Royal Academy of Cambodia
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅនេះ ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត នូ ចាន់សុភី ប្រធានវិទ្យាស្ថាន បានដឹកនាំក្រុមស្រាវជ្រាវចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពី «សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រូបី និងមរតកវប្បធម៌អរូបី នៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប» ដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំឆែប១ និងឆែប២ ស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ។ តាមរយៈការចុះទីស្រាវជ្រាវដោយផ្ទាល់នៅតំបន់ឧទ្យាន ក្រុមការងារបានរកឃើញនូវមរតកវប្បធម៌រូបី និងអរូបីជាច្រើន បានបន្សល់ទុកនៅក្នុងតំបន់ជុំវិញឧទ្យានឫស្សីត្រឹប ដូចជាសន្លុងស្លដែកដែលមានប្រវត្តិបន្សល់ទុកមកតាំងពីសម័យអង្គរមកម្លេះ ហើយអ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់នោះ គឺក្រុមស្រាវជ្រាវបានធ្វើកំណត់ត្រាទុកនូវវប្បធម៌របស់ជនជាតិកួយ ដែលកំពុងរស់នៅខេត្តព្រះវិហារ ដូចជា ប្រពៃណីរបាំវាយខែល ការប្រើប្រាស់ស្លឹកខ្ជែង(ស្លឹកទ្រាំង) សម្រាប់បង្កើតជាឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗក្នុងជីវភាពរស់នៅ។
សូមបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានចុះទៅសិក្សានៅខេត្តក្រចេះ គឺបានធ្វើឡើងនៅភូមិមានជ័យ ឃុំស្រែចារ និងភូមិថ្នល់ ឃុំស្វាយជ្រេះ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ ហើយចំណែកនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ក្រុមការងារស្រាវជ្រាវ បានចុះទៅធ្វើការសិក្សាដោយផ្ទាល់នៅភូមិថាឡាបរិវ៉ាត់ ឃុំថាឡាបរិវ៉ាត់ និង នៅភូមិវាលដេញ ឃុំអន្លង់ជ្រៃ ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង៕
រូបភាពខ្លះៗ ពីសកម្មភាពបង្កើតរបស់ប្រើប្រាស់ពីដើមខ្ជែង (ដើមទ្រាំង) របស់ជនជាតិកួយ៖
RAC Media
ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីរាជការនៃវិទ្យាស្ថាននិងស្ថាប័នឧបសម្ព័ន្ធ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ៣កើត ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ បានបញ្ជាក់និងក្រើនរំលឹកដល់មន្ត្រីរាជការថា បញ្ហាវត្តមានក្នុងម៉ោងធ្វើការងារក្នុងនាមជាមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ជាបញ្ហាដែលវិទ្យាស្ថាននិងស្ថាប័នឧបសម្ព័ន្ធត្រូវត្រួតពិនិត្យឱ្យបានហ្មត់ចត់ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងារ ហើយបញ្ហានេះក៏ជាមូលដ្ឋានចំបងមួយសម្រាប់ធ្វើការវាយតម្លៃការងាររបស់មន្ត្រីរាជការគ្រប់រូបដែរ។ ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ បានជំរុញលើកទឹកចិត្តមន្ត្រីឱ្យតាំងចិត្តបំពេញភារកិច្ចទៅតាមមុខងារ និងភារកិច្ចរបស់ខ្លួន មិនត្រូវអវត្តមានពីកន្លែងការងារ និងរង់ចាំតែបើកប្រាក់ខែនោះទេ។ ក្នុងនាមជាមន្ត្រីរាជការត្រូវបំពេញការងាររបស់ខ្លួនតាមសហលក្ខន្តិកៈមន្ត្រីរាជការ និងគោរពតាមបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់ស្ថាប័នឱ្យខ្ជាប់ខ្ជួន។ សមិទ្ធផលការងារជាបញ្ហាសំខាន់ តែវត្តមានមកបំពេញការងារក៏សំខាន់ តែក្នុងករណីត្រូវចុះបេសកកម្មស្រាវជ្រាវ មន្ត្រីចុះបេសកកម្ម ត្រូវផ្តល់ព័ត៌មាន កាលវិភាគ ឬមានលិខិតស្នាមច្បាស់លាស់ជូនដល់ថ្នាក់ដឹកនាំតាមវិទ្យាស្ថាន និងស្ថាប័នសាម៉ីឱ្យបានដឹង ហើយត្រូវបំពេញភារកិច្ចដោយការទទួលខុសត្រូវ។នៅចុងឆ្នាំ២០១៧ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ធ្លាប់ចេញគោលការណ៍ណែនាំ លេខ៨២៨/១៧ របសក ចុះថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ ស្តីពីការអនុវត្តការពង្រឹងវិន័យ និងវត្តមានបម្រើការងាររបស់មន្ត្រីរាជការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងផ្សព្វផ្សាយជូនដល់វិទ្យាស្ថាន និងស្ថាប័នឧបសម្ព័ន្ធ ដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយបន្តដល់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការរបស់ខ្លួនរួចទៅហើយ។ គោលការណ៍ណែនាំលេខ៨២៦/១៧ របសក នៅតែជាគោលការណ៍សំខាន់មួយក្នុងការលើកកំពស់ប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបំពេញការងារក្នុងស្ថាប័នរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ កិច្ចប្រជុំនៅព្រឹកម៉ិញ ក៏មិនមែនជាកិច្ចប្រជុំលើកទីមួយ ក្នុងការក្រើនរំលឹកដល់មន្ត្រីរាជការទូទៅនៃរាជបណ្ឌិត្យសភកម្ពុជានោះដែរ តែជាការក្រើនរំលឹកពីការអនុវត្តគោលការណ៍តាមសេចក្តីសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលមានឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ជាប្រធាន ក្នុងគោលបំណងជំរុញប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបំពេញការងារ និងសមិទ្ធផលការងាររបស់មន្ត្រីរាជការទូទៅនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាឱ្យស្របតាមអភិក្រមទាំងប្រាំចំណុចរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលគឺ៖ ១. ឆ្លុះកញ្ចក់, ២. ងូតទឹក, ៣. ដុសក្អែល, ៤. ព្យាបាល, ៥. វះកាត់។
