រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ៖ «ទឹកគឺជីវិត» ទឹកអាចសង្គ្រោះ ទឹកអាចបម្រើ ទឹកអាចបំផ្លាញ

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញថ្លែងសន្ទរកថាបិទសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «បច្ចេកវិទ្យាសមស្រប និងនវានុវត្តន៍» ក្រោមប្រធានបទ «អនាគតប្រកបដោយចីរភាព៖ ទឹក ជីវភាពរស់នៅ និងអាកាសធាតុ» នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៥ កើត ខែផល្គុន ឆ្នាំថោះ ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់អំពីគុណតម្លៃនៃទឹកថា «ទឹកគឺជាជីវិត ទឹកអាចសង្ក្រោះ ទឹកអាចបម្រើ ហើយទឹកក៏អាចបំផ្លាញផងដែរ»។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបានមានប្រសាសន៍លើកឡើងថា បញ្ហាទឹកនៅតែជាបញ្ហាចម្បងមួយ ដែលត្រូវតែគិតគូរពិចារណា និងយកចិត្តទុកដាក់ជាទីបំផុត ព្រោះមានទឹកទើបមានជីវិត ពោលគឺគ្រប់ភាវៈរស់ទាំងអស់នៅលើផែនដីសុទ្ធសឹងតែត្រូវការទឹកជាមូលដ្ឋានសំខាន់នៃជីវិត។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតបន្តថា បញ្ហាទឹក ជីវភាពរស់នៅ និងអាកាសធាតុបាន និងកំពុងមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងណាស់ដល់សុខភាពពលរដ្ឋក្នុងសង្គមយើងបច្ចុប្បន្ន ហើយក៏ជាកត្តាមួយប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍជាតិផងដែរ។

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតក៏បានលើកឡើងអំពីមរតកវប្បធម៌និងអរិយធម៌ខ្មែរពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធធារាស្ត្រនេះផង​ដែរ​ថា ជីវភាពខ្មែរជំនាន់ដើម ពិសេសនៅក្នុងសម័យអង្គរ តែងតែផ្សារភ្ជាប់ទឹកទៅនឹងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដូចជា ភាសា​ដែលខ្មែរយើងតែងតែនិយាយថា ទឹកដីស្រីប្រុស ជំនឿកសាងលិង្គព្រះសិវៈនិងយោនីនាងឧមា និងការកសាង​វាលលិង្គពាន់នៅក្បាលស្ពានជាដើម។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតក៏បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា ប្រជារាស្ត្រខ្មែរជំនាន់ដើម តែងតែសាងសង់ផ្ទះ ដោយមានជីកស្រះទឹក ឬថ្លុកទឹកនៅក្បែរផ្ទះដើម្បីរក្សាទឹកទុកប្រើប្រាស់ជាការប្រយោជន៍ផ្សេងៗ។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតក៏បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងអំពីសារៈប្រយោជន៍នៃការថែរក្សាប្រភពទឹកនៅក្នុងគម្រោងនគរូបនីយកម្មផងដែរ ដោយរដ្ឋគួរតែត្រៀមទីកន្លែងស្តុកទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់នៅតាមទីក្រុងនិងទីប្រជុំធំៗ ស្របតាមមរតកវប្បធម៌សំណង់ ដែលមានជាក់ស្ដែងនៅតាមសំណង់ប្រាសាទ និងប្រព័ន្ធធារាស្ត្រ ដែលដូនតាខ្មែរបានបន្សល់ទុក។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា កម្ពុជាយើងស្ថិតក្នុងតំបន់ត្រូពិកដែលសំបូរ ទឹកភ្លៀងនៅ រដូវវស្សារហូតបណ្តាលឱ្យមានគ្រោះទឹកជំនាន់ រីឯនៅរដូវប្រាំងវិញ បែរជាក្សត់ទឹកឬគ្រោះរាំង ស្ងួត ពិសេសនៅតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាលខ្វះទឹកសម្រាប់ធ្វើសែ្រ ជាក់ស្តែងការប្រើប្រាស់ ទឹកសម្រាប់វិស័យកសិកម្ម ទឹកសម្រាប់បរិភោគ គុណភាពទឹកជាដើម។ ទាំងអស់នេះ គឺជាបញ្ហាចម្បងដែលទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំផុត ព្រោះថា «ទឹកគឺជីវិត» ទឹកអាចសង្គ្រោះ ទឹកអាចបម្រើ ទឹកអាចបំផ្លាញ។

បន្ថែមពីនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតអគ្គលេខាធិការ ក៏បានលើកឡើងនូវទស្សនទានចំនួន៣គឺ៖

១- ក្រសួង ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ គួរមានកិច្ចសហប្រតិ្តបត្តិការ ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវស៊ីជម្រៅ ដើម្បីពិនិត្យវាយតម្លៃបរិមាណទឹកសម្រាប់បម្រើឱ្យវិស័យកសិកម្មក្នុងយុគសម័យឌីជីថលនេះ។

២- យើងរួមគ្នាពិចារណាលើឥរិយាបថប្រើប្រាស់​និងគ្រប់គ្រងទឹកភ្លៀង (បរិមាណ គុណភាព គុណប្រយោជន៍...)។

៣- បើកទូលាយឱ្យមានអ្នកស្រាវជ្រាវវ័យក្មេង ពិសេសនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យឬ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវដែលមានវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចការស្រាវជ្រាវតាមបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងទូលំទូលាយ។

ជាចុងក្រោយ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានបង្ហាញការគាំទ្រផ្ទាល់របស់ឯកឧត្ដម ចំពោះសកម្មភាពស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រនានា ដែលបម្រើប្រយោជន៍ដល់មនុស្សជាតិ ព្រោះ នៅពេលដែលវិទ្យាសាស្រ្តរីកចម្រើន ប្រទេសជាតិក៏រីកចម្រើនផងដែរ ហើយវិទ្យាសាស្ត្របច្ចេកវិទ្យាសមស្រប និងគំនិតច្នៃប្រឌិត ត្រូវតែដើរទន្ទឹមគ្នាជាមួយនឹងវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមផងដែរ នៅក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ព្រោះការអភិវឌ្ឍប្រទេស មួយមិនអាចខ្វះបាននូវការអភិវឌ្ឍវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យាបានទ្បើយ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 មីនា 2024 ម៉ោង 05:32 PM

