ព័ត៌មាន

ស្ថានភាពទំនាក់ទំនងអូស្រ្តាលី-សហរដ្ឋអាម៉េរិក ដោយ ៖ បណ្ឌិត តឹក មេង នាយកដ្ឋានសិក្សាអាម៉េរិក អាម៉េរិកឡាទីន និងអូសេអានី នៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា
58
943

អូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយគ្នានៅឆ្នាំ១៩៤០ ដោយអូស្រ្តាលីបាន បញ្ជូនបេស កកម្មការទូតរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាម៉េរិក នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៤០។ ចំណែកសហរដ្ឋអាម៉េរិក បានដាក់ស្ថានទូតនៅទីក្រុងកង់បេរ៉ា ប្រទេសអូស្រ្តាលីវិញ នៅឆ្នាំ១៩៤៣។ ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរក្នុងកម្រិតរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាលជាផ្លូវការតាមរយៈសន្ធិសញ្ញា The Australia, New Zealand and United States Treaty (ANZUS) នៅឆ្នាំ១៩៥១ ដែលប្រទេសទាំងពីរបានពង្រឹងនិងពីពង្រីកទំនាក់ទំនងជាមួយគ្នាមានភាពល្អូកល្អិននឹងស្អិតល្មួត។ សូមបញ្ជាក់ថា សន្ធិសញ្ញា ANZUS រវាងអូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ផ្តោតជាសំខាន់ទៅលើកិច្ចស ហប្រតិបត្តិការផ្នែកសន្តិសុខ។

ប្រជាជនអូស្រ្តាលីបានរួមប្រយុទ្ធជាមួយប្រជាជនអាម៉េរិកនៅគ្រប់សកម្មភាពយោធាសំខាន់ៗ ជាពិសេសក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ សង្គ្រាមលោកលើកទី២ សង្រ្គាមកូរ៉េ សង្រ្គាមវៀតណាម សង្រ្គាមឈូងសមុទ្រពែរ្ស សង្រ្គាមនៅសូម៉ាលី ទីម័រខាងកើត អាហ្វហ្គានីស្ថាន និងសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់។ ជាង៦០ឆ្នាំក្រោយមក សន្ធិសញ្ញា ANZUS នៅតែជាមូល ដ្ឋានគ្រឹះដ៏សំខាន់នៃទំនាក់ទំនងសន្តិសុខរវាងប្រទេសទាំងពីរដដែល។ ដោយផ្អែកលើសន្ធិសញ្ញានេះ ប្រទេសអូស្ត្រាលីនៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏រឹងមាំជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងកម្ចាត់ក្រុម ISIS ការខិតខំប្រឹងប្រែងជា សកលដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម និងភាពជ្រុលនិយមនានា។

តាមរយៈសន្ធិសញ្ញានេះ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបានជួយបង្កើនសមត្ថភាពដល់អូស្ត្រាលីក្នុងការការពារខ្លួន និងការពារផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនតាមរយៈការផ្តល់នូវផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាការពារឈានមុខគេលើពិភពលោក ការបណ្តុះ បណ្តាលជំនាញយោធា និងលំហាត់យោធារួមគ្នា ព្រមទាំងជួយលើកកម្ពស់សមត្ថភាពស៊ើបការណ៍សម្ងាត់សំខាន់ៗផងដែរ។ ប្រទេសទាំងពីរបានប្តេជ្ញាចិត្តធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីជួយរៀបចំបទដ្ឋានអន្តរជាតិក្នុងការជំរុញផលប្រយោជន៍រួមគ្នានៅក្នុងដែនសមុទ្រ ដែនអាកាស និងលំហរខាងក្រៅ ក៏ដូចជាសន្តិសុខតាមអ៊ីនធឺណិត។ សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងអូស្រ្តាលី បានធ្វើសមប្រយុទ្ធយោធារួមគ្នាដ៏ធំបំផុតមួយ ដោយមានយោធា និងបុគ្គលិកពាក់ព័ន្ធនៃប្រទេទាំងពីរចូលរួមប្រមាណ ៣៣,០០០ នាក់ ដោយផ្តោតសំខាន់លើការប្រយុទ្ធក្នុងសមរភូមិកម្រិតខ្ពស់ និងកិច្ចប្រតិបត្តិការរួមគ្នាក្នុងពេលមានបញ្ហាកើតឡើង។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០១ មានការវាយប្រហារមួយដោយយន្តហោះទៅបំបុកអគារពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (World Trade Center) នៅទីក្រុងញូយ៉ក ដែលបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋអូស្រ្តាលីចំនួន១១នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ផងដែរ។ ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នោះភ្លាម នាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្រ្តាលី លោក ចន ហូវ៉ឺដ (John Howard) បានប្រកាសគាំទ្រដល់លោកប្រធានាធិបតី ចច ដាប់ប៊លយូ ប៊ូស (George W. Bush) ក្នុងការតាមកំចាត់ក្រុមភាវកម្មនេះ។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអូស្រ្តាលីក៏បានគាំទ្រដល់សហរដ្ឋអាម៉េរិក្នុងការលុកលុយអាហ្វហ្គានីស្ថានក្នុងឆ្នាំ២០០១ និងការឈ្លានពានអ៊ីរ៉ាក់នៅឆ្នាំ២០០៣ ផងដែរ។ ដោយសារការគាំទ្រឥតងាករេរបស់អូស្រ្តាលីចំពោះសហរដ្ឋអាម៉េរិកនេះហើយ ទើបនៅឆ្នាំ២០០៤ មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីមួយរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាមួយអូស្រ្តាលីបានកើតឡើង ហើយលោក ចន ហូវ៉ឺដ (John Howard) បានហៅកិច្ចព្រមព្រៀងនេះថា ជារង្វាន់សម្រាប់អូស្រ្តាលីក្នុងការចូលរួមចំណែកជាមួយសហរដ្ឋអាម៉េរិកក្នុងការលុកលុយប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។