សូមបញ្ជាក់ថា កន្លងមកនេះ ដើម្បីជំរុញប្រសិទ្ធភាពការងារ និងពង្រឹងវិន័យការងារ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានអនុវត្តបទបញ្ញតិ្តស្របទៅតាមសហលក្ខន្តិកៈមន្ត្រីរាជការជាបន្តបន្ទាប់ទៅលើមន្ត្រី ដែលមានឈ្មោះតែមិនមកបំពេញការងារ រង់ចាំបើកតែប្រាក់ខែរដ្ឋ ដោយបានធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជូនទៅទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ ជាលទ្ធផល សេចក្តីសម្រេចបានប្រកាសជាផ្លូវការ បានលុបឈ្មោះមន្ត្រីរាជការចំនួន ២រូប មានករណីព្យួរការងារដោយបញ្ញតិ្តដល់មន្ត្រី ២រូប និងមានករណីមួយចំនួនទៀតដែលកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃការអនុវត្តការដាក់ពិន័យចំពោះលើមន្ត្រីអសកម្មមួយចំនួនស្របទៅតាមគោលការណ៍មានចែងក្នុងសហលក្ខន្តិកៈមន្ត្រីរាជការ និងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ នៅក្នុងករណីដែលប្រធានវិទ្យាស្ថាននិងស្ថាប័នឧបសម្ព័ន្ធសាម៉ី និងអ្នកទទួលបន្ទុកគ្រប់គ្រងវត្តមាន ផ្សំគំនិតជាមួយមន្ត្រីបិទបាំងការពារមន្ត្រីអសកម្ម នោះប្រធានវិទ្យាស្ថាននិងស្ថាប័នឧបសម្ព័ន្ធសាម៉ី និងអ្នកគ្រប់គ្រងវត្តមាន ត្រូវទទួលខុសត្រូវទទួលបទពិន័យជំនួសមន្ត្រីដែលអសកម្មនោះ ហើយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងពិចារណាបទពិន័យទៅតាមករណីជាក់ស្តែង៕
RAC Media
នៅក្នុងឱកាសឡើងតំណែងថ្មីជានាយកមូលនិធិខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ លោកបណ្ឌិត Daniel Schmueking បានអញ្ជើញជាភ្ញៀវកិត្តិយស ក្នុងជំនួបមួយជាមួយអគ្គនាយកវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា នៅឯសាលស្លឹករឹត នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីពិភាក្សាពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។ នៅក្នុងជំនួបកាលពីវេលាម៉ោង៩ព្រឹក ថ្ងៃ២កើត ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា និងមន្រ្តីជាសហការី បានទទួលស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅដល់លោកបណ្ឌិត Daniel Schmueking និងសហការី មកពីមូលនិធិខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ តំណាងនៅកម្ពុជា។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសដ៏កម្រនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា បានស្វាគមន៍ និងអបអរចំពោះលោកបណ្ឌិត Daniel Schmueking ដែលបានឡើងតំណែងជាប្រធានមូលនិធិខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ ហើយឯកឧត្តមបណ្ឌិត ក៏បានជម្រាបជូនដល់ប្រធានមូលនិធីថា កន្លងមក ស្ថាប័នទាំងពីរ បានធ្វើកិច្ចសហការជាមួយគ្នាយ៉ាងស្អិត រមួត ហើយសង្ឃឹមថា ក្រោមការដឹកនាំថ្មីរបស់លោកបណ្ឌិត Daniel Schmueking ស្ថាប័នទាំងពីរនៅតែបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាបន្តទៀត។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ក៏បានជម្រាបផងដែរថា វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា បានរៀបចំនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររយៈពេល ៥ឆ្នាំរបស់ខ្លួនរួចហើយ ហើយស្នើឱ្យមូលនិធិខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ ពិនិត្យពីលទ្ធភាពដែលអាចឱ្យស្ថាប័នធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាជាបន្តបន្ថែមទៀត តាមរយៈផែនការសកម្មភាពដែលមានក្នុងផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររបស់វិទ្យាស្ថាន។ ឆ្លើយតប នឹងចំណុចនេះ លោកបណ្ឌិត Daniel Schmueking បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ទៅនឹងលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត គិន ភា ពីគម្រោងជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់វិទ្យាស្ថាន និងបានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងធ្វើការសិក្សាបន្ថែម សម្រាប់ជំរុញបង្កើនកិច្ចសហការទៅថ្ងៃមុខរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។
ចុងបញ្ចប់នៃជំនួបនេះ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងមូលនិធិ ខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ បានសម្រេចនិងឯកភាព នឹងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាបន្តទៀត ហើយមូលនិធិ នឹងពិនិត្យពីលទ្ធភាពក្នុងការឧបត្ថម្ភគាំទ្រដល់វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជាលើគម្រោងយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍរយៈពេល៥ឆ្នាំរបស់វិទ្យាស្ថាន ដោយផ្តោតសំខាន់ទៅលើចំណុចអទិភាពបួនដូចខាងក្រោម៖
សូមបញ្ជាក់ដែរថា មូលនិធិខុដរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ ជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការជាមួយវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនង អន្តរជាតិកម្ពុជា អស់រយៈពេលជាងដប់ឆ្នាំមកហើយគិតចាប់ពីឆ្នាំ២០០៦ មក តាំងពីពេលដែល ឯកឧត្តម បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច នៅជាអនុប្រធានវិទ្យាស្ថានមកម្លេះ។ ស្ថាប័នទាំងពីរ បានបង្កើតវប្បធម៌នៃកិច្ច សហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាជាប់រហូតមក។ មូលនីធិខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ បានជួយគាំទ្រដល់ការរៀបចំ វេទិកាបណ្ឌិតសភាចំហ ការបោះពុម្ពផ្សាយឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស និងសកម្មភាពស្រាវជ្រាវជាច្រើន។ តាមរយៈជំនួបកាលពីព្រឹកម៉ិញនេះ មូលនីធិខុនរ៉ាដ អាដិនណូអ៊ែរ បានបង្ហាញពីសញ្ញាណវិជ្ជមានក្នុងការបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងគាំទ្រដល់វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