អ្នកស្រាវជ្រាវរកឃើញថា ការបង្កបង្កើនផលស្រូវនៅកម្ពុជាកើនឡើង តែកង្វះកម្លាំងពលកម្ម ហើយប្រជាពលរដ្ឋកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាបំណុលកើនឡើង

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៥ កើត ខែផល្គុន ឆ្នាំថោះ ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ម៉ក់ សិទ្ធិរិទ្ធិ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាប្រធានអង្គការវើលហ្វីស (World's Fish) ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា ការបង្កបង្កើនផលស្រូវនៅកម្ពុជាកើនឡើង តែកង្វះកម្លាំងពលកម្ម ហើយប្រជាពលរដ្ឋកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាបំណុលកើនឡើង។

ថ្លែងបញ្ជាក់នៅក្នុងការធ្វើបទបង្ហាញរបស់ខ្លួនទៅលើប្រធានបទ «អភិបាលកិច្ចទឹកនិងសុវត្ថិភាពទឹកនៅកម្ពុជា» នៅក្នុងសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «បច្ចេកវិទ្យាសមស្រប និងនវានុវត្តន៍» ក្រោមប្រធានបទ «អនាគតប្រកបដោយចីរភាព៖ ទឹក ជីវភាពរស់នៅ និងអាកាសធាតុ» លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ម៉ក់ សិទ្ធិរិទ្ធិ បានលើកឡើងថា នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន ការធ្វើបង្កបង្កើនផលនៅកម្ពុជាកើនឡើង តែកង្វះកម្លាំងពលកម្ម ដោយប្រជាពលរដ្ឋបានធ្វើចំណាកស្រុកទៅក្រៅប្រទេស ចំណែកការបង្កបង្កើនផលស្រូវ ដែលមានកំណើននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ភាគច្រើនធ្វើឡើងដោយជួលគេធ្វើសឹងសព្វគ្រប់។ លើសពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋក៏កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាបំណុលកើនឡើងផងដែរ ដោយសារតែតម្លៃផលស្រូវដែលទទួលបាន មិនឆ្លើយតបទៅនឹងការចំណាយ ព្រោះកសិករច្រើនតែធ្វើស្រូវដែលមិនត្រូវនឹងទីផ្សារនាំចេញ តាមគម្រោងនាំចេញអង្ករ ១លានតោនរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

បន្ថែមពីនេះ លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ម៉ក់ សិទ្ធិរិទ្ធិ ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងថា ការប្រើប្រាស់ទឹកនៅក្នុងតំបន់បឹងទន្លេសាប ក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាផងដែរ រវាងអ្នកបង្កបង្កើនផលស្រូវ និងអ្នកចិញ្ចឹមត្រី ដោយសារតែអ្នកធ្វើស្រែចង់បង្ហូរទឹកចេញ ប៉ុន្តែអ្នកចិញ្ចឹមត្រីចង់រក្សាទឹកទុក ដើម្បីធានាដល់ដំណើរការអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 មីនា 2024 ម៉ោង 05:25 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «បច្ចេកវិទ្យាសមស្រប និងនវានុវត្តន៍» ក្រោមប្រធានបទ «អនាគតប្រកបដោយចីរភាព៖ ទឹក ជីវភាពរស់នៅ និងអាកាសធាតុ»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ៥ កើត ខែផល្គុន ឆ្នាំថោះ ពុទ្ធសករាជ ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានរៀបចំសិក្ខាសាលា ស្ដីពី «បច្ចេកវិទ្យាសមស្រប និងនវានុវត្តន៍» ក្រោមប្រធានបទ «អនាគតប្រកបដោយចីរភាព៖ ទឹក ជីវភាពរស់នៅ និងអាកាសធាតុ» ដែលមានការសម្របសម្រួលពីឯកឧត្ដមបណ្ឌិត នុត សម្បត្តិ ប្រធានវិទ្យាស្ថានជីវសាស្ត្រ វេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម។

សិក្ខាសាលាដ៏មានសារៈសំខាន់នេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយមានការអញ្ជើញជាវាគ្មិនកិត្តិយសពីសំណាក់៖

១. លោកសាស្ត្រាចារ្យ ដោ ដូម៉ា អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានលំនៅឋាន នៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ធ្វើបទបង្ហាញអំពីប្រធានបទ «ការវិភាគសុវត្ថិភាពជីវភាពរស់នៅក្នុងអាងទន្លេឆ្លងដែន៖ ក្របខ័ណ្ឌចិញ្ចឹមជីវិតនៅតាមដងទន្លេសាប»

២. លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ម៉ក់ សិទ្ធិរិទ្ធិ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាប្រធានអង្គការវើលហ្វីស (World's Fish) ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើបទបង្ហាញអំពីប្រធានបទ «អភិបាលកិច្ចទឹកនិងសុវត្ថិភាពទឹកនៅកម្ពុជា»

៣. លោកសាស្ត្រាចារ្យបណ្ឌិត ម៉ូយ៉ុង ហាន ប្រធានវិទ្យាស្ថានសំណង់និងវិស្វកម្ម បរិស្ថាន នៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិសេអ៊ូល សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ធ្វើបទ​បង្ហាញអំពីប្រធានបទ «របៀបធ្វើឱ្យទីក្រុងទំនើប និងធន់នឹងអាកាសធាតុ តាមរយៈការគ្រប់គ្រងទឹកភ្លៀង»

សិក្ខាសាលា ស្ដីពី «បច្ចេកវិទ្យាសមស្រប និងនវានុវត្តន៍» ក្រោមប្រធានបទ «អនាគតប្រកបដោយចីរភាព៖ ទឹក ជីវភាពរស់នៅ និងអាកាសធាតុ» មានការចូលរួមពីសំណាក់មន្ត្រីរាជការ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងនិស្សិតសរុបចំនួន ៨៧នាក់។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សិក្ខាសាលានាព្រឹកនេះ ក៏ទទួលបានការអញ្ជើញជាកិត្តិយសថ្លែងសុន្ទរកថាបិទដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ព្រមទាំងមានរៀបចំពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាង វិទ្យាស្ថានជីវសាស្ត្រ វេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យជាតិសេអ៊ូល នៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េផងដែរ៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍, 14 មីនា 2024 ម៉ោង 05:22 PM

