមានជាក់ស្ដែងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តួយ៉ាងដូចជាការបំផុសបំផុលសាធារណៈមតិជាតិអំពីបញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ បញ្ហាព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង ឬការដុតរោលបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច ដែលអ្នកនយោបាយប្រឆាំងបានធ្វើកន្លងមកជាដើម។ បន្ថែមពីនេះ នៅពេលលើកឡើងដូច្នេះ ប្រហែលជាគេអាចនឹកស្រមៃដល់សកម្មភាពអវិជ្ជមានផ្សេងៗដែល ក្រុមអ្នកស្វែងរកចំណូលតាមអនឡាញ (MMO) មួយចំនួនបាននិងកំពុងធ្វើនាបច្ចុប្បន្ន ដោយបានបង្កការយល់ច្រឡំទ្រង់ទ្រាយធំពីសំណាក់មហាជន ដែលក្នុងនោះក៏មានបុគ្គលខ្លះ បានជឿជាក់តាមទាំងស្រុង រហូតដល់ករណីខ្លះ ពួកគេបានធ្វើសកម្មភាពដែលមានលក្ខណៈបំផ្លិចបំផ្លាញសង្គមខ្លួនឯងថែមទៀតផង។

៤- ឥរិយាបថបំពានច្បាប់រដ្ឋ៖

ដោយសារតែការមានទស្សនៈជ្រុលនិយមប្រឆាំងនឹងខ្លឹមសារច្បាប់ដែលមានជាធរមាន ទៅតាមហេតុផលយល់ឃើញផ្ទាល់របស់ខ្លួនឬក្រុមខ្លួន ក្រុមមនុស្សមួយចំនួនក៏អាចសម្រេចចិត្តបង្កជាបាតុភាពផ្សេងៗ បង្កើតទៅជាសកម្មភាពបំពានច្បាប់រដ្ឋ ហើយបង្កជាចលាចលនៅក្នុងសង្គមផងដែរ ដែលជួនកាលផលវិបាកនៃភាពជ្រុលនិយមនេះ ក៏អាចជះផលប៉ះពាល់ដល់ខ្លួនឯងនិងក្រុមគ្រួសារថែមទៀតផង។

៥- ឥរិយាបថរើសអើងនិយម៖

ជាឥរិយាបថដែលមនុស្សមួយក្រុមនៅក្នុងសង្កម មានការរើសអើងចំពោះក្រុមមនុស្សដទៃទៀតនៅក្នុងសង្គម ដោយសារតែទស្សនៈនយោបាយខុសគ្នា ឬកើតចេញពីការរើសអើងជាតិសាសន៍ជាដើម។ ឥរិយាបថឬទស្សនៈរើសអើងនេះ អាចបង្កទៅជាកំហឹងគុំគួន ការបែងចែកក្រុមមនុស្សនៅក្នុងសង្គម និងរើសអើងគ្នាទៅវិញទៅមក ដែលជាហេតុអាចនាំទៅដល់ការបែកបាក់នៅក្នុងសង្គម ការសម្រេចចិត្តខុសឆ្គង រហូតដល់អាចធ្វើឱ្យក្រុមមនុស្សណាមួយ ឈានទៅធ្វើសកម្មភាពល្មើសច្បាប់សង្គមថែមទៀតផង។ ទស្សនៈរើសអើងនិន្នាការនយោបាយ អាចបង្កក្លាយទៅជាការស្អប់ខ្ពើមជាតិសាសន៍ខ្លួនឯង រហូតដល់ជួនកាលចោទប្រកាន់ភាគីម្ខាងទៀតថា ក្បត់ជាតិ កាន់ជើង លើកជើង និងទ្រពងជាដើម។

ចំណែកឯការប្រកាន់ជាតិសាសន៍ជ្រុល ក៏ជាទង្វើជ្រុលនិយមមួយ ដែលអាចនាំមកនូវជំងឺជាតិនិយមជ្រុល ធ្វើឱ្យមនុស្សបាត់បង់នូវគតិបណ្ឌិត បាត់បង់ស្មារតីវិចារណញាណ ដែលអាចឈានទៅការបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងសង្គម ដោយសារតែអរិភាពនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងជាដើម។