នៅឆ្នាំ២០១១ ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា (Barack Obama) ទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលី លោកបានប្រកាសថា កងម៉ារីននិងអង្គភាពទ័ពអាកាសសហរដ្ឋអាម៉េរិកនឹងត្រូវបង្វិលមកមូលដ្ឋានទ័ពអាកាសអូស្ត្រាលីនៅភាគខាងជើងប្រទេស ដើម្បីជួយធ្វើការបណ្តុះបណ្តាលដល់កងទព័អូស្រ្តា លី។ នៅឆ្នាំ២០១៣ កងទ័ពអាកាសសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានប្រកាសពីការដាក់ពង្រាយយន្តហោះចម្បាំង នាវាចម្បាំង ព្រមទាំងនាវាដឹកប្រេងឆ្លងកាត់ប្រទេសអូស្ត្រាលីថែមទៀត។ ការដាក់ពង្រាយនេះត្រូវបានប្រទេសចិននិងប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី រិះគន់។

នៅខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាម៉េរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានរឆ្លើយតបនឹងការគំរាមកំហែងកាន់ តែខ្លាំងឡើងរបស់កូរ៉េខាងជើងដែលកំពុងអភិវឌ្ឍមីស៊ីលផ្លោងអន្តរទ្វីបនុយក្លេអ៊ែរ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានសង្កត់ធ្ងន់លើសម្ព័ន្ធភាពរវាងអូស្ត្រាលី-សហរដ្ឋអាមេរិក និងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រជាជនរបស់លោកក្នុងការជួយអាម៉េរិក ជាមួយជម្លោះដែលអាចកើតមានដោយយថាហេតុ លោកពោលថា ប្រសិនបើមានការវាយប្រហារមកលើសហរដ្ឋអា ម៉េរិក នោះសន្ធិសញ្ញា ANZUS នឹងត្រូវបានកោះហៅអូស្រ្តាលីឱ្យមកជួយសហរដ្ឋអាម៉េរិក ប្រសិនបើអាម៉េរិកត្រូវគេវាយប្រហារ។ នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ អាម៉េរិកបានផ្តល់ការលើកលែងជាអចិន្រ្តៃយ៍ដល់ប្រទេសអូស្ត្រាលី ២៥ ភាគរយ លើពន្ធដែកថែបទូទាំងពិភពលោករបស់ទីផ្សារសហរដ្ឋអាម៉េរិក ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសអូស្ត្រាលីក្លាយជាប្រ ទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួនបួននៅលើពិភពលោកដែលត្រូវបានលើកលែងពន្ធនេះ។

ចំពោះទំនាក់ទំនងផ្នែកពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងអូស្ត្រាលី មានភាពរឹងមាំខ្លាំងណាស់ ដោយ សារប្រទេសទាំងពីរ មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអូស្ត្រាលី-សហរដ្ឋអាម៉េរិក។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកគឺជាទីផ្សារនាំចេញធំបំ ផុតទី៤ របស់អូស្រ្តាលី និងជាប្រភពនាំចូលធំលំដាប់ទី២ របស់ខ្លួនផងដែរ។ អូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក ជាដៃគូប្រកួតប្រជែងគ្នាផងដែរ ហើយក៏ជាដៃគូកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ដោយនាំចេញ នាំចូលឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងនោះយើងសង្គេតឃើញមានទំនិញសំខាន់ៗមួយចំនួន គឺ ស្រូវសាលី អ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ដែកថែប រោមចៀម សាច់ចៀម និងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ សហរដ្ឋអាម៉េរិកបាននាំទំនិញចូលពីអូស្រ្តាលីក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១០.១ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក ចំណែកអូស្រ្តាលីវិញបាននាំទំនិញចូលពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ ២៤.៦៦ពាន់លានដុល្លារអាម៉រិក។

អូស្រ្តាលី និងសហរដ្ឋអាម៉េរិកមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និតនៅគ្រប់កម្រិតរដ្ឋាភិបាលរវាងប្រទេសទាំងពីរជាពិសេស ពួកគេបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ហើយជាដៃគូដែលមានគំនិតដូចគ្នានៅគ្រប់វេទិការក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក រួមមាន G20 កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ា អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ជារួមយើងសង្កេតឃើញថា អូស្រ្តាលីនិងសហរដ្ឋអាម៉េរិក តែងមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយគ្នា ហើយគាំទ្រគ្នា ទៅវិញទៅមកគ្រប់កាលៈទេសៈ ព្រោះពួកគេតែងតែផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេស ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ពួគេត្រូវការគ្នាទៅវិញទៅមកទាំងក្នុងក្របខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម យុទ្ធសាស្រ្ត និងយោធា។ ម្យ៉ាង ទៀតអូស្រ្តាលី ជាទីតាំងយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ក្នុងការតាំងមូលដ្ឋានទ័ព ការធ្វើលំហាត់យោធាបង្ហាញសាច់ដុំដាក់ចិន ហើយក៏ជាទីតាំងសម្រាប់លំហឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិចផងដែរ៕

RAC Media

ប្រភព៖ វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា



សេចក្តីប្រកាស