ស្វែងយល់អំពីនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជា Comprehending urbanization in Cambodia ដោយ៖ លោក ហៃ សុគន្ធា មន្ត្រីស្រាវជ្រាវនាយកដ្ឋានភូមិវិទ្យានិងនគរូបនីយកម្ម នៃវិទ្យាស្ថានមនុស្សសាស្រ្តនិងវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

ទឹក និងដី គឺជាធនធានធម្មជាតិដ៏សំខាន់ ហើយក៏ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវិតផងដែរ។ ដោយសារ កំណើនប្រជាជន កំណើននៃការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ និងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ គ្រប់អង្គភាព ដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងទឹកនិងដី ទាំងអស់ តម្រូវឱ្យមានយន្តការដឹកនាំការគ្រប់គ្រង និងប្រើប្រាស់ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងចីរភាព ជាពិសេសវិស័យកសិកម្ម ព្រៃឈើ ជលផល ធនធាន ទឹក រ៉ែ ទេសចរណ៍ ឧស្សាហកម្ម ការរៀបចំទីក្រុង ជនបទ និងសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តសង្គម ជាដើម។ កិច្ចការទាំងនេះ គឺតម្រូវឱ្យមានការ ឯកភាពគ្នា និងការប្តេជ្ញាចិត្តចូលរួមអនុវត្តពីគ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រាប់ទាំងវិស័យសាធារណៈវិស័យឯកជន និងប្រជាជនគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈ។

នគរូបនីយកម្ម គឺសំដៅទៅលើបម្លាស់ប្តូរ ចំនួនប្រជាជន ពីទីជនបទទៅទីប្រជុំជន ឬទីក្រុង នៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ ដែលជាហេតុបណ្តាលឱ្យមានរីករាលដាល ទាំងទំហំ ទ្រង់ទ្រាយ និងទីតាំងភូមិសាស្រ្តនៃតំបន់ទាំងនោះ។ ដំណើរការនៃការរៀបចំ និងអភិវឌ្ឍទីក្រុងនិងទីប្រជុំជន គឺកើតឡើងដោយសារតម្រូវការនានា របស់មនុស្សដែលមានវត្តមាននៅទីនោះ ពោលគឺការបង្កើនល្បឿនលើគ្រប់វិស័យ។ គណៈកម្មការបច្ចេកសព្ទភូមិវិទ្យានៃក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ បានពន្យល់ថា “នគរូបនីយកម្ម គឺជាសិល្បៈ វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកទេសនៃការធ្វើផែនការរូបវន្តទីក្រុង ការ អភវិឌ្ឍ ការអភិរក្ស ការកែលម្អនៅក្នុងទីក្រុងនិងតំបន់ជុំវិញ ព្រមទាំងតំបន់ទទួលឥទ្ធិពល ក្នុងគោលបំណងទទួលបាននូវចីរភាព តុល្យភាព សុខុមាលភាព សោភណភាព សមធម៌ និង សមាហរណកម្ម ។ ទោះបីជាមាន ការកំណត់ន័យដោយឡែកៗពីគ្នា រវាងប្រទេសនីមួយៗយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ការធ្វើនគរូបនីយកម្ម ត្រូវបានកត់សម្គាល់ក្នុងន័យរួមមួយ គឺការរីកចម្រើនរបស់ ទីក្រុង ឬទីប្រជុំជន។ ស្របតាម បរិបទសាកល ភាវូបនីយកម្ម ការរៀបចំដែនដី និងនគរូបនីយកម្មនៅកម្ពុជា ជាផ្នែកចម្បងមួយនៃគោលនយោបាយដីធ្លី និងនគរូបនីយកម្ម ដែលត្រូវមានលក្ខណៈទន់ភ្លន់ និងតម្រង់ទិសគាំទ្រការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងចីរភាព។ ចំណុចមូលដ្ឋានទាំងនេះ គឺជាប្រការដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលទើបទទួលបានសុខសន្តិភាព ឯកភាពជាតិ និងទឹកដីពេញបរិបូរណ៍ បន្តដោយការពង្រឹងស្មារតីបង្រួបបង្រួម សាមគ្គីភាព ការស្រឡាញ់ទឹកដី និងសង្គមកម្ពុជាទាំងមូល ដើម្បីធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចផ្ទៃក្នុង ការថែរក្សានិងស្រឡាញ់ទឹកដី ធនធានធម្មជាតិ វប្បធម៌ អរិយធម៌ជាតិ ដែលត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញ ដោយសារសង្រ្គាមអូសបន្លាយអស់ជាច្រើន ទសវត្សរ៍កន្លងមក។

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/1/researchs?page=10

  ថ្ងៃអង្គារ, 12 មីនា 2024 ម៉ោង 09:13 PM

ការទាញយកបញ្ហាបង្កើតប្រធានបទសិក្សាស្រាវជ្រាវចេញពីភាពខ្វះចន្លោះទិន្នន័យជាក់ស្តែងនៅក្នុងស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវមុនៗ ដោយ៖ បណ្ឌិត វង់ សំអូន ជំនួយការខុទ្ទកាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បញ្ហាកើតចេញពីភាពខ្វះចន្លោះទិន្នន័យជាក់ស្តែង៖ ទិន្នន័យជាក់ស្តែងគឺសំដៅលើទិន្នន័យទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានប្រមូលបានពីក្រុមគោលដៅដោយផ្ទាល់តាមរយៈការប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រប្រមូលទិន្នន័យ ឬទិចនិចប្រមូលទិន្នន័យផ្សេងៗដូចជា៖ ការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពជាក់ស្តែង ការសង្កេត ការធ្វើពិសោធន៍ ការសម្ភាសន៍ ឬការប្រមូលទិន្នន័យចេញពីបទពិសោធន៍ដែលខ្លួនធ្លាប់បានជួប ឬធ្លាប់បានឃើញជាដើម។ យោងតាមអត្ថន័យនេះ យើងអាចកំណត់បានថា ភាពខ្វះចន្លោះទិន្នន័យជាក់ស្តែងគឺសំដៅលើភាពខ្វះចន្លោះទាំងឡាយណា ដែលបានកើតមានឡើងនៅក្នុងស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវមុនៗ ដូជា៖ គ្មានស្នាដៃស្រាវជ្រាវកើតចេញពីការប្រមូលទិន្នន័យជាក់ស្តែងគ្រប់គ្រាន់ត្រូវបានយកមកអះអាងបញ្ជាក់លើបញ្ហាដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ ប្រើប្រាស់តែទិន្នន័យប្រយោល ឬទិន្នន័យមិនជាក់ស្តែងក្នុងស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវ (សំដៅលើទិន្នន័យទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានប្រមូលតាមរយៈការអានឯកសារតែប៉ុណ្ណោះ) ទិន្នន័យត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីអះអាងបញ្ជាក់លើបញ្ហាដែលត្រូវបានសិក្សាស្រាវជ្រាវមិនមានភាពច្បាស់លាស់ ឬលទ្ធផលនៃការសិក្សាជ្រាវមិនត្រូវបានធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ ឬវាយតម្លៃប្រៀបធៀបជាមួយនឹងភាពជាក់ស្តែង។