ជាក់ស្ដែងកន្លងទៅថ្មីៗនេះ នៅកម្ពុជា ដោយសារតែការរើសអើងជាតិសាសន៍ជ្រុលនិយម មានអ្នកនយោបាយប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស បានបំផុសបំផុលការតវ៉ាជំរុញឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលដកខេត្តទាំង៤ របស់ប្រទេសម្ពុជាចេញពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV-DTA) ថែមទៅទៀត។ ទស្សនៈនេះពុំត្រឹមត្រូវទាល់តែសោះ ព្រោះប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម ជាប្រទេសនៅជាប់ខាងគ្នា គេមិនអាចលើកព្រំដែនចេញពីគ្នាបានឡើយ ហើយបើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចចិត្តស្របតាមទស្សនៈនេះ គឺមានតែប្រគល់ខេត្តទាំង៤នេះ ឱ្យវៀតណាមឬឡាវ ដោយទស្សនៈនេះ គឺជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែងមួយនៃភាពជ្រុលនិយមរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនតូច។

ភាពជ្រុលនិយមដូចបានលើកឡើងខាងលើនេះ មិនបានផ្ដល់ផលចំណេញដល់កម្ពុជាទេ ប៉ុន្តែមានតែនាំផលវិបាកអវិជ្ជមានទៅវិញ ក៏ព្រោះតែអ្នកមាននិន្នាការស្អប់បរទេសជិតខាង ជានិច្ចកាល មិនបានព្យាយាមស្វែងយល់ ឬរៀនសូត្រអំពីបទពិសោធនៃជាតិសាសន៍ជិតខាងនោះទេ។ ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនដែលមាននិន្នាការជ្រុលនិយម ច្រើនតែយល់និងគិតដូច ពាក្យចាស់ដែលពោលថា "តែស្អប់ហើយ ដានជើងក៏មិនចង់ឃើញផង" ដែលនេះជាការខាតបង់ផលប្រយោជន៍របស់ខ្មែរ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជិតខាង ព្រោះគេមិនអាចអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ដោយបិទទ្វារប្រទេសលែងពាក់ព័ន្ធនឹងពិភពលោក ឬប្រទេសជាតិខាងបានឡើយ ហើយការមិនយល់ដឹងឬស្គាល់អំពីដៃគូរបស់ខ្លួន គឺជាកំហុសខាងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ធំមួយនៅក្នុងបរិបទទំនាក់ទំនងនយោបាយការបរទេស។

តើធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីទប់ស្កាត់នូវសកម្មភាពជ្រុលនិយមទាំងអស់នេះ?

នៅចំពោះមុខការផ្ទុះឡើងនូវសកម្មភាពជ្រុលនិយមនៅក្នុងសង្គមជាតិមួយ ទាមទារឱ្យមានការចាត់វិធានការឆ្លើយតបដែលមានលក្ខណៈបន្ទាន់និងចាំបាច់ ពោលគឺការអនុវត្តវិធានការច្បាប់ដែលមានជាធរមាន ដើម្បីគ្រប់គ្រងសន្តិសុខសាធារណៈ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម។