RAC Media
គោលនយោបាយ «ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ» របស់មហាយក្សចិន នៅតែជាគោលនយោបាយអទិភាពដែលមិនថាតែរដ្ឋាភិបាលចិន សូម្បីតែគ្រឺះស្ថានឧត្តមសិក្សា ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ ទាំងរដ្ឋ និងឯកជននានា តែងលើកយកគោលនយោបាយនេះ ជាអទិភាពក្នុងការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងប្រទេសជាដៃគូ។ យ៉ាងណាម៉ិញ ប្រតិភូនៃសាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង បានអញ្ជើញមកជួបប្រជុំជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ ក្នុងនាមឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
ក្នុងជំនួបនៅព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ ២កើត ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធិស័ក ព.ស. ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ នេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការ បានសំដែងការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះវត្តមានគណៈប្រតិភូសាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដើម្បីពិភាក្សាលើចំណុចអទិភាព៤៖
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានប្រគល់ការងារពាក់ព័ន្ធនឹងការទំនាក់ទំនងការងារបន្តជាមួយសាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង ទៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិន ដែលមានលោកបណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ ជាប្រធានដឹកនាំការងារនេះ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានមានប្រសាសន៍ដែរថា «យើងគួរមានការសិក្សាស្រាវជ្រាវដែលមាន លក្ខណៈវិទ្យាសាស្រ្តរួមគ្នាមួយអំពីផ្លូវមួយខ្សែក្រវាត់មួយជាមួយកម្ពុជា ព្រោះយើងចង់ឱ្យចំណុចនេះក្លាយជាគំរូល្អមួយសម្រាប់ប្រទេសឯទៀត ជៀសវាងមហាជនគេថាវិនិយោគិនចិនមិនមានបំណងល្អ ហើយពុំមានប្រទេសណាមួយគេចង់ស្វាគមន៍ភ្ញៀវចិន ដោយយើងធ្វើការសិក្សាថា តើការចូលវិនិយោគរបស់ចិនមានផលវិបាក ឬប្រឈមយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?»។ ឯកឧត្តមអគ្គលេខាធិការ បានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា ការចុះអនុស្សរណៈលើកិច្ចការជាក់ស្តែង អាចជា MoU ឬ MoA រួមគ្នា រវាងស្ថាប័នទាំងពីរ គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏ល្អសម្រាប់ជំរុញការសហប្រតិបត្តិការផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយក្នុងក្របខណ្ឌនៃស្ថាប័នទាំងពីរ។
Dr. Zhao Weihua ប្រធានគណៈប្រតិភូចិនមកពីសាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង និងសហការីចំនួន៥រូប បានបង្ហាញពីទំនុកចិត្តក្នុងការពិភាក្សាជាមួយនឹងប្រតិភូរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ដើម្បីពិនិត្យពីលទ្ធភាពក្នុងការបង្កើតកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគ្នាឱ្យស្របតាមគោលនយោបាយ«ផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ» របស់រដ្ឋាភិបាលចិន ព្រោះនេះមិនត្រឹមជាគោលនយោបាយដែលមានការគាំទ្រក្នុងកម្រិតប្រទេសរវាងរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាល ប៉ុណ្ណោះទេ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ ក៏ជាបញ្ហាអទិភាពដែលត្រូវស្វះស្វែងបង្កើតឡើង ដើម្បីជម្រុញឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរមានលក្ខណៈគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ តាំងពីកម្រិតលំដាប់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូល និងរវាងស្ថាប័នសំខាន់នៃប្រទេសទាំងពីរផងដែរ។
បន្ថែមលើបញ្ហាសហប្រតិបត្តិការវិទ្យាសាស្ត្រ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ ក៏បានលើកឡើងពីបញ្ហាសង្គមមួយចំនួនដែលបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីមានវត្តមានជនជាតិចិននៅពេលថ្មីនេះ ក៏ដូចជាការបញ្ហាដែលបន្សល់ទុកពីការវិនិយោគរបស់ភាគីចិនផងដែរ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត បានគូសបញ្ជាក់ថា ជនជាតិចិនដែលចូលមកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីសម័យមុន ដែលភាគច្រើនបានបង្ហាញពីវប្បធម៌ក្នុងការរស់នៅ តស៊ូ អត់ធ្មត់ ព្យាយាមក្នុងរបររកស៊ី និងមានចរឹតសុភាពរាបសារ មិនដូចជាជនជាតិចិនភាគច្រើនដែលចូលមកប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះ ហាក់ដូចជារស់នៅមិនសូវចុះសម្រុងជាមួយជនជាតិខ្មែរជិតខាង ហើយបង្កបញ្ហាក៏ច្រើន។