ជាមួយគ្នានេះលោក ខាល ផបភ័រ (Karl Popper) អ្នកទស្សនវិទូវិទ្យាសាស្ត្របានបញ្ជាក់ថា លទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រគឺជាលទ្ធផលទាំងឡាយណា ដែលអាចឆ្លើយតបទៅនឹងគោលការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រពីរយ៉ាងរួមមាន៖ លទ្ធផលដែលបានរកឃើញមានហេតុផល និងមានភស្តុតាងជាក់ស្តែងច្បាស់លាស់អាចផ្ទៀងផ្ទាត់បាន (verifiability) និងលទ្ធផលដែលបានរកឃើញមានហេតុផល និងភស្តុតាងជាក់ស្តែងច្បាស់លាស់ថាមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់បាន (falsification) (ផ្ទៀងផ្ទាត់លទ្ធផលបានថាតើស្រប-accepted ឬផ្ទុយនឹងសម្មតិកម្មដែលបានកំណត់-rejected)។ ក្នុងករណីលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងឡាយណាដែលបានរកឃើញ ប៉ុន្តែវាមិនអាចត្រូវបានគេធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ដើម្បីបញ្ជាក់ទៅតាមគោលការណ៍វិទ្យាសាស្ត្រណាមួយ នៅក្នុងចំណោមគោលការណ៍ទាំងពីរខាងលើ នោះមានន័យ ថាលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងនោះនៅមានចំណុចខ្វះចន្លោះ មិនច្បាស់លាស់ ឬមិនទាន់មានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រគ្រប់គ្រាន់ និងទាមទារឱ្យមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ឡើងវិញ។ 

សូមចូលអានខ្លឹមសារលម្អិត និងមានអត្ថបទស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតតាមរយ:តំណភ្ជាប់ដូចខាងក្រោម៖

https://rac.gov.kh/researchs-categories/20/researchs#main-container

  ថ្ងៃចន្ទ, 11 មីនា 2024 ម៉ោង 09:19 PM

ជំនួបជាមួយនឹងប្រតិភូដែលអញ្ជើញមកពី China Media Group Asia Pacific

នៅព្រឹកថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក្នុងនាមដំណាងឯកឧត្តមបណ្ឌិត្យសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលជួបពិភាក្សាការងារជាមួយនឹងប្រតិភូដែលអញ្ជើញមកពី China Media Group Asia Pacific នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងលម្អិតអំពីការប្រារព្វកម្មវិធីរួមគ្នា នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមីនាឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានិងប្រតិភូ China Media Group Asia Pacific ក៏បានព្រមព្រៀងគ្នាសម្រាប់ការរៀបចំគម្រោងស្រាវជ្រាវរួមគ្នា ដែលការស្រាវជ្រាវនោះនឹងផ្តោតលើទំនាក់ទំនងកម្ពុជាចិន។

  ថ្ងៃចន្ទ, 11 មីនា 2024 ម៉ោង 05:29 PM

រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំពិធីអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិនារី ខួបលើកទី១១៣ ក្រោមប្រធានបទ «ស្ត្រី និងក្មេងស្រី ក្នុងបរិវត្តកម្មឌីជីថល»

(រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃពុធ ១១ រោច ខែមាឃ ឆ្នាំថោះ បញ្ចស័ក ព.ស. ២៥៦៧ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជារៀបចំពិធីអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិនារី ខួបលើកទី១១៣ ក្រោមប្រធានបទ «ស្ត្រី និងក្មេងស្រី ក្នុងបរិវត្តកម្មឌីជីថល» ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានប្រចាំការក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។

ថ្លែងក្នុងពិធីអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិនារី ខួបលើកទី១១៣ ក្រោមប្រធានបទ «ស្ត្រី និងក្មេងស្រី ក្នុងបរិវត្តកម្មឌីជីថល» នាព្រឹកនេះ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍គូសបញ្ជាក់ថា ស្ត្រីពិតជាបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការជំរុញវឌ្ឍនភាពសង្គមជាតិ និងស្ថាប័ន។ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិត្យសភាចារ្យប្រធាន បានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីដ៏មានសារៈសំខាន់ទាំង៧ចំណុចរបស់ស្ត្រីគឺ៖

១.ស្ត្រីគឺជាមិត្តដ៏ល្អ ទាំងជាមិត្តរួមការងារ ជាមិត្តនៅក្នុងជីវិតរស់នៅ និងមិត្តនៅក្នុងការធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការធំៗទាំងកម្រិតថ្នាក់ជាតិ និងអន្តរជាតិ

២. ស្ត្រីគឺជាភរិយាដ៏ល្អ ដែលឈរនៅពីក្រោយខ្នងបុរស ជួយជ្រោមជ្រែងបុរសជាប្ដីនៅគ្រប់កាលៈទេសៈនៃការរស់នៅ

៣. ស្ត្រីគឺជាមេផ្ទះដ៏អស្ចារ្យ គេអាចពិនិត្យមើលកាយវិការរបស់ស្ត្រី ដើម្បីដឹងថាផ្ទះនោះពោរពេញដោយភាពអស្ចារ្យមួយសម្រាប់ក្រុមគ្រួសារ ពិសេសសម្រាប់បុរស ពិតជាមិនអាចខ្វះស្ត្រីបានឡើយនៅក្នុងការរស់នៅ។

៤. ស្ត្រីគឺជាម្ដាយដ៏អស្ចារ្យ ដែលហ៊ានលះបង់និងធ្វើអ្វីៗទាំងអស់សម្រាប់កូនប្រុសស្រីរបស់ខ្លួន។

៥. ស្ត្រីដែលពោរពេញទៅដោយចំណេះដឹង គឺជាវិចិត្រករឆ្លាក់មនុស្សជំនាន់ក្រោយយ៉ាងប៉ិនប្រសប់ ចាប់តាំងពីក្មេងនៅក្នុងផ្ទៃម្ដាយមកម្ល៉េះ។