ចំណែកឯវិធានការដែលមានប្រសិទ្ធភាពយូរអង្វែងនោះគឺការអប់រំ។ គេត្រូវតែបើកទូលាយឱ្យមានការអប់រំ ស្វែងយល់អំពីសច្ចភាពសង្គម នយោបាយ និងប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិ ក៏ដូចជាប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោកឱ្យបានទូលំទូលាយ។ នៅពេលដែលពលរដ្ឋនៃសង្គមជាតិមួយមានចំណេះដឹងទូលំទូលាយ គេអាចសម្រេចចិត្តប្រកបដោយវិចារណាញាណ ពិចារណាបានវែងឆ្ងាយ មុននឹងធ្វើសកម្មភាពណាមួយដែលអាចជះឥទ្ធិពលទៅដល់សង្គម និងជះឥទ្ធិពលត្រឡប់មកខ្លួនឯងនិងគ្រួសារវិញ។ រដ្ឋត្រូវតែបន្តជំរុញនូវកម្មវិធីរៀនពេញមួយជីវិត (Long Life Learning) ដើម្បីជំរុញពលរដ្ឋឱ្យទទួលយកនូវទម្លាប់អានសៀវភៅ មានទម្លាប់តែងនិពន្ធអត្ថបទដែលមានគុណតម្លៃសម្រាប់ជាតិជាប្រចាំ និងការពង្រីកចំណេះដឹងសង្គមឱ្យបានជ្រៅជ្រះ។ នៅពេលនោះ គេនឹងអាចកាត់បន្ថយផ្នត់គំនិតសួនតួនិយម អត្តនោម័តនិយម ព្រមទាំងអាចបើកចិត្តគំនិតឱ្យបានទូលាយ ទទួលយកចំណេះដឹងជាច្រើនផ្សេងទៀតពីប្រភពផ្សេងៗ។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដែលបច្ចុប្បន្នមានលក្ខណៈសម្បូរបែប ត្រូវចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការផ្សព្វផ្សាយមាតិកាអប់រំដែលមានសារៈប្រយោជន៍ និងមានគុណតម្លៃនៅក្នុងន័យស្ថាបនា ដើម្បីជំរុញទឹកចិត្តមនសិកាជាតិ ស្មារតីចូលរួមកសាងប្រទេសជាតិ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែលើកទឹកចិត្តប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាប្រពៃណីដូចជាទូរទស្សន៍ វិទ្យុ កាសែតឱ្យធ្វើការផ្សព្វផ្សាយ ក៏ដូចជាជំរុញឱ្យមានការផលិតនូវមាតិកាព័ត៌មានខ្លីៗ ប្រកបដោយអត្ថន័យ និងមានខ្លឹមសារងាយស្រួលស្វែងយល់ដឹង ព្រមទាំងមានលក្ខណៈលឿនរហ័ស ផ្សព្វផ្សាយទៅឱ្យដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវជន។ លើសពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលក៏ពុំគួរមើលរំលងនូវក្រុមអ្នកស្វែងរកចំណូលតាមអនឡាញ (MMO) មួយចំនួន ដែលបង្កើតមាតិកាផ្សព្វផ្សាយដែលបង្កផលប៉ះបាល់អវិជ្ជមានដល់សង្គមផងដែរ។

បន្ថែមពីនេះ បុគ្គលសាធារណៈឬអ្នកមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងសង្គម ត្រូវតែចូលរួមផ្សព្វផ្សាយទង្វើនិងសកម្មភាពទាំងឡាយណា ដែលនាំទៅដល់វឌ្ឍនភាព និងវិបុលភាពនៃសង្គម ចៀសវាងការរួមចំណែកបន្ថែមនៅក្នុងការជំរុញភាពជ្រុលនិយមនៅក្នុងសង្គម ព្រោះបុគ្គលគ្រប់រូបនៅក្នុងសង្គម សុទ្ធសឹងតែមានភារកិច្ច នៅក្នុងការចូលរួមចំណែកជ្រោមជ្រែងវឌ្ឍនភាពសង្គមជាតិរបស់ខ្លួន។

លើសពីនេះ រដ្ឋត្រូវតែទប់ស្កាត់និងកាត់បន្ថយការផ្សព្វផ្សាយឬបង្ហោះរូបភាព/ខ្លឹមសារទាំងឡាយណា ដែលបង្ហាញអំពីវិសមភាពសង្គមពីសំណាក់មន្ត្រីរាជការជាន់ខ្ពស់ ដែលតែងតែបង្ហាញអំពីភាពថ្កុំថ្កើង និងហ៊ឺហាររបស់ខ្លួន ដែលអាចឈានទៅដល់ការមើលឃើញពីគម្លាតដ៏ធំ ទាញឱ្យមានការប្រៀបធៀបក្នុងលក្ខណៈអវិជ្ជមានផ្សេងៗ ក្នុងពេលដែលសង្គមកម្ពុជាកំពុងជួបប្រទះនឹងវិសមភាពសង្គម និងញាំញីដោយវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសាកល ក៏ដូចជាបញ្ហាសង្គមផ្សេងៗដែលកំពុងកើតមានឡើង៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃអង្គារ, 20 សីហា 2024 ម៉ោង 03:23 PM