ជាការឆ្លើយតប ភាគីចិនពិតជាចង់សហការជាមួយខាងកម្ពុជាណាស់ ហើយដើម្បីឱ្យការសហការគ្នានោះកាន់តែមានទម្ងន់ភាគីនឹងសិក្សាលម្អិតចំពោះរឿងនេះ។ ដោយឡែករឿងឥរិយាបទអ្នកវិនិយោគចិនចូលមកកម្ពុជា គឺជារឿងដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងគួរមានការយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានខ្ពស់។ ជៀសវាងបង្កបរិយាកាសមិនល្អដល់ទំនាក់ទំនងរបស់រដ្ឋាភិបាលយើងទាំងពីរ។ ក្រៅពីនេះ ភាគីទាំងពីរក៏បានលើកយកបញ្ហាគុណភាពក្នុងវិស័យសំណង់របស់ក្រុមហ៊ុនចិន មានដូចជា សំណង់អាគារ ស្ពាន ថ្នល់… នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលហាក់បីដូចជាមិនសូវបានគិតគូរនិងពិនិត្យពិច័យឱ្យបានហ្មត់ចត់។
ចំពោះនេះ Dr. Zhao Weihua និងសហការី បានលើកឡើងថា យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ចិន គឺកសាងទំនុកចិត្តដល់បណ្តាប្រទេសនានាក្នុងតំបន់ គឺមិនគិតតែបរិមាណនោះទេ។ ភាគី បានបង្ហាញពីឆន្ទៈក្នុងការសិក្សាពីបញ្ហាតាមការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ និងលើកយកបញ្ហាសិក្សាឱ្យបានលំអិតបន្ថែមទៀតដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងារ និងសហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែប្រសើរជាងមុន ហើយភាគីចិននឹងអញ្ជើញភាគីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ទៅចូលរួមក្នុងកម្មវិធីប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន ដើម្បីបានសិក្សាពីវប្បធម៌របស់ចិនបន្ថែមទៀត។ សូមបញ្ជាក់ថា សាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង ជាឃ្លាំងចំណេះដឹង ប្រមូលផ្តុំដោយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជាច្រើន ហើយក៏ជាមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវធំមួយរបស់ខេត្តក្វាងតុងនៃសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។
កន្លងមក ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏ធ្លាប់ទទួលបានការអញ្ជើញពីសាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង ចូលរួមក្នុងកម្មវិធីវេទិកាវិទ្យាសាស្ត្រ សិក្ខាសាលាអន្តរជាតិជាច្រើនលើកផងដែរ ហើយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ នឹងនៅតែបន្តមានរវាងសាកលវិទ្យាល័យក្វាងតុង និងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
RAC Media
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត នូ ចាន់សុភី ប្រធានវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានដឹកនាំក្រុមស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈចុះសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រូបី និងមរតកវប្បធម៌អរូបីនៅឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប និងការសិក្សាសង្កេតមរតកវប្បធម៌អរូបីដូចគ្នានៅខេត្តក្រចេះ។
ការសិក្សានេះមានគោលបំណងស្រាវជ្រាវពីការប្រើប្រាស់ដើមខ្ជែង (ដើមទ្រាំងដែលភាសាអ្នកស្រុកតាមតំបន់ ហៅថាដើមខ្ជែង) ក្នុងមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិតនៅខេត្តក្រចេះ និងសិក្សាស្វែងយល់ដើម្បីរកទិន្នន័យបន្ថែមទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់អត្ថប្រយោជន៍ដើមខ្ជែងជាអត្តសញ្ញាណនៃតំបន់ដែលមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងការប្រើដើមខ្ជែងនៅតំបន់ឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប នៃខេត្តព្រះវិហារ។
ស្លឹកទ្រាំងដែលត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់កត់ត្រាពីក្បួនច្បាប់នានា ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយ និងហៅថា សាស្ត្រាស្លឹករឹត។ បើតាមកំណត់ត្រារបស់សម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត បានឱ្យដឹងថា សាស្ត្រាស្លឹករឹតនេះ មានកត់ត្រាពីទ្រឹស្តីក្បួនច្បាប់អំពីសាសនា និងទ្រឹស្តីអប់រំផ្សេងៗនៃជីវិត។ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវមកថា ស្លឹករឹតនេះ ត្រូវបានគេកែច្នៃនិងប្រើប្រាស់តាំងពីសម័យអង្គរមក តែឯកសារមួយចំនួនថា មានការប្រើប្រាស់នៅក្រោយសម័យអង្គរ។ បើតាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោក ណុន សុខា ប្រធានផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ អក្សរសិល្ប៍ នៃវិទ្យាស្ថានភាសាជាតិ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ការប្រើប្រាស់សាស្ត្រាស្លឹករឹត មានច្រើនចាប់តាំងពីសម័យលង្វែកមកម្លេះ ហើយសាស្ត្រានេះ ច្រើនកត់ត្រាពីប្រវត្តិសាស្ត្រ រឿងព្រេង ក្បួនច្បាប់នានា (ដូចជា ច្បាប់ប្រុស ច្បាប់ស្រី ជាដើម)។ ក្រោយមកនៅសតវត្សរ៍ទី១៩ ក្បួនច្បាប់ចារទុកនៅលើស្លឹករឹតដែលមានអាយុកាលចំណាស់ៗ ត្រូវបានគេចាប់ផ្តើមរៀបចំចារឡើងវិញលើស្លឹករឹតថ្មីរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ហើយសាស្ត្រាស្លឹករឹតនេះ ច្រើនរក្សាទុកនៅបណ្ណាល័យពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ និងតាមនៅទីវត្តអារ៉ាម។
សូមបញ្ជាក់ថា ក្រុមការងារនៃវិទ្យាស្ថានវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានចុះទៅសិក្សានៅក្នុងភូមិមានជ័យ ឃុំមានជ័យ និងភូមិថ្នល់ ឃុំស្វាយជ្រេះ ស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ។
RAC Media