៦. ការផ្ដល់ឱកាសឱ្យស្ត្រីទទួលបានការអប់រំ គឺជាការកសាងមូលដ្ឋានសំខាន់ក្នុងការជំរុញអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ព្រោះស្ត្រីដែលមានចំណេះដឹង អាចបង្រៀន ទូន្មានកូនឱ្យក្លាយទៅជាធនធានមនុស្សឍ ដែលនឹងរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម។

៧. មានរឿងជាច្រើនណាស់ដែលស្ត្រីអាចធ្វើបាន តែមនុស្សប្រុសមិនអាចធ្វើបាន

ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់បន្ថែមថា នៅក្នុងដំណើរវិវត្តសង្គម និងវប្បធម៌របស់ប្រជាជាតិខ្មែរ ស្ត្រីបានផ្សារភ្ជាប់ឥតដាច់ឡើយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ និងបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងការវិវឌ្ឍនៃសង្គមជាតិ រាប់ចាប់តាំងពីការប្រកាន់យកលទ្ធិមាតាធិបតេយ្យ ការចូលរួមនៅក្នុងជីវភាពសង្គម សេដ្ឋកិច្ច ការអប់រំ និងជំនឿសាសនាជាដើម។

ជាចុងក្រោយ ឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានសង្កត់ធ្ងន់អំពីតម្លៃស្ត្រីនៅលើសកលលោកយ៉ាងដូច្នេះថា «នៅលើពិភពលោកនេះ គ្មានព្រះឯណា គ្មានស្ដេចឯណា ឬវីរៈបុរសណាម្នាក់ដែលមិនកើតពីស្ត្រីនោះឡើយ។ ហេតុនេះហើយ ស្ត្រីគឺជាចំណែកមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងពិភពលោក ដែលគេត្រូវតែគោរពនិងផ្ដល់តម្លៃគ្រប់ពេលវេលាទាំងអស់»។

គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា មន្ត្រីនិងបុគ្គលិកជានារីដែលបម្រើការងារនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នសរុបមានចំនួន១៤៩រូប ស្មើនឹង ៤០,៦០%នៃចំនួនមន្ត្រីនិងបុគ្គលិកនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាសរុប ៣៦៧នាក់ ដែលក្នុងនោះ មន្ត្រីក្របខណ្ឌសរុបចំនួន ៣៩រូប មន្ត្រីជាប់កិច្ចសន្យាចំនួន ១រូប និងមន្ត្រីក្រៅក្របខ័ណ្ឌ ៦៤រូប និងមន្ត្រីជាស្ត្រីជាគ្រូបង្រៀនភាសាចិន៤៥រូប៕

RAC Media | លឹម សុវណ្ណរិទ្ធ

  ថ្ងៃពុធ, 06 មីនា 2024 ម៉ោង 02:22 PM

Safeguarding Heritage: A Comprehensive Examination of the Proposal to Permanently Close the Thai Entrance to Preah Vihear Temple By: Vichana Sar

The Preah Vihear temple, a UNESCO World Heritage Site, stands as a testament to the architectural brilliance and historical legacy of the Khmer Empire. In recent discussions, a compelling proposal has surfaced – the permanent closure of the temple's entrance from Thailand. This proposition is viewed by advocates as a crucial step toward ensuring the sustained preservation of this cultural marvel. However, this measure is not without complexities, as it carries implications for diplomatic relations, local economies, and global efforts to protect cultural heritage.

The temple, situated atop a cliff along the Cambodia-Thailand border, has faced numerous challenges throughout its existence. Historical territorial disputes and damages incurred during armed conflicts have highlighted the vulnerability of this sacred site. The call for closing the entrance from Thailand is seen as a proactive measure to shield the temple from potential risks and secure its longevity for future generations.

Proponents of the closure argue that prioritizing the temple's preservation aligns with broader global efforts to protect cultural heritage. They emphasize the collective responsibility of nations to collaborate in safeguarding these shared legacies. The closure is seen as a necessary step to mitigate the impact of political tensions and potential damages that could arise from external factors.

However, the proposal carries significant diplomatic implications, as it involves an international border. Closing an entrance from one country may strain relations between Cambodia and Thailand. Striking a balance between preserving cultural heritage and maintaining positive international ties becomes a delicate task. The global implications of how nations collaborate in safeguarding shared treasures are at the forefront of this debate.

Opponents of the closure raise concerns about potential economic and diplomatic repercussions. They argue that the temple's accessibility from both countries contributes to tourism, which in turn supports local economies. Closing the entrance may lead to a decline in tourism, affecting businesses and livelihoods in the surrounding areas. Balancing the economic impact with the imperative of heritage preservation becomes a crucial aspect of this proposal.

In the midst of these considerations, a balanced approach is necessary. Engaging in open dialogue and diplomatic negotiations becomes imperative for both Cambodia and Thailand. Seeking solutions that mutually prioritize the conservation of Preah Vihear while minimizing adverse effects on diplomatic ties and local economies is crucial. The challenge lies in finding a middle ground that respects the temple's historical significance and ensures its preservation while fostering cooperation between nations.

The fate of Preah Vihear temple is not only a matter of regional concern but also a global one. The interconnectedness of cultural heritage and the shared responsibility of nations in its preservation underscore the importance of international collaboration. Efforts to protect such sites should transcend geopolitical boundaries, promoting a sense of collective stewardship for the benefit of humanity.

As the discussions unfold, it is essential to consider the impact on local communities. A careful examination of potential economic and social repercussions should guide decision-making. Implementing measures to mitigate any adverse effects on local livelihoods, such as alternative tourism strategies or community development programs, can be integral to finding a sustainable solution.

Tourism plays a significant role in the economic ecosystem surrounding Preah Vihear temple. Opponents of the closure argue that restricting access may deter visitors, leading to a decline in revenue for local businesses. Proponents, however, contend that sustainable tourism practices, coupled with careful planning, can minimize the economic impact while preserving the temple's sanctity. Striking a balance between tourism and conservation efforts is crucial for the long-term viability of both.

The preservation of cultural heritage is a global endeavor that transcends national interests. Nations worldwide are recognizing the importance of protecting and conserving historical sites for future generations. The closure proposal for Preah Vihear temple reflects this broader trend, highlighting the need for a harmonious balance between safeguarding the past and fostering international collaboration.

As a UNESCO World Heritage Site, Preah Vihear temple comes under the umbrella of international cooperation for heritage protection. The role of UNESCO in mediating discussions and providing guidance on best practices becomes crucial. Collaborative efforts facilitated by UNESCO can ensure that decisions made regarding the temple's future align with global standards for heritage preservation.

Examining the experiences of other heritage sites facing similar challenges can provide valuable insights. Case studies of successful collaborations and innovative solutions to balance preservation and accessibility can inform decision-making for Preah Vihear temple. Learning from both the successes and failures of past endeavors contributes to a more informed and nuanced approach.

In navigating the diplomatic intricacies, cultural diplomacy emerges as a potent tool. Fostering understanding and appreciation of each nation's cultural heritage can create a common ground for collaboration. Cultural exchange programs, joint conservation projects, and educational initiatives can strengthen ties between Cambodia and Thailand, fostering a shared commitment to preserving Preah Vihear temple.

In the digital age, technology offers innovative solutions for monitoring and protecting heritage sites. Implementing state-of-the-art surveillance systems, real-time monitoring, and advanced preservation techniques can enhance the security of Preah Vihear temple. Collaborative efforts in technology-driven heritage protection can serve as a model for safeguarding cultural treasures globally.

As the world watches the unfolding discussions surrounding the closure of the Thai entrance to Preah Vihear temple, the complexities of preserving cultural heritage on the global stage become evident. Striking a harmonious balance between protecting the past and nurturing international relations will undoubtedly shape the legacy of this iconic site. The fate of Preah Vihear temple serves as a testament to the challenges and responsibilities associated with safeguarding our shared cultural heritage in an interconnected world.

----

Vichana Sar, a researcher based at the Royal Academy of Cambodia. He holds MPM from KDI School of Public Policy and Management [Public Administration and Global Governance & Political Economy] and MEd from Royal University of Phnom Penh [Managing and Planning].

RAC Media

  ថ្ងៃអង្គារ, 05 មីនា 2024 ម៉ោង 03:00 PM

ការបង្កើតបញ្ហាក្នុងប្រធានបទសិក្សាស្រាវជ្រាវចេញពីភាពខ្វះចន្លោះនៅក្នុងទ្រឹស្តី ដោយបណ្ឌិត វង់ សំអូន ជំនួយការខុទ្ទកាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

បញ្ហាកើតចេញពីភាពមិនស៊ីគ្នា ឬភាពខ្វះចន្លោះនៅក្នុងទ្រឹស្តី គឺជាបញ្ហារវាងការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តី និងចំណោទបញ្ហាក្នុងប្រធានបទសិក្សាស្រាវជ្រាវ ហើយតាមរយៈបញ្ហានេះគេអាចទាញយកមកធ្វើ ឬបង្កើតប្រធានបទថ្មីសម្រាប់ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ។ បញ្ហានេះបានកើតមានឡើងនៅក្នុងរូបភាពផ្សេងៗគ្នាដូចជា៖

- ហេតុការណ៍ ឬព្រឹត្តិការណ៍ដូចគ្នាប៉ុន្តែអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីផ្សេងៗគ្នានៅក្នុងការបកស្រាយ និងពន្យល់ពីហេតុការណ៍ ឬព្រឹត្តិការណ៍នោះ៖ ចំណុចសំខាន់នៅត្រង់នេះគឺថា ហេតុអ្វីបានជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវមុនៗបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីផ្សេងៗគ្នាដើម្បីពន្យល់លើហេតុការណ៍ ឬបាតុភូតដូចគ្នា? តើទ្រឹស្តីមួយណាពិតជាស៊ីគ្នាជាមួយនឹងបញ្ហាដែលបានស្រាវជ្រាវនោះ? ឬតើទ្រឹស្តីទាំងអស់នោះពិតជាស៊ីគ្នាជាមួយនឹងបញ្ហាដែលបានសិក្សានោះមែនដែរឬទេ? ក្នុងករណីនេះ វាបានបង្ហាញពីភាពខ្វះចន្លោះនៅក្នុងទ្រឹស្តីដែលអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា (ហេតុអ្វីបានជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីមុនៗប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាដូចគ្នានេះ)។ នេះមានន័យថា អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវអាចប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីដែលមិនស៊ីគ្នា មិនសូវស៊ីគ្នា ឬសំឡឹងមើលទិដ្ឋភាពផ្សេងៗគ្នាជាមួយនឹងបញ្ហាដែលបានសិក្សានោះ។ ដូច្នេះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្សេងៗទៀតអាចទាញយក ឬលើកយកចំណុចនេះ ដើម្បីបង្កើតជាចំណោទបញ្ហានៅក្នុងប្រធានបទសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ត។

ឧទាហរណ៍ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានអានស្នាដៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវមុនៗ ឬសៀវភៅផ្សេងៗដែលសរសេរទាក់ទងជាមួយនឹងប្រធានបទ “កត្តាជះឥទ្ធិពលដល់ការរៀនភាសាអង់គ្លេសរបស់សិស្សវិទ្យាល័យយ”។ បន្ទាប់ពីបាន​អានឯកសារទាំងអស់នោះរួចមក គេសង្កេតឃើញថា អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវភាគច្រើនបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីផ្សេងៗគ្នានៅក្នុងការពន្យល់ និងដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដូចជា៖ ទ្រឹស្តីនិយាយពីការរៀនដោយខ្លួនឯងរបស់ជឺរូមប្រូន័រ (Discovery Learning by Jerome Bruner) ទ្រឹស្តីការរៀនតាមរយៈការចោទសួររបស់លោកស្រីខាត់ មឺដក (Inquiry Cycle by Kath Murdoch) ទ្រឹស្តីការរៀនរបស់សិស្សវ័យជំទង់របស់ម៉ាលខុម ណូលេស (Adult Learning by Malcolm Knowles) ឬទ្រឹស្តីស្តីបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់មនុស្សរបស់លោកខាល រ៉ូជឺ (Theory of Personality by Carl Roger)ជាដើម។ល។