(ហូជីមិញ)៖ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងជាប្រធានប្រតិភូកម្ពុជា រួមដំណើរដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត នុត សម្បត្តិ ប្រធានវិទ្យាស្ថាន ជីវសាស្រ្ត វេជ្ជសាស្ត្រ និងកសិកម្ម និងលោក ហេង វីរិទ្ធិ ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រុមប្រឹក្សាបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីសិក្ខាសាលា
«ការប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀងសម្រាប់បរិភោគ ៖ សេចក្តីត្រូវការ និង ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន នៅបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន»។ ក្នុងនោះដែរ ក៏មានការដាក់បង្ហាញពីការរៀបចំប្រព័ន្ធ ប្រមូល ទឹក ភ្លៀង សម្រាប់បរិភោគនៅសាកលវិទ្យាល័យ Ton Duc Thang នៃទីក្រុងហូជីមិញផងដែរ។
(សាស្ត្រាចារ្យ Moo Young Han បង្ហាញពីម៉ាស៊ីនចម្រោះទឹក ហើយនិស្សិតអាចបរិភោគទឹកដោយផ្ទាល់ចេញពីក្បាលរ៉ូប៊ីណេតែម្តង។)
ប្រធានបទអំពីការប្រើប្រាស់ប្រភពទឹកភ្លៀងសម្រាប់បរិភោគ បានក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់សម្រាប់ចូលរួមចំណែក លើកកំពស់គោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកដដោយចីរភាព ៦.១ (SDG 6.1) ក្នុងការជំរុញកែប្រែប្រសិទ្ធភាពនៃការផ្គត់ផ្គង់ ទឹក។ គោលដៅនៃការប្រើប្រាស់ទឹកភ្លៀង ជាធាតុសំខាន់សម្រាប់បញ្ចូលរួមជាមួយប្រព័ន្ធដែលមានស្រាប់ដើម្បីធានាបាន ថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់គ្នា នឹងមានទឹកស្អាតសម្រាប់បរិភោគ។
បច្ចុប្បន្នទឹកភ្លៀងត្រូវបានគេ មើលរំលង បើទោះជា វាជា ប្រភព ទឹកដែលគួរជឿជាក់សម្រាប់បរិភោគ ហើយបានក្លាយជាទម្លាប់ដែលមានក្នុងជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅតាមបណ្តាប្រទេសជាច្រើនក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធប្រមូលទឹកភ្លៀងសម្រាប់ បរិភោគ អាចនឹងមានឧបសគ្គច្រើនក្នុងការតម្លើងនិងជម្រុញឱ្យមានការរៀបចំជាប្រព័ន្ធដែលអាចធានាថា ទឹកភ្លៀង ដែល រក្សា ទុកនោះ គឺមានសុវត្ថិភាពដល់សុខភាពអ្នកបរិភោគ ក្នុងនោះមានឧបសគ្គផ្នែកបចេ្ចកទេស សង្គមសេដ្ឋកិច្ច និងបញ្ញត្តិផ្សេងៗផ្នែកសុខភាពផងដែរ។
នៅក្នុងសិក្ខាសាលានៅថ្ងៃទី៨ ខែសីហា នេះ ក្រុមការងារមកពីសាកលវិទ្យាល័យជាតិកូរ៉េ បានសហការអនុវត្ត គម្រោងមួយនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Ton Duc Thang ដើម្បីជំនះលើឧបសគ្គផ្នែកបច្ចេកទេស និងផ្នែកសង្គមផង ដែរ។ ការអនុវត្តគម្រោងទទួលបានការអបអរពីសំណាក់និស្សិតរាប់រយនាក់ដែលមកសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ នេះ។ ក្រៅអំពីការបង្ហាញពីការអនុវត្តគម្រោងការ ក្រុមការងារអ្នកជំនាញឯកទេសផ្នែកធនធានទឹក តំណាង ស្ថាប័ន មក ពី ប្រទេសកូរ៉េ កម្ពុជា និងវៀតណាម បានចូលរួមក្នុងការពិភាក្សា លើ ប្រធាន បទ បង្ហាញសំខាន់ៗជាច្រើន ដោយមាន ការ ចូលរួម ពីនិស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យជាច្រើនរូប។ ការពិភាក្សាកាន់តែផុសផុលបន្ថែម នៅក្នុងកម្មវិធីពិភាក្សារួមមួយ ដែលដឹកនាំដោយសាស្ត្រាចារ្យ Eun Namkung (នាយកបណ្ឌិតសភាវិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថាននៃប្រទេសកូរ៉េ)។ សរុបមកការជជែកពិភាក្សាក៏បានផ្តោតលើឧបសគ្គផ្សេងៗដែលកើតមាននៅតាមបណ្តាប្រទេសនានា គ្នុងនោះបានផ្តោតលើឧបសគ្គផ្នែកហិញ្ញវត្ថុ បញ្ហាសង្គម ទម្លាប់ ការយល់ដឹង ក៏មានកម្រិតខុសៗគ្នា ហើយត្រូវការឱ្យការសិក្សា គិតពីមធ្យោបាយដែលសមស្របសម្រាបការអនុវត្ត និងការទទួលយកបច្ចេកទេសសម្រាប់អនុវត្ត នៅតាមសហគមន៍នានា។ ក្រៅពីនេះ ការពិភាក្សា ក៏បានលើកឡើងពីជំហ៊ានដែល ត្រូវអនុវត្តបន្តយកមកពិភាក្សាយ៉ាងផុសផល។
អ្វីដែលគួរកត់សម្គាល់នោះ គឺប្រតិភូកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយឯកឧត្តមបណ្ឌិត យង់ ពៅ បានជួបពិភាក្សាដាច់ ដោយឡែកមួយជាមួយសាស្ត្រាចារ្យ Moo Young Han នៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិសេអ៊ូល នៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង អំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រវាង ស្ថាប័នទាំងពីរ ហើយនៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងពិនិត្យលទ្ធភាពរៀបចំពិធីចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងស្ថាប័នជាតិទាំងពីរអំពីសហប្រតិបត្តិការវិទ្យាសាស្ត្រ។
RAC Media
នៅព្រឹកថ្ងៃ១២រោច ខែទុតិយាសាឍ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធស័ក ព.ស. ២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៨ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១៨ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានធ្វើសន្និសីទការសែតស្តីពីសមិទ្ធផលមួយឆ្នាំ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។ នៅក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំនេះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាសម្រេចបានសមិទ្ធផលជាសង្ខេបដូចដូចខាងក្រោម៖
ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំនៃការបំពេញការងារជា ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជា ឯកឧត្តម បណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់ជាមួយស្ថាប័នអន្តរជាតិចំនួន ១៥ ។