ក្នុងករណីនេះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្តអាចលើកយកចំណុចនេះជាបញ្ហា ដើម្បីធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្ទៀងផ្ទាត់ឡើងវិញតាមរយៈការសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រូវលើទ្រឹស្តីទាំងអស់ខាងលើ រួចហើយកំណត់យកទ្រឹស្តីណាមួយដែលពិតជាស៊ីគ្នាជាមួយនឹងបញ្ហាដែលបានកើតមានឡើងនោះ ដើម្បីបង្កើតជាចំណោទបញ្ហានៅក្នុងប្រធានបទការសិក្សាស្រាវជ្រាវ “ការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីការរៀនរបស់សិស្សវ័យជំទង់ដើម្បីជំរុញដល់ការរៀនភាសាអង់គ្លេសរបស់សិស្សថ្នាក់ទី១២”។  

- ភាពខ្វះចន្លោះនៅក្នុងការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីពាក់ព័ន្ធដើម្បីបកស្រាយ ឬពន្យល់លើបញ្ហាដែលបានកើតឡើង៖ ភាពខ្វះចន្លោះនេះបានកើតមានឡើង នៅក្នុងស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវពីមុនៗដែលអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដើម្បីដោះស្រាយ ឬពន្យល់ហេតុការណ៍ដែលបានកើតមានឡើងប៉ុន្តែមិនបានរំលេច ប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីផ្សេងៗទៀតក្រៅពីនោះមកពន្យល់ ដោះស្រាយបញ្ហាដែលបានកើតមានឡើងនោះទេ ឬទ្រឹស្តីទាំងនោះត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលវេលាណាមួយដែលជួនកាលវាអាចមានភាពខ្វះចន្លោះ ហួសសម័យ ឬមិនអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីវាស់វែងបញ្ហាដែលបានកើតឡើងបានឡើយ។ នៅក្នុងករណីនេះ វាបានបង្ហាញពីភាពខ្វះចន្លោះនៅក្នុងការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតដើម្បីយកមកបកស្រាយ ឬពន្យល់ពីបញ្ហាដែលបានកើតមានឡើងនោះ។

ឧទាហរណ៍ នៅក្នុងស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវទាក់ទងជាមួយនឹង”ការវាយតម្លៃពីការពេញចិត្តលើគុណភាពក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មដល់អតិថិជននៅធនាគារឯកជន” គេសង្កេតឃើញថា នៅក្នុងស្នាដៃទាំងនោះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវភាគច្រើនបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តី SERVQUAL Model (ប្រើប្រាស់សម្ភារៈទំនើប ផ្តល់ភាពទំនុកទុកចិត្តខ្ពស់ គោរពតាមគោលការណ៍ ម៉ោងប្រតិបត្តិការងារឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់អតិថិជន ឱ្យតម្លៃខ្ពស់ដល់អតិថិជន) ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមួយក្រុមនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៨៥។ នៅក្នុងករណីនេះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវអាចបង្កើតចំណោទបញ្ហាថ្មីក្នុងប្រធានបទស្រាវជ្រាវដោយប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីផ្សេងទៀតដូចជាទ្រឹស្តីគុណភាពសេវាកម្ម (ការរំពឹងទុករបស់អតិថិជន និងការទទួលបានពីការផ្តល់សេវាកម្ម) របស់លោក អូលីវ័រ (Oliver) ឬការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្នុងការពង្រឹងសេវាកម្មជាដើម ”ការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីការរំពឹងទុក និងការទទួលបានពីការផ្តល់សេវាកម្មក្នុងការពង្រឹងគុណភាពការផ្តល់សេវាកម្មរបស់ធនាគារឯកជន” ឬ”ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាក្នុងការពង្រឹងគុណភាពសេវាកម្មរបស់ធនាគារឯកជន”។

- ភាពខ្វះចន្លោះក្នុងការទាញយកអថេរ ឬបញ្ញាត្តិចេញពីទ្រឹស្តីទាំងឡាយណាដែលអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីបកស្រាយ ពន្យល់ ឬដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងប្រធានបទស្រាវជ្រាវនោះ៖ ភាពខ្វះចន្លោះនេះបានកើតមានឡើង នៅក្នុងទ្រឹស្តីដែលអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីមុនៗបានប្រើប្រាស់ដោយពួកគេមិនបានសិក្សាឱ្យបានល្អិតល្អន់ ឬសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រូវលើអថេរ ឬបញ្ញាត្តិនៅក្នុងទ្រឹស្តីណាមួយដែលពួកគេបានប្រើប្រាស់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវនោះ។ ដូច្នេះ វាធ្វើឱ្យអថេរ ឬបញ្ញាត្តិដែលត្រូវបានគេទាញចេញពីទ្រឹស្តីនោះមិនមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ ឬពេញលេញដើម្បីធ្វើការបកស្រាយ ពន្យល់ ឬដោះស្រាយបញ្ហាដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវនោះ។

ឧទាហរណ៍នៅក្នុងប្រធានបទស្រាវជ្រាវស្តី ”ការសិក្សាពីយន្តការនៃការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាការងាររបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជន ”អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវខ្លះបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីអេសទាំងប្រាំពីរ (7s Model-structure, systems, strategy, skills, style, staff & shared vision by Mckinsey) ចំណែកឯអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវខ្លះទៀតបានប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តី វិន័យទាំង៥ (5th Discipline-personal mastery, mental models, building shared vision, team learning, & systems thinking by Peter Senge)។ បញ្ហានៅត្រង់នេះគឺថា អថេរ (ប្រើប្រាស់ក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវបែបបរិមាណវិស័យ) ឬបញ្ញាត្តិ (ប្រើប្រាស់នៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវបែបគុណវិស័យ) មិនត្រូវបានអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវទាញយកមកពន្យល់ឱ្យបានគ្រប់ធាតុ (យកតែធាតុខ្លះៗ ឬខ្លឹមសារពន្យល់មិនច្បាស់លាស់ក្នុធាតុនីមួយៗ) ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យមានភាពខ្វះចន្លោះកើតចេញពីការប្រើប្រាស់ទ្រឹស្តីទាំងនោះ។ ក្នុងករណីនេះ អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវអាចទាញយកចំណុចនេះ ដើម្បីបង្កើតជាចំណោទបញ្ហានៅក្នុងប្រធានបទការសិក្សាស្រាវជ្រាវ “ការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពការងារនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនឯកជនតាមរយៈការបង្កើតចក្ខុវិស័យរួមគ្នា” (ដោយសារនៅក្នុងស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវមុនៗបានប្រើប្រាស់តែអថេរចំនួនបួនក្នុងចំណោមអថេរទាំងប្រាំនៃទ្រឹស្តីវិន័យទាំងប្រាំរបស់សេងហ្គេ)។

ជារួម អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវអាចប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តផ្សេងៗ ក្នុងការកំណត់បញ្ហាដើម្បីបង្កើតប្រធានបទស្រាវជ្រាវ។ វីធីសាស្ត្រមួយនៅក្នុងចំណោមវិធីសាស្ត្រទាំងអស់នោះគឺ ការទាញយកបញ្ហាដើម្បីបង្កើតប្រធានបទសិក្សាស្រាវជ្រាវ ចេញពីភាពខ្វះចន្លោះនៅក្នុងទ្រឹស្តីតាមរយៈការអានអត្ថបទស្រាវជ្រាវ ឬអានសៀវភៅផ្សេងៗ “អានស្នាដៃសិក្សាស្រាវជ្រាវ ឬសៀវភៅផ្សេងៗដើម្បីកំណត់បាននូវភាពខ្វះចន្លោះដែលកើតចេញពីទ្រឹស្តីណាមួយនៅក្នុងស្នាដៃនោះដើម្បីបង្កើតប្រធានសិក្សាស្រាវជ្រាវ មិនមែនអង្គុយអុជធូបបន់ស្រន់ ឬអង្គុយរកនឹកនោះទេ”។

-----

RAC Media

ប្រភព ខុទ្ទកាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

  ថ្ងៃចន្ទ, 04 មីនា 2024 ម៉ោង 03:29 PM

Increasing Cooperation to Strengthen US-Cambodia Relations By: Dr. Seun Sam

The Cambodian government has held numerous meetings with senior officials from the US Department of State since Hun Manet became prime minister. These meetings, which have been taking place since the beginning of 2024, have been held to discuss a wide range of topics. The majority of the topics discussed are ways to improve the positive links between the two nations. The results of the meetings are always released by the Cambodian government on the Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation's Facebook page. The US Embassy in Cambodia also releases the meeting results; however, they occasionally deviate somewhat from one another.

A multitude of political, economic, and social forces have influenced the complex historical connection between the United States and Cambodia. These two countries have had times of cooperation, conflict, and reconciliation over the years, illustrating the complexities of global diplomacy. Events like the Vietnam War, the Cambodian Genocide, and the ensuing attempts to reconstruct and promote stability in Cambodia have all had an impact on the relationship between the United States and Cambodia.

Since Hun Manet received his education at the US government's West Point, there are high expectations for the strengthening of ties between the US and Cambodia upon his appointment as prime minister. The US Ambassador to Cambodia has been actively engaged in holding meetings with both prime minister Hun Manet and other high-ranking officials in Cambodia. As both countries must accept a number of issues and look for opportunities to cooperate, it is well known that mending the positive relationship between Cambodia and the US is not a simple task.

Notwithstanding earlier difficulties, both nations have actively participated in diplomatic discussions and cooperation to improve their ties under Cambodian Prime Minister Hun Manet. The United States has provided economic assistance, trade agreements, and cultural exchanges to aid in the development of Cambodia. Furthermore, the diaspora populations of Cambodians in the United States have been essential in preserving links between the two countries.

Building mutual understanding, trust, and cooperation between nations is crucial, as seen by the strong diplomatic connections that exist between the United States and Cambodia. These connections provide as the cornerstone for bridging national divides, encouraging communication, and tackling shared problems and opportunities.

Strong diplomatic ties between the US and Cambodia can result in improved business relationships, more frequent cross-cultural interactions, and strategic alliances in fields like healthcare, education, and security. Both nations can gain from each other's skills and knowledge by keeping lines of communication open and cooperating on common objectives.

During the Vietnam War era, Cambodia became involved in the regional battle, which marked a turning point in the history of Cambodia-US ties. The nation of Cambodia and its people were profoundly impacted by US participation in the region, particularly the bombing assaults carried out under the Nixon administration. These incidents had a lasting impact on politics and society in Cambodia, influencing the country's future course.

Cooperation between the US and Cambodia has enormous potential to promote wealth and growth for both countries. These two countries may cooperate in a number of crucial sectors to forge closer ties and create new opportunities.

Encouraging educational partnerships and cultural exchange initiatives can strengthen mutual understanding and respect between the peoples of the US and Cambodia. Cultural festivals, academic alliances, and student exchanges are a few examples of initiatives that might assist overcome cultural gaps and promote respect and camaraderie.

Cooperating on climate change initiatives, sustainable development projects, and environmental protection can be advantageous for both nations. Working together to address issues like renewable energy, forest preservation, and wildlife protection will help Cambodia and the US have a greener, more sustainable future.

In order to solve common security issues and improve regional stability, security and defense cooperation should be strengthened. Cooperation can enhance regional peace and security in the areas of maritime security, defense training, and counterterrorism operations.

Overcoming the divide in communication and cultural understanding is a major issue for both nations. Disparities in language, traditions, and social mores can lead to miscommunications and hinder productive teamwork. Building mutual respect and understanding can be achieved by supporting language learning initiatives, promoting cultural exchange programs, and encouraging people-to-people encounters in order to overcome this obstacle.

Addressing geopolitical divides and establishing consensus on important topics like trade, security, and human rights provide additional challenges. It is imperative that both nations emphasize diplomacy, have an honest and productive conversation, and seek to find win-win solutions. Cambodia and the US may overcome these obstacles and improve their relationship by concentrating on areas of common interest and prioritizing cooperation over antagonism.

The prospects for cooperation between the United States and Cambodia are bright and numerous as we move forward. The two countries have a history of working together in a number of fields, including technology, trade, healthcare, and education. Ingenuity, economic progress, and cross-cultural interchange can all be greatly accelerated by utilizing one another's assets and skills.

Sustainable development is one field that offers a lot of room for future cooperation. The United States' knowledge of green technologies and sustainable practices, along with Cambodia's abundance of natural resources, may work in concert to address environmental issues and advance sustainable growth in both nations. With the exchange of information, resources, and best practices, the US and Cambodia can jointly create a more resilient and environmentally friendly future for future generations.

Without talking on different interpretation on democracy or human rights, bot Cambodia and the US can create a foundation of trust and understanding via cooperation and teamwork, which will lead us to a more harmonious, sustainable, and inclusive world. As both countries set out on a path to a better future for Cambodia, the US, and beyond, let's embrace the strength of teamwork.

---

Dr. Seun Sam is a policy analyst at the Royal Academy of Cambodia. 

  ថ្ងៃចន្ទ, 04 មីនា 2024 ម៉ោង 10:58 AM