២.១. បានជួបពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងកសិកម្មដើម្បីធ្វើកិច្ចសហការក្នុងការស្វែងរក
គម្រោងស្រាវជ្រាវ និងផ្ដល់ធាតុចូល
២.២.បានជួបពិភាក្សាជាមួយអគ្គទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដើម្បីសិក្សាលើគម្រោង
ស្រាវជ្រាវឥណទានខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា
២.៣. ជួបពិភាក្សាជាមួយសហគមន៍មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា
២.៤. ជួបពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ស្ដីពីការអភិវឌ្ឍគម្រោងផាកវី
មុខអង្គរវត្ដ
២.៥. ជួបពិភាក្សាជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនវេងយូ ដើម្បីរៀបចំថ្នាក់បណ្ដុះកូនឈើនៅឧទ្យាន
រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែន ឫស្សីត្រឹប។
ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានទទួលអាគារ២ខ្នង៖ មួយខ្នងជាអំណោយ
ដ៏ថ្លៃថ្លារបស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានតម្លៃជាង ១០ លានដុល្លាសហរដ្ឋអាមេរិក។ អគារមួយខ្នងទៀតជាអំណោយរបស់អ្នកឧកញា ពុង ឃាវសែ ជាអាគារសិក្សាដែលអាចផ្ទុកបាននិស្សិតចំនួន ៧០២ នាក់។
បានដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនដាំអំពៅ វ៉េងយូរ។ បានរៀបចំពិធីដាំដើមឈើក្នុងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា តេជោសែនឫស្សីត្រឹប លើផ្ទៃដី ៥០ ហិកតា ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជា ណាចក្រកម្ពុជា។ បង្កើតឱ្យមានការចិញ្ចឹមគោយកទឹកដោះ និងការចិញ្ចឹមគោយកសាច់នៅឧទ្យានឧទ្យាន រាជបណ្ឌិត្យសភា កម្ពុជា តេជោសែនឫស្សីត្រឹប។ បានជីកនិងស្ដារស្រះធំៗចំនួនបី ដែលជាអំណោយដ៏ថ្លៃថ្លា របស់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន តាមរយៈឯកឧត្តម លឹម គានហោ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធាន ទឹកនិងឧតុនិយម។ បានសាងសង់ថ្នាលបណ្តុះកូនឈើមួយកន្លែងដែលស្របតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេស ជាអំណោយរបស់ ក្រុមហ៊ុនចំការអំពៅចិន វ៉េង យូ។ បានឈូសឆាយលើទីតាំងសំខាន់ៗ ដូចជាថ្នាលសម្រាប់ ដាំស្មៅគោ រោងចញ្ចឹមគោនិងពពែ បរិវេណ ការិយាល័យកណ្ដាលឧទ្យាន សាលាឆទាន សរុបចំនួន១៤ហិកតា និងផ្លូវលំចំនួន៤ខ្សែ ប្រវែង៥គ.ម ដោយក្រុមការងារមន្ទីរសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនខេត្តព្រះវិហារ។ បានឈូសឆាយនិងភ្ជួរដីចំនួន៥០ហិកតាសម្រាប់ដាំកូនឈើ ដោយក្រុមការងារឯកឧត្តមនាយឧត្តមសេនីយ៍ ខេង សាម៉េត ប្រធានក្រុមវិស្វកម្ម សម្តេចតេជោ ប្រចាំទិសព្រះវិហារ។
ឆ្លៀតក្នុងឱកាសបើកកម្មវិធីបាឋកថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានមានប្រសាសន៍ថា «កម្មវិធីនេះពិតជាល្អប្រសើរណាស់ ព្រោះថាយើងមានបញ្ញវន្តដែលអាចចែករំលែកបទពិសោធន៍ជាមួយអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល។ ការចិញ្ចឹមដង្កូវនាងនៅប្រទេសចិន ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់និងឱ្យឈ្មោះថាជា ប្រទេសសរសៃសូត្រ»។
«ចំណែកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ សរសៃសូត្រមានសារសំខាន់ និងបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់ខ្មែរយើង។» ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានបញ្ជាក់ថា សរសៃសូត្រ បានក្លាយជាចំណែកមួយលើកតម្លៃសម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណី។ នៅពេលគេនិយាយពីសំពត់ហូល គឺគេគិតភ្លាមថា ហូលរបស់ខ្មែរ គឺត្បាញពីសរសៃសូត្រ។ ជាការពិតណាស់ថា នៅពេលគេ និយាយអំពីសរសៃសូត្រ គឺធ្វើឱ្យយើងនឹកឃើញភ្លាមពីសម្លៀកបំពាក់ដែលផលិតពីសរសៃសូត្រ ហើយប្រភេទសម្លៀកបំពាក់ធ្វើពីសរសៃសូត្រ ត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រភេទសម្លៀកបំពាក់ប្រណិត និងមានតម្លៃថ្លៃ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានជម្រុញលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវទាំងក្នុងនិងក្រៅស្ថាប័ន ត្រូវជម្រុញការសិក្សាឱ្យបានស៊ីជម្រៅលើវិស័យសូត្រនេះ ព្រោះនេះ មិនមែនត្រឹមតែផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ជូនដល់ស្ថាប័ន និងកសិករទូទៅប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏ដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតំបន់ជុំវិញកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមកូននាង។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា សុខចិត្តខាតបង់ប្រសិនបើពេលសិក្សាស្រាវជ្រាវដំណើរការមិនល្អ តែមិនអាចឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបរាជ័យលើវិស័យផលិតកម្មសូត្រនេះទេ។ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងរៀបចំចងក្រងឯកសារស្រាវជ្រាវនានាអំពីផលិតកម្មសូត្រ និងផ្តល់ជាធាតុចូលជូនដល់ក្រសួងស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធ អ្នកសិក្សា ជាពិសេសប្រជាកសិករខ្មែរទូទៅ។ ឯកសារទាំងនេះ នឹងក្លាយជាការចង្អុលបង្ហាញផ្លូវឆ្ពោះទៅរកភាពជោគជ័យលើអាជីវកម្មផលិតកម្មសូត្រ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ក្នុងខណៈឆ្លើយតបនឹងសំណួរអ្នកសារព័ត៌មាន ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងជម្រុញឱ្យមានការអនុវត្តភូមិមួយផលិតផលមួយ នៅតំបន់កសិដ្ឋានដាំមនចិញ្ចឹមដង្កូវនាងនៅខេត្តព្រះវិហារ ដោយហេតុថា អ្នកវិនិយោគ មិនមកទិញផលិតផលសូត្រក្នុងចំនួនតិចតួចនោះទេ ដូច្នេះប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមតិចគ្នាក៏មិនអាចបំពេញតម្រូវការដល់អ្នកវិនិយោគដែរ ក្នុងន័យនេះ ការចងក្រងជាសហគមន៍ នឹងដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការលើកតម្លៃ និងការពារផលិតផលរបស់ខ្មែរយើង។
សូមបញ្ជាក់ថា កម្មវិធីបាឋកថានេះ បានប្រព្រឹត្តទៅនៅព្រឹកថ្ងៃ១១ រោច ខែទុតិយាសាឍ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ៧ សីហា ឆ្នាំ ២០១៨ ក្រោមអធិបតីភាពរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងវាគ្មិនកិត្តិយស គឺ សាស្ត្រាចារ្យ លីវ ជីវ ភិង (Dr. Liu Ji Ping) ជានាយកស្តីទីនៃមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលដង្កូវនាងក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (២០០៧រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន) និងជាអ្នកឯកទេសចិញ្ចឹមដង្កូវនាង និងសត្វល្អិតកសិកម្ម ដែលនឹងធ្វើបទបង្ហាញស្តីពី «ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រតាមរយៈការដាំដំណាំមន និងចិញ្ចឹមដង្កូវនាង»។ កម្មវិធីនេះ ប្រព្រឹត្តឡើងដោយមានវត្តមានអ្នកចូលរួមមកពីក្រសួង ស្ថាប័នរដ្ឋនិងឯកជន ជាង ១0០នាក់៕
នៅវេលាព្រឹកម៉ោង ៩ៈ៣០នាទីព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧នេះ គណៈប្រតិភូរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានទទួលស្វាគមន៍គណៈប្រតិភូចិន ចំនួន៥រូបមកពីបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ដ្រសង្គមសៀងហៃ ប្រទេសចិន នៅសាលស្លឹករឹត ក្រោមការដឹកនាំដោយឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
ក្នុងជំនួបនេះឯកឧត្ដមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានលើកយកនូវប្រធានបទមួយចំនួនមកពិភាក្សាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការសិក្សាស្រាវជ្រាវ រវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។
ជាលទ្ធផលនៃជំនួបនេះ ស្ថាប័នទាំងពីរបានសម្រេច និងឯកភាពគ្នាលើចំណុចមួយចំនួនដូចខាងក្រោម៖
១. បង្កើតឱ្យមានសិក្សាស្រាវជ្រាវរវាងវិទ្យាស្ថានជាតិទាំង២
២. ការផ្លាស់ប្ដូរនិសិ្សត បុគ្គលិក និងមន្ដ្រីស្រាវជ្រាវ ក្នុងរយៈ ពេលខ្លី និងវែង តាមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។
ស្ថាប័នទាំងពីរបានមូលមតិគ្នានឹងជម្រុញកិច្ចសហការនេះឱ្យកាប់តែស្អិតរមួត ជាពិសេសលើវិស័យស្រាវជ្រាវ។
RAC Media
ក្នុងឱកាសស្វាគមន៍ដល់ភ្ញៀវជប៉ុន ដែលមានគម្រោងដាក់វិនិយោគបង្កើតសួនសត្វដ៏ធំនៅកម្ពុជា នៅក្នុងទីតាំងឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បង្ហាញពីក្តីពេញចិត្តចំពោះទឹកចិត្តរបស់ជនជាតិជប៉ុនដែលស្រឡាញ់ធម្មជាតិ និងមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនវិនិយោគជាច្រើនបានមកបានទំនាក់ទំនងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាពីការវិនិយោគនានានៅតំបន់ឧទ្យាន តែភាគច្រើនគេមានចរឹតជាអ្នករកស៊ី ជាជាងការគិតគូរពីផលប្រយោជន៍នៃសង្គមជាតិ តែក្រុមហ៊ុនជប៉ុន BM Nature Safari Co. Ltd. បានបង្ហាញពីឆន្ទៈក្នុងការការពារឱ្យជីវចម្រុះ ដែលជិតផុតពូជ និងងាយរងគ្រោះ អាចមានឱកាសបន្តមានវត្តមានបន្តទៀត។
ឆ្លៀតឱកាសនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានថ្លែងអំណរគុណដល់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបានអនុញ្ញាតឱ្យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានបង្កើតឡើងនូវច្បាប់ដាច់ដោយឡែកមួយសម្រាប់គ្រប់គ្រងតំបន់ឧទ្យាន ការពារប្រភេទសត្វព្រៃ និងព្រៃឈើពីការកាប់បំផ្លាញដោយមនុស្ស។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ បានបញ្ជាក់ថា មុននឹងការអនុវត្តច្បាប់ យើងត្រូវការការអប់រំផ្សព្វផ្សាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាមុន ទើបចាប់ផ្តើមការអនុវត្តច្បាប់ការពារតំបន់ឧទ្យាន។ ទោះយ៉ាងណាការអនុវត្តច្បាប់នេះ មិនមែនមានន័យថា ប្រជាជនមិនអាចចូលក្នុងព្រៃអាស្រ័យអនុផលព្រៃឈើបានទេ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ នៅតែអាចអាស្រ័យអនុផលព្រៃឈើនានា ដូចជា ច្បោះជ័រ រកទំពាំង ផ្សឹត ជាដើម។
តបនឹងការលើកឡើងពីទស្សនវិស័យ និងការតាំងចិត្តជំរុញការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍតំបន់ឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែន ឫស្សីត្រឹប លោកគីណូ ស៊ីតាក់ ស៊ូរិ ប្រធានក្រុមហ៊ុន BM Nature Safari Co. Ltd. បានមានប្រសាសន៍ថា ខាងភាគីក្រុមហ៊ុនជប៉ុនត្រូវការ ឱ្យមាននូវសហគមន៍មួយដែលបង្ហាញពីការប្រាស្រ័យទាក់ទងល្អជាមួយគ្នា និងជីវិតនៃការរស់នៅល្អរវាងធម្មជាតិនិងមនុស្ស។«យើងនឹងប្រើបច្ចេកវិជ្ជាទំនើបក្នុងការប្រែក្លាយតំបន់នេះ ដែលមានលក្ខណៈពិសេស គឺកែសម្រួលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា បង្កើតជាតំបន់សារមន្ទីរ បង្កើតឱ្យមានការបណ្តុះបណ្តាលនានា បង្កើតឱ្យមានការដឹកជញ្ជូនដែលមានលក្ខណៈពិសេសសម្រាប់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ»។
បើតាមការបង្ហាញរបស់ឯកឧត្តម សូត្រ សំណាង ប្រធានក្រុមការងារឧទ្យានឫស្សីត្រឹប បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា លោកមានការជឿជាក់លើក្រុមហ៊ុនជប៉ុនមួយនេះ ក្នុងការដាក់ទុនវិនិយោគធ្វើសួនសត្វខ្នាតធំមួយដែលមិនធ្លាប់បានធ្វើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ភាគីជប៉ុន ពេញចិត្តនឹងលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រនៃតំបន់ឧទ្យាននៅភាគខាងជើងនៃប្រទេស ហើយថា តំបន់ព្រៃនេះ នឹងក្លាយជាតំបន់ថែរក្សាការពារប្រភេទសត្វព្រៃដែលកំពុងតែរងការគម្រាមកំហែង ដែលមួយចំនួនសឹងជិតផុតពូជ។ គម្រោងការបង្កើតសួនសត្វនេះឡើង គឺចំពេលវេលា និងសមស្របនឹងចក្ខុវិស័យរបស់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក្នុងការថែរក្សាពូជសត្វព្រៃកម្ពុជា ជាពិសេសប្រភេទសត្វដែលជិតផុតពូជ នៅក្នុងតំបន់ឧទ្យានឫស្សីត្រឹប។
សូមបញ្ជាក់ថា ការអនុវត្តគម្រោងនេះ មិនមែនជាគម្រោងការលើកទី១របស់ក្រុមហ៊ុន BM Nature Safari Co. Ltd. នោះទេ ក្រុមហ៊ុនជប៉ុននេះ បានធ្វើកិច្ចការនេះនៅជាង១០០ប្រទេសមកហើយ ជាពិសេសនៅប្រទេសក្នុងតំបន់អាហ្វ្រីក គឺសម្រាប់អ្នកដែលចូលចិត្តធម្មជាតិ។ បើទោះជាតំបន់ឧទ្យានមានបញ្ហាបន្តិចនាពេលបច្ចុប្បន្នទាក់ទងនឹងបញ្ហាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ តែនេះនឹងលែងជាបញ្ហាទៀតហើយ ព្រោះក្រុមហ៊ុនសួនសត្វជប៉ុននេះ បានតាំងចិត្តក្នុងការជួយបញ្ឈប់ការបំផ្លាញធម្មជាតិ គឺត្រូវការឱ្យព្រៃជម្រកសត្វ និងសត្វព្រៃបន្តមានវត្តមានជាបន្តនៅលើភពផែនដីនេះ។
មុននឹងបញ្ចប់កម្មវិធីចុះកិច្ចព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងការបង្កើតសួនសត្វខ្នាតធំដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនៅកម្ពុជា ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុខ ទូច បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ពីការតាំងចិត្តក្នុងការថែរក្សា អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ឧទ្យានឫស្សីត្រឹប ដោយធ្វើការសន្យាចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងអស់ សូមធ្វើជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងមើលថា តើឧទ្យានឫស្សីត្រឹបនេះ នឹងក្លាយជាតំបន់អភិរក្ស ឬជាកន្លែងដែលត្រូវបំផ្លាញ។ តំបន់ឧទ្យាន នឹងមិននៅជាតំបន់រហោស្ថានទៀតទេ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជានឹងប្រែក្លាយតំបន់នេះ ឱ្យក្លាយជាតំបន់គំរូសម្រាប់ប្រជាជនទាំងអស់គ្នា និងពិភពលោក។ ក្រុមហ៊ុនដែលមកសហការជាមួយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នឹងមិនមែនជាក្រុមហ៊ុនមកបំផ្លាញ តែជាអ្នកមកអភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ឧទ្យាន។»កម្មវិធីចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុន BM Nature Safari Co. Ltd. បានរៀបចំធ្វើឡើងនៅសាលនាងនួន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា នៅវេលាព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ១រោច ខែទុតិយាសាឍ ឆ្នាំច សំរឹទ្ធស័ក ព.ស.២៥៦២ ត្រូវនឹងព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨។
RAC Media
សេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពី"ការអញ្ជើញចូលរួមដេញថ្លៃ ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងឥន្ធនៈប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ សម្រាប់ជរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៨ មេសា ឆ្នាំ២០២៤។ *ចាប់ទទួលលក់ពាក្យដេញថ្លៃពីថ្ងៃនេះតទៅ រហូតដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ វេលាម៉ោង ១០.៣០នាទីព្រឹក។ ទូរសព្ទទំនាក់ទំនង : ០២៣ ៨៩០ ១៨០។
ថ្ងៃចន្ទ, 08 មេសា 2024 ម៉ោង 02:35 PM
សេចក្ដីជូនដំណឹង ស្តីពីការ ចូលរួមដេញថ្លៃ ផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈអេឡិចត្រូនិកសម្រាប់រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ មិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។ *កាលបរិច្ឆេទឈប់ទទួលពាក្យដេញថ្លៃ៖ ថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ វេលាម៉ោង ១០.៣០នាទីព្រឹក។ ទូរសព្ទទំនាក់ទំនង : 012 78 36 46។
ថ្ងៃសុក្រ, 02 មិថុនា 2023 ម៉ោង 09:21 PM
វគ្គសិក្សាថ្មី សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សាថ្មី ឆ្នាំ២០២២-២០២៣ ! សម្រាប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិត នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមទទួលចុះឈ្មោះហើយ.... ព័ត៌មានលម្អិត សូមទាក់ទងមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលនិងស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា (អគារឥន្រ្ទទេវី) ឬតាមរយៈទូរសព្ទ៖ 067-811-667 / 010-268-797 / 099-238-677 / 097 728 4444
ថ្ងៃចន្ទ, 22 សីហា 2022 ម៉ោង 03:11 PM